Sculptura : carmen

11쪽

vrage justifera des loges que les ateurs de a Podsi Latine ont

12쪽

h Paris a College de ovis e Grand te a Septembre 7 agE

13쪽

LIBER PRIMUS.

s M CULPTURAM canere aggredior, ηα seu marmora circii ,

V Aut lapides versiatu agens seu mar

Aut Lapidis , vitam infandi sensumque metallo. Clim vero duplex operosa estuagere signa Sit modusin ratio, divisim exponere quamque Proderit,in solidas aut aere aut marmore secto Essigies tractare prius; tiim dicere formas Parte sui tantum expressas , quae prosina docti Dixere artifices, sic se rerum explicet ordo Libertiis , neque Lectori fastidia gignat Indigesta operis moles , mentemve fatiget. Sculptores etiam eximios operumque labores,

14쪽

Seu quos prisca olim , seu quos nova protulit aetas Juverit eximio seorsim describere versia Unde suam referat mercedem' praemia Virtus, Et tres exurgant partito carmine Libri. Huc ades , o magni decus ingeniumque parentis Pallas, audentem Sculpturae accedere fontes Aspectu recrea, atque audacibus anime coeptis Debita pro tanto solvam tibi munere dona. Haud equidem cadet ante aras ingloria taurus

Hostia essed Laevi stabis de marmore tota , Pallenti teneram frontem praesignis oliva Et tremulum niveo quassans hastile lacerto a

Ingenii ut possis belli Regina videri.

Vos quoque, Pierides, precor aspirate caneuti Et si vestra meis, cumulavi altaria saepὀMuneribus , myrthumque ferens, laurumque virentem

Nunc Helicona Deae, sacrosque recludite fontes ;Εt blandos vena facili date fundere versus Ut quae docta suo Pallas praecepta poetiae Tradiderit, dignis celebret dein munere plenus Ipse poeta sonis ;/ reddat amabile murmur Vestra tensa manu, nostro Lyra pectine pulsa. Ant laborato quam Sculptor marmore vultus Exprimere incipias, liquidove animare metallo I

15쪽

Fictilis est prim im gypso, cera e tenaci Essigies condenda tibi inuam deinde sequari.

IEmulus ipse tui ac imitando vincere certes. Sic prilis incipiat quam telae credere forma , Et mutis animam succis infundere pictor, Exemplum meditati operis breviore papyro Describit, magnae prae Iudia parva tabellae. Proxima deinde tibi sit cura accersere marmor

Aut Lapidem , fabricandi operis, laudisque faturae Materiem : reserat marmorque , lapisque politam Planitiem speculi , quae soli adversa renidet,

Et vitreo objectas mentitur in aequore formas. Sumciet lapides Arvernia, nobile marmor Aut Genua , aut toto celebris paros insula ponto.

At si pauperior ligno uteris, utere ligno, Quod non ad minimum revolutis melitibus aestas Viderit avulsum, caeso de corpore matris. Ni facias, miserὰ statuam labentibus annis Deformet, foedo excrescens in tubere lignum , Et frustra impensum tempusque oleumque requiras. Omnis in hunc usum tibi commoda cesserit arbos ,

Et Tilia, & Sorbus, Cedrusque, & rasile Buxum, Et Pyrus, mitrum, foliisque oleaster amaris , Palmaque , Castaneaeque abenusque in odora Cupreisus

16쪽

4 SCULPTUR A.

Qualem divitibus Cyprus educat insula sylvis.

In varias etiam patiens mansuescere formas

Ibit ebur , sectumque manu solerte figuras Induet omnigenasci niveae sed copia rara est Materiae, nec dentem omnis fert terra politum. Dicendum&quae sint doctis Sculptoribus arma; Queis sine nec veterem potuit dediscere formam Ingratum marmor, nec juslas sumere vultus. Adsit malleolus , dentesque imitata caninos Cuspis , oblongum Scalper sinuatus in orbem Radulaque, Scalprumque , mutae lamina serrae, Ne fori offendant exerti marmore dentes Et terebra, cestrum , multoque foramine lima ;omnia quae rigido chalybis conflata metallo Curabis, medioque diu explorata camino ;In partes ni forte velis effracta salire Ut fragilis glacies,in vitrum futile tauri Corpori, occursu graviore in frusta resultant Continu, clarumque simul dant rupta fragorem Sic autem estinges Vivas fuso aere figuras Exemplar primiim argilla , glebave tenaci Fingitur Gargillae ldm crusta inducitur udae Cerea, quae strictis amplexibus alliget artus; Ut nuda humanum pellis ligat undique corpus. Ipsa dehinc tegitur medicato stercore cera;

17쪽

LI BIR PRIMUS. Nostra ut multiplici velatur pellis amictu. Immundam gelido clim indurui aere coenum ;Protiniis admoto tepefacta re luitur igne Venturoque aditum recludi cera metallo.

Queis ita perfectis , scrobs tandem grandis aperta Detegitur tellure , locus, sedesque typorum. Intere rigidum vasta fornace metallum Excoquitur, cras sque eructat ad aethera famos. Dum loquor , impatiens angusta in claustra teneri Qua data porta , ruits non sic fracto objice torrens Praecipitat s fluit aes rivis, formamque Typorum Accipit impressam , crescunt numerique manusque Aurea luxuriant graciles per colla capilli,

Turget inane caput, digitorum nascitur ordo Crura tument, surgi cervix, protuberat alVus,

Natus homo est. Media spirat redivivus in urbe Henricus i spirat rigido Lodoicus in aere Qualis erat densos medius cum nuper in hostes Iret in impavido prosterneret agmina Vultu. Naturam imprimis selers imitare Magistram, Nimirii inde tuis splendorque decusque figuris Venerit,in vulgus Sculptorum ignobile vinces; Ingens quantum alios superat vena ubere vates Virgilius, molli seu ludit pastor aven1 Iurgia Pastorum , aut propiori numine plenus

18쪽

6 CULPTUR A. Bella horrenda canit, rapidique incendia Martis. AEquora si fingis, Dia finge ut Vera putentur

AEquora , marmoreos imitentur marmora uetus.

Invitet somnum sub opacis frondibus arbos, Ambiat talem festiis reperire viator. Finge rosas nitidis quales nascuntur in hortis , Quales blanda velit capiti implicuisse puella. Scilicet hinc veteres laudem meruere decusque Artificesu hinc dii in terris Sculptura vigebit, Dum vehet amnis aquas, dum coelum 'dera pascet ,

Ipsorum in toto nomen celebrabitur orbe.

Ecquid Praxitelis venerem loquar 3 aspice blando Quantus in ore decor, teneris quὰm viva labellis Gratia, qu m pulchrὸ fluitent sine lege capilli, Iunctaque quam justo sibi consen membra tenore

Marmoreum quis credat opus, nisi staret eodem Usque loco Sic namque oculos , sic ora tulide Crediderim Vhnerem , cum primit emersa marinis Iluctibus , attonitos coetus ingressa Deorum est, Et magni Iovis aesta novo splendore refulsit. Quid referam alterius monumentum insigne laboris Laocoonta , duo quem immensis orbibus angues Circumdant, spirisque ligant ingentibus artus. Cernis, ut ora modis contorqueat horrida miris Laocoon sanie aspersus foedoque veneno

19쪽

Ut distenta tument inflatis guttura Veni S Horresco aspectans , gelidos tremor Cccupat artas, Et fugio infanda turbatus imagine mentem ;Usque adeo miranda opifex artem occulit arte Naturae solers imitator Maemulus audax. Quare age , seu mavis molles fui arre figuras Cudere , seu tenerosia marmore ducere vultus; Marmoribus vitam sensumque infande metallo , Ipsaque naturam natura inalaatio vincat. Hinc adeo occultos motus, internaque mentis Practi , pinge mihi vultuque oculoque loquaci. Τurbatam ostendat frontem timor, ira minacem Dejectam luctus, blandam spes, alma serenam. Laetitia,' marmor, quanquam sine voce loquaeur. Poemineum exhibeat Dido decepta furorem, Alcione luctum , rabiem Medea , dolorem Andromache , furias Pentheus, Cassandra pavorem. Hoc olim Sculptor doCumentum rite secutuS,

Qui niveam pari de marmore finxit Eliser Ungiem, rutiloque caput diademate finxit. Nam furiis agitatus amor qui Corde sub imo Estuat in mentem nunc huc, nunc distrahit illuc, Prosilla ex oculis , c sese interprete gestu Explicat. Hanc oris speciem tibi moesta fuisse Crediderim, Didos cum servere classibus aequor,

20쪽

s SCULPTUR A.

Trojanumque ducem pelago dare vela patenti Cernebas, fluctusque invito Aquilone secare. Ipse desor spirat post ultima fata superstes , Perfidus Eneas manet alta mente repostus 3 Nec tibi foemineum mors abstulit atra furorem. Non satis est hominum divsimque animare figu

Ipsa sub artifici vivant animalia coelo Muta licet, torvamque lapi sic sculpe figuram,

Et patulos rictus, dentesque oculosque vorace ;Ut verus simulatum holtem si viderit agnus, Praecipiti repetat caulasin ovilia cursu Exertos fugiens ungues, porrectaque rostra. Hinc tantos olim meruit Lysippus honores, Diversa imprimis animalia ponere doctus Audacem si finxit Equum , cervicibus altὁ Arrectis inhiat, fremit ardens, velle videtur Currere 4 Piscem, patrias innare per undas; Si Taurum mugire putes Prugire Leonem ;Immanes ululare Lupos,in frendere Tigres Usque adeo mendax oculis imponit imago Ecquid opus docti vaccam laudare Myronis AEre laboratam i pendent palearia mento ,

a fameus vache de Myron , si bien ElEbre par res Epigrammatistes Grec xles Poetes Latina.