Reverendissimi patris d. Felicis Marii Nerinii, congr. monachorum s. hieronymi de italia abbatis generalis, De suscepto itinere subalpino Epistolae tres : ad eminentissimum cardinalem Angelum Mariam Quirinium S.R.E. bibliothecarium, brixiae episcopum

31쪽

dine, adeo ut mirificana intuentibus praebeant exaequabili aedificandi ratione Voluptatem. Neque vero praetermittenda fiant fora illa quatuor armplissima ad speciem Urbis ornatiorem maXime accommodata. Quid enim eo nobilius, quod in aspectu habet Regias aedes,& porticus, ubi Cohortes Praetorianorum Xcubant, Ornatissimumque redditur illa marmorea domo, quam Philippus uvaria insignis nostra aetate architectus a solo fecit graecis, romanisque temporibus dignam Quid illo altero eXcellentius, quod a veteri Arce nomen accipit 8

Quid ornatius Foro Sancti Caroli, quod porticibus cinctum est,is splendidissimis domibus, quae

item omnes aequabili ratione distributae , marmoreis columnis innituntur Reliquum illud est ante Arcem munitissimam aeris laxitate, atque amplitudine omnium maximum, in quo multi arborum ordines, multaeque per ipsos ambulatione amoenae, ac aesti Vo maXime tempore gratissimae. Templa vero quid referam, aut Virginis Confo- latae , aut S. Laurentii 17 aut B. Amedei, aut alia complura celeberrima sane, religiosa, quae is tantum non admiretur, quem nihil e Xcelsum, magnificumque delectat' Unum commemorabo IUOd ma-Ximum appellatur , . o ni Baptisae sacrum i in quor

32쪽

quo, ne omnia Hagillatim enarrem, Regium Sacellum illud Sanctae Syndonis admirationem meam occupavit, atque X hausit est enim totum nigro e marmore constructum, Vastisque columnis Xornatum eodem e marmore, Melegantissima testudine, in qua quidem exaedificanda ingenium atque ars enituit Guarinii Theatini, cujus est in architectonicis magnum nomen i ab hujus item ingenio, atque arte profecta est Theatinorum aedes Martyri Laurentio sacra, ad quam diligenter considerandam comites se praebuerunt Praefectus illi Familiae, & ejus Frater Cisjetanus Davidius singulari humanitate homines. Ecce autem omnium artium is disciplinarum domicilium, quod Tibi doctissimo, atque eruditissimo PRi MCipi maxime dignum notatu Videbitur. VICTORI A ME DE II. Regis liberalitate ad

eana XcreVit, quae maXima est, magnificentiam ,

celebritatem nominis Doctores enim multi, iidemque insignes magna mercede conducti erudiunt adolescentes ad mille in omni genere disciplinarum. At ubi fueris ingressus, ostendit se statim Atrium peramplum, cujus interiore parietes monumentis Vestiuntur veterum Graecorum,

atque Romanorum, quae sunt omnia apte adeo disposita, ut Capitolis vim , aut Veronense musaeum ViX

33쪽

dessideres singula Vero quid ego enumerem Tibi, quem nihil certe latet in omni antiquitate praesertim quum fuerint a Marchione praestantistii nos ej jam vulgata 18), praeterea eruditorum hominum is utellae Ricolvit is notis dis. putationibusque illustrata. Unum praeterire non possum , quod admiratione quadam praecipua defixum me detinuit. Opus est marmoreum ab insigni artifice diligentissime perfectilin, atque adeo eXpressum ad naturae Veritatem, ut intuenti mihi miserabilem in eo caedem sculptam suavissimi vatis Orphei et o a Bacchantibus discerpti, sensum aliquem doloris extorserit. Inde Bibliothecam ingressus, omni genere librorum instructissimam, Gracciolum ibi offendi Placentinum, Abbas qui nuper fuit Generalis Canonicorum Lateranensium, mihi jam diu usu atque amicitia conjunctum, V cum& librorum , ωMSS. Codicum vetustatem, copiam, praestantiam inspexi, atque admiratus sum. Sed de his etiam nihil attinet dicere , quum Regiae Bibliothecae Praefectus Josephus asinus eruditissimus eorum indicem a I accuratum ediderit in lucem, Hocupletissime illustraverit. In Regium deinde musaeum introductUS,mΟ-

numenta spectavi innumera caere, suo quaeque loco

34쪽

o xxx oloco apte disposita magno ibi numero Hermetes, Idola Toreumata, Fibulae, sepulcrales Lucernae, Vasa, Paterae Litui atque alia hujusmodi visuntur singulari opera , artificioque perfecta . Vis praeterea infinita numismatum antiquissimorum ex auro, argento , atque ere , quae magnus ille CAROLU EMMANUELI. ingenti impensa quum coemisset, Roma usque exportari curasset , non tam artificio formarum delectant, quam cognitione veteris Historiae is descriptione temporum erudiunt. Nihil autem studiosius tunc quidem visendum putavi, quam Tripodem illum, Tabulamque caere non ita pridem erutam ad Padum sexdecim millia passuum longe ab Augusta Taurinorum, inscriptamque GENIO ET HONORI L.

Haec enim inscriptio satis commonstrare Videtur locum , ubi antiquissimum illud Industriue Oppidum fuit, quod meminit Plinius a 3y, cujus

ignorationem loci arbitror fuisse Geographis causam erroris, ut illud cum Casalens Urbe confunderent de Tripode autem hoc non dubito dicere, vix aliud simile antiquitatis monumentum, atque

ita ab injuria defensum temporis, aliis in Italiae

35쪽

o xxx o musaeis vidisse i est enim ex aere tam miro artificio, ut etiam qui rudes harum rerum sunt, facile intelligere possint, scite fictum. venuste Tres illum parvulae componunt columnae X aere, aptae inter se se, atque connexae, qua aenei quidem a superiore parte nodi ab infima annuli ita colligant, atque deVinciunt, utis intercludi, explicari facile possit Plurimum in eo sigillorum, plurimum operis. Altitudine est palmorum quatuor, latitudine pedis unius. Iam ero non minus sum speciem Urbis admiratus, quam hominum Xpertus humanitatem. Et si enim Autumni tempore Principes Civitatis bene multi aberant, inque his Amplissimus CARD1MALIs DE LANCEIs, qui ad S. Juyti Abbatiam suam diverterat tamen eorum, qui in Urbe remanserant, neminem non conveni. In primis autem Arcbiepiscopum Albenarum Luriticum Merlinium Oratorem Pontitatum, qui multis erga me benevolentiae signis

non obscuris veterem, quae mihi Romae cum eo multos ante annos fuerat, familiaritatem renova-Vit, fuitque sane mihi permagnae voluptati Videre hominem in tanta dignitate, quam pulcherrime sustinet, nostrae veteris consuetudinis non immemorem Deinde robiepiscopum Augustae Tauria

36쪽

norum a ), quem Virum gravissimum, humani Lsimumque cognoVi. Tum Comitem a S. Laurentio Praefectum intimis Regis Consiliis, qui me de Sodalitatis nostrae rebus disserentem perbenigne audivit. singulari in eo beneficio affecit, quod aditum ad Regem quam facillimum pollicitus, adesse jussit ad Villam Venaticam postero die. Venutio Villa est Regis admodum magnifica, ab Augusta Taurinorum longe millia passuum ΙΙΙ.ad quam via ducit satis lata is domibus utrinque egregiis, eademque omnibus Orma elegantissime exornata. Nihil alibi videas magnificentius, nihil venustius, sive prospectus amoenitatem, sive cir-tarum , atriorumque amplitudinem, sive Regii Templi molem, sive aedium substructionem , sive lautam, vereque regiam supellectilem, si1ve hortorum delicias , sive ambulationum hilaritatem spectes Theatrum denique, abirinthum, citriarium sane naagnificum, quorum nobilissimos

greges. Quae omnia adeo me ceperunt, ut superbas in eo genere veterum Romanorum 1llas, de quibus tam multa Historiae commemorant, minUS admirarer . Ipso in ingressu obviam habui quitem Capranicum Romanum , summae virum nobilitatis,

Regis anailiarem, qui me quum Regiam illam

37쪽

lam obirem, omni est humanitatis ossicio prosequitatus. Introductus ad REGEM , qui cum una erat Filius ejus Benedictu Mauritius Dux Cablasiensis suavissimus magnae spei adolescens, commemorare vix possum, quanto me VenerationiS, voluptatis quodam sensu affecerit aspectus illius , quem domi, quem seris, quem bello, quem pace, singulari virtute, praestantissim consilio acceperam. Qui fuit illius congressus quae dignitas quae comitate condita gravitas quae sapientiat Multus de Roma, multus de Gallia Cisalpina, quam ille totam victoriis suis peragraVerat , multus etiam de me de Sodalitatis meae rebus sermo fuit mihi liberaria Monasteria quatuor as), quae in ipsius Ditione sunt, visitandi potestatem dedito mihi suam pollicitus est auctoritatem in iis, quae ad muneris

mei rationes pertinerenti me denique ita est allocutus, ut pietas, clementia illius non obscure significaretur. Majorem autem natu Filium ejus Sabaudiae Ducem sat laudaverim , si Patris quam simillimum di-Xero in quoin virtutem eamdem,in eamdem erga me clementiam agnovi. Nam quis Regias Virgianes, forma, & modestia lassignes, quis lectissimam Sabaudiae Ducis Conjugem satis pro dignitate lau-c dare

38쪽

dare possit Quum ego multa huic de augustis ipsius Fratribus Xposuissem, de Carolo Neapolitano Rege, quem praesens Neapoli colueram, de Philippo Infante Hispaniarum , quem nobilissimum Hospitem risy nostro hoc in Hospitalet Coenobio exceperam, Visa est oratio ipsi admodum jucunda,&permulta ejusdem erga me clementiae 1gna sunt consecuta. Denique hoc Tibi , PRINCEps EMINEM- 1 1ssi ME, testari possum, mihi quum Regis ipsius, Regiaeque Familiae Virtutem, probitatem, beneficentiam, domus item, illae, atque Urbis magnificentiam, Ordinem , elegantiam admirarer, simile quiddam venisse in mentem, atque illud, quod

de Cyro narratur i ad eum enim quum Sardis Venisset Lacedaemonius ille Lysander 27), atque esset hortum Cyri ipsius manu consitum, purpurae

nitorem, descriptionem domus contemplatus, recte, inquit, beatum te, Cyre, praedicant, in quo Tirtus cum fortuna conjungitur. Item ego non poteram non beatis Itinum Yistimare REGEM, cui Liberi essent praeclara indole fortunarumque ad omnem usum affluentia, domi dignitas, foris auctoritas, praesertim ero Virtus, Unde omne praesidium petitur ad vitae, atque Imperii felicitatem. Habes, ΡR1NCEps EMINENTISSIME, Xplicatam

39쪽

o xxxv orationem omnem suscepti itineris mei ad SARDmi ΑΕ REO EM. Quid autem causae fuerit, quamobrem Augustae Taurinorum versatus sim ad III Idus Novembris, hoc est diutius, quam animo destinaveram, altera Tibi breviore epistola exponam . Vale. Hospital et iii Nonas Ianuarii

An. MDCCLIII.

40쪽

1 Brixiana Quirini Cardinalis opera numismatibus octo eleganter expressa refert Tabula, quam Brixianus Philopatris adjecit Italicis versionibus Epistolae Fabi, Devoti, quamque aeri incisam Antistiti suo Brixienses obtulerunt hac Epigraphe

ANTISTITI SUO POST LONGA ROΜAE COΜΜORATIONEM FELICITER REDUCI PLAUDENS BRIXIANA CIVITAS NOVU HOC OFFERTAΜORIS SUI MONUΜENTUΜANNO EPISCOPATUS EJUS xxim.

et Sacram aedem principem a solo exaediscatam Cujus rei memoriaeque publicae retinendae causa, Septemviri Brixiae sacrarum aedium curatores beneficentissimo Principi monumentum e marmore posuerunt cum luculentit lima inscriptione, quae est hujusmodi:

ANGELO MARIAE QUIRINIO S. R. E. CARDINAL BIBLIOTHECARIO BRIXIAE EPISCOPO QUOD PRAECLARO HUIC TEMPLO PERFICIENDO AB ANNO Cinio v. AEDIFICARI COEPTO CURA OΜNE IMPENDENS PROPRIO AERE LARGE COLLATO ILLUD ARA AXIΜA ET SPLENDIDIS ALIIS ORNAMENTIS ΜUNIFICENTISSIΜE DECORAVERIT DIVINOQUE CULTU APTUΜEX INSPERATO MEDDIDERIT SEPTEΜ-VIRI BRIXIAE AEDIUΜQUE SACRARU CURATORES GRATI ANIΜ ΜONUΜENTUΜADHUC VIVENTI