T. Livii Patavini Historiarum libri qui supersunt

발행: 1828년

분량: 435페이지

출처: archive.org

분류: 로마

311쪽

LIB. XXVII CAP. 44. 2373 exercitum ducturus erat, ut omnes ex agris urbibusque commeatus paratos militi ad vescendum in viam deserrent, equos jumentaque alia producerent, ut vehiculorum sessis copia esset. Ipse de toto exercitu civium sociorumque, quod roboris erat, delegit, sex millia peditum, mille equites pronuntiat, occupare se in Lucanis proximam urbem Punicumque in ea praesidium velle ut ad iter parati omnes ement. Profectus nocte exit an Picenum; et consul quidem, quantis maximia itineribus poterat.' ad collegam ducebat, relicto Q. Catio legato, qui castris Praeesset. 44. Romae haud minus terroris ac tumultus erat, quam fuerat biennio ' ante, ' cum castra Punica objecta Romanis moenibus portisque fuerant; neque satis constabat animis, tam audax iter consulis laudarent vituperarentne.

Apparebat quo nihil iniquius est ex eventu famam habi

turum. Caatra prope Hannibalem hostem relicta sine duce cum exercitu, cui detractum foret omne, quod roboris, quod floria suerit; et consulem in Lucanos ostendisse iter, cum Picenum et Galliam peteret, castra relinquentem nulla alia re tutiora, quam errore hostis, qui ducem indonique exercitus partem abesse si ignoraret Quid futurum, ni id palam sat et aut insequi eronem, cum sex millibus maiorum prosectum, Hannibal toto exercitu velit, aut Castra invadere, praedae relicta, sine viribus, sine imperio, sine auspicio' ' Veteres ejus belli clades, duo consules

Comoeriuver Picenvim vermis.1 Ausem Gron. Donjat. Crev. In Edd. ante Sigon. Ferenιinaran; et vet. lib. apud eum Ferentamum. I Poterat uiserum Oron. Doujat. Crev Nox in . volent ante Sigon lectio Q. Mis. I Pro biennio leg quadriennis LGlar o Drah. Immo triennio, si non merantur extrema, et quinquennio, si eorum ratio habetur Cruv. Rupera.-

' Per arrum Larinalem, he.Jmaee driennium erit anno enim 542. ae- mnia urbium aut opniorum oea eesserat Hanni Lad urbem spe libe-hula, explieuimu ad Deeadem I. randae Capuae. Biennis arate J leno selli et, et ς Sine auspiei, Anspiei enim ma- extremis hinc inde annis non eonnn gistratuum erant, ut hie eonsulis, qui meratis qui si conlputentur, qua abseesserat. Nihil autem magnae rei

312쪽

2374 T. 4 v I proximo anno intersecti terrebant. Et ea 7 omnia accidime, cum unus imperator, unus exercitus hostium in Italia emet nunc duo bella Punica facta duos ingentes Exe citua, duo propo Hannibales in Italia esse. Quippe et Hasdrubalem, patre eodem Hamilcare genitum, aeque Impigrum ducem, per tot in Hispania annos Romano exercitatum hello, gemina victoria inalgnem. duobus exercitibus eum clarissimis ducibus deletis. Nam itineris quidem celeritate ex Hispania, et ' concitatis ad arma Gallicia gentibus, multo magia, quam Hannibalem ipsum, gloriari posse. Quippe in iis locis hunc coegisse exercitum, quibus ille majorem partem militum fame ac frigore, quae miserrima mortis genera sunt, amisisset Adjiciebant etiam periti rerum Hispaniae, 'haud cum ignoto duce ' C. Νerone congressurum; est quem in saltu impedito deprehensus sorte, haud secus quam puerum, conscribendis sallacibus conditionibus pacis frustratus elusisset. Omnia majora etiam

vero praesidia hoatium, minora sua, metu interΡrete, semper in deteriora inclinato, ducebant. 46. Nero, postquam jam tantum intervalli ab hostera cerat, ut detegi consilium satis tutum esset, paucis milites alloquitur. Νεgat ullius consilium imperatoria in Ρ ciem audacius, o ipsa tutius suisse, quam suum. Ad Ceritam eos a victoriam ducere. Quippe ad quod bellum colleg non ante, quam ad satietatem ipsius peditum' at que equitum data ab senatu copiae fuissent majore in- Structioresque, quam si adversus ipsum Hannibalem iret,

nisi auspirato auseipi, fierivo mo . Gemona vietoria issime molata erat de ambobus Scipionibus fratribus in -- - ισι- sexerrimae Hispania aesis. Coib. unus, exereuatum quod per i ad satietatem priua militum, M. Iliade est. Vide supra c. as.

313쪽

LIB. XXVII. ΠΛ P. 45. 237a Prosectus sit, eo ipsos, quantumcumque virium momentum reddiderint, rem omnem inclinaturos. Auditum modo innote, nam, ne ante audiretur daturum operam) alterum consulem et alterum exercitum advenisse, haud dubiam victoriam facturum. Famam bellum conficere, et parva momenta in spem metumque impellere animos. Gloriae quidem ex re bene gesta partae fructum prope omnem Ipso laturos. Semper, quod postremum adjectum ait, id rem totam videri traxisse Cernere ipsos, quo concursu, qua admiratione, quo favore hominum iter auum celebr tur. Et, Hercule, per instructa omnia ordinibus virorum mulierumque, undique ex agris effusorum, inter vota et 3

preces et laudes ibant illos praesidia rei publicas, vindice urbi Romae imperiique appellabant in illorum armis

dextrisque suam liberumque suorum salutem ac libertatem repositam esse. Deos omnes Densque precabantur, ut illis faustum iter, felixque pugna, matura ex hostibus victoria esset, damnarenturque ipsi Votorum, quae pro iis suscepta-sent ut, quemadmodum nunc soliciti prosequerentur eos,

ita paucos post dies laeti ovantibus victoria obviam irent. Invitare inde pro se quisque et offerre et satigare precibus, ut, quae ipsis jumentisque usui essent, ab se potissimum.

sumerent. Benigne omnia cumulata dare. Modestia certare milites, ne quid ultra usum necessarium sumerent:

-ret, Meum imaerent aeque me virent ad Romama.

Vulgati leetion audiatur jlibet Rhenan.- soripi partes,p--, artem: Jtio postremum editi ab Andrea ad Μoguntinos. Aldna primum parie; irritas pariae G. F. Gron. Forte veraια Gron. sed gloriae, quae adlane speratur, nullus vel certe non magni s smetus est ne obest, quod inris,aria dieitur, quae adhtie sperabatur : nam hic est frequens uaria perseeti, ut et in eo, quod diei ex re bene reua, i. e. si res bene gesta finisset de quo non dubitabat Nero, qui jam eortam vietoriam animo praesumi erat; mulier. --ι- Pro pariendae, quae pareretur, Jae. Oron. Rupere arae Oron. Doujat. Crev. Mox in . eaed. habent liberorumque pro libertimque.- Olim lege tur

314쪽

227s T. L vi nihil morari, ne ab ignis a latero cibum apietates: diem ne noctem ire vix quod satis ad naturale desiderium corporum esset, quieti dare. Et ad collegam praemissierunt, qui nuntiarent,dventum, percunctarenturque, Clamst Palam, interdiu an noctu, venire eae vellet, iisdemn alii considero e tria Nocte clam ingredi melius

a sum est.

G. Temera per castra ab Livio consule data erat, ut tribunum tribunus, centurio centurionem, eques equitem, Pedes peditem acciperet. Neque enim dilatari castra opus esse, ne hostis udventum alterius consulis sentiret; et e nrotatio plurium in angusto tendentium acilio sutura erat, quod Claudianus exercitus nihil serme, praetor Rrma, secum in expeditionem tulerat. Ceterum in ipso itinere Ructum voluntariis agmen erat offerentibus sese ultro et Veteribus militibus perfunctis jam militia, et juvenibus, quos certatim nomina dantes, si quorum corporis species roburque virium aptum militiae videbatur, conscripserati Ad Senam' castra alterius consulis erant; et quingentos

stimare. In multis optimi tremis. --alere unde Gron. P t deverba Excidisse putabatn morialere duo enim Maedivera excedere ex ordinibus et absistere ethi eapiendi gratia; utramque antem de illi negatum mirifieam Prodere diligentiam. Probarunt haee Crev et Drah. Contra rno et Baueri diversa qnidem esse lata duo, at non h. l. ubi nulla eonditio absistendi a signis fuerit, nisi ut eibam eaperent Minaeere antam hie dictum Mesro inire, re-erdere, remotius constatere, egereten. Ruperi.- utabrig. Misitare. Alii Hamminis, in is re Videntur velle elam isorare, quod ad auterius marginem notatum fuit. Jae Gran Olim omitteb. v. melius.

Nec εο αν --em -- -- rem, quae et senogallia, Sensuum νωπι J Probarem innovianam ex Italieorum olim eaput, in Veteri Um- conjeetura lectionem, ne is atrina ria trans Apenninum de qua paulisaeissistere, ne a Matere, ei m amen ante. Mod Sisigariis in Urbini duras; serum odices, in quibita est eatu, qui ab Urbano arx Ecclesiae Verbum absistere, nulli habent abata Romanae ditioni adjunetus. AEa sutere proeul, ad Metaurum flavium, fususi Maera per eastra Jmandatum vel .auaque Hannibal; quod frustra qui' jussit sive tes,era ive allo alvio dam ad Caesennam trahunt, longius daraim. ab Metauro dimitanti

315쪽

LIB. XXVII. AP. G. 2377indo sermo passus Hasdrubal aberat. Itaque cum jam ap- Propinquaret, tectus montibus substitit Nero, ne nis noctem castra ingrederetur. Silentio ingregat, ab aui quisque Iordinis hominibus in tentoria abducti, cum summa omnium

Iaetitia hospitaliter excipiuntur. Postero die consilium habitum, cui et L. Porcius Licinus praetor affuit Castra

juncta consulum castria habebat, et unis adventum eorum, Per loca alta ducendo exercitum, cum modo insideret angustos Saltus, ut transitum clauderet, modo ab latere aut ab tergo carperet agmen, ludificatu hoatem omnibus artibua helli uerat. I tum in consilio aderat. Multorum eo i otinant sontentiae, ut dum Raaum via ac vigiliis reficeret militem oro, simul et ad noscendum hostem paucos athlaumore dies, tempus pugnae differretur. Nero non suad To modo aed summa ope orare institit, me consilium suum, quod tutum celeritas secisset, temerarium morando sacerent. Errore qui non diuturnus futurus esset velut to pentem Hannibalem nec castra sua sine duce relicta aggredi, nec ad sequendum se iter intendisse. Antequam emoveat, deleri exercitum Hasdrubalis posse, redirique in Apuliam' i Qui prolatando spatium hosti det, eum et illa castra prodere Hannibali, et aperire in Galliam iter, ut per otium, ubi velit, Hasdrubali conjungatur. Extemplo sidinum dandum, et exeundum in aciem, abutendumque errore

hostium absentium praesentiumque,' dum neque illi sciant

Se dedisse in viam, et ver arripuisae.

Prosinaque Perinon ad marg. tv ma tu quaque sed elegantina blae que plurali juno solet. ---.- Olim legebatur ae abavi. oxius. Immeandi pro pugnae. In optimis Μss delerique in Apuliam, omissis mediis verbis. Hine Gron. eonj aneequam a moveaι, debellari posse redirigua in aptitiam Nos pro uix rediseque se se reposuimus redirique, cui et quae, ais a entum, molliua jungi monet Baver. Ruperi.

Redisi ac redisset id is apinam deferrique in Apuliam.

Malim redirique, ut respondeat prio- a Menelam Mesentiam uri te ri Paestivae voela verbo, deteri exerri quo exercitus de ptus a Nerone, et ret Ibertini, omissis per impru Hannibalis absentis, praesentia dentiam librarii, quae media erant, Hasdrubalis.

316쪽

2878 T. IvI cum paucioribus, nec hi eum pluribus et validio us rem esse Concilio dimisso, almum pugnae propon ν, cons. umque in aciem Procedunt. 47. Iam hostea anto castra instructi stabant. Moram pugnae attulit, quod Hasdrubal, provectum ' ante alma cum pauci equitibus, scuta vetera hostium notavit, quae anto non viderat, et strigosiores equos Multitudo quoque m jor aestis V visa eat. Suspicatus enim id, quod emi r oeptui propere eecinit, ac misit ad flumen, unde aqua amtur, ubi et excipi aliqui poment, et notari oculis, si qui foris adustioris coloris, ut ex recenti via essent simul circumvehi procul castra jubet specularique, num uotum utiqua parte ait vallum, et ut attendant, aemel bisne signum canat in castria. Ea eum ordine omnia relata essent, eastra nihil aucta errorem laciebant Bina erant, sicut ante adventum consuli alterius fuerunt, una M. Idus, altera L. Porcii; neutri quicquam, quo latius tondereturi ad munimenta a deorum. Illud veterem ducem assuetumque Romano hoati movit, quod semel in praetoriis matria signum, his in consularibus reserebant cecinisse. Duos prosecto eo ut eam; te quonam modo alter ab Hannibala abae almet, cura angebat Minime id, quod erat, suspicari poterat, tantae rei frustratione Hannibalem elusum, ut, ubi dux, ubi exercitu esset, cum quo castra collata haberet ignoraret. Prolaeto haud modiocri clade a territum insequi non ausum Magnopere Vereri, ne perditis rebus serum ipse auxialium venisset, Romaniaque eadem jam fortuna in Italia, quae in Hispania esset. Interdum litora auas ad eum

non eoenisse, credere, interceptisque iis, consulem ad aes opprimendum accelerasse. His anxius curia, extinctis ignibus, vigilia prima dato signo, ut taciti vasa collig rent, igna serri jussit. In trepidatione et noctum tumultu

317쪽

LIB. XVII. AP. 48. 237s

duces pariam intento asservati alter in deatinatis jam ante i animo latebris subsedit, alter per vada nota Metaurum numen ' tranavit. Ita desertum a ducibus agmen primo per agros palatur; lassique aliquot somno ac vigiliis Memunt corpora Passim atque infrequentia relinquunt signta. Hasdrubal, dum lux viam ostenderet, ripa fluminis frigna laret si jubet et per tortuosi amnis sinus flexusque onorem volvens haud multum processit, ubi prima lux transitum opportunum ostendisset, transiturus. Sed cum, quantum mare acedebat, tanto altioribus coercentibiis rimnem ripis, non inveniret vada, diem terendo spatium dedit ad insequendum sese hosti. 48. Nero primum cum omni equitatu advenit. Porcius deinde Maecutus cum levi armatura. Qui cum sessum agmen carperent ab omni parte' incursarentque, et jam omi

Sem vina an amnis ripam.

Ruper ac vel ea pro et Ia Habuerit Crau. I 'Est ab Rhanan. Vnimo im parem liuenis uer memine Put paritae inti adservat. Reg. et Men. - M. Memmis. Pal. paria veris vae diu, et aaservas Valde tamen m- habiliter Rhenan. a. F. Gm--I Jam uacarat Gron. oujat.-I Put. Reg. Meu Vosa is jam osten suis signa Verba ripa stinianis ab optimis uas insunt, proh Gron qui tamen malabat aevitis rigna ferri, perseveranter iter Merea vel mulum pro uiam. Ruperi.-Iν Errore Moeni se se im-Plieana et eireumagens plures Μω non improb. Doer. Rupere Rhenis. Eo i Mana pro inena improb. Gron quem id ad h. l. tinoi Delph. in .- nare pro in mare positum putabat Ern. Sed potius Meedere, recedere, dis dere, et da σε dieuntur ea, a quibus no reeedimus: v. ad Sil. I l. 167. Simplietua tamen eat mari vel a mari a quod quidammas et plerique editi inhibent. Ruperi.

Mee rem flaminJ Alius a Metau Livius dixit errorem volvere.' at Cie.

ro Bruttiorum, hie elaum Um- orbem versara. An potius erroremhriae. Vu Metros inter Senogalnam volaena, animo sellieet cogitans quan- et Fanum evolvitur in mare operum tum ibi errandum esset, aequentiae Adriatieum vario amnis Metauri flexus, substi Errorem --J Atlas, lt, nee vitum proe-at Perisse ore Moena aedis rem volvens ex tam Puti est, et signifieac viae implieana ν Masinae agmen ea eren is omni

errores. sive 'ineertum iter auelpiti parte 4 .LGallies, misMamri ambage texens. ut Paeatus in Pane isti eoua, et ream me es reaepes gyrim Theodosii loquitur: et ste sorte 'Hannibal γε iaciens har Meo.

318쪽

2380 T. LIVIIao itinere, ' quod fugae simile erat, castra metari Poenus in tumulo super fluminis ripam vellet; advenit Livius peditum omnibus copiis, non itineria modo, sed ad conserendum extemplo proelium instructis armatisque. Sed ubi omnes copias conjunxerunt, directaque acies est, Claudius dextro in cornu, uvius ab sinistro pugnam instruit media acies praetori tuenda datur. ' Hasdrubal omissa munitione in trorum, postquam pugnandum vidit, in prima acie ante signa elephantos collocat.' Circa eos laevo in cornu adversus Claudium Gallos opponit, haud tantum eis fidens, quantum ab hoste timeri eos credebat. Ipse dextrum cornu adve

sus M. Livium sibi atque Hispanis et ibi maxime in vetere milito spem habehat sumsit Ligures in medio post elephantos positi; sed longior, quam latior acies erret. Gallo prominon collis tegebat. Ea frons, quam Hispani tenebant, cum sinistro Romanorum comu concurrit. Dextra omnis acies extra praelium emanens cessabat.

Collis oppositus arcebat, ne aut a s onte, aut ab latere aggrederentur. Inter Livium Hasdrubalemque ingens contractum certamen erat, atroxque caede utrimque edebatur. Ibi duces ambo, ibi pars major peditum equitumque Romanorum; ibi Hispani, vetus miles peritusque Romanae Pugnae, et Ugures, dum in armis genus. Eodem versi et phanti, qui primo impetu turbaverant antesignanos, et jam aigna moverant loco; deinde crescente certamine et clamore, impotentius jam regi, et inter duas acies versari, velut incerti quorum essent haud dissimiliter navibus sine gubemacula vagis. Claudius, ' Quid ergo praecipiti cursu

NOTAE

319쪽

LIB. XVII. AP. 49 22sitam longum iter ementi sumus '' clamitana militihus, cum in adversum collem atra signa erigere conatus esset, Pos quam ea regione penetrari ad hostem non videbat posse; cohorte aliquot subducta o dextro cornu, ubi stationem magis segnem, quam pugnam, futuram cernebat post nciem circumducit et non hostibus modo, sed etiam auia inopinantibus, in sinistrum hostium latum incurrit tantaque celeritas suit, ut, cum ostendissent se ab latere, mox in terga jam pugnarent. Ita ex omnibus partibus, ab fronte,nti latere, ab tergo, recidantur Hispani Liguresque et ad Gallos jam caedes pervenerat. Ibi minimum certaminis fuit. Nam et pars magna ab signis aberant, nocte dilapsi stratique somno passim per agros; et, qui aderant, vinere ac vigiliis sessi, intolerantissima laboris corpora, vix arma humeria gestabant. Et jam diei medium erat, sitisque et viator hiantea caedendos capiendosque affatim praebebat. 49. Elephanti plures ab ipsis rectoribus, quam ab hoste. interfecti. Fabrilo scalprum cum malleo hahebant id, ubi saevire bellus ac ruere in suos coeperant, magister inter auro positum, ipso in articulo, quo Gungitur capiti cervix, quanto maximo poterat ictu, adigebat. Ea celerrima via

mortis in tantae molia bellua inventa erat, ubi regendi spem vicissent: ' primusque id Hasdrubal instituerat, dux cum saepe alia memorabilis, tum illa praecipue pugna. Illo

Itia reis. Rupori. Iae Perigon. Iapsum fuisse Lisium, aut in axe pro is rinistrum legendum esse animadvortit Matroth monet de rara ac meas Poenorum sinistram, quae Romani ad dextram fuerit, ut mox iniserum Matium laeua dextrum, quod Romanis fuerit ad sinistrum. Rupere.- In Mere Edd. ante Oron. Paulo ante ita, pro ita ex Ita ut trucidar eur Rhenan. ingessit. Olim gerebant. Iden pretabant. Vulgat ante Gron lectiora a in eo age να-- Edd. pleraeque . -- see. ut regendi per viriment Men. et Pal. remuria per Maenio Velinori aest Letoria, prosper eventus, vel leg. tia Bauer Ama dubie plerique Uss.

UMiserendi apem, sesu Inter spem ademerant fore ut regere os diversas laetiones hane ron probat sent, impaeto in erviem ealpro ab post Rhenanum et estque ensus Io ipsi reetoribus interfectos. phantos, postquam turbati magistris

320쪽

aesa T. LIVII pugnantes hortando, Pariterque obeundo pericula, atrat,nuit illo semo abnuentesque taedio et Iahore mme Prem do, nunc castigando, noeendit ille fugiente revoeavit, omissamque Pugnam aliquot loci restituit Polli no, cum haud dubie fortuna hostium esset, ne superesset tanto exercitui suum nomenaeeutor concitato equo se in Dinonem Romanam' immisit. Ibi, ut patre Hamileare et Harmibales atro dignum erat, pugnans oecidit. Nunquam eo hello una acie tantum hostium interfectum est, redditaquE aequa Cannensi clades, vel ducis, vel exercitus interitu, vide tur. Quinquaginta sex millia' hostium oecisae capta quinque minia et quadringenti praeda alia magna tum omnia gen ris, tum auri etiam argentiquo Cirium etiam Romanori , qui capti apud hostes erant, supra tria millia 7 camtum recepta. Id solatii fuit pro amisaia eo praelio militibus. Nam haudquaquam inementa victoria fuit octo se smillia Romanorum sociorumque occisa. Adeoquo etiam victores sanguinis caedisquo ceperat satietas, ut postero die, cum esset nuntiatum Livio consuli Gallos Cisalpinos Liguresque, qui aut praelio non asthisaent, aut inter caedem inhoasent, uno agmine abire sine certo duce, sino ignis, sine ordine ullo, aut imperio posse, si una equitum alamittatur, omnes deleri Supersint. inquit, 'aliqui nuntii et hostium cladis, et nostrae virtutis

Se tu eo reem --am Intelli eam milli nis a Caraululensium e minia ortem foetorum, qui in exemitu reitu desideratos, eonnumeratia cel- Romano allas manipulos dieendum tis ex Romani vero irea duo Muesset. Ital

qui lib. r. semit non paneiores de tantum numerant.

SEARCH

MENU NAVIGATION