Opera. By P. Virgilius Maro. Edited by N. Heinsius

21쪽

V A. seneca tradidit, Iulium Montanum poetam solitum dicere , involaturum se quaedam Viroilio vocem posset&os, hypocrisina eosdem enim ferius eo pronuntiante , bene sonares sine illo anarescere , quasi mutos reneidos vix dum coeptae tanta exstitit fama, ut Sext. Propertius non ub Iit sic praedicare

Cedite Romani scriptores, cedite Graii, Nescio quid majus nascitur Iliade.

Augustus vero, cum tum forte expeditione Cantabrica abesset, supplicibus atque minacibus per locum litteris efflagitaret, ut sibi de neide, ut ipsius verba sunt, vel prima carminis livpo rapha vel quodlibet colon mitteret, negavit e facturum

Virgilius cui tamen multo post , perfecta demum materia, tres omnino libros recitavit secundum

vides1cet, quartum, textum. Sed hunc praecipue recitationi interesset, adidos de filio suo versus, Tu Marcestineri, deiecisse

fertur atque aegre refocillata, dena sestertia pro 1ingulo veriti Virgilio dari jussit. Recitavit &pluribus: neque sequenter, &ferme illa de quibus ambigebat, quo magis judicium hominum exoeriretur Erotem librarium, libertum eius exasae jam senectutis, tradunt referre solitum , quondam in recitando eum duos dimidiatos versus complesse ex tempore ' huic, Misenum oliden, adjecisse

quo non praestantior aster. Item huic re ciere bire, simili calore jactatum subjunxisse , Martemque ι-cendere cantu statimque sibi imperasse, ut utrumque volumini adscriberet. Bucolica Geor icaque emendavit. Anno vero quinquagesimo secundo ut ultimam manum neidi imponeret, statuit cGraeciam Asiam secedere, triennioque continuo omnem operam limationi dare, ut in reliqua vi- a tantum philosophiae vacaret. Sed cum aggressiis iter Athenis occurrisset Augusto ab oriente Romam revertenti, una cum Caesare redire statuit.

22쪽

P. Ac cum Megaram vicinum Athenis oppidum , i studi gratia petere languorem nactus est quem non intermissa navigatio auxit, ita ut gravior iam dies, tandem Brundusium adventarit ubi diebus paucis obiit, decimo Kal Octob. C. Sentio, c Lucretio coss. Qui cum gravari morbo ele iret, scrinia pe, magna instantia petivὶt, crematurus neida quibus negatis, testamento comburi jussit, ut rem inemendatam imperfectan

que Verum Tucca&Varius monuerunt, Id Augustum non permissurum. Tunc eidem Vario, ac simul Tuccae scripta sub ea conditione legavit, ne quid adderent quod a se editum non esset, versus etiam imperfectos, si qui erant, relinquerent. Voluit etiam sua si a Neapolim transferri , ubi diu suavissime vixerat, ac extrema valetudine hoc

ipse sibi epitaphium fecit distichon

Mantua egenuit, Calabri rapuere, tenet nunc Parthenope cecinipasiua, rura, duces.

Translata igitur jussu Augusti ejus os a prout statuerat, Neapolim faeres, sepultaque via Puteolana intra lapidem secundum, suoque sepulcro id distichon, quod fecerat, inscriptum est Heredes secit ex dimidia parte Valerium Procalum, fratrem ex altera parte, ex quarta Augustum, ex duodecima a cenatem , c reliqua L. Varium , Plotium Tuccam qui ejus neidem post obitum, prout petiverat, jussu Caesaris emendaverant. Nam nudius omnino sententia crematumneis digna

visa fuit de qua re Sulpicii Carthaginiensis exstant hujusmodi versus:

Iu Ierat hac rapi tu aboleri carminasammis Virgilius, Ph gium quae cecinere ducem Tucca vetat, Variusquesimul: tu maxime casar Non sinu, O Latiae consulis hi storia. Infelixgemino cecidit prope Pergamo igni, Et an es alio Troja cremata rogo.

Exstant dc Augusti de ipsa eadem re vasus plures &claris uti, quoi liuitiviacu; ΕΣ

23쪽

Egene supremis potuit Ox improba verbis Tam dirum mandare nefana err ibit in ignes, Munaque do tisiqui morietur Musa Maroni.

Et paullo post

Sed legum servanda es; suprema volunt L a mandat, ferique jubet, parere necesse e s. Frangaturpotius legum veneranda potesa , mam tot congesto nocilesque diesque labores Hauserit una dies. Et ea quae sequuntur. Nihil igitur auctore Augusto Varius addidit, quod Maro praeceperat, sed summatim emendaVit, ut qui versus etiam impersectos , si qui erant, reliquerit. Hos multi mox supplere conati, non per 'inde valuerunt ob difficultatem Quod omnia fere apud eum hemistichi , praeter illud , m tibi jam Troia peperit, sensum videntur habere perfectum. Nisus grammaticus audis esse a senioribus dicebat, Varium duorum librorum ordinem commutasse &, qui tum secundus erat, in tertium locum transitulisti etiam primi libri correxisse principium, hudemtis versibus: Iae ego, qui quondam gracili modulatus avena Carmen, o egressia silυι vicina coegi, ut quamvis aυido parerent arva colono Gratum opus agricolis: at n9nc horrentia Martis

Arma virumque cano.

Obtrectatores Virgilio numquam defuerunt nam nec Homero quidem. Prolatis Bucolicis innominatus quidam rescripsit Antibucolica, duas modo Eclogas, sed insulsistime παρωδ; ας quarum prio- ais initium est Tityre,&c. I iure,si toga calda tibi es, quo te mine agi

SequentiS, Dic methi Damoeta, cuium pectin, anne Latinum Non verum ironis, no rasi rure loquuntur. At in recitante ea ex Georgicis, Nudus ara, sere nu-du .subjecit, habebufrigora ebrem.

Est adversus Aneida liber Caibilii Pictoris.

titulo

24쪽

ηης, P m si neque tumidum esse, nequo

sed conmuniciis verbis opus inud confe-

cuam Homero versum Gripere M tamen deiti diu seeedere, ut omnia ad satietatem malevolo

uiride deret Resert etiam Pedianus 'emgnum, euh in omnium bonorum atque erudito- usdue adeo invidiae expertem fuisse,

ut 44: ἡ inspiceret alternis, non

RV ret I bbho, ea humanitate esse, ut,

es , es kim quisque

zu i me, non min a docti:

si illudque Euripidis antiquum saepe usurpa'

b, , κοινὰ, hoc est, communIa InIcOmin Ie omnia Qtiare coaevos omnes poetas Ita

uiso, ibuit, ut cum inter se pluimum

di arderent, illum una omnes colerem Varius, Tucca . Horatius , Gallus , Propertius Anser

vero . quoniam honii partes secutus est, dum ori deluasse dieitur. Cornificius ob perversam

naturam ilium non tulit. Gloriae vero adeo contemtor fuit cum quidam versus quosdam sibi ad-

s oberent, eaque e docti haberentur, non modo

x re non ferebat, immo voluptuosum id illi erat.

in ei ita distichon, quod laudem felicita inque

25쪽

No te pluit tota, redeunt pectacula mane: Divisum imperium cum Ιου Caesar ha et.)lta diu quaeritans Augustus, cujus nam hi versus es sent, eorum auctorem non inveniebat Bathyllus vero poeta quidam mediocris, tacentibus aliis mi-1 4bi adscripsit. Quamobrem donatus honoratusque Caesare fuit. Quod aequo animo non ferens ir- , ilius, iisdem valvis astixit quater hoc principium: sic vo non vobis. Postulabat Augustus , ut hi versus in pomplerenturo quod cum frustra aliqui conati essent , Virgilius , praeposito disticho, sic subin

Sic vos non vobis nidificatu aves. Sic vos non obi vel e a fert

cognito, aliquamdiu Bathyllus Romae fabula

sit, Maro vero exaltatior. Cum is aliquando Ennium in manu haberet, rogareturque quidnam aceret respondit, se auram codigere de sterco e Ennii Habet enim poeta ille egregias senten- Cias sub verbis non multum ornatis. Interroganti Augusto , quo pacto civitas feliciter gubernaretur, Si prudentiores, inquit, temonem tenuerint, Doni malis praeponantur : itaque optimi suos ha-oeant honores , nulli tamen aliorum injusti quid-tJuam fiat. At Maecenasci Qui , inquit, Virgili, iatietatem homini non adfert omnium rerum, espondit, aut similitudo aut multitudo stoma- rhum facit, praeter intelligere. Idem interrogavit: Quo pacto quis altam felicemque fortunam serva re potest i Cui Maro quantum honore ac divitiis aliis praestantior sit , tanta liberalitate, ustitia alios superare nitatur Solitus erat dicere, Mullam virtutem commodiorem homini est patientia:

26쪽

F. VIRGILII

sentia ac nullam asperam adeo esse ortunam

quam prudenter patiendo vir fortis non vincat. Quam sententiam in quinto neidos inseruit:

Nate dea, quosata trahunt retrabuntque sequamur:

midquid erit, superanda Omnis fortunaferendo es. Cum quidam ejus amicus, Cornificii in eum maledictari inimicitias sibi enarraret Quam putas , inquit, esse hujusce malevolentiae caussiam imam neque umquam Cornificium offendi, Meum amo. An , inquit, Hesiodi sententiae non meministi , ubi ait Architectum architecto invidere poetam poetae De malis Inquit, Graecus ille intel- aerit : nam boni eruditiores amant. Sed magna cum laude gloria vindictam in manu habeo. Μajore enim cura virtuti intendam atque quo elegantior ego fiam , eo vehementius invidia rum ipetur. Erat Augusto familiaris Philistus quidam , oratori poesia mediocriter doctus , cui multiplex ivariumque ingenium erat, quique omnium mnia dicta reprehendere conabatur non ut verum

dignosceret, quod Socrates facere consuevit, sed ut eruditior videretur. Hic Virgilium , ubicumque convenire dabatur , maledictis salibusque veXabat. Quare ille saepe aut tacibundus discedebat, aut suffusus pudore tacebat. Verum , cum Ausust au diente linguem illum diceret, .caussam etiam x suam, si linguam haberet, defendere nequire: Tace , inquit, rabula. Nam haec mea taciturnitas desensiorem caussarum mearum Augustum fecit a

Maecenatem : ea tuba , cum volo , loquor, quae tubiquet diutissime audietur. Tu loquacitate non modo aures hominum sed muros rumpis Augu sstus vero Philistum gravi vultu increpavit. Tunc iriari, Si tempus, Caesar, inquit, tacendi hic sic ret, raro loqueretur. Tacendum enim semper est, nisi cum taciturnitas tibi noceat, aut oratio Uisi prosit. Nam qui contendit, an contentionisi ruis utilis sit, non novit, salitis illum annume Iandum t

27쪽

summa rerum omnium potitus est , venit in men em , an conduceret tyrannidem omittere , --mnem potestatem annuis consulibus,, senatui remp. redderes in qua re diversae sententiae consulpos habuit, Maecenate mi Agrippam Agrippa -

im utile sibi fores, etiamsi honestum non eiset,

helinquere tyrannidem longa oratione contendit: quod Maecenas dehortari magnopere conabatur.

uare Augusti animus 'inc ferebatur illinc.

Srant enim diversae sententiae , variis rationibus lirmatae. Rogavit igitur aronem, an conferat rivato homini, se in sua repub tyrannum facere. rum ille , Omnibus fermes, inquit, emp. au i upantibus molesta ipsa tyrannis fuit, civibus :llui necesse erat propter odia subditorum , aut eo una injustitiam , magna suspicione magnoque ti- . Ore vivere. Sed si cives justum aliquem scirent luem amarent plurimum , civitati id utile esset, in eo uno omnis potestas foret. Quare si justii iam , quod modo facis, omnibus in futurum

hulla hominum facta compositione distribues uello minarite, tibi conducet, morbi Benevolentiam enim omnium habes, ut deum te&adorent , de credant. Ejus sententiam secutus Cae- principatum tenuit. Audivit Scirone praeceptat picuri cujus doctrinae socium habuit Varium. in amvis diversorum Philosophorum opiniones li- ris suis inseruisse de animo maxime videatur, ipse

amen fuit Academicus : nam Platonis sententias binnibus aliis praetulit. Nunc quoniam de auctore summatim diximus te ipso jam carmine dicendum videtur quod biuriam tractari solet, hoc est, ante opus, cinoso opere Ante opus , titulus, causa , intentio. situlus, in quo quaeritur , cujus sit. Caussa , un-orium sit, 'uare hoc potissimum sibi ad seridum pocla praesumserit. Intentio, in qua cognosci-

28쪽

sa inscriptione sub alieno nomine sunt prolata, ut Thyestes tragoedia hujus poetae, quam Varius edidit pro sua, cilia hujuscemodi tamen Bucolica liquido Virgilii esse minime dubitandum ex prae sertim cum ipse poeta, tanquam hoc metuens, principium hujus operis in principio ne idoso

in alio carmine suum esse testatus sit dicens: Id ego, qui quondam gracili modulatus υena, dc reliqua. ,

carmina qui lus passorum, audaxqueiuventa,

Tityre te patula cecini sub tegmine fagi. Pucolica autem Hici, recte appellari, vel hoe solum indicium suffecerit, quod hoc eodem no

mine apud Theocritum censeantur. Verum ratio quoque demonstranda est. Tria sunt pastorum genera , quae dignitatem in Bucolicis habent quo rum qui minimi sunt, eram o dicuntur a Graecis; liidem a nobis caprarii pauli honoratiores, UI τυ αενες, id est, opiliones dicuntur honestissimi, i maximi , βουκολοι , quos bubulcos dicimus.

Unde igitur magis debuit pastorali carmini nomen imponi, quam ab eo gradu qui apud pastores ex-lcellentissimus invenitur' Caussa dupliciter inspici lsolet ab origine carminis a voluntate scriben tis Originem autem Bucolici carminis alii ob aliam causam ferunt. Sunt enim , quia Lacedae-dmoniis pastoribus Dianae primum carmen hoc red-tditum dicant, cum eidem Dei, propter bellum liquod toti Graeciae illo tempore Persae inferebant , exhiberi per virgines de more sacra non possent. Alii ab Oreste circa Siciliam vago , id genus carini lnis Dianae redditum loquuntur per plum atquei pastores quo tempore de Scythia cum Pylade a serat, surrepto numinis simulacro, d celato inaksce lignorum. Unde Fascelidem Dianam perhi ι

29쪽

γ, bent nuncupatama apud cujus aras Orestes per sa cerdotem ejusdem numinis Iphigeniam sororem 1 iam a patricidio fuerat expiatus. Alii Apollini Nomio , pastorali scilicet Deo, qua tempestate Admeti boves paverat. Alii Libero , Nympharum scilicet, Satyrorum, id genus numinum principi, quibus placet rusticum carmen. Alii Mercurio Daphnidis patri, pastorum omnium principio apud Theocritum apud hune ipsum poetam. Alii in honorem Panos scribi pu- tant peculiariter pastoralis Dei, item silent, Silvani, atque Faunorum. Quae cum omnia dican-

tur, illud erit probatissimum Bucolicum car memoriginem ducere a priscis temporibus , quibus vita pastoralis exercita erat: ideo velut aurei sae culi speciem in ejusmodi pei sonarum simplicitate cognosci merito Virgilium , processurum ad

.. alia carmina, non aliunde coepi si , nisi ab ea vis . ta quae prima in terris fuit. Nam postea rura culta ,

I ad postremum pro cultis&feracibus terris bell l susceptari quod videtur Virgilius in ipso ordine

i operum suorum voluisse monstrare , cum pasto. res primo, deinde agricolas canit,in ad ultimum. bellatores. Restat, ut , quae caussa voluntatem attulerit poeta: Bucolica potissima una scribendi, con- sideremus. Aut enim dulcedine carminis Theo criti&admiratione ejus illectus est aut ordinem . temporum est secutus erga vitam humanam, ut . supra diximus aut tres modos elocutionum, quos. γροικτῆρας Graeci vocant ; πον, qui tenuis, eθὸν, qui alidus, με ν, qui moderatus intelligitur. Credibile erat Virgilium , qui in omni genere prae- valuerit, Bucolica primum , Georgica ecundum neida tertium voluisse conscribere. Aut ideo po-

. tius primo Bucolica scripsit, ut in elusinodi carmisne, quod paullo liberius, .niagis validum

quam cetera est, facultatem haberet captandae

Caesaris indulgentiae, recuperandique agi quem

amiserat.

30쪽

amiserat. Ob hanc causiam die tertio Iduum str-tiarum C. Caesare interfecto, cum Augustum Caesarem paene puerum veterani milites, non abnuente Senatu, sibi ducem constituissent, exorto bello civili, Cremonenses cum ceteris eiusdem

studii, adversarios Augusti Caesaris adjuverunt. Unde factum est , ut cum victor Augustus in eorum agros veteranos deduci jussisset, non uniciente agro Cremonensium , antuani quoque, in quibus erat Virgilius, maximam partem uorum finium perdiderint, eo quod vicini Cremonensibus fuerant. Sed Virgilius Augusti familia Iitate suoque carmine fretus, centurioni Ario obsistere ausus est. Ille statim , ut miles , ad gladium manum admovit. Cumque se in fugam proripuisset poeta, non prius persequendi finis fuit, quam se in fluvium Virgilius conjecisset. Sed postea, Maecenate, Pollione, opso Augusto faventibus, agros suos recepit. Intentio libri , quam οπον Graeci vocant, imitatione Theocriti poetae constituitur , qui Siculus, Syracusanus fuit. Est intentio etiam in laudem Caesaris, princimum ceterorum , per quos in sedes suas rediit unde, ut desdelectationem .utilitatem finis contineret, secundum praecepta cuncta confecit. Quaeri solet cur non plures quam decem Eclogas conscripserit quod nequaquam mirandum videbatur ei qui consideraverit aetatem scenarum pastoralium, quae ultra hunc numerum non potest proferri praesertim cum ipse poeta circumspectior Theocr1to , ut ipsa res indicat, videatur metuere, ne illa

Ecloga quae odio inscribitur, minus rustica videatur , cum ipsam sic praestruat ipse , dicens, Sicelides Mus paullo maiora canamus idem similiter in aliis duabus facit. Illiid tenendum esse prae

dicimus in Bucolicis Virgilii, neque nusquam neque ubique aliquid figurate dici, hoc est , per allegoriam Vix enim propter laudem Caesaris camissos