Select Mediaeval Documents and Other Material, Illustrating the History of Church and Empire ...

41쪽

PERIOD O THE FRANCONTA EMPERORA 35 decreti de omnipotentis gratia protegat, et auctoritato beatorum apostolorum eui et auli ab omnium peco torum Vinculi absolVat. Ego Nicolaus episcopus sanctae catholicae et apostolica Romanae ecclesiae huic decreto a nobis promulgato, sicut superius legitur, subscripsi Bonifacius dei gratia Albanensis episcopus subscripsi. Humbertus sanctae ecclesiae Silvae Candidae episcopus subscripsi. Petrus Ostiensis ecclesiae episcopus subscripsi. Et ca

teri episcopi numero LXXVI. cum presbyteria et di

conibus subscripserunt.

Vigilantissimo et desiderantissimo domno papae Grωgori apostolica dignitate coelitus insignito Henricus Romanorum Dei gratia rex debiti famulatus fidelissimam exhibitionem. Cum enim regnum et sacerdotium, ut in Christo rito administrata subsistant, Vicaria sui ope semper indigeant oportet nimirum, domine mi et pater amantissime, quat,nua ab invicem minime dissentiant, Verum potius Christi glutino conjunctissima indissolubiliter sibi cohaereant. Namque sic et non aliter consereatur in Vinculo pedifectae caritatis et pacis et christianae concordia unitatis et ecclesiasticae simul statua religionis. Sed nos, qui Deo annuente regni aliquamdiu iam sortimur ministerium, sacerdotio, ut oportuit, per omnia jus et honorem

non exhibuimus legitimum quippe nobis a Deo dato

42쪽

potestatis vindicem non sine causa gladium portarimus, nec tamen in reos, ut justum fuit, iudiciaria illum semper censura eoonarimus. Nunc autem divina miseratione aliquantulum compuncti et in nos reversi peccata nostra priora Vestrae indulgentissimae paternitati nos accusando confitemur; sperantes de Vobis in Domino, ut apostolica Vestra auctoritate absoluti, justificari mereamur. Eheu criminosi nos et infelices, partim pueritiae Nam dientis instinctione, partim potestatiVae nostrae et imperiosae potentiae libertate, partim etiam eorum, quorum seductiles nimium secuti sumus consilia, seductoria deceptione peccavimus in coelum et coram Vobis; et jam digni non sumus Vocatione vestrae filiationis. Non

solum enim nos rea ecclesiasticas inVasimus, Verum,

quoque indignis quibus libet et symoniaco felle amar, catis et non per otium sed aliunde ingredientibus ecclesias

ipsa Vendidimus, et non ea ut oportuit defendimus. At nunc, quia soli absque Vestra auctoritate ecclesias corrigere non possumus, super his, ut etiam de nostris omnibus, Vestrum una et consilium et auxilium obnixo quaerimus Vestrum studiosissime praeceptum servaturi in omnibus. Et nunc in primis pro ecclesia edi lanensi, quae nostra culpa est in enore, rogamus ut vestra apostolica districtione canonice corrigatur; et exinde ad caeteras corrigendas autoritatis Vestrae semientia progrediatur. Nos ergo Vobis in omnibus Deo Volente non defuerimus rogantes id ipsum suppliciter paternitatem Vestram, ut nobis alacris adsit clementer in omnibus Litteras nostra non post longum tempus cum fidelissimis nostris habebitis ex quibus nostra, quae adhuc dicenda restant, Deo dante plenius audietis.

43쪽

Quod Romana ecclesia a solo Domino sit fundata. Quod solus Romanus pontifex jure dicatur universalis. Quod illo solus possit deponere episcopo Vel recomolliam. Quod legatus ejus omnibus episcopis praesit in concilio, etiam inferioris gradus; et adversus eos sententiam depositionis possit dare. Quod absentes papa possit deponere. Quod cum excommunicati ab illo inter cetera nec in eadem domo debemus manere. Quod illi soli licet pro temporis necessitate OVRS lege condere, noVas plebes congregare, de canonica abbatiam facero, et e contra divitem episcopatum dis, dere et inopes unire. Quod solus possis uti imperialibus insigniis. Quod solius papae pedes omnes principes Moso lentur. Quod illius solius nomen in ecclesiis recitetur. Quod hoc unicum est nomen in mundo. Quod illi liceat imperatores deponere. Quod illi liceat de sede ad sedem, necessitate cogente, episcopos transmutare. Quod de omni ecclesia, quocumque Voluerit, clericum valeat ordinare. Quod ab illo ordinatus alii ecclesiae praeesse PoteSt, sed non militare; et quod ab aliquo episcopo non debet superiorem gradum accipere. Quod nulla synodus absque praecepto ejus debet generalis Vocari.

44쪽

38 ELEO ME EVAL D Imm . Quod nullum capitulum nullusque liber canonicus habeatur absque illius auctoritate. Quod sententia illius a nullo debeat retractari, et ipse omnium solus retractare possit. Quod a nemine ipse judicari debeat. Quod nullus audeat condemnare apostolicam sedem apellantem. Quod majores causae cujuscumque ecclesiae ad eam referri debeant. Quod Romana ecclesia numquam errari nec in pedipetuum, scriptura testante, errabit. Quod Romanus pontifex, si canonice fuerit ordinatus, moritis beati Petri indubitanter effcitur sanctus, testante sancto Ennodiolapiensi episcopo, ei multis sanctis patribus faventibus, sicut in decretis beati Symachi papae continetur. Quod illius praecepto et licentia subjectis liceat accu

sam.

Quod absque synodali conVenter possit episcopos deponere et reconciliare. Quod catholicua non habeatur, qui non concordat Romanae ecclesiae. Quod a fidelitato iniquorum subjectos potest Nob

Siffridus,omntinus archiepiscopus Udo reVerem sis, Willo imus Trajectensis, erimannus etensis,

45쪽

Heinricus Leodiensis, Ricbertus Verdonensis, Bibo ubiensis, Hogemannus Spirensis, Mahardus Halbent densis, ornherus Suasburgensis, Burchardua Baablis is, otio Constantiensis Adiaber Wirci mensis, Rouisertus Babenbergensis, otio Ratisponensis, libnardus Frisingensis, diaricus latetensis, riderious Μonasteriensis, liberi mindensis, Hegi Hillinisheb mensis, Benno Oseneburgensis, Eppo Neopolitanus,

Minus aderbrunnensis, Dedo Brundine mensis, Burchardua osannensis, Bruno Veronensis, it Mando fratri. Cum primum ecclesiae gubernacula inoasisses, etsi bene nobis cognitum esset, quam illicitam et nefariam rem contra jus et fas familiari tibi arrogantia praesumpsisses dissimulanda tamen dispensatoria quadam taciturnitate, tam vitiosa introitus tui exordia putarim sperantes Videlicet tam criminosa principia consequentia regiminis tui probitate et industria emendanda, et albquatenus oblitteranda. Verum nunc, ut lamentabilia universalis ecclesiae status clamat et deplorat, malis inbtiis tuis per priores actionum decretorumque tuorum pringressus infelici respondes tenore et pertinacia. Cum enim Dominus et redemptor noster pacis et charitatis bonum quasi singularem fidelibus suis characterem impresserit, cujus rei testimonia plura extant quam ut epistolari brevitate comprehendi valeant, tu e contrariodum profanis studes novitatibus, dum magis amplo quam bono nomine delectaris, dum inaudita elatione distenderis, Velut quidam signifer scismatis omnia membra ecclesiae quae secundum apostolum quietam et tranquilam vitam ante haec tua tempora agebant, superba crudelitate, crudelique superbia lacerasti, flammamque

46쪽

40 an cae MEMMVAL D UMMA. discordiae quam in Romana ecclesia diris factionibus excitaSti, per omnes ecclesias Italiae, Germaniae, Galliae et Hispaniae furiali dementia sparsisti. Sublata enim, quam tum in te fuit, omni potestate ab episcopis, quae eis divinitus per gratiam sancti Spiritus, qui maxime in ordibnationibus operatur, collata esse dinoscitur, omnique rerum ecclesiasticarum administratione plebeio furori perte attributa, dum jam nemo alicui episcopus aut pre byter est, nisi qui haec indignissima assentatione a fastu tuo emendicavit, omnem apostolicae institutionis Vigorem, illamque pulcherrimam membrorum Christi distributionem quam doctor gentium ociens commendat et inculcat, miserabili confusione miscuisti; sicque per haec tua gloriosa decreta, quod sine lachrimis dici non potest, Christi fere nomen periit. Quis autem illud pro indignitate rei non stupeat, quod novam quandam im debitamque potentiam tibi usurpando arrogas, ut debita universae fraternitati jura destruas 3 Asseris enim, cujuscunque nostrum parrochian aliquod ad te delictum vel sola fama perveniat, ultra Jam non habere quemquam nostrum aliquam potestatem Vel ligandi eum vel ob Vendi, praeter te solum, aut eum quem tu specialiter ad hoc delegeris. Quae sententia, quam omnem insaniam excedat, quis in sacris litteris eruditus non videat 3 Quia ergo per hos aliosque praesumptionum tuarum spiritus ecclesiam Dei tam graviter periclitantem, imo fere pessundatam diutius tollerare, omni malo deterius judicarimus placuit, ut communi concilio omnium nostrum tibi, quod hactenus tacuimus, innotescat, quam ab

rem nec modo possis, nec unquam potueris sed apo folicae praeesse. Tu ipse tempore bonae memoriae

Heiuridi imperatoris te ipsum corporali aurament ob

47쪽

PERIOD OF THE FRANCONIA EMPERORA Mstrinxisti, quod nunquam Vivente ipso imperatore, aut filio ejus domino nostro glorioso rege, qui Od Summae rerum praeest, vatum aut ipse susciperes, aut alium quantum in te esset suscipere patereris, absque assensu et laudamento Vel patris dum viveret, et filii dum et ipse viveret. Adque hoc sacramentum sunt hodie testes plerique episcopi, qui hoc tunc et oculis suis Videre et auribus audiere. Illud etiam recordare, quomodo tu ipse, cum aliquos ex cardinalibus ambitio papatus titillaret, ad tollendam aemulationem, hac occasione et conditione ut idem hoc ipsi facerent, sacramentote obligasti, quod nunquam papatum habiturus esses. Utraque haec sacramenta quam Sancte observaVeris, tu videris. Praeterea cum tempore Nicolai papae synodus celebraretur, in qua 125 episcopi consederant, sub anas, emate id statutum et decretum est, ut nullus unquam papa fieret, nisi per electionem cardinalium et approb tionem populi et per consensum autoritatemque regis.

Atque hujus consilii seu decreti tu ipse auctor, persuasor subscriptorque fuisti. Ad hoc quasi foetore quodam gravissimi scandali totam ecclesiam replesti de convictu et cohabitatione alienae mulieris familiariori, quam

necesse est. In qua re Verecundia nostra magis quam

causa laborat, quamis haec generalis querela ubique personuerit, omnia judicia, omnia decreta per feminas in apostolica sede actitari, denique per hunc feminarum

novum senatum totum orbem ecclesiae administrari.

Nam de injuriis et contumeliis episcoporum, quos filios meretricum et cetera id genus indignissime appellas, nulla querimonia suffcit. Quia ergo introitus tuus tantis periuriis est initiatus, et ecclesia Dei tam gravi tempestate per abusionem tuarum noritatum pericli-

48쪽

tur, et Vitam conversationemque tuam tam multiplici infamia dehonestasti, obedientiam, quam nullam tibi promisimus, nec de caetero ullam eoatum esse, renum

tiamus, et quia nemo nostrum, ut tu publice declamabas,

tibi hactenus fuit episcopus, tu quoquo nulli nostrum

amodo eris apostolicus.

Heinricus non usurpatione, sed pia Dei ordinatione rex, Hildebrando jam non apostolico, sed falso monacho. Hanc talem pro confusione tua salutationem promermisti, qui nullum in ecclesia ordinem praeteristi, quem confusionis non honoris, maledictionis non benedictionis, participem non feceris. Ut enim de multi pauca et egregia loquamur, rectores sanctae ecclesiae, videlicet archiepiscopos, episcopos, presbiteros, non modo non tangere, sicut christo Domini, non timuisti, quin sicut servos nescientes quid faciat dominus eorum, sub pedibus tuis calcasti. In quorum conculcatione tibi favorem ab ora vulgi comparasti; quos omnes nihil scire, te autem solum omnia nosse judicasti, qua utique scientia non ad aedificationem, sed ad destructionem uti studuisti ut jure hoc beatum Gregorium, cujus nomen tibi usurpasti, de te prophetasse credamus sic dicentem Ex assiuentia subjectorum plerumque animus praelati extollitur, et aestimat se plus omnibus posse. Et nos quidem haec omnia sustinuimus, dum apostolicae sedis honorem se Varo studuimus; sed tu humilitatem nostram timorem fore intellexisti, ideoque et in regiam potestatem nobis

49쪽

PERIOD O THE FRANCONIA EMPERO . 43 a Deo concessam exurgere non timuisti, quam te nobis auferre ausus es minari quasi nos a te regnum acceperimus, quasi in tua et non in Dei manu sit Vel regnum vel imperium. Quia dominus noster Iesu Christus nos ad regnum te autem non Vocavit ad sacerdotium. Tu enim his gradibus ascendisti, scilicet astutia, quod monarchica professio abhominatur, pecuniam, pecunia faVorem, more ferrum, ferro sedem pacis adisti, et de sede pacis pacem turbasti, dum subditos in praelatos armasti, dum episcopos nostros a deo Vocatos, tu non Vocatus spernendos docuisti, dum laicis ministerium eorum Super sacerdotes usurpasti, ut ipsi deponant vel condempnent, quos ipsi a manu Dei per impositionem manuum episcopalium docendi acceperant. e quoque, qui licet indignus inter christos ad regnum sum unctus, tetigisti, quem sanctorum patrum traditio soli Deo judboandum docuit, nec pro aliquo crimine nisi a fide, quod absit, exorbitaverim, deponendum asseruit cum etiam Julianum apostatam prudentia sanctorum patrum non sibi sod soli Deo judicandum deponendumque commiserit, Ipse quoque Verus papa beatus etrus clamat Deum timete, regem honorate. Tu autem, qui deum non times, immo constitutum ejus inhonoras. Unde beatusiaulus, ubi angelo de coelo, alia si praedicaVerit, non pepercit, te quoque in terris alia docentem non excepit. Ait enim:

Si quis Vel ego vel angelus o coelo praeter id quod

eVangeligatum est Vobis evangelizaverit, anathema sit. Tu ergo hoc anathemate, et omnium episcoporum no

trorum iudicio et nostro dampnatus descende, Vendio tam sedem apostolicam relinque alius in solium beati Petri ascendat, qui nulla violentiam religione palliet, sed Mati eui sanam doceat doctrinam. Egometario

50쪽

M MM MEDI VAL DOCUMENra. Dei gratia rex cum omnibus episcopis nostris tibi dicimus, Descende, descende, per saecula damnandel

Beateleue apostolorum princeps, inclina, quaeso, pias aurea tua nobis et audi me servum tuum, quem ab imiantia nutristi et usque ad hanc diem de manu iniquorum liberasti, qui me pro tua fidelitate oderunt et odiunt. Tu mihi testis es et domina mea mater Dei et beatus

Paulus frater tuus inter omnes sanctos quod tua sancta Romana ecclesia me inritum ad sua gubernacula traxit, et ego non rapinam arbitratus sum ad sedem tuam ascem

dere potiusque volui Vitam meam in peregrinatione finire, quam locum tuum pro gloria mundi saeculari ingenio arripere. Et ideo ex tua gratia non ex meis operibus credo quod tibi placuit et placet ut populus christianus, tibi specialiter commissus, mihi obediat. Specialiter pro vice tua mihi commissa et mihi tua gratia est potestas a Deo data ligandi atque solvendi in celo et in terra. Hac itaque fiducia fretus, pro ecclesiae tuae honore et defensione, ex parte omnipotentia Deliatris et Filii et Spiritus sancti per tuam potestatem et auctoritatem Hei ico regi, filio Heinrici imperatoris, qui contra tuam ecclesiam inaudita superbia insurrexit, totius regni Teuton, corum et taliae gubernacula contradico; et omnes christianos a vinculo juramenti, quod sibi fecerunt Ves