De cordis palpitatione cognoscenda, et curanda libri dvo / [Sebastianus Pissinius]

141쪽

D CORD PALP. LIB. II. abscessus sit velasthina,vel morbus quis Cpiam exulestillatione, vel cruentum sputu in , aut reiectio partis alicuius pulmonum, aut breuiter quod uis unde redundanti, vel crassitudo, vel lentor humorii obsideat pulmonem,accurate consideradum est, ecquid ex arteriarum obstruction: pulsus inaequalis fiat. Sin horurn nihilsiit, explorandum ipsum est viscus p rq scr-tiin si anteacta aegroti vita, nec crassis succis nec lentis videatur corpus implesse, a quibus aut foris offusis, aut ob st ruentibus arteriarum oscit i inaequalitas cocitetur. Nam siquid horum,ut docuimus, vel inflammatio,vel omnino tumor praeter naturam illic exurgat, aut affluentia humorum grata et facultatem, incidunt pulsius in inaequalitatem. Quare si nec adsint in dici quibus noscantur hi difffectus, nec hectica inaequassitas i abilis duret, intemperies exist imanda inaequalis inco discorpore e h. Quaecum etiam sit duplex, altera in succis eius propriis, altera in partibus solidis illa ex succis profecta una cum totius corporis cordis palpitatione fit, haec ex solidis partibus absq; palpitatione Verum si maxime sit inaequalis ordis corporis intemperies, a lic quo

142쪽

modo autem iraequalis cordis intemperies sit pulsus inaequalitatis causa, non est

nunc opportunum ex iminare etenim

hic tantum signa percurrimus huius intemperiei ill ad Galenus I. de praesag. expulis cap. v M. abunde prosequitur An vero inna ac inaequali cordis intemperie plus caloris sit vel frigiditatis haec ostendent; nam sit calidiores partes motui praesint, maturior simule celerior, maiorque fiet distentio; sin frigidae,serior, tardior, atque minor Longior quoque quies, pluribus existentibus partibus frigidis; breuior, C Nuc. um idioribus erit. Si autem ob humoria co- plani facultas laedatur,cum maior aut mi

nor noxa, a maiori vel minori humor una

quantitate , ut a loco in quo continetur, cordi communicetur, idcirco plurima erunt huius rei indicia. Haec vero maiori

ex parte desumuntur ex pulsu, quan uis arduum sit unam quanq; harum affectionum ex pulsu dignoscere quod licabeadem pulsus differentia, plures non raro significentur affectus. Ac primum scire licet hii morum abundantiam inaequalitatis pulsus causam existere, tam eius umin uno pulsu contingit, quam illius quoin pluri-

143쪽

DE CORD PALP. LIB. II. 3pluribus. Collectitia nim pulsus in qua Clitas, praeterquam quod inaequalemaeo dis intemperiem significat; ins rumentorum praeterea vel facultatis comes est vitiorum nam aut oppilationeS, aut Compressiones, aut durities,aut nimios humores subsequitur, ut nimios humores accipias qui id facultatem aestimantura igitur ex humorum redundantia palpitatio eXcitabitur,dignoscetur,quonia vel pulsus aderit intermutentia, vel caprigans, aut undosus erit pulsus, vel intercurrens, aut quaedam alia accedet inaequalitas, v iamiam manifestum fiet. Intermittente porropulsus, facultas vel quod graue tutab humorum copia creat, impedita quominus motum debito tempore auspicetur, vel percrassitudinem vel per copiam humorum, qua obstruat aut oscilla cordi vicinarum arteriarum, qua attrahit rursusq; emittit materia, aut ex oscillis qua- dantenus uniuersam vasorum capedine. Cum enim ob validam opplationum, aut compressionem,&constrictionem, nihil prorsus in se allicere valent arteriae, intermittentis pulsus causa esliciuntur. Quapropter ne solum facultatis infirmitas inducit intermittentem pulsum Alde in

144쪽

SEA. Is s INII strumentorum Aida oppilatio, aut compressio, adstrictio. Fit igitur pulsui in l- qualitas interim ex sanguinis copia, qui

aut in Venas, aut arterias ipsas sit infusus; cum facultas humoribus comparata, contentis an ipso corde, sin continentibus cum ipso arteriis vcnis i robore cedit..An vero valida sit vel leuis oppilatio; prope cor vel longe ab ipso corde et an valde vel leuiter laedatur facultas, his deprehenditur notis. I imo ex inaequalit te quae accidit in uno pulsu,ubi arteri dilatatione quies media interpellat, id colligere licet nam si cum altera distentionis pars, quae est ante quietem, celeritertiat, quae est a quiete, tarde id ab insigni humorum abundantia fieri necessarium est; nisi sit aliquod vitium in instrumetis, quod quidem aliis manifestabitur indiciis. Nam sive 'pia sit humorum quide- grauennihil obstabit quo minus in media distentione subsistat facultas, Sesquasi re spiret,atque inde residuum apponat siue sit valida instrumentorum obstructio,.siue compressio violenta,retineri hactenus verisimile est motu, quatenus spiritu ficitur, locum distetionis impleturo Necesse autem est tum in hac tum in ceterispus ii

145쪽

DE CORD PALP. LIB. II. Is pulsuu differentiis, in quibus nicdia qui et P. I. rum, instentionem intersccat, validana esse

aut obstruistionem, aut compressionem. Omnino enim consistere dc retineri, Omnino significat obstitictas esset semitas spiritus. Cum autem in ea, in qua celeri-xer primo distenditur arteria, mors quie-icit,ac rursus quoia reliquum es distentionis tarde perticitur, valde ab humorum copia facultatem grauari significet 1ion adeo magna contra humorum colligitur abundantia, ubi utrinque celeritas in distentione adsit, Vante Ac post quiete. Humorum enim copiae faculias adhuc, quod non adeo insignis sat obstructio,i pugnare videtur At si queintercedit quies longa sit maiorem ibi obstructionem ades e demonstratri si vero tarditas in v-troq; sit motu, iam omnino facultate superari Praeterea laaec pulsuum inaequalitas, si cum paruitate, non tamen exquisita fiat in ea enim spectari iustus ille interpolatus minime potest a quo sese vehementia pulsus destituatur, insignis certe 'ppilatio, ac praecipuarum, nec longe a

Corde remotarun rteriarum, significabitur. Cui vero magnitudo cichemen

tia fuerint, is nec alde opprimi faculi

146쪽

is 8 SE A. IIs S IN II tem, nec magnam reperiri humorum piam, nec in regionibus adeo cord pro- xmais,ostendit Leuis an maxima sit obstructio, percipitur etiam ex hoc, quud facultate graui onere pressa,languidi,tardi, larui plurimi percipiuntur pulsus: leo vero exis cnte impedimento plures

vehementes,Celeres,uiseni. At vero ex i

is pulsibus,in quibus media uic disten

tionem intersecat, capri Earis, S undosus sunt. Vbi enim retinet facultas,quantum illa quidem praestare potest, contentionet

natiuam arceatur autem a motu vel ob

humorum immodicam copiam , vel ob oppilationem, vel compressione instru-ntentorum, quies tunc distentionem interpellat. Verum facultas quae prius fuit victa, sese veluti colligens, viresque recuperans,imminet grauius uvisaperet reiiciatque quae molesta sunt,contendit;ac

huiusmodi pulsus caprietans appellatur. In undoso suntliter, dum facultas a copia

humorum oneretur, contentionem moratur, ac interpellat, atque diffindit illic, quo plurima confluxit. Sed cum undosus pulsus ob facultatis quoque imbecillitatem fiat, dignoscetur an sit ab humorum copia quoniam in hac magnitudo adest,

147쪽

CORD PALP. LIB. II. Is 'adest nimbecillitate abes: Ipsa quoque C A P. facultas inibecilla, no ita crebro inaequales pulsus eisicit, quemadmodum si a copia humorum opprimatur. Sed non ex iis tantum pulsuum differentiis sede ex iis quae continuam liabent distentione, indicia superfluentium humor i desumuntur. Si enim tarde moueriinc picentCS,CC-lere deinde'ant, mili US: in contra, mgis ab humorum copiare multatem impediri pulsus de nunciant. Omnes tamen minus, quam ubi dilatatio in duo intor- media quiete, tepor dii inguatur. Si vero qui celeriter moueri incipit, affitim comm Utctur ad tarditatem, aut qui tardeinceperat, reliqui motus celerrime peragat, non facultatem tantum grauari sed etiam obstrui, mprenti declarat instrumenta atque hi pulsus ab intermittentibus ob solam magnitudinem causae di flant: im in intermi cntibus ex maxima obstructione non ad turditatem tantum, sed ad ipsam o us priuationem pulsus deueniant. cio dantem, si adsit pullus intermittetia,eati innatoris obstructionis significatrix, ii, qua phi res desciunt pulsus, ex sh clarum est. Denique bicarundem arteriarurn nunc languidus,

148쪽

manc vehemens pulsu sit, facti hasio est per quidem imbecilla, sed abundanti

humorum degrauatur. Existente igitur intra venas, ac multo magis intra ipsas arterias, plenitudine tum si crassi ac viscidi humores haec obstruant vasa, quaedam ex enumeratis in pulsu, percipietur inaequalitas. In accessionibus febrium, de in iis animi a sanctibus, per quos in profundum

confluunt humores inaequalitatem Uadam excitari, b ea n lcm rationem necessarium est. Sed hanc repentinam arte- riarum repletionem, huncq; humorum concursum ostendunt post febrium accessiones, ipse calor febrilis inanimi vero isfectibus causa ipsa procatharctica. Oppletis vero arteriis leuibus, quaedam quoque durities pulsui adiungitur. Haec

vero cum sit quoque communis crudis circa arterias, vel in arteriis enatis tuberculis,dist inguetur ex pulsus nominatione nam ab humoribus excitata durities, inordinata est Asinaequalis Etenim ne paulisper quidem humorum copiam facultas iust met, scd statim id inaequalitate patefacit, ac sanguinis motum eiusque exagitationem his aperit indiciis Quod si crudi sint de crassi in uniuerso corpore fucci,

149쪽

si'cci, tum maxime intra Vetnas, pulliis mi CA P. I notes sui Alsam pro ratione caloris, si se-biicit lucrint pra te Ca obscuri omnino

que inaequales, si pe ea inaequalitate, Dassi rematicen Graeci vocant, semper vero ea quae cit in uno ictu Dignoscentur etiam, quoniam S praec(rdia inflata erunt, totum corpiis ampl: ori moles, quana pro natura modo cernitur. tum color ali is quidem ad albidius quam pro naturali habitu , intercute aqua laborantiu magas a mile,est mutatus; nonnullis etiam ad liuidius aut nigrius, quos quidem medici plumbei coloris appellant . Praeter haec ex pulsu, signa quoque aderunt alia; nam ubi sit plenitudo ad vasa tentio ut plurimuna erit, si ad vires omnino grauitas adiungetur. Si sanguinis sit abundantia mλυα μι- vix bovem vocant si alterius succi, quae vχυ imia 'a quae unum quenque humorem abundare demonstrent; A ea d nnum,de quibus in us Galenus libro de Plenitudinc, Me curandi rat per sangu.miis cap. v quae quod magis in promptu sint,ca nunc libet omittet e. At si non in

humoribus causa lateat palpitationis, sed ipsum cordis corpus assiciatur, quod quidem praetere numeratas intcperies, gra-

150쪽

isisti in nunc modum uianticitabitur Sicor-er si e dis corpus in arminatione te litetur, X

di flectione potin qua incerto aliquo indicio depictaendi poterit; cito cire in morsod hanc se icti curatfcctionem. Inflammationes tamen ac Erys pclata ex cardiacas acopa percipi postlint ac si ad ventri- . relato, cordis pcr Uentant oli, raderit, ci-ifflamma vivique commoriunt Ur Peri cardio au-ion, tem inflammato, ea spectant sesigna, quae septo transuerso eadem laborant alis etione consi ciuntur, licet non adeo grauia in aliquibus ex his appareant sympto minata. Febris ades , Ascordis palpitatio assii Ua, non tamen tanta respirandi dilitacuitas, tantusque dolor exercet, A pulsus sunt maxime in aquales, nec adeo deli- .- . . iiii ,Vxins pro in insuerso Aqua praenimia copia pericordium occupans perpetuam gigni palpitritonem, absque manifesta causa corpus contabescit, siquidem hectica febris consequitur ad hunc sth- etiam S deinde repente moriuntur,pUl-

su est molli , languidus. Si palpitatio

fata vapori us clancholicis consi ringi videbitur cor, os plurima hypochon-driacae clancholiae signa conspicientur.

Quod