Historiarum libri Titus Livius ex recens. Heinsiana [volume 3]

321쪽

ornamentaque ablata, ct cetera facta, qua captis Hrbibus soleant, negaturum aut me pro M. Fulvio aut ipsum M. Fulvium censetis, at res Con- scripti qui obia rei gestias tria mphum a vobis .s οἱ fulaturus sit; mbraciam captam, Agnaque, quae ablata criminantur, ct caetera polia niti urbis ante currum tursus, ct xurus in pontibu sui ρ Nihil eris, uodse ab istolis separent eadem Ambraciensum tolorum causa erit. Itaque coia lega meus, vel in alia caussa inimicitia exerceate τε se in hac utique mavult retineat Ambracienses suos in adventum M. Fulvii. Ego nec de m- braciensibus, nec de e totis decerni quicquam ab 'sente M. Fulvio patiar. Quum Aemilius callidam malitiam inimici, velut omnibus notam instimularet,in tempus cum morando extracturum diceret, ne consule inimico Romam veniret certamine consulum biduum absumptum est nec praesente Flaminio decerni quicu quam videbatur polle Captata occasio est, quum aeger forte Flaminius abest et . referente Aemilio senatusconsultum factum est, vi

Ambraciens bus omnes sua res redderentur inliab rtate esDit,ae legibus uis uterentur: portoria quae

velfex. t, terra maris caperent, dum eorum immunes

Romani aesecti Laii ii nominis essent Signa alii rhin tamenta, quae quererentur ex aedibus sacris sublata esse: de ii qu&m M. FAlvius Romam revertisset, Ilacere ad coli tum pontificum referri, se quod iacen Iuissent, feri. Neque his contentus consuliuit, sed postea per infrequentiam adjecit senatusconlulto Ambraciam non videri vi capta melle. Supplicatio inde ex decemvirorum

decreto pro valetudine populi fuit per triduum

322쪽

duum quia gravis pestilentia urbem atque a. agros vallabat Latinae inde fuerunt. Quibito. religionibus liberati consules, delectu perfecto novis enim uterque maluit uti militibu,

inprovinciam profecti sunt Veteresque om-rnes dimiserunt. Post consulum profectionem Cn. Manlius proconsul Romam venit , cuia ouum ab Ser. Sulpicio praetore senatus ad mallem Bellon datus esset, ipse commemoratis a rebus ab se gestis postulasset, ut ob eas Diis im- Emortalibus honos haberetur, sibique trium- tphanti urbem invehi liceret contradixerunta pars major decem legatorum, qui cum eo e lrant,et ante alios L. Furius Purpureo, et Ae- . milius Paullus, Legatos sese Cn. Manlio datos pacis cum ntiocho facienda caussa foederi que V agum, qua cum L. Scipione inchoata suusent, e ri ficiendarum Cn. Manlium summa ope tetendi se IM eam pacem turbaret, O Antiochum s sui po et re fatem fecisset, insidiis exciperere sed ilium cognitii fraude consulu, quum sepe colloqui petitu capta erus esset. non congressum modo, sed con pectum etiam

eius ita Se Cupientem transire Taurum, agre om-mum legatorum precibus, ne carminibu Si Papra dictam superantibus terminos fatales cladem experiri vesiet, retentum admovi se tamen exercNrum, O prope ipsis ira ad divortia aquarum carifra posui se . uum nutam ibi a Iam belli

inveniret, quiescentibus regiu circumegisse exis micitum ad Gallograecos cur nationi non ex senatus

inuctoritate, non populi visu bellum intum quod quem unquam de sua sententia facere ausum QAntiochi , Philippi, Annibatu, O Poenorum recent ima bella esse de omnibus u consultum seni

rnm populum ius use sepe legatos antemsi si,

323쪽

s repetitas postremo qui bellum indicerent mi O,. uideorum, Cn. Manlii, factum est, ut istud; tibii-

cum populi Romani bellum, non tuum privatum latrocinium dicamus ' At eo ipso contentussuri Ti. recto itinere duxisti exercitum ad eos, quos tibi ho- se desumpserme an per omnes anfractus raru, equum ad bivia cons feres, ut quo exisset agmen Attalus Eumenis frater, eo consul mercenarim, cum exercitu Romano sequereris, i dia Lycaonias ct Phrygia rectis: omnes atque angulos peragrasi,sipem a tyrannis casellani que deviis colligens uid enim tibi cum Oroandis Z quid cum aliis aeque innoxiis populi, Bellum autem ipsum, culu nomine triumphum petis, quomodo es triti Loco quo tempore tuo pugnanti Tu vero ecde,ut Dii immortalibus honos habeatur, pos fulme primum, quod pro temeritate imperatoris, nullo rure gentium bellum inferentis, poena luere exercitum noluerunt deinde, quod bellum, non horises nobis

ofecerunt. Nolito nomen tantam exis ima re r-

sum esse Gallograecorum multo antei corpora animi misit ac vitiati sunt. s. illi Galli essent, cum quibus millies vario eventu in Italia pugnatum erit, quantum in imperator no rofuit, nuncius illinc redisset Liscum iis uenatum erit, bis loco iniquo subiit, in valle inferiore pedibus pene os iam aciem sub iecit; ut non tela ex superioretico misterent, sed corpora sua nuda injicerent obruere nos potuerint Luid igitur incidit ma nafortuna populi Romani erit, magnum terribile

nomen Recenti ruina Annibalis, Philippi sntiochi prope attonita erant, tanta corporum moles.

Fundis sagittisque in fugam consternata sunt. gladius in acie cruentatus non e s Gallico bello e velut avium examina, ad crepitum primum missilium

avolavere.

324쪽

avolavere . hercule , nos iti admon nisfortuna , .si hoHem habuissemus , casArum fuisset quum redeuntes in latrunculos Thracas incidissemus, cas, fugati, exuti impedimentis si mus Aerio sinucius Thermus , in quo haudpauis plus damni factum II, Or. Manlius, cujus temeritate ea clades inciderat, perisset, cum mesitis tiris foribui cecidit exercitui Dotia regis Antiochi referens, trifariam dis patui alibi pr mum, alibi of fremum agmen, alibi impedimenta inter vepres in latcbris ferarum nodiem unam delituit. Pro his triumphus petitur Z Si nihil in Thracia cladis ignominiaque fret acceptum , de quibus horitibus triumphum peteres ' de iis, ut op nor, quos tibi hostes senatus, aut populus Romanus dedisset . ic huic L. Scipio i,se illi Alanlio Acilio de rege Antiocho se paulo ante T. Luinti de rege Philiis ioci se P. fricano G Anni se O caenis, Syphace riunipibus datus ct minima illa, quum Jam si natus censui se bellum , qua sita trinen sunt , quibui nunciandum esset ipsit utique,cgibus, tinctaretn , an satis esset ad prα- sum γ aliquod nuncti rio Cultis ergo haec mesia pollui ct con ondi ' tolli fecialia tiri nullos esse feci ases ' fat pace Desim dixerim 1aetura reli

gionis oblivio Deorum capiat peritora vesῖra Num senatum quoque de bello consul non placet non ad populum ferri, et elidit, abeantne cum Gallis bellum geri odo certe constites Graciam a que se sam tolcbant tamen perseverantibus vobis Ligures provinciam decernere , dicio audientes fuerMnt. Merito Vo a vobis νοθere bello HOiri u hum petent , quibus auctoribus gessi runt.

Talis Oiatio Furii& Aemilii suit. Manlium in hunc maxime modum respondisse accepimu : Tribuni

325쪽

gratiam habeo, quod seu mihi, seu magmtti Di rerum ges arum hoc de erunt, tu solum entio comprobarent honorem meum , sed referre etiam si opus e set viderentur parati esse LX decem lega tu, si iis placet, quod concilium di pen uia cohonestana aeque victoria imperatoribus maiores dederunt nos ri , adversimos habeo. L. Furius L. milius currum triumphalem me conscendere prohibent, coronam insignem capiti detrahunt. quo ego , se tribuni me triumphare prohiberent restes citaturata fui rerum meges aram. Nu in equidem n vide honori Patres conscripti. Vos tribunos plebei, per viro fortes ac renuos, impedientes Fabri Labeon triumphum, aut Artarat veriti a deterruis M. triumphavit, cluem n

vidisse , mimici actabant. Ego, qui cum centΠmmiuibus iero simorum hos tum , vis collattici De pugnavi, Di qua raginta missi h

m cepi aut occidi, qui bina ca Ira eorum ex pugna Ur,q'ti Gra Iuga Tauri omnia pacatiora quam

Ierra Italia eri reliqui non triumpho mo Ofraudor, sed ca iam apud vor, Patres conscripti, accum sintibus me ipse legat dico. Duplex eorum, ut Mnimadverti Tu, Patres conscripti, accusatio fuit

nam nec gerendum mi fui se estum cum Gata,

ingestum temere algis imprudenter , di ver inuenerant alii hostis sed tu eos pacatos imperatafr cunete veto Hi Non sumpo IMaturin vob farre conscripti, ut quae communiter si immaniata tegent Gallorum, de in fHi imo di in nomen

326쪽

te et tinam rex Eumenes utinam in civitates . ne adessent, o istos potim querentes, quam me riccis antem audiretu uittite agedum legatos ci ea omnes Asa urbes, ct qua rite, utrum graviori em,itu e , Antiocho Bltra Tauri fuga emoto an

Galli, suba IQ, liberati ni Z quoties agri eorum sint, reuoties praedae abacta, referant quum redimendi captivos copia esse , ct mactatas humani hostia immolatosque liberos si os audiis reari. 1 ndium citos pependisse socior ventros Galli nunc liberatos per vos regio imperio, fuisses et Armsa me re cessatum diu longim

ntiochus emotus esse , hoc impotentiu in sa Galli dominarentur quicquid si terrarum citra Tauri juga, Gallorum imperio, non ventro a Ljecissetis. At enim sunt quidem Ha vera etiam Delphos, quondam commune humani generis oraculum , Embilicum orbis terrarum, Gallii oliaverunt nee ideo optilus Romanus hi bellum indixitia ut intulit Equidem aliquid interesse rebar inter id tempu3 quo nondum in ure ac ditione es raGracia atque ina erat, ad curandum anima tersendumque quid in his terruferet hoc quo nem imperii Loniam Taurum montem statuas u , qu libertatem immunitatemve civitatibκ datis, ouo aliis ne adlicitur alia agro mulctatu, aliis

vecti alimnonitis regna augeri , minuit , nou

ris adimi cura es Ira censetis esse , ut pacem Ierra maris habeant. sn is prodi deduxi st Antiochm , qua quieta in suis arcibus erant, non putaretu liberatam sam 8 Si Gallorum exero ofus vagarentur, rata donave Hri, qua de Et fu regi Eumeni rata liberta civitatibus esset 8Sed quid e hac ita argumentor tanquam nou

327쪽

appello surus ego mihi succedens in vicem imperii tu , virtutemfelicitatemque pariter non 'us res ab Dias immortalibus precatus sum , te P. Scipio, qui legati us collega male Palem, se apud fatrem onsulem. apud exercitum habuis i sciatone in exercitu Antiochi Gallorum legiones fuisse Z id ritu in acie eos, in cornu utroque id enim roboruesse videbatur locatos ' pugnaveritu, ut cum hostibus ius M' cecideritu solia eorum retuleri uo tam cum ntiocho , non cum Gasiis besium his senatus decreverat, ct populus; serat sed mul, ut opinor, cum his decreverant iusserantque, qui inter e uspra dia fui sent ex quibus, praeter i-riochum, cum quo pacem pepigerat Scipio , ct cum quo nominatim foedus ut fieret mandaucratis, omnes hos es erant, qui pro ntiocho arma a Persem nos tu runt. In qua caussa quummasti ante omnes fuissent, ct reguli quidam , I anni eo tamen O cunn aliis pro di ita e imperii est icoactis luere pecca a sua , pacem pepi o Gasio rum animos possent mitigari a feritate in ta, ientavi ct os eaquam indomitos atque m lacabiles cernebam, tum demum vi atque armis cocr-cendos ratus sum . Nunc quoniam suscepti bestipurgatum es crimen; gest reddenda e fratio Iuyuo consulerem si idem caussa mea, etiams non apud Romanum , sed apud Carthagimensem senatum agerem ob in crucem tolti imperatores cAntur pros ero eventu, pravo con si rem esserunt oed ego in ea civitate, qua de omnibum,

incipienti enae que Deos adhibet, quia nutas ius su cit ea qua Di cornprobaverunt, insolennibus verbis habet quum supplicationem aut triumphum dec mi uod bene ac feliciter

328쪽

Eempublicam admini Irarit; s nollem , grata

ac uperbum exiissimarem virtute gloriario pro felicitate ne exercitusque mei, quod tantam na-gionem Ane ulla militum iactura devicimus pons larem , ut Dii immortalibus honos haberetur , ipse triumphans in Capitolium ascenderem , tintiet ditis rite nuncupatis profectus sum negaretis hoc mihi cum iis immortaltibus' In quo enim loco Eimicavi. Dic igitur , quo aequiore potuerim dimi- ea re istium montem ori es cepisent' loco mi ni- rose tenerent 3 nempe eundum ad hos Ies erat, vincere vellem. Luid se urbem eo loco haberent, Onλretnibus se tenerent nempe oppugnandi erant. Diuid ad Therm 3 lita quone loco II. Acilius cum rege Antiocho pugnavit Suid Θ Phlippum non eodem modo super Aoum amnem juga tenentem montium T. uintius dejecita quidem Lhuc qualem aut bi gant , aut ob videri u lint O feni fuisse , non invenio. Si degenerem emollitum amαnitate . si quidpericuli te mi- quo loco subeuntibu sfuit limendum feritate

animorum ct robore corporum , huic ne tanta victoria triumphum negatis' Caeca invidia, Pa et res constripti, nec quidquam aliud scit, quam

detrectare virtutes, cori remper honores ac pramia

earumi ihi, quaeso , ita ignoscatis, Patres conscripti , s longiorem Orationem non cupidita glo-τian ι de me, sed necessaria criminuo defenso δε-cit. An etiam per Thraciam saltus patentes , qui an quaesi erant, ct plana ex ardui , ct culta exstaves fribus facere potui, O praestare, necubi nos iis bilatebris delitescerent latrones Thraces, ne quid1 ar cinarum raperetur, ne quod κmentum ex tanto mine abstraheretur , nequis vulneraretur, ne ex

ulnere vir finis ac renuus Minucius more

329쪽

ci Uem amitteremus , hare et t. Quod saltu in ovo

loco alien , quum adortus horitis nos t dri s mul acies primi se novis imi ominis harentem ad D edimenta exercitum barbarorum ci cum venerunt, misita ipso die, plura mirit , pos dies paucos cecidemn ceperunt;

hoc ι ipsit tacuerint, vos scituros , quum erilis orari uis me totus exercitus t non credunt. Si D

se tamen Proconsi triumphum in Thracia aere bus proeliis merueram. Sed a dictum satis eris. quin pro eo, quod pluribus verbis os, quam volui, Iarigavi, et am a vobispetitam is etrata qua velim Patres conscripti Plus crimina eo die

quam desensio valuissent, ni altercationem

an serum perduxissent dimittitur senatus in ea opinione, ut negaturus triumphum visi e vi

deretur Postero diein cognati amicique Cn. Manlii summis oribus annixi sunt, o alia

ritas seniorum valuit, negantium,eXem pluria pro duum memoria elle, ut imperator, ui perduellibus devictis confecta pro Vincia, exercitum reporta siet, sine curru c laurea potatus inhonoratusque urbem iniret hic pudor malignitatem vicit triumphumque frequentes decreverim t. Oppressit deinde mentionem memoriamque omnem contentionis hujus in ius de cum majore clariore viro cert Inen ortum P. Scipioni Africano ut Valerius

Antias auctor est duo LPetillii diem dixerunt id prout cujusque ingenium erat, interpretabantur Alii non tribunos plebis, sed universiam civitatem, quae id pati posset, incus

Dant. Dum a mas orbis terra n urbesost gratas

330쪽

gratas uno prope tempore in principes invent , R mam ingratiorem uidem victa Carthago viaelum tannibalem in exilium expulisset Romatic rix victorem fricanum expectat, Alii Nemi

rem unis civem tantam eminere debere , ut legibus interrogari non possit. nihil tam auanda libet

ratis es quam potentissimum quemquepo se dicere cais sam Ire id autem tuto cuiquam nedum summam Reipubl. permitti s ratio non si reddenda qui jus a reum pati non possit, in eum vim haud απιHam esse. Ilaec agitata sermonibus, donec dies dicendae cauilae venit nec alius antea

quisquam , nec ille ipse Scipio consul censor emajore omnis generis hominum frequentia, quam reus illo die in forum est deductus. Iustias dicere causam, sine ulla criminum mentione, orationem adeo magnificam de rebus ab se ge- 1lis est exorsus, ut satis constaret, neminem umquam neq; melius, neque verius laudatum esse. Dicebantur enim ab eodem animo ingenioque, quo gesta erant. 5 aurium fastidium aberat; quia pro periculo , non in gloriam referebantur. Tribuni plebis vetera luxuriae crimina Syracusanorum hibernorum , dc Locris Pleminiarum tumultum , quum ad fidem praesentium criminum retuliuent ruspicionibus

magis quam argumentis pecuniae captae reum accusarunt. ιlium captum sine preti redditism, omnibusique aliis rebus clipionem, tamquam in ejus unius manu pax Romana bellumque esset ab Antiocho cultum. Dictatorem eum consuli noulegatum in provincia fui se nec ad aliam remes profectum , quam ut id rauod Ili pania, Vallia, Leilia. Uricae jampridem persuasum esset, hoc cyr ci ouo omnibus ad Orientem es regib i