Historiarum libri Titus Livius ex recens. Heinsiana [volume 3]

281쪽

Apameae nomen inditum ab Apamea soro te Seleuci regis Et Marsyas amnis haud procul a Maeandri tontibus oriens in Maranarum cadit Omaque ita tenet Celamis Mari,am cum

Apolluae tibiarum cantu certasse Maeander c carce summa Celaenarum ortus, media urbe die currens, Per aras primu ri, deinde Ionas, i isinum maris editur,qtri inter Prienem miletum est. Ad Antiochum in castra consuli Se-

leucu Antiochi filius ex foedere icto cum Sci-

pione ad frumentum exercitui dandum venit. Parva disceptatio de Attali auxiliaribus ortaeu quod Romano tantum militi pactum Antiochum , ut daretur frumentum Seleucus dicebat. Disculi ea quoque est constantia consulis, qui misi tribuno dixit, ne Romani milites acciperent, priusquam Attali auxilia accepissent. Inde ad Gordiutichos quos vocant, procerium est ex eo loco ad Tabas tertiis auris perventum in finibus risitarum o sita et urbs, in ea parte qua vergit ad Pamph lium mare Integri Wiribus regionis ejus, seroce ad bellandum habebat viros. Tum quoque quiates, in agmen Romanum eruptione facta, haud modice primo impetu turbaver deinde ut apparuit, nec numero se nec virtute pares elle in urbem compulsi, veniam erroris petebant; dedere urbem parati quinque viginti talenta argenti,&decem millia medim mina tritici imperata ita in deditionem accepti. Tertio inde die ad Chauni amnem perventum inde protecti Erizam urbem primo impetu cepe- unt. Ad Thabusion castellum imminens flu- Mim Indo ventum est cui fecerat nomen In

iis, ab elephanto dejectus. Haud procul a

282쪽

bus peditum quingentis equitibus consul spraemittit huic agmini jam fines ingredienti glegati Occurrerunt; nunciantes, paratum est ityrannum imperata facere orabant, ut paca

tus fines iniret, cohiberetq; a populatione agri

militem. in coronam auream quindecim ta

lenta asserebant. Helvius integros a popula utione agros servaturum pollicitus, ire ad con usulem legatos jussit. quibus eadem referentibus, consul meque Romam , inquit, bona oluntatis ausium Agnum erga nos uranni habemus, ipsum aetatem esse inter omnes constat ut de poena ejus magis quam de amicitia nob cogitandum si Per . turbati hac voce legati, nihil aliud petere, quam Ut corona in acciperet veniendique ad eum

potestatem tyranno, copiam loquendi ac purgandi se, faceret. Permissu consulis postero die in castra tyrannus venit vestitus comita ltusque vix ad privati modice locupletis habi itum Moratio sui summis lain infracti extenuantis opes suas , urbiumque sua ditionis

egestatem querentis. Erant autem sub eo, praeter Cibyram Syleum , 5 quae Alim ne appellatur ex his, ut se suosque spoliaret, quinque dc viginti talenta se confecturtim , prope ut diffidens pollicebatur. Enimvero, inquit consul, ferri am ludi cati ii ta non pote t. Parum L non erubui se absentem , cum per legatos frurifrarer nos , is praesens quoque in eadem impudentia si persi f. ' uinque nil talenta tyrannidem inam exhaurient aeuingenta ergo talenta nisi triduo

283쪽

L R XXXVIII. 2 itriduo numeras populationem in agru, si ionem in urbe ex pecta. Hac de nunciatione conterritus terstare tamen in pertinaci simulatione inopiae. paulatim illiberali adjectione, nunc

per cavillationem, nunc precibus de simulatis lachrymis,ad centum talenta est perductus. adjecta decem millia medimnum frumenti. Idaea omnia intra sex dies acta. A Cibyra per agros Sindensium exercitus ductus , transgretataque Caularem amnem , posuit castra. Postero die est praeter Caralit in paludem agmen ductum. ad Mandropum manserunt inde progredientibus ad Lagon proximam urbem , meta in Pisiae fugerunt. Vacuum hominibus, d referta imrerum omnium copia oppidum diripue lint.

inde ab Lysis Juminis fonte, postero cle ad

Cobulatum amnem progressi. Termessienses eo tempore Hyriensium arcem urbe capta Op- Pugnabant : inclusi quum alia spes auxilii nula est et, legatos ad consulem orantes opem mi- runt cum conjugibus ac liberis in arce inclusos se mortem indies aut erro aut fame patiendam exspectare. olenti consuli caulla in Pamphyliam divertendi oblata est adveniens obsidione Hyrienses exemit. Terme sibi a madedit, quinquaginta talantis argenti acceptis

item Aspendiis, ceterisque Pamphyliae populis. Ex Pamphylia rediens ad flumen Taurum primo di postero ad Xylinen quam vocant:

comen posuit castra Profectus inde continentibus itineribus , ad Cormasam urbem pervenit Darsa proxima urbs erat eam metu incolarum desertam, plenam omnium rerum Opia invenit Progredientii taeter paludes, legati ab Lysinoe dedentes civitatem venerunt. Indem in

284쪽

2 2 T. a in agrum Sagalaifenum, uberem fertilemque omni genere frugum ventalia esst. Colunt Pi

sidae, longe optimi bello regionis ejus quum

ea res animos facit, tum agri foecunditas de multitudo hominum situs inter paucas

munitae urbis. Consul, quia nulla legatio asines praesto fuerat, praedatum in agros misit. . tum demum fracta pertinacia est, ut ferri agique res Ias viderunt Legatis millis pacti quinquaginta talentis, d viginti millibus medim -ntim tritici, viginti hordei, pacem impetra-Verunt Progressus inde ad Obrima fontes, ad Vicum, quem Aporidos comen vocant, pos ait castra. Eo Seleucus ab Apamea postero die avenit. Agros inde, inutilia impedimenta quum Apameam dimisisset, ducibus itine turn a Seleuco acceptis, profectus eo die in Metro politanum campum, poliero die Dinias Phrv-ghae processit. Inde Synnada venit metu omni . bus circa oppidis desertis quorum jam praeda a grave agmen trahens, vix quinque illium die toto itinere profecto, ad Beudos, quod vetus appellant, perveniti ab Anabura inde desaltero die ad Alandri fontes, tertio ad Abbassum posuit castra ibi phites dies sitativa habuit: quia perventum erat ad Tolistoboiorum fines. Hi Galli, magna hominum vis, seu inopia agri, seu praedae spe, nullam gentem per quas ituri

essent, parem armis rati, Brenno duce in Dardanos pervenerunt ibi seditio orta AE ad viginti millia hominum cum Lenorio ac Lutario regulis, secessione facta a Brenno in Thraciam liter averterunt ibi cum reiistentibus pugnando, pacem petentibus stipendium imponendo, Byzantium quum pervenissent , aliquamdiu

Oram

285쪽

L XX XVIII. oram Propontidis vectigalem habendo, regio nis ejus urbes obtinuerunt. Cupido inde eos in Asiam transeundi, audientes ex propinquo quanta ubertas terra ejus estet, cepit. δί Lysimachia fraude capta, Chersonnesoque omni armis posse ita, ad Hellespontum descenderunt. Ibi vero exiguo divisis freto cernentib Asiam, multo magis animi ad transeundum accensi nunciol J: ad Antipatrum praefectum eius orae

de tranti tu mittebant quae res quum lentius spe ipsorum traheretur , alia rursus nova inter regulos orta seditio est Lenorius retro indu Venerat, cum malore parte hominum repet id

Byzantium: marius, Macedonibus per speciem legationis ab Antipatro ad speculandum mi sis, duas testas naves, tres lembos adimit. his alios atque alios dies noctesque tran1Pehendo, intra paucos dies omnes copias traiecit. Iau i ita invito post Lenorius adjuvante Ni- omede Bithyniae rege a Byzantio transmisit. Coeunt deinde in unum rursus Galli clauxit comedi dant, adversus Zyboeam partem ternentem Bythiniae, gerenti bellum. Atque eorum maxime opera devictus Zyboea esst, Bithuniaque orianis inditionem Nicomedis concessit Profecti ex Bithynia in Asiam processerunt non plus ex viginti millibus hominumquam decem armata erant : tamen tantum terroris omnibus, quae cis Taurum incolunt,

gentibus injecerunt ut quas disient, quasque non ad illent, pariter ultima propinquis imperio parerent Postremo quum tres essent gentes, Tolistobogii Trocmi Tectos agi in res Partes, qua cuique populorum suorum veritigalis Asia stet , diviterunt. Trocmis Helle-m s sponti

286쪽

: sponti ora data Tolistobogii Tolida atque Ioaniam, Tectosagi mediterranea Asiae inrtiti sunt. stipe tulium tota cis Taurum Asia exigebant. edem aut ipsi circa Halyn flumen ceperunt. tantusque terror eorum nominis erat, multi tudine etiam magna sobole aucta , ut Syriae quoque ad postremum reges stipendium dare non abnuerent. Primus Asiam incolentium abnuit Attalus pater regis Eumenis audaciaque incoepto praeter omnium opinionem affuit fortuna: c signis collatis superior fuit non tamen ita infregit animos eorum, ut absisterent ina perio. Eisdem opes usque ad bellum

Antiochi cum Romanis manserunt tum quoque pulso Antiocho, magnam spem habuerunt: quia procul mari incolerent, Romanum exercitum ad se non perventurum. Cum hoc hoste tam terribili onutibus regioni ejus, quia bellum gerendum erat , pro concione milites maxime in hunc modii mallocutus est consul Non me praeterit milites , omnium qua Asam colunt, gentium, Gallos fama besi praestare. Inter mitis imum hominum ferox natio pervagata besi prope orbem terrarum, sedem capit procera corpora, pro-- qa ct rutilata coma, affa scuta, prato igi dii ad hoc cantitis ineuntium proelium, ct ululatui tripudia . quatientium scuta in patrium quendam morem horrendus armorum crepitus: omnia de indulfria Zomposta ad terrorem. Sed hac, quibus insolita atque insueta sunt, Graci Thr ges rares timeant e Romanis Gallici tumultus si et, etiam vanitates nota sunt. Semel primo congressu ad Alliam olim fuderunt majores nostros ex eo tempore per ducentos jam annos peco γum in modum consternato cadunt, fugantqμ

287쪽

plures prope de Gallis tr is hi, quam de tororbe terrarum acti sunt. Iam usu hoc cognitum GP; primum impetum , quem fervido ingeni Oaeca ira effundunt, sus Diuert, suunt sudore las itudine membra , labant armae mollia corpora, molles ubi ira consedit animos sol pulum, tu, ut ferrum non admovera, prosemunt. Non legionibus legione eorum solum experti sumus , sed vir unus

cum viro congrediendo. T. Manlius, M. Valeritas, quantum Gatricam rabiem inceret Romana vir rus, docuerunt. Iam M. Manlius unus armine

scandentes in Capitolium Gallos detrus: O illisma oribus no Iris cum haud dubiis Gallu in terra sua genitis res erat. Hi jam degeneres sunt mirifi, iat graci vere , quod appellantur. Sicut tu frugibus pecudibusque, non tantum semina ad servandam indolem valent, quantum terra proprietas, coelique sub ου aluntur , mutat Macedones,

qui levandriam in e guto , qui Seleuctam ac Babyloniam, quique aliis sparsι per orbem terrarum colonias habent in Syros, Parthos, pii degeneraris ni Iasiilia, inter Gallos sta atraesis aliquantum ab accolis animorum Varentinu quid ex Spartana dura illi horrida sciplina man-

i Generosus in sua quicquidsede gignitur, in

tum aliena terra, in id quo alitur, natura verrentes degenerat Phrygas igitur Gallicu oneraros armis , Aut in acie Antiochi cui licto , victor victores cadetu. uagis id vereor, ne parum in gloria quam ne nimium belli st. Attalas eos eu apefudit, fugavitque Nolite exiritimare, beli frarantum recens captas feritatem it tm sives fremprimo servare, deinde quum diu manibus hamanis

alanitur, mitescere is hominum feritate mulcenda

non eandem naturam esse. Eosdemne hos creditas

288쪽

esse, qui patres eorum avique fuerunt extorres inopia agrorum profecti domi, per a perrimam ILl rici oram soconiam inde , Thraciam, pugna d cum ferocisi imis gentibus emens, has terras ceperunt iuratos eos tot malis exasperatosque acce-lit terra,qua copia rerum omnium saginaret uberrimo agro, miti, imo coelo, clementibAs accolarum in leniis, omnis illa, cum qua venerant, mansuefacta eri feritas. Vobis, mehercule, Martis viris cavenda ac fugienda quamprimum amoenitas DE tantum a peregrina voluptates ad extinouendum vigorem animorum possunt tantum con-:agis disciplinae mori'ue accolarum alet. Hoc ramenfelti iter evenit, quod cui vim adυersus vos M. epuaquam , ita famam apud Graecos parem cliantiqua obtinent, cumqMive runt bellique gloria victores eandem inter socios habebitis quams rvantes antiquum specimen animorum ἰallor

vici siti. Coiuione dimista missisque ad Eposiasognatum es tu, qui unus ex regulis S in Eu

menis amicitia manserat,ac negaverat Anti Ocno adversus Romanos auxilia, castra movit.

pii ino die ad Alandrum flumen, postero ad viacum, quem vocant Tyscon ventum. Eo legati Oroandensium quum ventilent amicitiam lictentes, ducenta talenta iis sunt imperata: precantibusque ut domum relati ratiarent, potestas facta. Ducere inde exercitum consul ad

Plitendum : deinde ad Alyattos castra posita. io missi ad Eposlbgnatum redierunt, aegati

Compulsi reguli orantes, ne Tectosagis bellum inferrent. c ipsum in eam gentem iturum, Eposib gnatum persuasurumque ut imperata faciant. Data venia regulo duci inde exercitus per Axylon quam vocant terram, coeytus

289쪽

E . XXXVIII. b re nomen habet non ligni modo qui quam , sed ne spinas quidem, aut ullum aliud alimentum, fert ignis. Fimo bubulo pro lignis utuntur Ad Cuballum Gallograeciae castellum

castra habentibus Romanis , apparuere cum magno tumultu hostium equites nec turba runt tantum stationes Romanas repente invecti, sed quosdam etiam occiderunt qui tumultus quum in castra perlatus euet, :zusus repente omnibus portis equitatus Romanus fudit, fugavitque Gallos aliquot fugientes occidit. Inde consul, ut qui jam ad hostes perventum

cerneret, explorato deinde, cum cura coacto agmine procedebat continentibus itineribus quum ad Sangarium lumen perventilet, Ontem, quia vado nusquam transitus erat, facere instituit. Sanga, us ex Adoreo monte per Phrygiam fluens, miscetur ad Bithyniam Thymbrinuvio inde major jam geminatis aquis per Bithyniam fer ur in Propontidem sese mundit; non tanae tam magnitudine memorabilis, quam quod piscium accolis ingentem vim praebet. Transgressis ponte perfecto fumen, praeter ripa eum ibus Galli Matris magnae a Pellinunte Cccurrere cum insignibus suis, vaticinantes fas natico carmine, Deam Romanis viam belli dc a victoriam dare , imperiumque ejus regioni S. Accipere se omen tuum dixi siet consul castrat eo ipso loco posuit pollero die ad Gordium.. pervenit. Id haud magnum quidem oppidum eli, sed plusquam mediterraneum celebre cfrequens emporium tria maria pari ferme distantia intervallo habet. Hellespontum ad Sinopen, o alterius orae littora, qua Cilices ma- itimi colunt multarum magnarumque Prae-

290쪽

terea gentium fines contingit, quarum commercium in eum maxime locum mutui usus contraxere id tum desertum fuga incolarum oppidum, resertum idem copia rerum omnium invenerunt. Ibi stativa habentibus legati ab Epolli,gnato venerunt, nunciantes, Profectum eum ad regulos Gallorum , nihil qui impetrasse. e campe Iribu vicis agrisique frequentes demigrare, ct cum conjugibus ac liberis qua ferre atque agere possent, prae se agentes portantesque Obmpum montem petere, ut inde armis locorumquestu

sese tueantur. Certiora postea Oroandensium legati attulerunt . Toli Hobogiorum civitatem Olympum montem cepisse diversos Tectosagos alium montem , qui Magana dicatur , petisse Trocmos, conj: gibus ac liberi apud Tectosagos depultis , armorum agmine Tolis Iobogiistatuisse auxilium ferre. Erant autem tunc trium populorum reguli Orgiagona Combolomarus. Gaulotus. Iis

haec maxime besti ratio sumendi fuerat, quod quum montes editissimos ejus regionis tenerent, convectis omnibus, quae ad usum quamvis longi temporis susscerent, taedio se fatigaturos hostes censebant. Nam neque ausuros pertam ardua atque iniqua loca subire eos: sconare tur, et parva manu prohiberi ac deturbari posse nec quietos in radicibus gelidorum montium

sedentes,frigus, aut inopiam laturos. Et quum ipsa altitudo locorum eos tutaretur, fossam quoq;&alia munimenta verticibus iis, quos insederant, cireumjecere. Minima apparatus missilium telorum cura fuit: quod saxa affatim praebituram asperitate ipsam locorum credebant.

Consul, quia non cominus pugnam, sed procul, locis oppugnandis futuram praeceperat animo,