장음표시 사용
361쪽
CAP. II. DE JUDICIORUM ORDINE.
.d 9 lanti et parocho , Scriptum testim0nium de vita uorum praeStanti . merit creditur. Duo saltem , Vel tres testes plerumque probationem plena messiciunt , si Sint omni X eytione majores. In quibusd9m tamen neg0tiis, ubi de personis dignitate conspicuis agitur , plures requiruntur arbitrio judicis. Ne accusationem quidem adversu presbyterum excipiendam sanxit Apostolus , nisi duobu aut tribus 10slantibus AdVersus presbyterum accusationem noli recipere, nisi sub duobus aut tribus testibus. I este , qui e Subtrahunt, cogere non
consuevit Ecclesia ad serendum testimonium . nisi alia desit probatio tuti enim Su Spensionis minis clerici excommunicationis metu laici impelli possunt 'aestes jurati loqui debent, exceptis piscopis , quibus de sua praestita , propo Siti Evangeliis , creditur. δ Singillare testes, de diversis scilicet et Singularibus actibus , non sunt admittendi, quia tune singulia eius probantur unius tantum testimonio. Auriti testes , qui rem ex ali 0rum relatione , aut ama communi norunt, n0n XCipiuntur , ni Si agatur de re , quae hominum memoriam superat, Vel de con Sanguinitate, aliavere quae gulatis testibus probari nullatenus potest. Furi OS , mente , impuberes , Servi , periuri infame , teSte eSSe nequeunt. In gravioribus tamen criminibus laesae majeStatis , et simonis, insanies te Stimonium ferunt: Sicut et mulieres, quae plerumque in causis criminalibus testari nequeunt. Patronus et advocatus non p0ssunt
testari in causa, quam defendunt, nec judex in causa , quam judicat; nec aliquis in propria causa si Procertis ersonis erre testim0nium nequeunt qui Sunt de domo, Seu sa milia nisi sint spectatae probitati . vel nisi in controversiam venit, quod alias probari non poteS P . . Si quaeratur de cognatione, legitimis 3 talibus , aetate. Nec eorum excipiendum est teStimonium . quorum judicium illud interest. 7 Clerici in causis pro sanis n0n debent teStari, absque Episcopi venia Adverali certa ye Ona quidam teStari n0n Os Sunt reu Snequit testari contra Socios criminis, nisi in criminibus haereSi , Simoniae et laesae majestatis inimicus nequit testari contra inimicum , libertus contra patronum , filius contra patrem et pater contra filium , excepti causis matrimonialibuM; ethnicUS, Judaeu S im0, juxta uri Sanctiones, haereticus contra Orthodoxos ' este omneScoram adversari interrogandi sunt. ψΤestes ab actore prolatos refellere 90-lest reus , aliis productis testibus quos aetori licet etiam refellere , et in eum sinem Ov0 teSte producere. Hic testium producti plerum quo Onsistit, nisi aliud judici videatur. 3Post testium examen , acta exhibenda sunt litigantibus , ut si quid habeant
objiciendum exponant. 15. In Strumenta etianὶ Scripturae scilicet Sive publicae, Sive priVatae , inter probatione recensentur. Publica instrumenta confecta publica auctoritate,
sigillove munita Principis , pi Sc0pi, Universitatis itemque libri par0chorum , in quibus apti Sinata , matrimonia , et unera describuntur plenam
i I. aim. V. 19. 2 Cap. i. ii iii. v. ix de testibus cogendis. 3ὶ Novel cxxiii. 7. ι Cap. xxxiii de testibus, cap. ix de Probat. 3 Cap. v. xxvii et xlvii cie estibus, cap. xiii. de robat. 6 Can. xxxviii. c. i. qu. i. an. i. et ii C. V.
lii. v. L. ix. Od. , tostibus. 7, L. i. Cod. v testibus a. 5. a. ias testibus.
CAEP. X. XX. xxiv. de estibus.
362쪽
probationem efficiunt, dummodo uto nuda in eodem lecto jacentem. 7 Levi , grapha producantur. i idem tamen e contra Si 0 in loco quodam ami- iis detrahunt testes plures exceptione larius moll0quentes conspexeris. In majores si quod is continetur, criminalibuS cau Sis vix admittendae salsum evidenter demonstrent. Si Sunt Vehemente AEtiam praesumptio- inter Se pugnent, vel abra Sa Sint loco nes. suspecto, vel ita impeditae Sint lectio l5. inceptione dicuntur actus rei, nis, ut legi vel intelligi nequeant, in quibu actionem excludit. Per mytoriae Strumenta etiam publica fidem non obtinent. Privata Scriptura tribus munita testibus vim habet publici in strumenti. . Item libri mercatorum
tum pro Se tum contra Se probant. Caetera scripta absque testibus consecta contra Scribentem probarit, Si causa debiti sit expreSS contra alios
litis nilin audiunt, quae litem jam
comp0sitam Stendunt caeterae Simpliciter heremptoriae nuncupantur. Dilatoris etiam excepti0nes aliquando proferuntur , quibu Scilicet reus queritur libellum esse ineptum , vel tempus S 0lutioni non adveni Sse. Actori replicatione permittuntur 'in exce- nil probant Liberatoria conseSSio, etsi itionibus a Scuntur Saepe causae roY- nulla radjiciatur causa, contrR ScrΙ-bentem Vim obtinet. 14. ProYSumptione , seu conjecturae ex aliquo veri Simili ductae , probati0nis vim aliquando obtinent, certis judiciales, incidente , aut prinyaratfrise , Uae plerumque desistendae sunt, antequam ad caii Sam praecipuam procedatur. In civilibus reus poteSt mutuam petitionem instituere scilicet
probationibus deficientibus. PraeSum libello petere aliquid sibi , actoreptio aliqua dicitur Jum3, et de jure quae scilicet lege definitur adeo ut
contrariam omnem probationem X- cludat : Sic olim matrimonium praeSumebatur in iis , qui post sponsalia concubuerunt 'Pro Sumptio juris cedit contrariae probationi. Sic quamvis lex praeSumat haeredem , qui inventarium non consedit, haereditatem di Straxisse, debitum. In criminalibus nuda datur reconventio hujusmodi , quoniam ii in-
noeentia , 0 relatione criminum reus purgatur si Dilatione etiam dari possunt ju Sta ex causa arbitrio equo judicis, ad adducendos teste , proserenda in Strumenta , aliaque ad judicium necessaria. ii Dantur autem judice pro tribunali sedente iis exce- ipsi tamen licet certi adducti Pro pti , qua jus ipSum praeStat. bationibus , praesumptionem illam excludere : quapr0pter haec prin3umytio oeuit ceto. Proesumylio homini est conjectura nullo jure desinit , Sed ex arbitrio judicis pendens ; et est levi , Vel vehemenS, prout sevi vel gravi nititur undamento. Violenta prae SVmptio copulae carnalis habetur, si quem
videris solum cum Sol nudun cuml6. Sententia , qua controversia dirimitur, a judice , ait Sa cognita, serenda est. Interloquutoria est, si incidentem quaeStionem respieiat: Desinitiva, si principalem au Sam determinet. Ab interloquutoria sententia appellaren0n licet, nisi a 4 desinitivae vim habente , et cuju graVamen per appellationem delinitiva reparari me-
363쪽
queat. Sententia a judice pro tri cauSa expreSSa. In appellationibus Lunali sedente Scripto est palam se ab interloquut 0ria Sententi causaerenda. In summarii judiciis , nulla appellandi exprimendae Sunt; quibus est sedendi necessitas. In sententii auditis, pote St judex ppellationis cau- interloquutoriis , et in au Si brevio Sam , Sententia mutata , lollere quod ribus Scriptura a judice impune omit lamen 'i definitivam tulerit Senteu litur, n0tari tantum Sententia Scri tiδm , non pote St. Sententiae per Septo mandante Sententia recitari debet tiliae absque lippellatione tolluntur a judice vel notari moram litigunti Vel, ut dicitur, circum Scribuntur , sibus vel saltem in seculiari libr anotari describi. Si juri expres S repugnet , nulla est Si uri tantum litigantis adversetur, per appellationem poteS Suspendi, intra decem dies; quibus elapsis, nulla appellatione interp0Sita , transit in rem judicatam, et irritae superi0ri judici demon Strentur. Qui sententiam quoquo modo proba runt, Vel Se 0 appellaturos jurati promiserunt; qui testibus et argumentis convicti crimen consessi sunt; qui ob eram contumaciam damnati sunt denique illi . contra quo tre Se0ntroversiae mi imponitur en conformes sententiae latae Sunt, ru Stratentiae autem , quae Spectant Vim a proVocant. 7 Similiter non datur 9-irimonii vel quae aeruntur a judice pellatio in manifestis in judiciis re- excommunicato, Vel incompetente ; 0ta appellatione ractis in cauSis vel contra jus expreSSum , Vel contra disciplinae et emendationi morum priorem rem judicatam Vel neglecto nisi ea res praeter modum acta Sit. juris ordine ; vel ex salsis testibus et interposita appellatione, dantur litterae instrumentis vel quae rite publicatae a judice, a quo appellatum est ad non urit Vel Uae dictae Sunt a ju eum qui rappessatur Litterae haedice pecunia corruptori vel sententiae ApoStoli . scilicet dimissoriae v0cantur, criminales ' reos cena , quae reparari quae tam ei hodie mou adhibentur. nequit, assiciente ; nunquam rei judi Causa committenda est judici appellatoeatae Vim obtinent. β Sententia ea ecu intra annum et gesta in priori judiciolioni mandanda est intra tempus rabudice Onstitutum.17. yyeliatio est provocatio a judice inseriore ad Superiorem , ut quod inique gestum S , emendetur. Illai- eiulis dicitur, Si a sententia actuque judicii provocetur ea trajuaiciali , Si respiciat gravamen aliquod extra judicium illatum V. g. electionem. desinitiva sententia viva voce Statim provocare licet vel scripto, si dierum intervallum post Sententiam prolatam intercesserit; etiam nulla appellandi ex actis publicis et authentici reserenda Sunt, et exhibenda intra alterum annum ut infra biennium res tota xpediatur. Vim Sententiae appellati plerumque suspendit Sed si decensuris irrogati S, Vel de emendatione morum , aliisque nonnullis causisdgatur, Sententia executioni mandatur; et appellatio vim habui remedium 90stea impetrandici habet, Scilicet, ut aiunt, devolutio uxu , non uSyen 3ivum effectum. 18. ententii Vicariorum Gene-ii Sess. xxiv. cap. xx desines. 2 Cap. v. te sent et e Iudic in s 5 Cap. i. eou. lit. 4 L. i. f. de re judic. cap. xiii de sent et E
rudieat. 5 Cap. x xl. xxiv. de serit et rejudicat.
364쪽
I RACT. XXII. DE CENSURIS.ralium uis yiScoyo nulla datur appellatio : ipsi enim nun tribunal cum Epi Scopo constituunt. Ab Episcoporum sententiis appellatitur Metro-00litae : a Metropolitarum judiciis confugitur ad atriarcha ultima provocati sit ad Ponti ilicem Supremum. Quum ipse etiam patriarchali jure in occidente ungatur. Statim a Metro-p0lilae Sententia appellatur. Potest iii idem Potiti su appellationem ab Episcopi judicio, mi SSO Metropoli tu
Susciperea quod tamen plerumque non expedit: nam ordo Serv2ndu S St.
Appellationum ad Sedem postolicam
antiquissima Sunt exempla : anno Scilicet 252 , Fortunatus aliique Africanae Ecclesiae presbyteri anno autem 262, Basilides Asturicensis et Martialis Emeri tensis piscopii Papam appellarunt. Jus appellationis D0n impugnat Cyprianus , quamVj Obreptionem 399ellantis reprehendat i ui appellationis beneficio ob tempta elapSum
tutionem in integrum aliquando petit, quae intra juris limites conceditur a judice Superiori, V. g. Metrop0lita extra vero hos termino a Pontific0 Bestitutus autem potest actionem pro-Sequi more appellantium. 19. Quo ae judiciorum ordine diaeimu vix apud Os aliam habent utilitatem , quam ut Sciatur quanto Studio Ecclesia justitiae admini Strandae consuluerit, ubi ei per civilem potestatem licuerit judicia solemni ritu habere quod sibi exemplar proposuis Se indubium est qui judiciorum ordinem apud Anglos Statuerunt, veluti juremo Amuni innixi. Caeterum optandum ut inhaereant Episcopi ordini juri S, quatenu Sper rerum adjuncta liceat: ex e enim qu0ὶ pleraque dirimantur a ratante pede in uno , ut habet proverbium
sucile contingit error, praeSertim in his quae matrimoniorum alorem pectunt et Sententiae in clerico prolatae
absque judicii forma acile ad invid jam
apud populum trahuntur. Procul dubio sententiae majorem obtinebunt reverentiam quo res muturius investigata fuerit, d Sidentibus piscopo Sacerdotibus aetate et judicio gravibus, et data reo copia vindiciarum. Exigit ju canoni eum ut piscopo judicanti adsideant δ perS0nae providae et honestae , et juris peritae. 20. In visitutione, et in iis quin
Syectant morum correctionem, etiam extra visitationem pi Scopu , tamquam edis Apostolicae delegatu S, procedere potest habet quippe jus
et potestatem ea ordinandi, moderandi, puniendi et exequendi, juxta canonum Sanctiones, quae illi ex prudentia sua pro Subditorum emendatione, ac di inceSi suae utilitate necessaria videbuntur. In iis praesertim quae incontinentiam clericorum Spe cidui, si Sine trepitu et figura judiciaria ; et sola lacti veritate in Specta, procedere p0SSuntis Episcopi.
21. Poenis aliquibu tem Moralibu3
mitioribus, mulcta Scilicet, Verberi-bUS . carcere, piseopo Olim plexisse reos ex legum auct0ritate , constat quae autem Sui muneri Sunt propriae, et in omni temporum regionum i le
365쪽
varietate irrogari p0S sunt , de Signan Stat ut perpetu , Si Vera Summi P0ntur censurae B0mani S mutuata ilicibus , Si Vera quolibet piscopo Abvoee. pud quos cenS0r moribu in ho vine cen Sura est, quae sertur instar vigilabat et in eo linim ad Vertebat, praecepti uni, vel pluribus impositi dejicientes gradu , qui aliquid eo in Vel Sententiae judiciariae. Mupe conti- dignum ad mi Sorant. CenSura apud nentur jure can0nico , vel Pontificum theologos et uri canonici peritos intelligitur poena celesiastica medicinali , privans hominem baptigatum delinquentem et contumacem, b0nis quibusdam spiritualibus dispensationi
Ecclesiae commissis, donec a euntumacia recedens veniam impetret PC nae instar est, ideoque n0 contrahitur , quoties culpa deeS quapropter censura ebrietati adnexa non ligaretur, decretis extra corpu3 uri S , Vel Statutis dioecesanis cenSurae, a jure Sunt quam serta piscopus in reum singularem, ab homine St. Cen Surae v jure n0n e S- Sant, moriente legi Statore : 0SSant autem quae ab h0mine prodierunt praecepta specialia cum censuri Sed qui jam c0ntraxit censuram , indigetat Solutione a Successore, Vel ejuS Superiore Censura latin Sententim est ea
qui potu vehementior ex errore ebriu quae ipso laeto contrahitur delicto fieret. Ab celesiastica tantum p 0te patrat . adeo ut Opus non sit judicis state procedit rectoribu Scilicet Sententia , nisi mrsan ad factum de- Ecclesiae qui juc ligandi , Sicut et clarandum. cen Sura serendo sententiae solvendi, a Christo D0minin accepe e S comminationis in Star, quae non-runt. In animae tamen remedium cen ni Si post judicis sententiam contrahi sura irrogatur 1 potestatem enim de tur Attendenda Sunt verba legis. 01 odit Dominus in sedi figationem , Orion facts , yS jure , e tunc eae linc, destructionem. Privationi Spiritu a Statim illi O, continuo, conse3lim, moin, libus, quatenu externo regimini Sub yrotinuS, lato Sententioe, 0ce Sunt, jacent scilicet Ἐcclesiae Suffragii , quae plane denotant Sententiam latam jurisdictione Spirituali, sacrifici , Sacramenti non autem animae donis gratia Scilicet, ordini p0 te State alii S-que hujusmodi Praeter primarium cen Surae effectum, temporalia nonnulla incommoda aliquando con SequuntUr, sicut et hae dicendi ratione Deaecom
pensum. Sic et verba imperandi, quae v. g. quod clericu Scareat beneficii est actionem judici non p0Stulant: v. g. ditibus , vel quod laicus , ex comm Unicatione percussu , fidelium eum tamquam ethnicum et publicanum aVersantium , On Sorti amico prive tur inde sit persaepe, ut ad bonam frugem peccator Se recipiat. 22. Censura in excommuni edtionem, SuSpenSionem , et interdictum divi-
aitur. jure dicitur lata , quotieSsertur canone quodam generali, Vel Subjaceat excommunicationi, incidat in
pendericlum etc. in Si absolute modo imperativo profertur, ceu Sura dicenda
li Cap. i. de sent excomm. in . et II Cor. X. 8. 3 C. xx de erbor. Signis.
366쪽
est latae sententiae. Verba suturi temporis sententiam ferendam significant: exhommunicabiliιr, SuSyendetur. Ommitiali plerumque eodem recidit Sub pugna eaecommunicationi , SuSyen-δi0ni3 Sub interminatione anathematiS: Bliquando tamen ea adjiciuntur, quae sententiam latam Stendunt V. gr. 3ub oenu incommunicationis tulimincurrendam Vel cui latim conte3tirn omnino subjaceut ' Quoties dubitatur, utrum censura Sit lata vel ferenda, benignior interpretatio vincere debet juxta juris regulam in cenis benignior est interpretatio facienda Sed et usus attendendu e St. Interdictum et suspensio jure lata non contrahuntur ab Episc0pis, nisi de iis mentio fiat expreSSa. -
25. Ad 0utrahendam cenSuram requiritur plerumque u lya mortali , X- terna, ex contumacia admissa c0ntra praeceptum eccleSi a Sticum. quidem quum cenSura graVi Sit pinna qua
scilicet homo magni privatur b0nis spiritualibus , nonni Si ob gravem culpam contrahitur. Contingit quidem
aliquando quemdam a munere praedicandi vel audiendi conseSSiones ab pisc0po retrahi, nulla praevia culpa , Sed ex e quod muneri doneus n0 Sit , cui tamen nulla irrogatur en Sura prohibiti enim potius dicenda est. Est etiam quaedam cen- Sura minor , Xcommunicatio minor
dicta , quae contrahitur , juxta plerOS-que , ob culpam venialem, colloquii scilicet cum excommunicato. Item ει u SpenSi aut interdictum ad breve tempus , et privan aliquo tantum Su
bonorum spiritualium ob levem culpam ferri potest sed de censura gravi quaesti nunc St. 24. terni tantum actus Subjacentcen Surae cordis enim arcana Deo Soli patent, neque ad regimen Eccle- Siae pertinet potestas ea moderandi et puniendi. Sicut igitur non judicat de occultis , si nec ea paenis plectere
cenSenda St. Ac tu debet esSe completus ac perfectu in Sua Specie Orali, ut en Sura habeatur contracta nec enim nimi cotiSilium , nec tentamen , Sed is Se actus , qualem legis verba describunt, poenam Secum trahit. Sic censura ob nee Stum lata copulam conSummatam Sequitur , non item
attentatam. Sed licet legislator ipsum
tentamen , Si ita visum fuerit, Sub poena illa prohibere, Vel actum aliquem externum , quamVis ab opere complet omnitio remotum. Sic plerique theologi excommunicationem 3- tam in ab Solventem complicem in peccat aliquo turpi contra SeXtum praeceptum, interpretantur de quocumque externo gravi actu libidinoso V. g. de Sculo. Sic et excommunicationi Subjacet mandan aliquem Christianorum egi di per Sicari OS, Uamvis mor non fuerit sequia. 7 e requiritur, ut actus inuo te Scat nam haeresis prolata Script , qu0 vulgatum n0n St, Vel Voce , intra domesticos pariete S, nemine d Stati te, X- communicatione punitur quum enim
aliquo pacto prodierit, obnoxia est potestati Ecclesiae, et reapse diffundi poSSet eum magno animarum damno. Si verba legis auctorem crimini re- Spiciant, n0n Sunt a patrante illud ad ali 0 qui forsan eum consiliis et hor. tamentis impulerint, extendendari nisi
6 C. xxxiii de simonia. 7 Cap. i. e homicire in .
367쪽
lex e0 etiam Verbi perspicui complectatur. 25. Contumacia in auctoritatem ecclesiasticam neceSSaria St, ut qui Scensura irretiatur; nam Cenae eam
Spernentibus irrogantur juxta illud Christi Si Ecclesiam n0n audierit sit tibi sicut ethnicus et publicanii S.,
Hinc gravissima scelera , quibuS d- nexa Si cenSUra , admittente , qui Ecclesiae vetitum ignorant , non amcontrahunt uia sciunt prohibitionem, sed ignorant censur9m adnecti, eam contrahunt juxta aliquo . quia reVera Spernunt auctoritatem Ecclesiae: alii
tamen censent eo non Sse contumace , quoties non n0runt id graviter vetitum Sub censura. ' O scelera Omnino praeterita, quantUmVi en0Pinia, ferri non potest gen Surn, quum Sit in animae remedium , Otiu quam vindictae causa ; sed si crimini essectu permaneat , nonni Si en Sura tollendus , fertur hae aliquando V. g.
ut publicae offensioni reus cogatur Obviam ire, vel damnum illatum reparare. De culpi futuris censurae abh0mine serendae non sunt Degradatio autem et dep0sitio , quae in poenam
decernuntur , non Sunt censurae CeS-
satio a divinis pariter cen Suris non eSt accensenda : est enim potius maeroris indicium b injuriam celesiae faciam. Excommunicatio et Su Spensio aliquando latior Sen Si usurpantur pro Separ9tione ab altari etc. ad tem-PUS , quae ob praeteritum crimen decernit Ur.
gitur : gravi SSima quippe St aena. Cen Surae minores , interdictum scilicet et SuSpen Si , aliquando irrogantur coetui , aliqu0rum , praesertim qui
primore Sunt, n0X3m , ut omnium pinna et maerore noxii ad 0nam frugem redeant u Spen Si , , inquit S. Thoma , u non Inta poena est , qudnt ex comm Unicatio , quia
su Spensi non fraudantur Ecclesiae suffragiis sicut exc0mmunicati unde etiam aliquis sine peceat proprio SuSpenditur , Sicut et totum regnum P0-nitur sub interdicio pr peccato re-
27. A censura gravi aecusat quidquid a peccato mortali eximit o. g. quod quis animum non Satis adverterit, Vel quod res per se leVi Sit. Sic et quoties praeceptum ecclesiaSticum desinit ligare ob maximam di Dscultatem , actu censura agat, licet lex eam intentet. Qui metu morti a prodendis sociis deterretur, cen Sura
non ligatur in eos lata, qui criminis
auctore neglexerint denuntiare. Sed quum in contemptum a uetoritatis ecclesia Sticae utiquam liceat 3gere, cen Sura contraheretur , Si metu etiam m0rti qui c0mmunicaret cum excommunicato vitando in rebus divinis mi in rerum adjuncti S in qui-bia contemnere Videretur auct0ritatem, qua Cen Sura lata est. Dicit in- stipe Laymanu ' metum , qui non excUSat a pecc9to Ortal , XcUSare aliquando a censura , quia t0llit c0ntumaciam ac contemptum. Sic qui metu m0riis contrahere matrimonium cum con 33nguine attentat , et illud conSUmmare graViter peccat, sed a censura Videtur immunis nec enim
Sprevit a uet0ritatem Ecclesiae. 28. Ignorantia legis eccleδiustic eX-cu3at, juxta B0ni facit VIII decretum
si Mati xviii. T. et Lar mann , de censuris , l. i. trael. v. c. V. n. s. o C. v. de Sent excom. in . 4 In addit qu. xxii art. iii ad secundum. o De Censuris l. i. traei. V. e. v. n. s. 6 Suare , l. iii de legibus , c. XXX. n. 44.
368쪽
. Ut animarum periculis obvietur, Sententii per Statuta quorumcumque Ordinariorum prolatis , ligari n0lumu Signorantes dum tamen eorum ignorantia crassa n0n fuerit, aut Supina D Si censura lata sit contra e0M qui emerari auS , vel Scienter , quid secerint, omnis ignorantia , quae non fuerit assectata , excuSare Videtur Decen Suri autem , quae lege pontificia vel canone generali seruntur , non idem plerisque dicendum videtur hac enim contrahi censentur ab omnibuS qui Ecclesiae vetitum norunt, licet cenSuram ei adnexam ignoraVerint. Discriminis ratio in eo reperitur, quod canone generale , utpote pauetoreSet maturi 0ri judicio lati , executioni demandandi Sint et paenis idcirco Sanciendi , prae statutis singulorum 1 raesulum . quidem Pontifex censetur Veteri deroga Sse juri, illo quod de Sententii ordinariorum edidit decreto,
quod proinde ultra mani se Stam Ver-b0rum vim non est extendendum.
Caeterum quum theologi multi contra Seutiant, is sub judice St.
29. Censura serena poteStas est liene Ecclesiae regi Ore , qui Vice Christi solvendo et ligando unguntur si emo, , inquit Chryso Stomu , contemnat vincula ecclesiastica non enim homo Si qui ligat , Sed Christus , qui nobis hanc potestatem fecit Summu Pontifex imprimi , Petri tenens locum , ligare valet quo S- libet ideles quolibet munere aucto Sper Orbem terrarum; nam , ut ait Gela Stu cuncta per mundum novit EccleSia, qu0niam quorumlibet enientiis ligata Pontificum Sedes beati Petri postoli jus habeat resolvendi
ut90 te quod de omni Ecclesia las habeat judicandi. , - Concilia generalia, in quibu Episc0porum eae tui Pontifex praee St, saltem per LegatOS , anathemate feriunt haeretico et contumace quo Seumque Concilia inferioracen Sura Valent irrogare iis , qui intra proVinciax, qua repraeSentant, degunt. Patriarchae olim omnem ditionem Suam plena potestate regebant summo Pontifici servato honore jure que praecipuo poterantque idcirco serre censura ubique per Suam dioece-Sim , quo nomine olim veniebant plure proVinciae , Vim obtenturaS. Metropolitae jam intra suae dioecesi li-
mite sere continentur, nullamque cen Suram, ii Suffraganeorum Suorum Subditi ligentur , nisi tu Concilio provinciali, ex piscoporum RSSen SU ferre valent; pi Sc0pi quoque singuli
nequeunt en Sura ferre , quae extra suum territorium Valent. Vicarii generale ceu Sura proferunt. Ordinum
Superiore generale , proVinciales et locales, juxta Constitutione SpecialeS, ligare valent subditos suos ubique terrarum. Capitulum Ecclesiae cathedrali , Sed Vacante, per Vicarium Capitularem et Congregatione religio-uum censura ferre possunt Parochi non habent ullam auctoritatem censura serendi carent enim jurisdicti0ne in iro externo quod de missionariis sagerdotibusque caeteris e magis dicendum St. Delegari Valet potestas haec ab eo qui habet auctoritatem ordinariam clerico cuicumque , etiam Sola t0nSura initiat Sed nequit laico communicari, ni Si a Surinno Pontifice. Feminae nequeunt Ullatenus eam Xercere. Quod in jure Abbatissa dicatur OSSO SuSpondere cleric0 sibi
a Cap. ii de constiι at in G. 2 Laymanti negat discrimen, loco Sttyracita
369쪽
subjectos , intelligitur de prohibitione
celebrandi , quae censurae Vi non habet, et redditu una Subtractione. Caeter una Summum Pontificem p0SSe committere aliquam uJusmodi p0te- Staten feminae censent nonnulli juris
canonici periti, ' dicente S. Τh0ma G Mulier nec ordinis nec jurisdictio uis clavem habet : committitur autem ei aliqui clavium Su S.
50. CenSurin in viso tantun seruntur iam Ecclesiae in Subditos potestas ultra hanc vitam haud extenditur. Ἀttamen aliquando anathema dictum Stdestinctis, quorum haerese pOSt O-rum mortem innotuerunt: si quod tamen cen Surae rati0nem non habuit
sed odio haeresis latum est. Sic ab-Solvuntur aliquando mortui, haud animis a vinculis solvendi S, Sed re cum cclesiae consortio eis indulgendo ablato obice, qui priori aliquo decret objiciebatur. 51. Nemo qui bapti3nrum non uSceperit, p0test cenSura amici, cum Ecclesia in neminem judicium exerceat, qui non prius in ipsam per baptismi anuam uti rit ingreSSu S. Dci uid enim mihi is inquit Apostolus, de iis qui oris sunt, judicares is
52. Censurae non assiciunt e0s , qui rationi nou Suut 0mpote nec plerumque impuberes, qui censentur
contumacia carere. Caeterum ex Speciali lege ridentina pueris, rationi Sutique compotibus, licet impuberibus,
intra septa monasterii ingredi, absque ligentia , sub excommunicationis paena velatur Ingredi auteni intra septa monasterii nemini liceat , cujuscumque generi, aut conditi0nis Sexu . Vel aetatis suerit, in Episcopi vel Superioris licentia in Scriptis ob tenta , Sub excommunicationis pinna ipso acto incurrenda. Sic et pueri Verberante clericum , incidunt in excommunicationem , a qua tamen , licet Pontifici reservata Sit plerumque Si V ante , Si V post pubertatem p 0Stu lent se absolvi , potest diaeceSan USΕpi Scopus absolutionis beneficium impertiri, cum propter desectum aetati S in qua sui commiSSUS exceSSuM rigor sit mansuetudine temperandia S. cita statuit Gregorius IX. 'abri incidunt incensura S, Si delictum patrent, qu0d praeviderant se verosi militer in ebrietate 3traturo : Sic si inces ius subcen Sura Vetetur, et praevideat aliquis Se ebrium ea ratione peccaturum , nil eSt cur eximatur a censura Secus Si inopinato eum patret.
55. Subditi intra dioeceSim c0mm9rantes Suorum Episc090rum legibu , et ideo censuris, quae iis adnectuntur, tenentur. Qu0 Si extra eam Ver- Sari contigerit , iis minime ligarino Seuntur cum extra territorium jus dicenti non pareatur impune. Qui in si audem legis extra dioegeSim se conserunt, nullam immunitatem inde mutuantur H quia et nemini Dau sua patrocinari debet; qui igitur ad excommunicationis sententiam de eli-nlindam , quae in aliqua dioecesi lata est in nubentes coram praecone haeretico alio aufugiunt, nuptias ibi inituri, cen Sura hac irretiuntur. Sic et ligantur subditi legibuS, quae e S SUBS
1 C. Dilecta , d majorit et Obedientia. e Vide Laymann de censαriS, l. i. trnet. V. C. iii. n. 4. 5 In v. dist. ix. v. i. art. i. v. iii ad quartum. s C. i. Legatur, Causa xxiv. qu. i. 5 C. vi Sane piosertur, ibidem. 6ὶ C. A nobis est saepe 4 e sent excom. 7 Conc Τi id. Sess. xiv. c. ii de Sac Poenit. 8 Sess. xxv. c. v. cis Reg. et On. 9 C. ult de Sent. excOm.
10 Cap. ii a constit in s. H P. Τhomas a Charmes , de Legibus c. iii.
370쪽
in dioecesi 90Sitas , V. g. beneficia Spectant ideoque Si su Spensione percellatur, quicumque ab Ecclesia sibi commi Ssa per men Sem ab merit, ab S-que venia qui dum conderetur lex aberant, non effugient cenSuram , Si neglexerint intra mensem a lata lege reverti Subdito etiam extra dioecesimp0Sito potest dari praeceptum Speciale implendum sub censurae comminatione o g. ut redeat ad munia necessaria obeunda. ol. DiScopus intra dioece3im uanὶ 90situs valet subditos uos in ea ver Saules ligare quamvis nequeat jurisdictionem cum judiciorum trepitu exercere : Sententiae autem , qua seri, subditis suis rite communi centur op0rlet. Porro subditi qui una cum ips extra dioecesim Versantur praeceptis specialibus ligari possunt subcensura. In eos invitos urisdictio quae dicitur contentio Sa , nequit Xerceri, ni Si causa in dioecesi jam cogni-ia Sit sententia enim tunc serri poSSet ab Sque trepitu judicii in rebus manifestis, ubi quis Se reum prodit, V. . Si clericus piscopo iter agenti comes deprehendatur ebrius, Vel impudicus 90 terit con Sura percuti mamu manifesta accuSatione non indigent , ' Si piscopus a sua dioecesi expulsu Sit, poterit in locis vicinioribus, licentia ab Ordinari petita licet non impetrata , jurisdictionem in
Suo exercere: Ex ordinarii consensu id potest alias seri , dummodo reu Saa0n cogatur invitus extra territ0rium judici Se Si Ste Γe. o Peregrini qui ad breve tempus in diae est Si commorantur legibu Specialibus n0n censentur a pleri Sque
I BACT. XXII. DE EXSURIS. ligari, ni Si quatenus ordinis generalis
intersit peccant autem , et en Suri Sse iΥetiunt, si leges vi Olent, Uaeterritorium spectant. Sic durantes in eccleSi excommunicationem montrahunt quae ra Statuto dioecesano illi crimini adnectitur. β Quum reu SOP-tiatur forum ratione delicti, ab Episcopo loci plectendus est. u0 Si ententia ferat amissionem beneficii, quod alibi possidet, ejus executio ad Episcopum in cujus dioecesi Si tum St, reserenda erit : interrogatus enim Innocentius II l. de sacerdote beneficium in alia dioecesi domicilium in alia in qua deliquit habente, utrum ciulia judicari posset praesertim in causi quae ossicii sui, seu beneficii privationem X90Scunt, reSpondit, quod per Episcopum , in cujus dioecesi deliquit Sententi promulgari poterit in eumdem sed ab eo , in cujus dioecesi beneficium obtinet, erit quoad illud executio acienda. Si reus exierit a territ0rio ante citationem, nequit pi Scopus loci censuram in eum serre : Secus, Si itatus fuerit; inchoatum enim judicium ad clinem perducendum est. 7 Episcopi alii, imo Archiepiscopus, in alienis dioeceSibus, delinquentes i0ssunt ab Ordinario censuris rastici, ita exc0mmunicari: ratione enim delicti Episcopo loci Sub jacent: resertur quippe declarati S. Congregationis C0ncilii α quod Episcopus etiam archiepiscopum suum cindi oecesi piscopi delinquentem p 0SSit
56. Contrarinitas delinquen excommuni uari nequit nisi a Pontifice quamVi Valeat excommunicatio, Si proferatur u Ut etiam licite apisco-
b S. Alph. l. vii. n. 27. 6 Cap. iv. de foro O et. 7 S. Alph. l. vii. n. 26.