Historiarum libri Titus Livius ex recens. Heinsiana [volume 3]

271쪽

Lipp. XXXVIII. et somnibus ad prohibendam obsidionem vel ire in animo fuerat deinde, posteaquam ur- γem jam magna ex parte operibus septam vi erunt, Epirotarum trans flumen loco plano astra possit esses dividere copias placuit cumriisse expeditis Eupolemus Ambraciam pro-ectus, per nondum commissa inter se muni- nent urbem intravit Nicandro cum ceterat anu primo Epirotarum castra nocte aggredi onsilium fuerat haud facili ab Romanis auxi-io, quia flumen intererat deinde periculo lina incoeptum ratus , ne ira sentirent Romat,in regrellus inde in tutum non ellet taeteritus ab hoc conlati, ad depopulandam Acar- naniam iter convertit Consul jam munimentis, quibus sepienda urbs erat, jam operibus,l quae admovere muris parabat, perfectis, quin-lque simul locis moenia est aggrellus tria paribus intervallis faciliore aditu a campo adversus Pyrrheum quod vocant, admovit unum e regione sculapii, unum adversus arcem. Arietibus muros quatiebat alseribus falcatis

detergebat pinnas. Oppidanos primo in ad speciem δε ad chiis moenium cum terribili sonitu editos, pavor ac trepidatio cepit deinde Ut praeter spem stare muros viderunt .collectis

rursus animis , in arietes tollenonibus libramenta plumbi aut saxorum, stipitesve robustos incutiebant, falces anchoris ferreis injectis, minteriorem partem muri trahentes asserem perfringebant ad hoc eruptionibu si nocturnis in custodias operum G diurnis in stationes, ultro terrorem inferebant. In hoc statures ad Ambraciam quum essent, jam tolia populatione Acarnaniae Stratum redierant.

inde

272쪽

Irgo et inde Nicander Pra tor spem nactus solvendae incepto forti obsidionis , Nicodamum quen dam cum Aetolis quingentis Ambraciam intromittit noctem certam, tempusque etianoctis constituit, quo S illi ab urbe opera hostium, quae adversus Purrheum erant, aggredrentur, c ipse ad castra Romana terrorem ceret posse ratus ancipiti tumuliti, nocte augente pavorem, memorabilem rem geri

Nicodamus intempe ita nocte, quum alias custodias fefellistet, per alias impetu constanti erupisset, superato brachio in urbem penetrat: animique aliquantum ad omnia audenda de spei obsessii adiecit. Diinu constituta nox venit, eae composito repente opera est aggressui id in coe pium conatis, quam es ectu gravius fuit quia nulla ab exteriore parte vis admota est seu metu deterritoptaetore Aetolorum , se' quia potius visum est Amphilochis opem ferre nuper receptis quos Perseus Phi

lippi filius mi ilus ad Dolopiam Amphilochon

que recipiendos, summa vi oppugnabat Tribus locis, sicut ante dictum est, ad Purrheum Opera Romana erant quae omnia si nul sed nec apparatu, nec vi simili, Aetoli aggressi sunt. alii cum ardentibus facibus , alii stuppam picemque de malleolos serentes, tota collucente flammis acie advenere multos primo impetu custodes oppresserunt deinde posteaquam clamor tumultusque in castra est perlatus, datumque a consule signum, arma capiunt, inanibus portis ad opem ferendam mmduntur. Vno in loco ferro ignique gesta res est a duo bus irrito incoepto , quum tenta flent Trajsquam inissent certamen, Aetoli abscesserunt.

273쪽

diversis partibus duo duces Eupolemus de Lcodamus pugnantes hortabantur prope certa fovebant spe, jam Nicandrum ex composito flore , S terga hollium invasurum. . Haec res aliquamdiu animos pugnantium susti-

nuit ceterum posteaquam nullum ex compo

sto signum a suis accipiebant, descrescere nu-n: h merum hostium cernebant destituti segnius instares postremo re omisia, jam vix tuto re- ceptu , fugientes in urbem compelluntur larte operti incensa S phiribus aliquanto, quam ii ipsi ceciderant, intersectis quod si ex compo sit acta res fuisset, haud dubium erat expu- gnari una utique parte opera cum magna caede hostium potuisse Ambracienses, quique intus erant Aetoli, non ab ejus solum noctis incoe pio recessere, sed in reliquum quoque tempus, 'elut prodita a suis,segniores ad pericula erant. ι jam nemo eruptionibus, ut ante, in stationes hostium, sed dispositi per muros turres ex tuto pugnabant. Perseus ubi adesse Aetolos audivit is missa obsidione urbis, quam oppugnabat, depopulatus tantum agros, Amphilochia excessit, atque in Macedoniam rediit. Et Aetolos inde avocavit populatio maritimae

orae Pleuratus Illyriorum rex cum sexaginta

lembis Corinthium sinum invectus , adjimctis

Achaeorum , quae Pati is erant, navibus, maritima Aetoliae vastabat adversus quos mille Aetoli missi, quacumque se classis circumege

rat, per littorum anfractus brevioribus semitis Cccurrebant. Et Romani ad Ambraciam pluribus locis quatiendo arietibus muros, aliquantum ibi nudaverant nec tamen penetrare in

274쪽

Σς T. rin urbem poterant. Nam lari celeritate novus pro diruto murus objiciebatur in armati ruinis superstantes, instar munimenti erant. a Itaque quum aperta vi parum procederet corrui sui res cuniculum Occultum, vineis ante con-ri tecto loco, agere instituit. aliquamdiu, quum udies noctesque in opere essent, non solum subuterra fodientes, sed egerentes etiam humum,n. fefellere hostem. Cumulus repente terrae em Lunens, index operis oppidanis fuit pavidique ne ijam subrutis muris facta in urbem via esset; at foslam intra muri e regione ejus operis, quod ovineis conte situm erat, ducere instituunt cujus Diubi ad tantam alii tudinem, quanta esse s sitam infimum cuniculi poterat , per Venerunt, is silentio facto, pluribus locis aure admota so-Snitum fodientium captabant. Quem ubi ata sceperant, aperiunt rectam in cuniculum viam. nec fuit magni Operis momento enim ad in a zlne, suspento fulturis ab hostibus muro , perve nerunt ibi commissis operibus , quum e fossa pin cuniculum pateret iter, prim ipsis ferra- amentis, quibus in opere usi erant dein celeri ater armati etiani subeuntes , occultam sub ter vram ediderunt pugnam segnior deinde ea facta est intersepientibus cuniculum, ubi vel lelent, nunc ciliciis praetentis, nunc foribus ra-ς ptim objectis. Nova etiam haud magni operisi adversus eos qui in cuniculo erant, excogitata res est dolium a fundo pertusum , qua fistula modica inseri posset, dc fistulam ferream operculumque dolii ferreum et ipsum pluribus o scis perforatu fecerunt hoc tenui pluma com ipletum dolium ore in cuniculum verso posue ulrunt. Per operculi foramina, praelongae hastae, aquas

275쪽

luas saristas vocant, ad summovendos hostestinebant. scintillam levem ignis inditam plu-iae, folle fabrili ad caput fistulae imposito, flan-lo accenderunt inde non solum magna visi sum sed acrior etiam cedo quodam nidore ex L adulta pluma quum totum cuniculum com-leste , vix durare quisquam intus poterat. auum in hoc statu res ad Ambraciam siet: egati ab Aetolis Phanea dc Damoteles, cumiberis mandatis, decreto gentis, ad consulem

a Venerunt nam praetor eorum quum alia parte Ambraciam oppugnari cerneret, alia in f stam oram navibus hostium est, alia Amphilochos Dolopiamque a Macedonibus vastari: nec Actolos simul ad tria diversa bella occursantes sui licere convocato concilio Aetolos principes, quid agendum esset, consuluit. Omnium eo sententiae decurrerunt, Pt pax sp - set aqvu Aminu , tolerandis condationibu3 per retur. Antiochi ducia bellum susceptum. Antioch terra marique superato, prope extra orbem terrae ultra uia Tauri exacto , quam pem et fe inendi belli Z Phaneas iamoteles, quod e re laolorum , ut in tali casu deque sua esse cense

rent, agerent diuid enim b constium , aut cujus rei electionem fortuna relictam Cum his mandatis legati missi orare consulem, ut parceret umbi, misereretur gentis quondam sociae nolle dicere injuriis, seriis certe coacta insanire. Non plus mali meritos istolos sntiochi bello quam boni iant , quum adversus Philippum bellatumst, se se nec tum largegratiam relatam bi, nec nunc 'modice poenam in ungi debere. Ad ea consul respondit agis sepe quam Uere umquam, Iolos pacem petere imitarentur Antiochum in

276쪽

urbibus eum , de quarum libertate certatumst, si omni Assic Taurum montem , optimo regno ea ces, se e Stolos, nisi inermes , depace agenses nocluditurum se . arma illis prius , equosque m tradendos esse, deinde mille talentum argenti popul Romano dandum e m us summa dimiditim pra sens numeretur , si pacem habere vellent. Ad nnfecturum tiam in adita esse, ut eosdem , quc populus omanus , amicos atque hos fes habea;

Adversus quae legati,ic quia gravia erant, quia su Ortim animos indomitos ac immutabiti les noverant in ullo reddito responso, domui tregressi sunt, ut etiam atque etiam, quid agen es dum esset, re integra praetorem dc principe liconsulerent. Clamore Gurgi excepti, quoi diu traherent, qualemcunq; pacem referri isi, tuum redirent Ambiaciam, Acarnanum iasidiis prope viam positis, qui tria sciam bellii Crat, circUm Venti, Tyrrheum cullo diendi de Aducuntur. Haec mora injeota est paci. Quia nutam At lieniensium Rhodiorumque legati, i ad deprecandum pro his venerant, apud coasulem ellent Aminander quoque Athamanun ure fide accepta venerat in castra Romana Imagis pro Ambracia , ubi majorem parten

temporis exsulaverat, quam pro Aetolis soli iocitus per hos certior factus consul de caluae. Igatorum, adduci eos a Tyrrheo tisiit, quorum post adventum agi captum est de pace Ami Inander, quod sui maxime operis erat, impigre agebat, ut Ambracienses compelleret ad dedi tionem id quum per colloquia principum sic

cedens muris parum prosceret polirem,con

sulis permissu ingressus urbem , partim con isilio,

277쪽

silio, partim precibus vicit, ut e laterent e Romanis. Et Ptolos C. Valerius Laevini fi

lius, qui cum genteprimum ami illamve; - gerat, consulis rater, matre genitus ad gregie adjuvit. Ambracienses prius pacti ut Aetolorum auxiliares sine fraude emitterent aperuerunt portas dein ut Euboica in talenta ex quibus duc ni pa sentia, tr c ma per annosse mi nibus aequo captivos per que redderent Romanta urbem ne quam o ου ui uru facerent sua os id te ista in mi ira eo se in Graeciam, aut Dic rac Romano Ber, aut voluntate in Micitiam e- epha tinta insula ut extra fui, de se sest. ecquam Quam spe ipsorum aliquanto levio erant, petentibus Aetolis, ut ad concilium reterrent, pei mi ilum est Parva disceptatio de

trantur ad unum tamen omnes accipi iacem

litisierunt Ambracienses coronam auream consuli centum quin aginta pondo dede

quibus ornatior Ain bracia riui regia ibi erant, sublata omnia , avectaque nihil prie

terea tacium violatumve Protectus ab An

braca abest castra posuit eo tandem legati

arcn:c Rhodii deprecatores irent, dato quim simul

278쪽

16 T. simul cum iis proficisceretur, C. Valet O fratre, ipse in Cephalen iam trajecit, Praeoccupatas aures animosque principum Romae criminibus Philippi invenerunt qui per legatos , per literas, Dolopas Amphilochosque Athamaniam ereptas sibi querens , praesidiaque sua, postremo etiam filium Persea ex Amphilochis pulsum, averterat senatum ab audiendis precibus eorum. Rhodii tameni Athenienses cum silentio auditi sunt Atheniensiis legatus Leon, Icesiae filius, eloquentia etiam dicitur movisse: qui vulgata similitudine, mari tranquillo quod

Tentas concitaretur , aequiparando multitudinem aetolorum, usus , quam in fide Romana societatis

ni avsissent , in ita gent tranquillitate quiesse eos ebat ο feaquam flare ab A a Thoas ct Diacaearchus ab Europa Menetas ct Damoc=itus cepissent tum illam tempe fatem coortam , qua ad 3ntiochum os,scuti in scopulum, intulisset Ditia actati Stoli, tandem ut conditiones pacis convenirent effecerunt. Fuerunt autem hae Im- Ierium ma es fatemque populi Romam gens e Stolo ram conservato sine dolo malo. Ne quem exerci-rum, qui adversi s socios amicosque eorum duceltir,

perines suos transire sinito e neve ulla ope juvato. IIo fer eosdem habet , quos populus Romanus , armaque in eos ferto, bellum pariter gerit e perfuga ,s gitivos captivosque reddito Romanti ocu ue , praeterquam si qui capti , quum domos redissent, iterum capti sunt aut squi eo tempore ex iis capti sunt , cui dum ho seserant Romanu , quum inter

prodia omana εα tolle sent. Aliorum qui comparebunt iitra res centum Corcyraorum magia ratibus in dolo malo tradantur qui non comparebunt, quando tu sue eorum primum inventus fuerit.

279쪽

t fuerit reddatur. Obsides quadraginta sis a is consulis Romani deto ne minores duodecim m, neu ma ore quadraginta. Obsis ne es o Ir r, praeferitus equitum scriba publicus fueus , qui ante obses fuerit apud Romanos. al Hat extra pacu leges es o De pecunia summa, quam penderent, pensionibusque ejus, nihil ex eo quod cum consule convenerat, mutatum. IVO argento si aurum dare mallent, darent, conivenit dum pro argenteis decem aureus unusi aleret 'ua urbes , qui agri, qui homines Io-oru uris aliauan se sit qui eorum L. tio, Cn Domitio consulibus , possve eos o sules mi subacti , aut voluntate in ditionem populi

iRomam venerunt ne quem eorum uti recepime

lint Oenia cum urbe agrisque carnanum unto. His legibus foedus ictiim cum Aetoli essa dem non aestate solum , sed etiam s. iri rope diebus quibus haec a M. Fulvio consulen Aetolia gesta sunt consul alter Cn. Manius in Gallograecia bestiam gestit, quod nunc

Iriali pergam. Vere primo Ephesum consuli enit, acceptis ille copiis ita Scipione, exer-

a coliaudata virtute eorum, quod cum nt: Do uno proelio debellassent adhortatus eos ad no-ium cum Gallus Opiendum bellum, qui auxi- ntiochum uvis ut o adeo indomita λ in πιαμ nequicquam Antiochus emotus υ ra: Taura mont esset, uisi frangerentur opes

modica, adJecit Laeticum equentia ten- consulem audiverunt parte in virium An- ochi uille Gallos credentes rege super

ullum monumentum in si peta 1 uri

280쪽

1ς T. 4 copiis ore Eumenem haud tempore abesse g Romae tunc erat crederet consul, gnarum o a corum hominumque,di cujus interesset frangi Callorum opes. Attalum igitur fratrem ejus accersit a Pergamo, hortatusque ad capessen-d in secum bellum, pollicentem suam suorumque operam , domum ad comparandum copias dimittit Paucos post dies profecto ab Epheso consule ad Magnesiam occurrit Attalus cum mille peditibus , equitibus ducentis Athenaeo fratre justi, cum ceteris copiis subse-Qui commendata iis custodia Pergami, quos fratri regnoque fidos credebat. Consul collaudato juvene , cum omni biis copiis ad Maeandrum progressius, castra posuit, quia vado superari amnis non poterat Z contrahendae naves erant ad exercitum trajiciendum. Trans pressi Maeandrum, ad Hieran comen pervene aiunt. Fanum ibi augustum Apollinis iracu alum: sortes versibus haud inconditis dare a ut es dicuntur. Hic alteris castris ad Harpasum a flumen ventum est quo legati ab Alabandis ivenerunt, ut castellum quod ab ipsis nuper de-

1 cistet, aut auctoritate aut armis cogeret jura antiqua pati. Eodem Athenaeus Eumenis&Attali frater cum Cretensiaeus , Corra.

Macedone venit mille pedites in istarum gentium, trecentos equites sectim adduxerunt.

Consul tribuno militum misi cum modicaanania, castellum vi receptum Alabandensibus reddit ipse nihil via digressus ad Antiochia natu per Maeandrum an inem posuit castra. Hujus amnis fontes Caelenis oriuntur Celaenae urbs,

caput quondam Phrygiae fuit migratum inde haud procul veteribus Celaetiis novaeque urbi Apameae