Titi Livii Patavini Historiarum libri qui supersunt omnes ..

171쪽

o stipendiaria plebes est e senatui coeperat ρ I. c. yy

si itaque miniine mirum est, nec Oppiam, x nec aliam ullam tum legem dessideratam esse, si quae modum sumtibus mulierum faceret, a quum Aurum .purpuram data' oblata ultro non accipiebant. Si nunc cum illis: donis Cineas urbem circumiret, stantes ino publico invenisset, quae acciperent. AtqUe: ego nonnullarum cupiditatum ne caussam quidem aut rationem inire possum. Nam αν ut, quod alii liceat, tibi non licere, aliis quid fortasse naturalis aut pudoris aut in-s, dignationis habeat; sic , aequat omnium dii cultu, qui Unaquaeque Vestrum Veretur,r, ne in se conspiciatur Pessimus quidema pudor est vel parsimonide, vel paupertati :, sed utrumque lex vobis demit, quum id, is quod h ibere non licet, non habetis. Hanc, Dinquit, ipsam exaequationem non fero, illari locuples Cur non insignis auro turpurax conspiciori cur paupertas aliarum sub haca legis specie latet, ut, quod habere nona possunt, habiturae, si liceret, fuisse videans, turl Vultis hoc certamen uxoribus vestriss injicere , Quirites, ut divites id habere velint , quod nulla alia possit pauperes ,

172쪽

M . 1s7. ne ob hoc ipsum contemnantur . supra vires ---- se Xtendant P ae , simul pudere , quod N non oportet, coeperit; quod oportet, Oris pudebit. Quae de suo poterit, parabit quae N non poterit, virum rogabit Miserum illustia Virum qui exoratus, inui non exo Dratu erit i quum , quod ipse non dederit: i datum ab alio videbit. Num vulgo alienos 3γViros rogant, . quod majus it legem

vin suffragia rogant , a quibusdam inpe-

trAnt, adVersus te, rem tuam, liberos D tuos inexorabiles. Simul ex modum sumti- Dbus uxoris tuae facere desieris, tu numquams facies. Nolite eodem loco existimare, uia rites, futuram rem, quo fuit, antequam lexa, de hoc ferretur. Et hominem inprobum 3 non accusari, tutius est, quam absolvi:&D luxuria non mota tolerabilior esset, quam N erit, nunc, ipsis vinculis, sicut fera bestia, is inritata, deinde emissa. Ego nullo modo D abrogandam legem Oppiam censeo. VOM, D quod faxitis, Deos omnes fortunare Velim u

V. Os haec tribuni quoque plebei, qui se intercessuros professi erant , quum pauca in eamdem sententiam adjecissent tum L. Valerius pro rogatione in se promulgata

173쪽

ita disseruit tiri privati tantummodo ad sua V. e. 17.1 dendum di sui adendumque id, quod a nobis

.in Oratio

D rogatur , procemitent, ego qUoque, quum L. Valariit satis idtum pro utraque parte existimarem, /4- ἰς=r tacitus suffragia vel ira exspectassem. Nunc, Iegema quum Vir gravissimus consul M. Porcius, 3 non auctoritate solun , quae taciti satis r momenti habuisset, sed oratione etiam longax, adcurata insectatus sit rogationem Os- D tram, necessum est paucis respondere. Quiri tamen plura verba in castigandis matronis, a quam in rogatione nostra dissuadenda, con- D sumsit quidem , ut in dubio poneret, D utrum id, quod reprehenderet , matronaen sua sponte, an nobis audioribus, fecissent. Rem defendam , non nos in quo jecit 1 magis hoc m consul erbo tenuS, quam D ut re insimularet. Coetum , seditiones,1 interdum secessionem muliebrem adpela lavit, quod matronae in publico vos rogasser=sent, ut legem, in se latam per hellum o temporibus duris, in pacem florente ac di beata republica abrogareti S. Verba magna, et quae rei augendae caussa conquirantur,

n haec, Malia esse scio M. Catonem ora-

174쪽

V. . 17. D torem non solum gravem, sed interdum --- etIam trucem, esse scimus omnes. quum

D ingenio sit mitis. Nam quid tandem novir matronae fecerunt, quod frequentes in caussa: ad se pertinente in publicum processerunt ρον umquam ante hoc tempus in publico ad γ paruerunt Θ Tua adversus te Origines re- ΟlV3m. Accipe, quoties id fecerint, i quidem semper bono publico. Jam a prin- γ Cipi , regnante Romulo , quum Capitolior ab Sabinis capto, medio in foro signisi conlatis dimicaretur, nonne intercursu ma-33tronarum inter acies duas proelium seda, tum est uix regibus exacti , quum, Coriolano Masci duce, legiones Volscor rum castra ad quintum lapidem posuissent,

is nonne id agmen , quo Obruta haec urbs r esset, matronae merterunt ρ Jam , urbe capta, a Gallis , quo redemta urbs est nemper aurum matronae n consensu omnium in a publicum contulerunt. Proximo bello nes antiqua repetam nonne , quum pecunia: opus fuit, Viduarum pecuniae adjuverunt

Maerarium, quum mi quoque novi

175쪽

1 ad opem ferendam tibiis rebus arcesse in c. 17. rarentur , Tutronae universae ad mare pro Ii secta sunt ad matrem Idaeam accipiendam ξ, Dissimiles, inquis o , caussae sunt Nec γ mihi caluitias aequare propositum est Nihil a novi factum, purgare satis est Ceterum,

a quod in rebus ad omnes pariter viros fenni-r nasque pertinentibus fecisse eas nemo mira-

is tu est, in caussa proprie ad ipsas pertinenter, miramur fecisse Quid autem fecerunt ρ, superbas, me Mius, fidius, aure habemUS, r si, quum domini servorum non fastidiants preces, O rogari ab honestis feminis inti dignamur. DVΙ , VENIO nunc ad id , de quo agitur. x in quo duplex consulis oratio fuit. Nam 1 legem ullam omnino hrogari est indignas tus .eam praecipue legem , quae luxuriae a muliebri coercendae caussa lata esset. Eta illa communis pro legibus, visa consularisa oratio est haec adversus luxuriam seve- , rissimis moribus conveniebat. Itaque peria culum est , nisi quid in utraque re vani si sit, docuerimus, ne qui error Obis ob-; fundatur. Ego enim, quemadmodum ex hisso Linquit Gion cre o

176쪽

legibus, quae non in tempus aliquod , sed 1 perpetuae Utilitatis causia in aeternum lataea sunt, nullam abrogari debere fateor, nisi v quam aut usus coarguit, aut status aliquis, reipublicae inutilem fecit; sic , quas temporan aliqua desiderarunt leges , mortales Cut itari dicam temporibus ipsis mutabiles esseis video. Quae in pace latae sunt, plerumques bellum abrogilt quae in bello ac Ut in D navis admisinistratione alia in secundam, alias in adversam tempestatem usui sunt. Haeci, quum ita natura distincta sua , ex utror tandem genere ea lex est Videtur, quam i abrogamus 8 An Vetus regia lex, simul cum

ipsa urbe nata Θ An quod secundum est 1 ab decemviris ad condenda jura creatis in is in duodecim tabulis scripta 8 Sine qua

di quum majores nostri non existimarint dericus matronale sp servari posse , nobis D quoque Verendum sit, ne Um ea pudorema sanctitatemque feminarum abrogemus Quis Digitur nescit, novam istam legem esse, Q.

o Fabio Ti. Sempronio consulibus B viginti annis ante latam D me qua quum

py matrona Ie decus Gron. Crem

177쪽

r per tot annos matronae optimis moribus V. e. 17.

WVixerint , quod tandem, ne abrogata rua D effundantur ad luxuriam , periculum est Θ, Nam si illa lex ideo lata esset, ut finiret, libidinem muliebrem, verendum foret, ne Dabrogata incitaret cur sit autem lata, ii ipsum indicavit tempus mannibal in Italiar erat vidior ad Cannasci a Tarentum, jam 1 Arpos, jam Capuam habebat ad urbemr Romam admoturus exercitum videbatur er defecerant socii non milites in supplemens tum, non socios navale ad classem tuema dam , non pecuniam in aerari habebamuS :ν servi, quibus arma darentur, ita ut pre- 1 tium pro iis bello perfecto dominis solver retur, emebantur in eamdem diem pecur niae, frumentiamin cetera, quae belli ususi, postulabant, praebenda publicani se conis ducturos professi erant servos ad remum, a numero ex censu constituto, cum stipen- , di nostro dabamus : aurum argentuma, omne ab senatoribus ejus rei initio orto, Din publicum conferebamus: Viduo S pupilli, pecunias sua in aerarium deferebant: caus tum erat , quo ne plus auri in argentiis facii, quo ne plus signati argenti, aeris

178쪽

U. e. yy7. D domi haberemus. Tali temnore in luxuria

-- ornatu matronae occupatae erant , ut ad

N eam coercendam lex Oppia dessiderata sit 'Dquum, quia Cereris sacrificium, lugentibus Domnibus matronis, intermissum erat, sena- D tus finiri luctum triginta diebus jussit. Cuir non adparet, inopiam miseriam civitar tis r quia omnium privatorum pecur, ni in usum publicum Vertendae erant, , istam legem scripsisse, tamdiu mansurBm 3 quamdiu caussa scribendae legis manssisset a Nam si, quae tunae temporis caussa aut de-rν crevit senatus, aut populus justit, in per-r petuum servari oportet, cur pecunia redi, dimus privatis P cur publica praesenti pecu- D nia locamus P cur servi, qui militent, non 1 emuntur cur privati non damus remiges, D sicut tunc dedimus Θ VII. D ΜΝΕ alii ordines, omnes homi-Dnes mutationem in meliorem statum reipu-1,hlicae sentient: ad conjuges tantum nostrasis pacis tranquillitatis publicae fructus noni, perveniet ρ Purpura Viri utemur, praetextatiis in magistratibus, in sacerdotiis liberi nostri r praetextis purpura togis utentur magistra' el Gron ire .

179쪽

altibus in coloniis muniuipiisque , hic Romae . . I ii infimo generi magistris vicorum togae prae ----m textae habendae jus permittemus nec id r3 ut vivi solum habeant tantum insigne, sed

N etiam Ut cum eo renaentur mortui : femi

r ni dumta at purpurae usum interdicemus PNSi, quum tibi viro liceat purpura in vester stragula uti, matrem familiae tuam purpIl-r reum amiculum habere non sine. Si equus Diuus speciosius instratus erit , quam uxora, vestiti sed in purpura , quae teritur , db- , sumitur, injustam quidem , sed aliquam di tamen caussam tenacitatis Video : in auror Vero, in quo praeter manus pretium nihil

di intertrimenti sit, quae malignitas est prae, sidium potius in eo 1 ad privatos, de , ad publicos s usus, sicut experti estis. ο, ullam aemulationem inter se singularum di quando nulla haberet, esse aiebat. At, , Hercule universis dolor indignatio est, 1 quum sociorum Latini nominis uxoribus

' Vident ea concessa ornamenta , quae sibi: ademta mi quum insignes eas esse auror purpurari quum illas Vehi per urbem ,

180쪽

U. e. yy7 D se pedibus sequi tamquam in illarum civi-T talibus , non in sua , imperium sit. Virorumi hoc animos vulnerare posset quid mulier a culZrum censetis, quas etiam parva movent Θν Non magistratus, nec sacerdotia, nec trium

mphi, nec insignia, nec dona , aut spolia bel-ο lica his contingere possunt. Munditiae, a Ornatus, cultus, haec feminarum insignian sunt his gaudent gloriantur hunc Un- D dum muliebrem adpellarunt majores nostri., Quid aliud in luctu , quam purpuram atqUer aurum deponunt quid, quum eluXerunt, 11 sumunt quid in gratulationibus suppli-υ cationibusque, nisi excellentiores OrnatUS,

i, rhad iciunt 8 Scilicet, si legem Oppiam

a abrogaveritis , non vestri arbitrii erit, sir quid ejus vetare Volueritis, quod nunc lexa vetZt. Minu Πliae, uxoreS, sorore etiam quibusdam in manu erunt. Numquam , sal- ον vi suis, exuid ur servitus muliebris is, ipsae libertatem , quam viduitas, orbitas 1ν facit, detestantur. In vestro arbitrio suumi ornatUm, quam in legis, malunt esse. Et 1 vos in manu tutela, non in servitio D debetis habere eas malle patres vos aut