De cordis palpitatione cognoscenda, et curanda libri dvo / [Sebastianus Pissinius]

51쪽

DE CORD PALP. LIB. I. 3giditas intendatur, non procreabitur a CAP. VI. tui; quanqtram quae acti talis percipiatur in corde frigiditas, nccirii per X tincto animali deprehenditur sed ibi calor, qui vel ceteraruna paritum calorcina exupcret, per a lituod temporis si est una ad se uatur, ut ab Hippocrate libro de Cordescriptum esset, ac ipsum lcstatuerae petrimC-tum. Licet vero a palpitationet facilius videantur euadere, quana pest nigra urinae

excretionem aegrotantes tuta tamet 2 pr

dichio erit in omni cordis palpitatione, ut dum de prognosticis huius affectus signis pertractabitur, dicetur, sit orte ant qienectutis tempus affuturam pronunci*mus: facultate scilicet iam a unc existente imbecilla ipsus cordis vitali, aut ineuita-bde aliqua ex iis, quas post enumerabi

paus, Calaia ferente e sitium Flatus quo

que vel e propria temperie inon adhuc corde depulso, aliunde Vccdit, cordisq;

C*uuates occupat, ut uos repentinam illam in ipso corde exoriri frigiditatem necessarium sit, si fieri palpitatio debeat. Flarii autem stirpe, at non seni per a sanguinis calore attcnuatur. crebro enim huiusmodi nos aggrederetur assectio, quae neqomn es invadit,nec nisi p*r intcrualla re-

52쪽

currit. Ea tamen aduenientis flatus constitutio est: siue qualitatem sine substantiam respicias, quae 5 inaequalitatem Arvehementiam in pulsi potest inducere. Sed non est hic attendenda quae ex vitali facultate aut pulsifica cordis vasa distendente enascitur vehementia cum cade

qua loquimur sit ipsius materiq impetum

facientis, non vllius facultatis operatio. Non corripit vero hydrope laborantes,v-bi iam totius corporis intemperies sit valde frigida, aut ubi putres rens hydropicorum aqua calo C accedente flatus leti bi non sinat; sed antequam adeo refrigerentur, quod melancholicis commune

est, quod frigidi paulatim fiant, flatuu in

gens prouentus aspicitur non tamen adeo si igidi essiciuntur, quin acutis quandoque febribus corripi queanta atque in his febribus moriuntur,tum propter ipsius febris naturam, quae minime periculo vacat, tum ob vitalis vis imbecillitatem. Ob eandem rationem, quaeia frigiditate necant,fgunt potius S incras antlii mores, i an flatus gignant, quae tamen sis calorem abundantiorem impingant, nec sit magna quae exhibeatur quantitas, si tum procreare poterunt. Hic quidem etsi cordi

53쪽

DE CORD PAL p. LIB. I. scordi vicinas inuadat regiones, non ta- CAP. VLmen ob id motum cordis tollit, ut iam ostensum si, sed nonne manifeste tollitur aliquando quid enim venarum interceptiones apud Hippocrate nonne .cracso ac viscido succo, aut frigido crassoque vapore fiunt Nec opus est, si dextru co dis sinum flatus extendat, ut ibi pulsatio adsit, tunc enim totu cordis corpus quatitur, ut inferius explicabitur. At dextri quoque lateris pulsationem quandoque fieri contingit, ut ex Cardano, cuius haec, ex Arte curandi paruar Meminime vidisse tres,qui u cor olum in dextro laterepulsebai: quorum Win ea die, quod vehementimpus aret,impes aliquot dies,mortuisent Tertius erat infans es ceciderat; Aperui it tamen. Constat sane priore astectu pessimo in sinistra parte orto, hoc symptoma contraxisse, dum cor naturali vi atque instinctu,

quod nox tu erat, refugere nitebatur. Vnde tam graui malo prope cor contracto,

necesse fuit morte breui subsequi. Quod

autem sanguinis missione curentur, non

de omni palpitatione intelligendum est, sed de ea quae ex sanguinis abundantia fit. Haec illa palpitatio est, quae secundo loco v. de loc es cap. I. a Galeno describitur;

54쪽

ac ex qua peraclitas febres pereurit. Hi e nim omnes, qui hac palpitatione infestati solent,calidissimi sum, ii. plurimo sanguine abundant, unde saepius acute febricitant. Flatus igitur qui sane maximus,ut ex

Inippocrate libro clea latibus , est in omnibus quae corpori accidunt, A aut horti dominus, huius quoque sympto mutis author erit nec desunt, quibus ille, ubi adsit, cognoscatur, indicia, quae inferius

prosequemur. Ac tandem ceteroru quo- qtie viscerum,tum S musculorum palpitationes, eodem tempore infestates, quo

cordis vrget palpitatio, eandem de in ipso

etiam corde causam existere, fidem faciunt. Quosdam enim nouimus,inter quos nobilis patritius Lucensis dum haec scribimus, qui caepius eodem tempore pluribus in locis, ac in ipso corde palpitationes passi sunt,atque erumpente flatu liberati Cur autem a Galeno iii. de sympi causis dictum sit ingentem caliditatem flatus nequaquam procreare, cum alibi opposit- tum quoque fieri doceat, non est huius loci disquirere Forte semper proxima flatus causa, frigiditas est, quemadmodii in acutis febribus enata subito flatuosae hydropes ob naturalis caloris extimstio

55쪽

DE CORD PALP. LIB. I.

ne intcst antur.aut ingens quidem calidi CA d. vittas statum gignit, sed valde ad id accom- imo dat:a, ex qua fieri flatus debeat, materie Sedus tamen huius flatus in corde, conspicuae cauitates sunt, nam propter vliceris duritiem, non ob eam rationem in corde fit palpitatio ob quani in excit iis circa musculos cauitatibus. In his enim partibus flatus ipse cauitates ac sinus, quod extensibiles sint, ibi fabricat, in corde autem ob eius cnsitatem excitare non valet.

Eandempalpitationem ab humoris sere CAP. VII.

Quo minus a Galeno palpitationis

causa statuatur humor, haec prae se tim ratio videtur urgere scilicet non ita cito fluere ac refluere quis potes humor, ut flatus. soluitur enim celerrime palpit tio,cum illico fiat,S I atim desinat Cita igitur vacuationem,aut repletionem, aut distentionem, aut subsidentiam, aut pressionem, aut clatione, aut alium quendam motum,non uisi spiritus effecerit, ex

Galeno libro de Rigore cap. v. Cordis, men palpitationem, eam semper intellisimus,quae palpitantes musculos, cutenP

56쪽

8 Stare P NI Ive ipsam in otia imitatur, cum in illamas is ac magis veluti quodam impetu, cordiscata iratcs extendant uixnona flatu tantum sede ab aliquo succo fieri dicimus. Imo ab hoc frequentiu raro autem assatu . Sed praei a diligentius C narraretquq corporis partes, quomodo palpii tent. Cutis, musculi, velitrictilias, vesica, utcru S,intcs ina, lectar, lien, septum transci uersum, cor S arteriae d. v niuersae deniq;corporis partes, quae distendi positiunt ecdilatari, M. de sympl. catassis cap. II. enumerantur Quarum quidem partium non v-na eademq; natura Cutis nanque nullas habit cauitates, sed exorto intc illa sub jectasque partes flatu,accxitum sibi quq-rente cauitas fit; inter vero musculos,chiritates adsunt,eaeque extensibiles Cauitatum porro aliae semper aliquid colatinent, aliae rursus non semper. At cauitatu quae humores continent, impetu quodal repleti ac dist endi quaedam possunt, alia paulatim cplentur. a conssertim rc pleri apta sunt, aut illabent suscipiendo humori sus ei in t a illas irruit quasi quod lic capere polii in Atq; hae postri e-

hao vel quo grauantem sarcinalD Xyellant, patentes ad Rus h. bent, aut in iis deinceps

57쪽

DE CORD PALP. LIB. I. 'inceps quicunque irrepserit humor deti- γ.VILneta cogitur ubi itaque cauitatem aliqua plus aequo confertim ac non sit ne impetu, affluens replet humor,eaque Commode potest accurrentem in aliam sede reiicere, tunc eius partis palpitationem ena 'sci continget quemadmodum in corde ipso euenire fatendum est. Succus igitur in cordis capacitate existens celeriter fluere ac refluere potest, quod vix spiritus ipse si cauitatem circa cutem sit effecturus, fecerit acquoniam facilis adest, ac

breuis ad expulsionem via illico fieri, ac statim desinere motus ille videbitur. Sed Galenus ab influente quopiam succo idem symptoma progigni non post e, non

absolute pronunciauit. Eius verba ex secundo de symp. causis C. II. sunt istae. Succus autem Eies tua celeriter fuit aut res it, potissmum m 'Dum in ii artibus quis modo memoraui ire aciem, utpote in quibus

cuti pra nuda propemodum extenditur osse quasi in ceteris partibus non eadem penitus ratio sit admittenda Sunt aute quas paulo ante recensuerat, palpebrae supe cilia frons, balae, in quibus utique in iam Galeni sententia veritatem a

Dei At vero in corde,licet quod allapsum

58쪽

S E P NI Iest, vi contractionis depelli videatur, non tamen aliqua facultas ad hoc efficienduconcurrit sed ad ipsius cordis contractionem id totum euacuari contingit, quod eius cauitates expleuerat. Non enim aut qualitas, aut pondus influentis succi, expultrice cordis vim eo tempore premui; sed ipsa materici moles, exitum sibi ipsa', quaerit, ac bi datur occasio(ea vero est v bicordis sinus contrahuntur aliunde erumpit. I in ut arbitror manifestum esse potest , cordis palpitationem descri- ptam, a ceterarum partium palpitatione minime differre. Alias vero palpitationis species, quas inferius asseremus, cum facultatum cordis laesione seri exist ima mus. Sed praest at iam, ut huius motu naturam facilius intueamur, declarare quomodo motus hic di cinguatur a cordis motu, qui ex facultat prodit. momodo alium a putri motum in palpitatione ieris it intesigendum. CAP. VIII.

AN in drde tantum pulsans illa res

riatur facultas,quae cor ipsum, marteria distendit,A contrahit; an vero in iis artersis quoque collocata sit, non est

nunc

59쪽

ra Unc animus in ii Hrere. Illiid sine sup ipo nimiis una cum corde diam dilatatur

arterias dic si contrahi s illas, dum cor Contrahitur. Qioniam talem et citatione qu andam acies bsidentiam, palpitatione elle dix nariis, an qua eleuatio, ac subsideta ui corde cruae non sciatiatur in arteriis vel in ipsis arteris quae cordi hon cometia una cc tiar, aut vir os communis existat, sensi', aut ratri in dignoscatur a pulsu, qui contractione ac distentione perficitur diuersa; an alius praetcrea motus interue

Laat,m Uestigare conamur. Cum i tureodem sat Coidis, quae est arteriarum dilatatio, 3 quae palpitationem prodiacit causa, in corde saepe, non in arteriis contineatur, eaedem tam e numero tam in Co cie, quam in arteriis eodem tempore pulsationes obseruciatur cordis auitates

ab ipsa facultate distendi, nec non a

quando (quod sit in palpitatione ab ipsa

materia hoc inferente symptoma, arbitramur Vt vero qualis nam in , qui sit in

palpitatione motus, innotescat, quo motus' quomodo facultas in corde, Ac a terais esticiat aperiendum. Motus cordis distentione, contractione , ac media, internas lationes, quiete, Constat. Huiu

60쪽

s Era ira i initium cor auspicatur, quo etiam tempore moueri incipiunt arteriae. Sed quaedam huc ex Galeno iii .deir sag ex pulc. cap.r I .&iv pro huius disquisitionis explanatione sunt afferendas ut motus qui fit in palpitatione clarius concipi a pedi

cipi possit.Tertio igitur capite, Corde ex- stente calido frigidioribus tamen ari

itis, maiorem,celeriorem, ac vehementiorem in corde, quam in arteriis, pulsum feri statuit in quarto autem Corde exi

stente frigido ac frigidioribus illo arteris is tardum&rarum in corde tardiorem vero S rario reni in arteriis. Qtiae quidem rationi sex perimento aduersari videmur Rationi quidem, quoniam si statuamus facultatem pulsum efficientem in solo corde collocatam esse, ut censuit Galenus, quod re tanquam verum supposuit saepius ac sic habere demonstrauit demum eo in opere in quo quaerit, Arisanguis in arteriis contineatur, nullo pa- .cto crebrior esste poterit in arteriis, ubi rarior in corde fuerit nam cum motus initium habeant arteriae a corde nis cor prius motum aggrediatur, nunqua illae mouebuntur. At si in arteriis quoque posita sit isthaec facultas, ut nonnulli posuerit Gundo