Historiarum libri Titus Livius ex recens. Heinsiana [volume 3]

351쪽

XXXIX. avertit Praetores provincias resti sunt, T. Menius urbanam, M.Liciuius Lucullus inter eis peregrinos C Am elius Maurus sardiniam nil Hispanaam ueriorem, C. Calpurnius P so Hispaniam ulteriorem Consulibus ambobu

uuari tun disciplmam profitendo , ninio et

initia erant suae prirno paucis tradita

Ienetis hericiaeptae :quum ad id uulso, uri .eiraberet. Nec unum genus noxae stupra in

es exaudiripo erat. Huius mala tabe, ru a Romam, velut coiuasione mi, lentiorque

352쪽

tentiorque talium malorum ea celavit: tandem indicium hoc maxime modo ad Postumi uni consulem pervenit. P Abutius, cujus pater publico equo stipendia fecerat, pupillus relictus, mortuis deinde tutoribus, sub tutela Duroniae matris iitrici T. Sempronii Rutili educatus fuerat. Et mater dedita viro erat de vitricus, quia tutelam ita gesserat, ut rationem reddere non pollet, aut tolli pupillum, aut obnoxium sibi vinculo aliquo fieri cupiebat via una corruptelae Bacchanalium erant. Mater adolescentulum appella Se bro 'roto vovisse,ubi primuneon vallo set, Bacchis eum se initia turam damnatam voti, Deum benignitate, exsolvere id velle. ecem dierum a limonia opus esse decimo dii cs iratum, deinde pure lautum in sacrarium deductarit m Scortum nobile libertina Hispala Fecenia, non digna suaestu cui ancillula astu everat etiam postquam manum illa erat, eoden 1e en cre tuebatur. Huic consuetudo juxta: icinitatem cum Aebutio fuit minime adole

c-ntis aut rei aut famae damnosa ultro eniri amatus appetitusque erat .maligne omni praebentibus suis , meretriculae una tacenta sistinebatiar. Quin eo processerat conluetudine capta, ut post patroni mortem, quia in ullius manu erat, tutore a tribunis irato repetito, quum testamentum Iaceret, Unum butium institueret haeredem. Haec amorpi nora quum essent, nec quicquam secretur

alter ab alter haberent , per ocum ad obscens vetat eam mirari , si per aliquot nictes secubuillet. Religionis se caussa, ut volpio valetudine sua facto liberetur, Bacchis mi

ea . Id ubi mulier audivit, Perturbata

353쪽

ne quam adiiceret in caput eor. m et erifarἱinas periculaque qui id suas sint. Admiratus quum verba, tum perturbationem tanta n adolescens, Parcere execrationibus jubet matrem id sibi, allentiente vitrico imperasse motricus ergo, inquit, tuus matrem enim in mala re

forsitan fu nonsto pudicitiam famam dem vi

tamque tuam perditum ire hoc octo properat. Eo magis mirabundo, quaerentique quid rei ellet, pacem veniamque precata Deorum Dearumque coacta caritate ejus, Menda nuncia et ancilianasse ait domina comitem id aerarium intra se, liberam numquam eo accepisse Scire corra Ie tris monuuta gener eam o licinam e sedi iam biennio

conpare, neminem initiatum ibi a orem anm Uzginti. Ut qui que introductus si velut ictimam

tradi acerdotibus eos deducere in locum, ci cum Onet ululatibus, ca=itur' symphoNIAE, C H iba serum tympanorum pus u ne vox tueritan M.quum per vim suprum infera ur, eri diri possit. Orare deinde atque obsecrare, ut eam rem quo uirg, discuteret modo nec se eo praecipitaret, ubi omnia

infanda patienda primum, deinde facienda essen neq ante dimisit eum, quam fidem dedit adolet cens, ab his sacris se temperaturum. Posteaquam domum venit , .mater mentionem intulit, quid eo die, quid deinceps ceteris quae adiacra pertinerent, faciendum silet negat Corum se luicquam facturum, nec initiari sibim animo esse Aderat sermoni vitricus confestim mulier exclamat, sala concubis carere eum decem noctes non posse. isiim excetra delinimentu' venenu imbutum, nec vitraci, nec artHici, nec eorum verecundiam habere, jurgantes hinc p 3 mater.

354쪽

3 et T. mater, hinc vitricus, cum quatuor eum servis domo exegerunt Adolescens inde ad Aebutiam se amitam contulit caussamque ei, cur est et a matre ejectus, narravit deinde ex auctoritate ejus postero die ad consulem Postumium arbitris remotis, rem detulit Consul

post diem tertium ad se justiim redire dimisit:

ipse Sulpiciam, gravem ceminam, socru in suam, percunctatus est, ecquam anum Aebutiam ex Aventino nollet quum eam nolle, probam, antiqui moris sceminam, respondisset opus est tibi ea conventa dixit mitteret nuncium ad eam, ut veniret Aebutia accita ad Sulpiciam venit. δί consul paulo post, velut forte intervenis let Ermonem de Aebutio fratris eius filio infert Lacrymae mulieri obortae, misereri casum adolescentis coepit; qui spoliatus fortunis, quibus minime oporteret, apud se tunc ellet, ejectus a matre : quod probus

adolescens Dii propitii ellent obscoenis, ut fama est et sacris initiari nollet Satis de Aebutio exploratum ratus consul, non vanum auctorem esse dimilia Aebutia socrum rogat, in Hispalam, indidem ex Aventino libertinam, non ignotam viciniae, accerseret ad sese eam quoque este quae percunctari vellet. Ad cujus nuncium perturbata Hispala, quod ad tam nobilem gravem foeminam ignara caullae accerseretur posteaquam lictores in vestibulo turbamque consularem de consulem ipsum νconspexit prope exanimata est. In interiorem partem aedium abductam socru adhibita consul Si vera dicere inducere in animum posset, negat perturbis debere sdem vel ab Sulpicia ali faemiana, vel ab hacciperet expromere sibi qua in luco

Si mi Lu

355쪽

Liar XXXIX. 3 3 si sacchanalibus in sacro nocturno scirent Seri Hoc ubi audivit, tantus pavor rc moique Inanium membrorum mulierem cepit, ut diu hiscere non posset tande in confirmata, uel lam admodum se ancillam initiatam cum domina, ait alta Ot annis, ex quo manum illa sit, nihil quid ibi fiat, scire. Iam id ipsum consul laudare, quod initiatam se non infitiaretur, sed cetera eadem fide expromeret neganti ultra quicquam scire non eandem dicere, si coarguatur ab alio a per se fatenti, veniam aut gratiam fore eum ibi omnia exposita ille, qui ab illa audiitet. Mulier haud dubie, id quod erat, Aebutium indicem arcani rata elle, ad pedes sulpicia

procidit: Leam primo orare coepit, Ne mulieruli itina cum amatore sermoλrem, in rem non seriam modo , sed capitalem iram, verti vellet se terrendi jtu caussa non quod sciret Sicquam ea locutam esse. Hic Postumius accensus ira , Tum quoque ait eam cum butio se amatore cavillari credere, non in domo gravissima foemina cu=m consule sequi. Sulpicia attollere paventem simul illam adhortari simul iram generi lenire. Tandem confirmata, multum incusata perfidia Aebutii, qui optimi in eo ipso meriti a. Iem gratiam retulisi Magnum sibi metum Deorum, quorum occulta nunciaret, mi Orem

dixit hominum esse, qui se indicem manibus suu discerpturi essent ita , hoc se Sulpiciam, hoc consulem orare, ut se extra Italiam alter o mandarent, tibi reliouum ita degere tuto posset Bono animo est jubere eam consul ac sibi curae fore dicere, Ut Romae tuto habitaret Tilm Hii pala originem sacrorum expromit. Primo sic rarium id forminarum fuisse, nec quemquam vir: eo admitti

ppo solitum.

356쪽

terdiu Tucchi initiarentur . Sacerdotes invicem matrom creari solita . iacullam Miniam Campanam acer utem omnia, tamquaκu De e moni tu, immutasse nam ct viros eam primam suos tibi initi thesum, o Herennium Cerrinios. nocturnum sacrum ex diurno, ct pro tribus in

anno diebus quinos sngule mens bus dies initiorum feci se Ex quo in promiscuo sacra sint . permi limirifoem in M. noctis licentia accesseriti, nihil ibi facinoras, nihil agitii praetermi sum. plura virora inter sese quam foeminaru et estupra. Si qui minius attentes dedecorus at, ct pigriores ad facinus probi inati immolari ni in nes ducere. Ianc summam inter eos religionem esse. Viros velut mente capta si fac at Onesinatica corporu vaticinari ma-rron. 3 .rccharum habitu crinibus pasita cum ardentibus ficibus decurrere ad Tiberim, demi sissi aquam faces quia vivum sulphur cum calce inst integri amma ferre Naptos a Diu homines dici, quos machina Ligatos ex conspectu in abdito Jec:ι abripiant eos esse, qui aut con urare, aut . clarificinoribus, aut stuprum pati noluerint. Multitudinem ingentem, alterum Iam prope populum esse in ora nobiles quosdam viros, foeminas que Uiennio proximo BQitutum esse te quum V viginti annis initiaretur captari tates O erroris stupri patientes Peracto indicio , advoluta rursus genibus, preces easdem, ut se ablegaret repetivit. Consul rogat socrum ut aliquar partem dium vacuana faceret, quo Hi pala immigraret coenaculii super aedes datum est, sica, lis ferentibus in publicum obseratis, aditu ardes verso. Res omnes Fecentiae extemplo translatae, familia accersita & Aebutius migrare

357쪽

Ltar. XXXIX. 3 ra consulis clientem tutius. Ita quum indices ambo in potestate sient, rem ad senatum Postumius defert. Omnibus ordine expositis quae

delata primo, quae deinde ab se inquisita

rent, Patres pavor ingens cepit quum publico nomine, ne quid eae conjurationes, coetus qua nocturni fraudis occultae aut periculi importarent tum privatim suorum quisque vicem, nequis a trinis ei noxae ellet. Ceniiii autem senatus, i alias consuli agendas, quod eam rem cum singulari cura, ine, o tumultu investigari t. Quaestionem deinde de Bacchanalibus sacrisque ni tiirnis extra ordinem consa libus mandat indicibus Aebutio ac Feceniae

ne raudi ea res sit, curare, alios indices praemiis invitare jubet facerdotes eorum sacro Arum , seu viri seu sceminae Tent, non Romae

modo, sed per omnia soraac conciliabula con- Quiri, ut in consulum potestate essent edici

praeterea in urbe Roma, S per totam Italiam edicta mitti, Vel tis accho initiatus essit, coisse aut is venisse care C sacrorum velis , neu Q illa re divinaefeci se ante omnia, ut Pactio habeatur, qui coierint, con ura Derintve, quo stuprum aritiumve inferretur. IIaec senatus decrevit. Consules aedilibus curulibus imperarunt, ut sacerdotes ejus sacri omnes conqui e rent, comprehensosq; libero conclavi ad quae . . stionem servarent. Aediles plebis videre, ne qua sacra in operto nerent. Triumviris capitalibus amandatum est, ut vigilias disponerent per u bem, servarentque ne qui nocturni coetus fierent. utque ab incendiis caveretur adJutores

triumviris quinque viri dati, ut cis Tiberim suae quisque regionis aedificiis praeellent. Ad hae a

358쪽

T. et osticia dimissis magistratibus, consules in rostra ascenderunt,4 concione advocata, quum 1 lenne carmen precationis , quod praefaripi iusquam populum alloquantur, magistratus solent, peregi siet consul, ita coepit: Ni l unquam concioni, uirites, tam non solum apta, sed etiam necessaria haec solenni Deorum comprecatio fuit, qua os admoneret hos esse Deos, quos colere, Ufnerari, precarique majores vestri Di litui sent non illos, qui pravi, ct externu religionibus capta mentes velut furialibus simuli, ad omne scelum ad omnem libidinem agerent. quidem nec quidra eam, nec quatenus proloquar, invenio, ali-qAid ignorabitis , ne locum negligentiae dem somnia nudavero, ne nimium terrori, o fundam vo-hu, vereor quicquid dixero, minus quam pro atrocitate magnitudine rei dictum scitote esse ut ad cavendum satis sit, dabitur opera a nobis Bacchanalia tota a pridem Italia, nunc per urbem etiam multu locu se, non fama modo accepi se os, sed crepitibus etiam ululatibusque nocturnis, qui personant tota urbe, certum habeo e ceterum quae a res, ignorare alios eorum aliquem cubium, alios concessum ludum ct lasciviam esse credere ct qualecumquest, ad paucos pertinere. 2uod ad multitudinem eorum attinet, se dixero multa

millia hominum esse, ilico necesse eri ex te reamini, ni ad unxero, qui 3 salesque sent. Primum igi- ἔκ mulierum magna pars est, ct is fons mali hu tilicefuit deinde millimi faminis mares, stupra i ct constu ratores fanatici vigiles, vino, repitibus, clamoribus nocturnis attoniti. Nullas a Lhuc vires con uratio, ceterum incrementum insens trium habet, quod in dies plures sunt M. O-

et Iri, ne vos quidem, is quum aut exilis

359쪽

in arcep to comitiorum a sa exercitus edactus et et, utptibi concilium tribuni edixi sent, aut ali- qu ex magis Iratibus ad concionem vocasset, forteremere coire voluerunt: ct ubicumque multatis se set, ibo legitimum rectorem multitudin censebant debere se. Quales primum noctu os coet .ss, deinde promiscuos mulierum ac virorum e se cre

itis Si quibus aetatibus initientur mares sciatis; non mi ereat vos eorum solum, sed etiam pudeat. Hoc sacramento initiatos iuvenes milites faciendos censetis Quirites tu eae obscaeno sacrario eductis arma committenda hi cooperti stuprusu alienis pro pudicitia conjugum ac liberorum e frorum ferro decernent ρ Minus tamen esset, agiti tantum e freminati forent ipsorum id magna ex parte

dedecus erat a facinoribus manus, mentem a raudibus ab inuissent. Numquam tantum malum in re ublica fuit,nec ad plures, nec adplura pertinens.

quicquid hi annu libidine, quicquid fraude, quicquid scelere peccatum eris, ex illo uno sacrario scitote ortum esse. Nec dum omnia in qua conjuraverunt, editafacinora habent adhuc privatis noxiis, quia nondum ad Rempubi opprimendam satu υι- rium, s.con uratio sese impia tenet crestit serpit quotidie malum. 1am a userit, quam ut caper i privata fortuna possit ad summam Reipub. De dat Ni praecavetis, uirites a huic diurnae, legitime ab consule vocatae, par nocituma concio esse poterit nunc illi os Anguli universos concionanter timente jam ubi os dilapsi domos ct in rurave Ira eritis, illi coierint consultabunt de sua salute smul a vel fra pernicie tum singulis obuuniversi timendi erunt. Optare igitur unusqui rueve trum debet , ut bona mens suu omnibus fue

rit. Si quem libido , si furor in illum gurgitem

360쪽

Ne cra: etiam errore labatur es IrHm c tuoque, non

securus. rhil enim in Deciem alia cim esse,

quam prava relCro Ubi Deorum numen praten-d tu sceleribus, subit animum timor, ne fraudibus humanti vindicandA divini juris aliquid immiHum violemus. Hac vos religione innumerabilia decreta ponti cum , Senatusconsulta , a russicum donique responsa liberant. Morier hoc patrum

avorumque atate negotium eis magistratibus darum, ut sacra externa seri vetarent, si cris culos valesqueforo circo urbe prohiberent, a sic: nos libros conquirerent, conburerentque, omnem disciplinam acri candi, praterquam more Romano,iabolerent iudicabant enim prudentissimi viri omno divini humanique uru nihil que dissolvendar ligioni, si , quam ubi non patri , sed exterri ritu sacris caretur iacvob praedicenda ratus sum, ne qua superstitio agitaret animos vestros, quum demolientes nos facchanalia discutiente ruenesarios caesus cernere I M. Omma Di propitiis, voti nub:Mque ea faciem Moqui, quia sus m numen sceleri bos ibi Dub g, contaminari indigne ferebant, eae occultis ea tenebris in lucem extraxerunt nec pates eri ut impanita essent, sed ut vindicarentur opprimerentur, Poluertant. Senatus quae Ilionem extra ordinem de ea re mihi coli aque meo mandavit e nos , qua ipsis nobA genua uni impigre ex- e litemur ' Vigiliarum nocturnarum curam, perti bc minoribus magis Ira tibiis manda Dimus vos quoque quum est, qua est ra munia sunt, quo

cluis loco post serit,' O imperabitur impigre praestare: ct dare operiam , ne 'rud aude noxior periculi aut tumultu 3 oriatur. Recitar de

inde