Sphaera mundi

31쪽

prcco is veteF Hypocra S &R Omant:ex quo': numero fuerit Uirgilius: nec opus est oes adducere:hoqi sufficiat auctorritas & eo': q i arte notoria scripserunt. At leginata Si in regione datiato' stiuentians Laraetcre satu; ur 1 fernalis: i&rioia principi u djabolo hi pro formadis imaginibus ad lasciuamrdiscordia:homicidia occulta:egritudineshroducedas:&ad auaritiatim udano': bonoue cupiditate:& q ad alia mala ordinant: ius no agili boni sue astu ti diaboli reuelauere holb': ut i arte magica ab honas nabili' luc de fascinationibus i scriptis redacta sunt multifarie mensun f. Vtina nec fieret nec cre derentur hi a jusmodi qu ad pernitie dcducunt Stcrna:di caligjnosi ignis Re henna: has fieri semp prohibuit deus sed iubet malefici. Et sunt a putat ea q

culti inuetione de similia facere videns: no esse danada vel negligeda: cu ade rit costes latio sub qua fieri coueniat: existimantes hςc veluti naturalia dc qsi medicamina a boni S agetis reuelata:tuli' iudico et tu ad bonia fine vel holiaestu dirigere apparet esse pr termitteda:saluo senapcolitio meliori si me se fel it opinio.Cum vero similium hara inchideserjptioes vari sint& pictoria errore atq3 scriptolli corruptς habeant:&ad corrigedii nulla regula inueniamus:ati videans quoquo mo PhibitSuie crederes angelica signare diabolica scribam':eas ornittim' dc ad stellas imagines dc alia pcjpue i sphqra octa

tia disseminata accedamus ita i Iuletes. Sunt I stella sue fixa hi numer': magni/tudo at vincietaS. Nume': ea η nemo capit: licet aratus falsinia lauerit se oes

stellas cdii umerasse:mulic naup sunt quς visti no pcipitans. Astronomi veropses primi&indi&ςgyptii valde conati sunt eas sapere&abrachis dithino

caris ante tepus Ptolfmei: sed solia milles 8c duas i&.xx. notauere fortasse esse catiores Pprietatu naturaru l: tua S ipse Ptoleme'conumerata tu describit. Cui'quateni sint logi tudmi SN: latitudinis una lusu plas: nec legi cuius squali bru q pter has stellas fixas alias denoraret. In magnitudie vero ea limitate sunt sex differetis vel graduatims: qiii q spledidiores maioreseent ad

cc.&. xl.& noue: pter haS sunt sin P q nebule assimulans j5 nebule appellans: renoue obscurioresqnotan tenebrosi :qua ηc Vnae oblogata tua cauda . Societas vero seu stellatio e aggregatjo dua is vel plurati stella' fixa ad alique fine ordinataq coi nole vocat imago vel forma:com sortis nome formC vel colorib'tinctaSqlcS narrauetur. Sed qa cognouertit a variis coeli parisb'vario stasin emet' in bac elemetari regione:&illas quodamodo coseq figuras

32쪽

issimiles illis impinxerui imaginatioibus suis:vt dilactes ait aheret&idso

tas respueret: intestigetes vero firmaret:dmersimode multiirmiter imagi nati sunt.Sed quasda famosas posteris derellistasi scriptis suis comemorabimus. Nachaidei antiquissimi Sc perses: indi: aegyptii at*greci posteriores PscrutatoreS maximi merui astrol:quos moderni inde imitati sunt nil peni tus adiicetes 1 numero & esse illa': potissime quas Aratus & Ptolemςus scripserui. Et primo couenerui φ quadraginta dioino sunt stellationes vel ima nes in sphqra octaua: extra qs sunt iteria siclis plurim g quq nodu sub formassit lamitat :qs ut ex libris. PtolomSi yprie accepimus succincte narrabiis quatupposito satisfacere viderimus. Di vero desiderauerit particulari scire ea 6 stellat nota situs ordinest ad ipsius tabula secouertat. Vertitia a variis nationibus attributa sunt eis nota differetia a tu diuer' format lineati oes excogitate: sed nec stellati S nec stella loca nec ordine mu tauere. Na eisdestellis aliq vulture:ali i aquila assignat. Et alus similiter stellis qda iaculia: lui da sagitta accomodat. Voca uertit aut has imagines nothusaialium Vel resno animata' corporea': aut qa habere videant aliqua similitudine cum re aqua denominans:vti corona quς ex stella S in circulo cdsistetib'apparet:aut eo Φyprietate habet ille simile vel influentjam sup ipsam rem ut fluuius supa quas scorpio sup scorpiones: piscis suppisces: virgo sup virgines vi steriles direliqua:&si no consequas figura ipsius rei. Duas.n .stella Sicerta parte coeli sitas cane vocat:& certe nulla lineatio cu duab' stellis fieri pol q fornas canis

fit similis:figura in canas illis circularibut: ita varii S noibus Varias imagines linea uere.Has bc alias experimetatoreS obseruat ut diximuS cxpta voletesia a turales e sectus di efficatias stellaφ. Fayt vero quadraginta 6c oci o imaginum

stellas duodeci sunt principales quas P signis zodiaci statuerut & p eas ois planeis perabulat. Et licet qlibet ista hi duodecim ponat up uno signo longi/tudini S xxx.graduu pr cise attamem imagineS ipse nos uni oes eqles. Na aliqua earum sim parte transcendit latjtudine zodiacu tu dariendis ultra gradus.xxx. at j a i ncurratur infra pr fatu numerii signia te ex ipsis sunt q ex plu/ribus 5 qu cx paucioribus stellis fiunt manifestabis. hoc fit legendoque iasubscribemus: qm olum stellaru de forma ipsaria imagininxlvij3.sim comune opinione exponere nunc itedimu S. Heira . M. xxv. in xlviii. imagines om/ne coelum permeates posite sunt quas gentes fabulos' notant diuersis nominibrario cautordine sim arabes dispontanearer Vtru potu ex Oibu S. M.xxii. stellis fixi saecclx.a via solis ad borea sumptS figuras.xxi. costituut. Ex quibus sunt a primo loco &arcto Sci. vrsa malor cherice:minor vero canosura voca tunTertia figura vocat draco medius inter illas. Quarta flamiger scepheus dicitur.V. cassio pela. vi. corona. vii. Hercules qui bc Nixus dicitur: di a qbusedaengonasis appellas. viii. Ledes olorque vultur cadens dicis. ix pleides siue gallina. x. arthophilax siue boetes qua arabes pastore vocat.solet et arcturus vocari. Scd dc ursos annos non ulli appcllanxi .pseus cucapite gorgonis. xi Lauriga siue agitator xiii anguitenta qua grSci Ophnicu dicunt.xiiii ipse m

33쪽

lus. Stelis veroaeccxlv Lin apsa via soli S.xii.signa zodiaci costitutat: Reliquς. cccxv1. ad austria segregar .Xv.figuras perficj ut: prima est magnus ce/tus. Secuda gladio succinctus orion: Tertia nili vel eradana fluuius. Quarta

australe sertu .xv. piscis australi S. CQu signa quibus circuljs dualdatiar. Arcticus cjrculus secat caput draconis: peet' cephen pede Surs S maiora S sedile cassiopeie di pedes eius: dextera genu Herculis di manu boetis sinistre. Titiuus intersecat capita geminol:agitatoris genua: psei criis di humerusinistrii andromeda a pectore di manu sinistra: ita φ caput elu S cu pectore de manu dextera sit iter ςstiuia dc a reticia. Ite pedes pegasi ex caput: signi Ophni ci humeros de virgini S caput spe tangens: lus scilicet virgo costituta est inter hunc de s luinoctiale: leo a pcctore usi ad lumbos inter hunc de areticureliquum crus inter hunc ex squinoctiale. Item totum cacrum an longitu dj ne secat.per medium Squinoctiali S intersecat oes pede S arletlS:genua tau morionem prScingens: tertia partam hydrς: crateram: coruum: libra ella tagit: genua ophialci: sinistra ala aquilς dc caput equi pegasi cum ccruice sua. Hiemalis capricornu medium diuidit& pedes aqriidi: cauda pistricis di podes leporis di pedes canis maioriS: puppi nauis: centauri humerOS: acumen quo P caud scorpioni SN: arcum sagittarii. Antareticus secat fundia nauis pedeS centauri posteriores fere tanges:priores basi mars de extremit heradiani fluminis. Galaxi a primo trafit p sinistra ala cjgnup sinistra manum persei: si nistrum hume': agitatoris de manus eius: genua gemino : pede S cana S mi noris; ibi trastes Sqnoctiale tagit summitate mali in naui: dc ide reuertes tangit ec intersecat genua centauri &acumen caud scorpionis de arcu sagitta xii mediu:ptrasiens penas aquil :de inde reuertitur ad principium scilicet ad sinistra alacigni. Coturus ςquinoctialis ab ipso signo arietas lahoatu S dc Versus polum areticum Prensus contingit vitam iideliores angulis: summu caput persei: dextrum eius brachium dc manu secas par Ricum circulia venit

ad polum: inde P cauda draconis ad sinistraboetis dextera virgini S tagit pe de:finit P dexteram manum cerauriquq hostia tenet per corpuS ceti: P ceruice canis ad principiti redit suum. Coturus solstitialis acacro incipiens ad si/nistram ex prioribus maioris vrsς pede ppeetus eius ad ceruice venit ad po/lum. inde P cluues minoris vr' p dracone ad sinistra ala cigni ceruice du/ctus vltima sagitte spiculum de rostrum aut tagit :i capricornum des cccleseosurgit ista argone cuius gubernaculia de puppim sccas ad prire u redit- Vt autem puli toφ imaginum facilius habeat cognitio. ipsas instruas sub lenta descripsimus sim traditjone majorum . Hqc igis est forma siderii sicut nobis reliqueriat antiqui astronomi. Aries in contuitinione zodiaci dc Squatori S epositus dorsum habet ad boream: caput eius conuertitur ad ortum: cui sup

34쪽

ponitur deitos:oritur a capite sed pedib'occidit. Taurus ecotin cipnt habet

occidentale depressum quasi ad terra deflectere videas. Hic a versus oritur de occidj t:Gemini habet capita ad borca: tu nil dorsis hinc ide mebra disten dunci ipsi in ilice ut coplexi se mutuo tenet. rsunt ut iaceres se triclinati: oeci duc vero a pedib'. Cacer res p lcies leone pedes porrigit versus polia virusv& venter ei'respicit terra:oris aut 1: occidit a posteriore corpis pie. Leo respicies cacrum dorsum ad borea hel:oris & occidit a capite.Virgo caput habet post leone:& dextera manu tagit circulia aeqnoctiale quae&spicas teneriorie& occidit a capite. Chele siue libra quς est prima pars seqrpionis est borealis ecliptic :& habet duas lances quarum una dicit australis & altera borealis: Scorpio respicies virginem pedes porrigit versus potu utru*:de cauda reflectit versus bo rea.& ueter respI cit terra:oris rectus sed occidit corpe curuato. Sagittari 'caput liet uersus borea.respicit scorpione porriges sagitta &arcu& arc 'tagit manum sinistra Ac pede sinistrii: hic reet' oris reprςceps occidit Capricorii' haber dorsum uersus borea&caput uersus sagittariu sed couersum uersus aquariu orit direet' sed occidit preceps.Aquarius caput liet uersus borearmanu sinistra extodit supra dorsum capricorni: be dextra effundit aqua urna: luq us p ad imagine pilam decurrit:& tedit adortu: qcuita figuras necesse est eu corpeiclinatum uidernorif&occidit caput pri caeteris mebris:Piscessunt duo' dorsum primi est borealis :&dorsum secundi e uersus brachium andromedae occidentale:5 unus respicit aquarium:& alter borea

Est p comissurandest lineola quςda qua qsi quoda uinculo alligant ster cau/das amborum: inferio r prjmus uidὰ oriri di occidere. C Sequuntur figurς septentrionales. Vrsa minorq secundu nostru situm totus apparet: habet caput ad occidentem 5c uentre uersus polum zodiaci:& fiet polum areticum in femore essUrsa maior modo ecouerso se habet ad oriente & dorsum uersus potu zodiaci Draco facjr duos nodos reflexionum circa polum zodiaci di uides cia cauda duas ursas dirigens cauda ad oriente & caput ad occidente. Hercules ponitur Inter duos circulos arcti cum N ςstiuum utrisin pedibus & genia: un&in geniculo stare diciturisinistro pede caput draconispr mit:humeris N i ranu dextra erectus qua & Hauu tenet: ςstiuum sustines leua cum pelle leonis medio interuallo inter stiuum circulum & genu sinistiuexaedes: brachia. hinc inde tedes respicit faciem serpentarii. rit libra surgete quatum ad pe dem ei' dextrum:dcindereliqsmebris scorpione oriente prs ter manum sini stram quς oris cum sagjttario. Occidit aut prila capite quasi pendes pedib' ex circulo a retico fe hoc leone surgete. Artophilax siue boetes hic post tessissmaioris urse uides huius mari' sinistra se habet ita ut apud nos nec oris nec occidit: pedes dirigit sapuirgine:& hinc inde extedens brachiam duo:rencs caput sub pede dextro herculis respicit ursa maiore:habes uelame pudedo :& in manu dextra qst y grsca littera triuiam sim mores uitς humanS- Serpotarius respicit facie Herculis di dirigit pedes sup scorpioneirenetimanibus

35쪽

anguem siue serpentem:&quasi ipla angue cinctus figuraLCui 'serpetis ca/put dirigit ad oriente ad partcm sinistia serpcntarius ed cauda habes reflcxlonc seqtur retro Cum cauda aquiis oritur cu scorpionc & sagittario:occidit aut vim ad genicula dum gemini oriunt dum vero surgit cacer occidit a gernibus usup ad humeros:& serpens que tenet descendet usi ad fauci S:cu ortu vero leoni S copletur . Corona iter linistrum humel boeta S 6c calco dextri pe/dis&hercule posita capiti serpctis quod tenet Ophnicus appropi luat. Cuscorpione orat: Occidit aut orientibus cacro 6c leone. Sagi ita sub cigno supsignia aquil collocata acumcelus ad pedes: altera parS ad humeros Ophni cI tedit:orii cu capricorno: occidit aut virgineas cedente. Asila ventre lici ver sus coetu ad borea:&faeie versus delphili sinistra ala nologea capite ophnici:orifcu caprjcorno:occidit aut surgcte leone. Delphin' habet caput ad borea:& cauda ad austria: θc dorsum ad aquila. Oris cis posteriore parte sagi ita/riuoccidit aut a capite dum virgo surgit Pleiades siue Lallina expansia Salis&pedib' utrinin habet caput in signo capricoria uec cauda finit i ligno pisciu: diems venter respicjt terra. Lyra orphλca posita est jnter leuia crus di manusinistra herculis: cui ipsa testudo circulu a relicta spectata cacume vero ad stiuum circuliacoscedere videt. Orifcu sagittario:occidit aut virgine a cedere.

Equus duplex uter ventre habet boreale: du in dorso secudi equi a dc pcga sus dicis supereminet ala: jdem depingis corp' habcs usu ad umbilicia deformatu: undedi pedes posteriores no habet: Λ stella hui' sequetis: si clandro medete caput: oris cu aquario occidit cu pisce priore u super tergia eius situs est. Andromeda habet caput in equo ala to u ei suppositus cst i igatu i scita:&dirigit mant'utrin*.Oris pars dexrera ei'cupiscibi' sinistra cu ariete: occidit aut pri'capite qua ceteris mcbris dx hoc cu pisce u sub brachiis et 'iacet: orietibus vadi licet libra ec scorpione. Cepheus habet caput in ariete:& porriges VirilυP mcbra:ponit penes i tauro existes iuxta dracone: 5 habet i capite ps leti:& arctico includit circulo lata ut pler humeros.caput ei' nihil occidanoris caput ei ' cu humeris sagittarii ascedetibus:occidit at scorpione surge te. Cassiopeia sedeti cathedra du inclinata facie dx corpe respicit austru : N: habet caput 1 signo arietis: di pedes i signo tauruoris cir sagittario:occidit resupinato corpore scorpioesurge e Perse habet caput ad borea 6c hancide dirigens membra dirigit pedes ad austria:& ad latratus sinistrum e caput gorgo HlS quod sinistra manu tenet respiciens terra habes verticem borealam sub tus sinistro femore pleiades apparent:dextro pede caput auriga premat. Orierectus quja caput eius us p ad aluum artetis surgerite ascedita occiditat inclinatuS ad caput oriete capricorno di sagittario:hu1'caput re gladio sunt sine sideribus. Erietonius siue auriga qui ex agitator siue custos capraru immo di hircus dici ξ:hic ut lora icnens figuras iuxta letium latus gemino :est In tauro:& habet caput ad borea:& sparsis hinc inde membri S ragit cum pede dex

ero cornu tauri boreali:ut sit uterque stella comunis:& hqc sunt omnia side/

borealia decem di octo. CFjgurs Australes.

36쪽

CCetus siue pistrix in parte australi:hab et caput i tauro:&caudat piscibusti rostro suo fere posteriore parte arietis tangit:de vcire habet ad austria 6c poetus eius est iuxta fluuiu eridani: rion habet caput ad borea &sparsim hic: inde mebris eleuat brachia:manu dextra claua tenes cu tauro decertare videtur & tenet pharetra manu sinistra accinius pense:habet stella comunem pe/dis sinistri&eridani fluuii. Itasperidaus fluuius icipies a pede sinistro orio nis in signo geminoue vadit ad pectus ceti in ariete: de reflectis i signo arietis lepus existes in signo gemmo': caput habet in prins io gemino dicauda in fine&ventre australe sinistrupede oriois fugies: Uanis major siue australis caput habet ad borea bc ventre versus lepore.Canis minor siue septentrionalis iter geminos &tauru costitutus:habet vetre ad austrii & caput versus principiu cacri.Nauis argos fundu habet ad austru bc puppim in signo cancri:& desinit iperfecta in signo virginis:& majoris canis caudatagit. Hydra habes caput in cacro:finit cauda in libra.& habet reflexione in collo: ventre habet australe:& fert ciphii in dorso sup prima curuatum. Coruu et cu dua bus alis erectis dorso incubente sustinetacurus caput est versus caput hydre. Centaurus describis anterius ho cu clipeo:& posterius equus:hostia dextra manu tenet quae patera dicis:& habet caput boreale: bc verre versus signu li brαrespicies lupu. Lupus habet ventre versus cetauru & caput australe. Arasiue focus existest signo sagi trarii habet igne in parte occidetali cuius flamaascedit supra flume eiusde versus austria. Et hςc sunt signa australia.xiii. Surica Ρ Oia sedera coeli.xlviii.sim modu antiquos. Numes aut stellas di situ mearu imaginibus ex tabulis ad hoc ordinatis ut alphontii 5e ex himio facile

cognosces. Et scito φ stella est pars densior sui orbis figurς rotundς: be idos

lucet sicut diaphanum condensatum: S galaxia est pars lucida magis inter partes sui orbis:etia sicut in stellis quasi desiorest qua reliquς partes. Sic quo partes lune no sunt uniformiter lucidς.Dicimus p . non apparent nobisvmbre per lucem alicuius corporis coelesti statu qua per corpora que sunt magis lucifera cunctis coelestibus: scilicet lunae veneris de solis.

C in ortu &occasu signorum:de diuersitare dierum Λ noctiu:5 de diuetiitate climatum. Capitulum tertium.

Ignoue aut ori' 6e occasus duplla accipit:qinquatu ad poetas:& quatuad astronomos.Est igit ortus & occasus signoru quo ad poetas triplex

qn signit uel stella supra orirentem ex parte orientis de dieascendi i Et licet inqlibet die artificiali sex signa sic oriant.tia antonomasice signit illud dicis co limice oriri cu quo'quo sol mane orat. Et hic ortus Pprius de pricipalis Ne quo tildsan'df.De hoc ortu exeptui georgicis habes: ubi doces satio fabas&m illativere sole existete 1 tauro sic. Cadidus auratis aptim cornib'annin ur':& aduerso'cedes canis occidit astro.Occasus vero cosmisest respectu opponis.sqn sol orificii aliquo signo:cuius signi oppositu occidit coimice.

De hoc occasu dicis in georgiicis. ubi doces satio frumeti in fine autuni sole

37쪽

sui pleiades occidita sic. Ante tibi coea clatideSabscodaris. Debita qua sulcis comittas semia.ChronicuS ortus: siue teporalis cst in signit vel siclia post solis occasum supra horizote ex parte orietas emergit chronice.f. de nocte: bc dptemporalis:ga lepus mathematicoris nascis cis loli S occasu. De hoc ortu ha/or. bemus in Ouidio de poto: Vbi con lucris mora exilii sui dices. Quattuor aut uno Spleias orta facit. Significas P qttuor au/rum ii OS qdraginta qttuor annostrassisse postquamissus crati exiliri. Scd Virgilius

voluit in autuno pleiades Occidere: ergo corrarii vident. Scit ro huius cst sim Vir glliu occidui cosmice. Sccim Ouidiu ori/untur chronice: quod bene potcst cotin/gere eodem die. Sed differentcr tame: lvj acosmicus occasus est respectus tempori S matutini. Chronicus vero ortu S rcspe/ ctu vespertini est. Chronicus occasus est respectu oppositiois. Via Lucanus sic in sit. Tuc nox thessalicas urgebat parua sa/gittas. Et lacus ortus siue solaris est: qn si/gnia vel stella videri pol p elongationem Solis ab illo: quod prius videri no poterat soli Syptia tare. Leptu hujus ponit Ouidum lib.de fastis sic. Iam legis obliq subsedit aqrius urna. Et Vargi. in georgicis Gnosiaspardetis descedit stella coron C. Quς iuxta scorpioncmrxistcs no videbat: clii sol erat in scorpice. Occasu seliacus est qn sol ad signia accedit 6c illud sua piatia 5e luminosita te videri nop mittit. Hui' excplues In Versup misso .s. Taurus 6c aduerso ccdens canis occidit astro. De ortu de occasu signorum. Secundum astrologo S.C Sequit de ortu re occasu signol Put su

38쪽

in nocte. Notadu igit ortus vel occasus alicui 'siqni nihil ali iide qua illa

oriri q oris cir illo signo oriere: vrascedere supra horazoto Vel iit a parte qnoctia s occidere q Occidit cir altero signo occidere. i. redete ad occatum sub horizote. Signia aut resne oriri dicit cu quo maior pars cu noctialis oriti obliq vero cra quo minor. Sit retia itelligedia est de occasu.bteici edia qp i splagra recta qttuor qrte zodiaci ichoatS a qttuor puetis: duobus auolstitialibus & duobus qui ioctialibu S ad quant suis alaesionibus. i. qua tu Fis cosumit quarta zodiaci in suo ortu: in lato ipe quarta conoetialis illi coterminalis peroras: sed in partes illa': quartaue varians: ne* habet Cules alcentiones:sicut iam patebit. Est. n.regula: φ illibet duo arcus zodiaci aeqlas

di squaliter distates ab aliquo qttuor pucto sue iam dictos aeqles habet alacri liones. Et ex hoc sequiti signa opposita aeqles habet alaesiones. Et hoc e qadicit Lucanus loquens de apcessu Catonis in Lybia versus Cilnoetiale. Non

Obliq meat: nec tauro rcetior exit Scorpius: aut Aries cloat sua tepora librC. Aut astrea iubet letos descedere Pisces. Par geminis chiron.&ide lacharct nu Sardelet S. Humidusqgloceros: nec plus leo tollis urna. Hic dicit Lucanusq, exit retibus sub aequinoctiali sua opposita Cales habet alaesiones de occa sum. Oppositio at signo he habes P huc versum.Estli. ar1. scor.tau.sa.geml .ca PD. can. a te. pi Utr. Et notadu l valet talis argumetatio. Isti duo arcus sunt

squales: di simul icj piutoriri:& senap major oris devno qua dereliquo: ergo

Ille arcu S clisu S perorietur culta S maior pars semp oriebatur. Instantja hui' argumetationis manifesta est i partibus pdicta hi quartaF. Si n.sumas quar ta parS zod lacuqea principio a tactis Vs p ad fine gemio F semP maior pars

orit de quarta zodiaci qua de qrta sqnoctialis sibi coterminali:& in ills clusquartς simul p orjune. I de in tellige de qrta zodiaci q e a principio librς vso in fine sagittarii. Ite si sumas qrta zodiaci q est a principio cancri usu; in fine virginis: sem p maior pars oris de quarta Sunoetialis qua de qrta zodiaci illi coterminali:& in illae duae qrtae simul p ori uias Ide intcllige de qrta zodiaci qea primo pucto capricorni usu i fine piscisi. In sphaera at obliqua siue decliui duς medietates zodiaci adaequant suis ascensionib'. Medietate dico qsu natans a duob 'puetjs sqnoetialib': qa medietas zodiaci: q est apricipio Arietjs v scp i fine virginis oris cia medictate sqnoctialis sibi coterminali. Sisralia medieta S zodiaci orifcta reliqua nardietate aeqnoctialis prefatilla': med jetatu variant sim suas alaesiones: im in illa medietate zodiaci:q est a principio Arietis v suu fine virginis: sp maior pars oris de zodiacio qua deaeqnoctialidi in ille medictates simul p oriunξ- Ecouerso cdtingit in reliq medietate zo d lacuqest a principio librae usi ad fine piscj ins p. n. maior pars oris de qnoctiali qua de zodiacio: N: in ille mcdietates simul portui f. Vn hic paret istalla facta manifestior cotra argumctatione superluS dicta. Arcus atqui succe duntaneti us p ad fine virginis in sphaera obliqua minuunt ascesiones suas supra ascesione Scorunde arcula in sphCra recta:qa minus oris deaeqnoctiali

Et arcus usuccedulli braeus p ad fine piscium in sphsra obliqua auget ascen

39쪽

-sioncs suas supra alaesiones eorude arcuit in sphaera rectatqa plus oras de

noctiali. Auget dico sim tanta quatitate in quata arcu S succedeteS arieti mi/ nuutita hoc pateti duo arcu Sί lls&oppositia sphaera decliui hcnt ascosiones suas iunctas SqleSasccnsionib'corta de arcuu in sphaera recta sitiῬumptissa quara est diminutio ex una parte:tata est additio ex altera Licet.n. arcus inter se sint aeqles: in quam vn'miliorcina recuperat ali uS: S sic patet adSqilo. Regula qde est in sphaera obliqua q, illibet duo arcus zodiaci equaleS ci aeqliter distates ab alterutro puncto φς quinoctialita aeqles habct alacnsiones. Ex Praedictis et patet Φ dies naturales sunt inaeqlessu. n.dies natural l S reuolutio aequinoctiali Scirca terra semel cu tata zodiaci parte quata iternu sol ptrusit motu pprio cotra firmametu. Sed cu asccsiocs illo': arcula sint in Sqles: ut patcep pdicta ta 1 sphaera recta qua i obli/q:dc peneSaddita meta illa Fasccsionia cGIsideretur dies naturales: ills de necestitate erui inaequales: in sphaera recta pP Unica cam. s.PP oblisitate zodiaci In sphaera ve/ro obliqua pP duas casisPP obli late zodiaci:& obliqtate horizotis obli Q. Tertia solet assiignari caeseccctricitas circuli solarisEt notat duplexe motu S Solis: unusque facit quotidie de semp cu firma meto. raptu firma meti 1 sic quotidie cu firma meto voluit. Unde quado voluis ab uno pudio firma nacti : quo usu; firma metu sit couolutii: tuc in principio diei sequetis no erit sol i eo de pucto: sed scessit fe/re uno gradu: Noradu citat sol tedes a primo pucto capricorni P Atacte usse ad primu puctu cacri raptu firma nacti describit. clxxxij paralellos: si et pa/ralellu ec si no Oino sint circuli sed spirae cu in no sit in hoc error sensibilis in hoc vis no costituas:si circuli appellens:denumero quo F circulo hi sunt duo tropicu& unus aeqnoctialis Iic iam dictos circulos describit sol raptu firma meti describes a primo pudio cacri p libra v ad primu punctu capricorni Et isti circuli die naturaim circuli appellans. Arcus aut sis ut supra horazo te sunt arcus die' artificialiis. Arcus vero usui sub orizotestat arcu S noctiis. In sphaera igis recta cla horizo sphaererecte traseat p polos mudi: diuidit oes circulos litos 1 parteSaeqleS. Vnde tali sui arcus die : quati sui arcus noctiuapud existetes sub aeqnoctiali.Vnde patct q, existctibus sub aequinoctiali in qua cui parte firmameti si i sol est senap aeqnoetiit. In sphqra aut decliui ho/rizon obliquus diuidit solii aequinoctiale an duas partes C Jualas. Vnde quSol est i alterutro punctoFiniuinoctial ju:tuc arcus diei aequat arcui nocti S6c est SiliaOctra in V niuersa terra. mnes vero alios circulos diuidit horizon obliquus in partes inaequales: ita φ in Oibus circulis illat ab aesino' ait Vs ad tropicu cacri:& i ipso tropico cacri maior e arcus diei qua noctiS. l.arc '

40쪽

sup hori zote q sub horizote. Via in toro ipe quo sol mouet a pricipio arietis

P cancru V u in fine virguli S malorant dies supra noectes:& tato plus quato agis accedit tot ad Cacrii:& tato min' ltuato magis reccdit. Fcouerso at se ligdedicordi noctibus:du solesti siqnjs australibus. in olb' aliis circulis quos tot deictab Ititerae noctiale&tropicu capricorni maiore circulus sub hori Ote & minor su pra: via arcu S djei e minor qua arcus noctis. Et fimrportione arctria minorat dies supia noctes. 5 quato circuli sat ypinqorcs tropico hyemali lato magis minorant diis. Via vides Q, si1 sumans duo cuculi cudis an tes ab sqnoctiali ex diuersis patijb' quatus est arcus diei in uno latus e ars noctis in rc liquot x hoc seq vides Φ si duo dies nates sumant in anno eqliter remoti ab alterutro Cqnoctioue in oppositis partib': quata est dies artificia liS Unius:tata est nos alterius: Δ ccouerso. Sed hoc est quatia ad vulgi sensibi/litate ali horazotlSfixione. R 6. n. p adcprione solis corra firma metu in oblic/venus driudicat Quato qde polus mi di magis eleuas supra horizotetato malorcs sui dies Sstatis in sol est insignis septentrionalibus. Sed est ecouerso quado est in lignis australibusnanto

eiu magi Sminorant dieS supra noctes. Notanduellam Φ sex signaqsuta pricipio cacri phbra usspi fine sagittarii habent ascensiones suas in sphqra , obliqlimul iu stas maiores alassionibus sex signo ru q lunt a princj pio capricorni pariete usqpad fine gemino 't. Unde illa sex signa prius dicta dicu/ qtur reci eortri: ista vero sex oblique. Un Virgili'. 6 ecta meat: obliqcadiata sidere cacri. Donec fini

tramite recto. Et quando est nobis maxima dies iqstate. s. sole existente in pricipio cacri: tunc oriuntur de die sex signa directe orientia:de nocte aut sex obliq. Ecouerso qn nobis emimuS die inanito. s. sole existente 1 pricipio capricorni auc de die otius sex

signa obliq or etia:de nocte vero sex directe. Qia at sol e in alterutro puetorus'noctialiu:tuc de die oriune tria signa directe oricitari: tria o liq&denoetesiit. Est. n. regula: quatucu p breuis vel xlixa sit dies vel nox:scx signa orius de die: dc sex de nocte mcc pp plixitate vel breuitate diei vel noctis plura vel pauciora signa oriunt. Ex his colligis .cu hora naturalis sit spacuit quo medie lassiqni porit:iqlibct die artificiali:silli, in o Resur.xii. hore naturales Inoi bus at aliis circulis sint a latere uno injalis: vel exple austrat j:ves septetrionali:majorans vel miora nξ dies vel noctes sim plura uel pauciora designis dire te orjetibus: ves obliqui de die vel de nolle oriuns C De figura coeli. C Cuem signifer ad motu primi mobilis o id senaturali circu ferae: accidit ut iol pueto rplseiusde figura coeli comutet qlibet regioe habitabita: cui'dic sn6 tras cedet spaci u vagiti & qtuor hora φ. Ncccssarsu.n .e sicu i coimuo ali'&ali 'puci 'cclipticς oris: ita ali 'diali' puci 'et' occidit:&ali' di ali 'sit in cirν