장음표시 사용
571쪽
De antiquitate temporum. a Tysumi ur ueritas, nisi probetur consuetudo difformis, id est quando aliquid seneraliter & frequenter ita fiori cosueuit,praesumitur in dubi di, inod ita factcim fit. Idem
Bal. m d consi. 3yo.Tam profunde.colum prima in cn. lib. r.quod locu a communiter accidentibu v in dubiiqcausis praesumptiue concludit. Alibi scribit ide in Bal.in conii. 3 s 1.Ioannes & Fredericus. colui n. 2. ante med.reto lib s. quod pr*iumptio i inducitur ex communi curasti. Alibi & in casti ualde dubitabili scribit Abb. in cons I S. colum . . vers. 3.dixi lib. q. quod erIsu naptio cli, cpsyndici, qui fuerunt praesentes laudo,illud portauerinctorum cram munitati,& quod communitas do cta notitiam habuerit,quia a communiter accidentibus sic sciari consueuit.Ob id dicat Abb.ex tali recPptione instrua menti laudi praesumpta per communiter accidentia, cusetur communitas laudum approbasse, & sic licet saetii non praesumantur, nisi probentur. l in bello S. factae. C. de capti. l. si emancipati.C.decolla c.cum in iure. te offc.delega. cum simili.tamen vult Abb. illud non procedere in tali facto, quod communiter fieri consueuit. Qtamen ad praeseiri non firmo Sati, est quod appareat hanc pr sumptioneni quae su initur a communi cur sti,
aut a communiter accidentibu ,non memini apud Docto.sicri. Fortius uoluit idom. Abb. in cons. iis colis. 3. lib. r. quod ualet tale argumentum a communiter acciarai dentibus,etiam i quando agitur de crimine ciuiliter. Dicamus igitur praetumi tacite renouatum coni lictum locationis in quaestione ista,quod communiter s. ri ei, nsueuit, non quod contractiis quidam colonarius incertus & insolidus celebratus prestimatur aera Decimoseptimo i arguitur ex eo, q uod scribit An char.in consis or. Materia, de qua qu(ritur.col. Hia post
medium . ubi, quodque non apparent, non praelu imm-tur,sed rebus sic se habentibus iudicandam est per t. lci Servius.fffide condi ob caus l. in lcge.1. de sontrahendeinptio.Modo in si utatione nostra de contractii colonario in perpetuu non apparet, bene apparet de contractii locationis X conductionii ad certum et Inruit Quod igit MM tur
572쪽
tur permiserit dominus colonum aut conductorem perseuerare in colonia post tempus, dicamus id factum in uim illius contractiis apparent is tacite renouati, non in uim contractus colonarii perpetui,de quo non apparet
A qui(ut dixi) ii ix cognitus fit. 113 ' Decina ooctavo i id in dubio censetur fuisse de mente partium, quod utrique earum prodest,& neutri on ros im sit. Bal. in cons. 3 3. Examinanda sunt. in princip. lib. I. pertex. In l. i. C. si quis cautio. &in I. cum Stechus. E de tollit sed utrique parti & domino & colono minus onerosum est, quod neuter obligetur ex contractu colonario perpetuo,odiosum enim dicitur omne id,per q&inuitus cogitur quis quid facere. l. si uero. s.fin. Esolui. matri l. nec emeret. C. de Iur. deliber. sacit tex. in s. praetcrea in i it. de actio. not. Bar. in l. talis scriptura .E.de imgat. r. Deci .int .diem functo,eolum. V. infin. C. deo e. 11 psieso. ' Decimon ono i considero tex.& eius ratione in d l. male agitur .C. de prascript. 3o.ues. o. ann. ubi quod conductor non praescribat contra dominum, nisi inter uertat possessionem domini, dicendo se tenere nomine suo proprio, non domini. Ratio illius legis cst, vaantu in traiicruoii em possessionis nulla negligentia potest imputari domino, cur passus fuerit rem tandiu possidcri per conductorem, ex quo uidebat se retinere posus essionem mediante ipso conductore. &quod eo modo aduersus ipsi tu dominum prasscribi no poterat. l. quod
mCo. C. de acquire n. posses. Illa ratio pariter uidetur milita e in casti nostro S qma ad te declarationem coloni, quos incenderet manere in perpetuum in iure coloni, , nihil uidetur domino imputundum, quasi cogitauerit, quod semper eodem Nire in colonia perseueraret,&culdubium, quod si colonus alitetr declarasici, non id domi Irs uus patiariis erat. Vigesimo,i ubi res dubia esset, incaso dubio interpretatio haberi debet, per quam priscriptio rufi, coloniae perperii e celset, quia ut dixi, prescriptio eiusmodi so aut o annotum, dicitur mere odiosa. in dubio autem lit interdiceratio, ut odium cesset.argu .l. cum quidam .Edu liber. di pol hu . regul odia .libi . s. Si
573쪽
in simili dicimus fieri in tereretationem,ut cesset gabel Ia, quia odios a. Bartol. in l. li pupillus.in prin. ff. ad lege
sit interpretatio contra collectam tanquam rem odiosam. Abb.in consi Eo. col. 2.lib. 2. Corne. in d. consi is'. col. . lib. primo,&m cons Ist .col. 3. lib. .& dix in co-
IoI. ita tamen incalu consilia mei euitari noterat aliter diei. Bal. dc sequacium, quia Balgus uult, si bene ponderetur,quod i scriptio iuris perpetuae coloniae incipiat currere post finitu ips pcedentis conductionis . ni. duratet pe coductionis ad ips,no pol coductor pscribere ius coloniae perpetiade,cum non teneat rem, ut colonus perpetuus,sed ut ad tempus Scilla recognitio coloni temporalis,quod sit colonus ad tempus, impedit praescriptionem colonig perpetuS,cum etiam posseisionem iam inchoatam interrumpat. ut supra dixi & sacilius impedi tur quid fieri,quam quod factum tollatur. l. patre furioso. Ede his,qui sunt siti uel alieni iuris.& si uellet prae-
scribere durante conductione temporali, non pollet propter malam fidem, cum sciat se constitutum colonum ad tempus Ego scripsi quid mihi uisum fuerit. Plane , quia authoritas Bal. Ang. & Alexan. magna est,omnia subiicio iudicio rectioris Posset casus eiusmodi in ei mre,in quo uicium Bati sit item de equitate uideretur seruanilum. Puta, uenia dit quis ii celsitate ductus. agruuiliori pretio emptor locat uetditori ad certam annua,& uniformem prestationem ad certum tempns. Exactio tempore per seruerat uenditor in conductione annis triginta eandem quantitatem fructuum uniformiter praestand x, non potest redinterm rem non poeteli ave
574쪽
re remedio.l. 2. C.de rescind.uendi. uel quia praescriptu, uel quia non potest probare lisionem ultra dimidiam
de tempore contractus. magna tamen fuit laesio, si expe diat uenditori laesorem tenere ad coloniam perpetuam. hoc easu opinionem Baldi sequerer ex squitate. terii, si praemissis cessantibus,tradam agrum colisno ad certutempus, qiu eo finito maneat in colonia longisstino tepore prustando in annos singulos certam partem fructuum uniformiter,quod isto casu cogat habere coi Inuperpetuum,puta successorem illius mihi ingratum, &molestum hoc uidetur & durum & absurdum, non secus atque si famulus dicat scacquisitum habere ius perpetui famulatus.quod laicus& simplex quidam famulus fratrum predicatorum Saulliani cui Francisco de laVitala nonacn erat,& cognomen obiiciebat, dum expulsionem minarentur fratres , dicens se antea uenisse famulum in monasterium, antequam illhuc ipsi essent ingressi.
Molere & coquere,cum sint actus mere uoluntarii,
ad id quis adigi & compulli positi, non qu sita posses
sione & praescriptione ex prohibitione, A patientia lubsecuta. Et condere statuta an soly principi competat, non dominis habentibus iurisdictionem perpetuam ad haec,an ualeat statutum cogens subditos ad molendum& coquendum in furni, domini uel ciuitatis.
t Dominus an possit cogere subditos ad molendum S eoquendum iii suis m, Tendinis Iurnix. NM. . et Paroecivi, ius in delphi tu.; Parce iegii iure circunscripto in banne retorum , quo casn possit cuminus cogere subditos ad moιιndum oe coquendum . in suis moetendinis , furnis. 3 Statuta condere an solus Friticeps possit ion Di m Aminus. si Domiuas cir in ieeior a principe, an possit sta uerre con ra
575쪽
ius commune atione redublicae Et quam grauis sit pubZica utilitatis casset. et Statutum colens ubdit ae ad molendum O coquendum in molendinis aut furnis domini aut diuitatis, quando est praeiudiciale albae domini, moloetdinorum,an ualeat. Et quid si in praeindicium ecclesia.nu B Io.' Ecclesiae facultates ubi crescunt, bona laicorum minuuniux,ne laici pauperiores fusti neant omnia onera, pisinifacere sua praedia tributaria ,uel ea bdothecare in obligareti pro solvineis oneribus., eo modo transibunt in ecclesiam praedia,ctim suo onere reali. II Ecclesia nihil debet aliud quaerere, quam necessaria ad uictu secundum honestatem,reliqua autem tenetur eonuertere in aZim oniam pauperum fabricum ipsius ecclesiae. ix commodo proprio licet unicuique inuigilarc, modo id fiat citra cuiusquam iniuriam. i s Praeiudicium amissionis lucri,non habetur in eo eratione.
is Praeiudicium, quod uenit in consequentiam O secundario,
r6 Papa an possit praeiudicare laicis in consequetiam, ubi trincipaliter non possit. I et Statutum luando ueniat in praeiudicium libertatis ecclesse sticae.38 Iniuriam Mn facit, qui beneficium non impendit. sp Dolus aut fraus considerari non potes in re permissa nitet ixo Relinqui, uerbum, fertinet ad ultimam noluntatem. x et Statutum cleb. t ese aequat. O commune inter omnes subdi-ios sine damno alibrum particularium taZrum.13 Ecclesia habens molendina,si es et de eodem loco 'bariter contra ecclesiam non ualeret statutum.1 conditio omnium aequalis clectebet.1 s Statutu an sieri ytisi x ib utilitate publica,ta praeiudiciu fintarium per metri m. 16 Dispositi v concernens utilitate publicam quando agitur H
x Statutum an ualeat , quod cogitβbditor ad molendum it moledinis ciuitatis,quando inde praeli. diciti nascii r Iaicii
576쪽
Aymo. Crauellae q. pars uan subditis statuentibus. Et quid si . concernat priui diciis
2 ' Staturum legans omner de uniuersitate ion ualet,nisi omnes O singuli consentiant, adeo quod nec maior pars diuitatis sufficeret,Onume. 3 Ias o Simoniae uitium non committitur, quando id inpactum deducitur, quod iure communi conceditur.3 1 Subditorum appellatione,an comprehendatur ecclesia habens molendina, statutos ante O cogente Abditos ad molendum in molendinis diuitatis.
g g Nocendi animo quid facta, unde coletigatur O praesumatur.3 Vniuersitat est potentior oe ditior priuatis. respubli. sempersoluendo est .g s consuetudo , praescriptio procedit in his, quae sunt mera facultatis O uoluntatis quado nata esset S competeret actio. 3 6 Vniuersitati licet sit integrum exigere onera,tamen cum tati facultate coniuncta es actio competens contra forensem adsolutionem ipsorum onerum , quae actio , dicitur condiaesio lege. 3 et Praescribitur facultati, etiam quando ex usu tali acultatis nascitur ius deducibile in iudicium . 3 8 Dominui si per centum annos non imposuit aliqua seruitia uasa o , vel non peribi homulum, an ob id uasellii libere tem praescribat. 3s Praescriptio currit in his, in quibus interuenit fasum hominis, di inde eruitus negatiua acquiritur. nume. o Et d pliciter praescribi potest in his , quae iure facultaris competunt .
I Praescriptio num cadat in his,quae sunt mere facultatis. et Hospitandi ius an praescribi possix. 3 Usistitandi ius praescriptionem admittit, si ex quaίitate pe
fonarum aut ex coniecturis appareat quod ex debito S iure seruitutis,non ex mera gracia seret hospitatio.
I IRCA praemissat dum dixtiquod dominus non potest cogere su bditos ad molendum in suis morum I lendinis,& coquendum in suo fumo,quia est actus mere uolutarius, visi esset quesita possessiodirrue
577쪽
De antiquitate temporum. a Isdi praescriptio ex prohibitione & patientia subsecuta, d
moduna memoratum , aduerte, quia Iacin confit. - , col.3.libr. r. istud limitat non procedere, quando dolvi-Frret et
nus castri esset inuestitus a principe de castro cum furnis & molendinis. Sed puto quod Iassi male loquatur, requia illa uerba cum furnis & molendinis, solum important concessionem iurium, que concedens habebat in furnis & molendinis. sed non sequitur, ergo concedens
habebat ius cogendi subditos ad ibi molendum & coquendum, nisi aliter de tali iure appareat, iuxta not. III locus.5.deam . posses & in L si sic. C. delega. r. In patria autem Delphinatus t sunt plura molendina,& plures surni habentia & habentes ius cogendi subditos ad ibi molendum & coquendum,& tale ius quandoque a puellatur ius parceciae ii, quia cogunt parcociani ibi morere & coquere. interdum appellantur molend: na ban- nereia & furni baneretrio uia domini balinereti tale ius cogendi habean nunc super tali iure pat ceciagij agi tur iudicium inter nobilem Ioannem de Malobccco . &di homines riparum proximeMovrcncinna, in curia ballivatus sancti Marcellini, in qua causa bis consului Wio dicto nobili de Malobecco.& ibi late traptatri' nanc materiam.Circunscripto i tamen i inre partacia gli, Sc banne retorum,est dare casum de iure commuis i. n quo dominus cogere subditos potest ad molendom in suis molendinis,& coquendum in sim furnis quando uidelicet hoc
ipsum faceret domi nurum ob publicam utilitatetm,quia copendium quod illud perci erctur 'O'd' metit ira N TOT Doconlio uerteretur ad utilitatem publicam. Ita Baldus in . lo. au emur ut una dominus. libro quinto. Se icasus eiusmodi uix polleti accidere, cum ad propria scpriuata commoda omnia reseram ii r. Sc hoc dictum Baldi sequitur Iacobinu, de Sancto Georgio in irrumst vid. in uerbo, Scctrin molina nis in I qu. itiose I poc dii tareprobat Bocrius in tuis decisioni lius qu*s .iri . colum. penult. in ilia.& equeia.dsccn quo i uera S comm Dis opinio est in contrarium quod hoc modo : Vmpcr cogerentur subdati ad molendum & coquendum Da mo-
578쪽
lendinis & furnis domini. ' Sed pro t desensione dicti
IBald consid, randum est,quod doctores dicentes domi num non posse cogere subditos ad molendum & coquo dum in suis molendinis & furnis, loquuntur, qua do do' minus hoc taceret ad ptinatam sua utilitatem, sed quando ad publicam. ita quod talis coactio cederet comm do etiam ipsorum stibilitoriini,docto. nihil dicunt in cotrarium. Imo si uideatur Socin .in cons etyx. col. . lib. 2. quina Boerius allegat pro se , uidetur Socin. uelle hanc . partem. quod dominus postit subditos cogere ob publicam utilitatem, tum principaliter sesundat,quod stati tum de quo in casti sito, per quod cogebantur subditi ad molendum in molcdinis domini, sapiebat monopoliu , tanquam factum ad commodum solius domini, & preiudicium subditorum, & super hoc potissimum insistit Soci. Sentit ergo secus esse,quado ita statueret dominus ob publicam utilitatem .sed quia Socin. adducit alia rationem,quia dominus infelior recognoscens superiore non potest statuere contra ius commune. Pro clara intelligentia huius dissicultatis uidendum est de duobus.Pti' mo an dominus prohibeatur sic statuere,tanquam contra ius commune,quo iure in re sua quilibet est moderator & arbiter. lin re mandata . C. manda.& sic auferen da non uidetur liberras subditis molendi ubi malu rint.Secundo an prohibeatur dominus sic statuere tanquam tale statutum cocernat praeiudicium aliorum haes Petratium molendina. st Circa primum i uidetur simpliciter dicendum .illiod dorandus cassi i non possit statutacddere. quia hoc uidetur de summiam perio, quod competit sedili principi.l.non ambigitur. C. deleg s.sed quod principi.institu .de iurenatu.gen.&civit. &ita in specio determinat Ane in i .imperium .col 3. uersic. ex praedita ctia deciditur.C.de iuris omni iudi. sequitur Iasi ibi cola s. circa s.&idem lacinit. omnes populi. col 3.uersi. pro clara intelligentia. .de iusti &sur.in I. lect.s miraris: quod imo domini habentes iurisdictiouem perpetuam posint statuta condere,tenet Bar.in l. omnes populi in
579쪽
prine.8squod quisque iuris,sequitur Alex. in cons. IE . col. 2. versiquantum autem ad proclamata .lib. . Dec.in consi. Isi'. l. r.circa fi. idem tenet Guido Papae q. 3s .
Sed puctus est, & dissicultas in quaestione ista. quia hoc
non uidetur procedere quando dominuq uellet statuere contra ius, ut per Soc. indi.consi. x et coL . libr. E.& tradit Imol.in cons.s . Alexan. in l.nemo potest. col. I. E.
de Ire. i.ob id iridetur. quod dominus non possit statuere , quod eius subditi vadant ad molendum & coqueri dum in eius molendinis,& furnis,quia istud uidetur cdua ius commune, quo i ure quilibet pstest molere & coquere ad arbitrium .Ex quibias inferri uidetur, quod maior sit potestas unius populi, quam unius domini habetis iurisdictionem perpetuam, quia populus potest statuere contra ius commune, ut per Imol.in d.consi. g. 6 Ad istud t respondetur,quod non obstat d. Bal & Iac bi de S. Georg.quia non procedit,quado dominus & inferiora principe uellet statuere contra ius commune ex causa publicae utilitatis . nam isto casu etiam inferior a principe potest alteri auferre re suam,& iuri coi derogare,siue per uia statuti, siue per uiam edicti generalis.ita
uersi. quinto probatur.libr. I I.Iason in d.I.omnes popuIi.in fine in prima lectilaa& in secunda lectura col. 1 circa finem in I. non solum .s. morte. col Eo.uersic. quinta coclusio.ffide operis noui nuntia. & in l. i.in primo no. C de precibus impe.oster. Itaque ex hoc capite non potuit Boerius reprobate dictum Bald & Iacob. de sancto Georgio. Videmus etiam,* ob causam publicae utilitatis possitnt cogi subditi ad uende una suas res pretio uiliora. l. si pendentes.s.si quid cloacarii ff. de ususruct.Alexand.in cons. Iso. col. I.lib.2. Similiter ob causam utilitatis pubi cae potest quis coet ad deputandum eius ne mora molendina.& similia au usum publicum recepta, copetenti mercede. Ang.in cons ros Inter ordina meta. in prin .per t. venditor.s si constat. com praedio. si inferior a princise ob causa utilitatis publicae pol alteri auferret
580쪽
ferre rem filam, si potest eum cogere ad uedendum rem pretio uiliori, quanto magis poterit c*gere siubditos ad coquendum in suo furno,& ad molendum in suo mole dino,siue per uiam statuti, siue per uia edicti Nec obit. quod dicit Boerius, quod hoc modo subdati semper c merentur ad molendu in moledinis domini, quia nego,
quando ex tali coactione solum obueniret utilitas do-mmo.Imo tunc solum cogentur, quando tota respubli- . caloci commodum sentiet,qui casus rarissime tamen accidere solet,quia uix fieri poterit,quod domini uelint deputare sua molendina,& furnos ad publicum compen- et dium ut supra dixi Circa secundum t an ualeat tale statutum cogen, subditos ad molendum & coquendum in molen d nis aut furnis domini uel ciuitatis , quando e set praeiudiciale alijs dominis molendinorum, quorum molendina per tale statutum breuioris reditur sui3 Boerius in d.quqstio. Ir s.tenet, quod non alleeat Calderi. inter consilia Anchara. in cons I r. ii si,quoa salet statutum Spoleti, per quod per indirectu subditi abstinebanta molendo in molendinis ecclesiae,quia per tale statutusebat praeiudicium ipsi ecclesiae.super quo facto ide etiaconsuluit collegi si Bononiense, ut patet in cons i3.intermn filia eiusdem Ancha.allegat etiam Anchar. in consi. 2'8. In territorio Addo Anchar. in consi. rss Optimis rationibus.ubi consuluit in eodem casu, in quo cosuluerunt Cald.& collegium Bononiense. quae eonsilia refert& sequitur Alexand. in consi. 2I I. col.s.lib. 2. Soci. in d. consi. 2 2. col. . lib. t. Ias In l. ciuitas cia si C. cert.pet. in l. quominus col. 1s q. et s.ff. de fluminibus. in I. colu . I.
post med .is de legibus. Vt iste secundus casus planius
intelligatur diuido eum in tres casus. Pr unus casus est, an ualeat tale satu tum in pranudicium ecesesi ' Secundus an ualeat in preiudicium laicorum subditorum ita uentibus. Tertius , an ualeat in preiudicium laicor uim non siibditorum statuentibus. ' circa primum catum in ecclesia, quod i statutum non ualeat tenent Cald. cot egium Bononiense, Anchara. Alexander, Socinus, Ia-on,& Boetius in locis supra allegat. quia talo statu tu uti uidetur