장음표시 사용
241쪽
la civitate secessio fuit, semperque nobilitatis opes diminutae sunt, et jus populi amplificatum. Sed plebes eo libere agitabat, quia nullius potentia Super leges erat; neque divitiis, aut superbia sed bona fama, factisque fortibus, nobilis ignobilem anteibat humillimus
quisque in armis, aut militia, nullius honestae rei egens, Satis sibi, Satisque patriae erat. Sed, ubi eos paulatim eXpulsos agris, inertia, atque inopia incertas domos hahere subegit; cepere aliena opeSPetere, libertatem suam cum republica venalem habere. Ita paulatim populus, qui dominus erat et cunctis gentibus imperitabat, dilap-SUS est; et pro communi imperio privatim sibi quisque servitutem peperit. Haec igitur multitudo primum malis moribus imbuta deinde in artes, vitasque varias dispalata, nullo modo inter Se Congruens, parum mihi quidem idonea videtur ad capessendam rempub. Caeterum, additis novis civibus, magna me Spe tenet, fore, Ut m- ne eXpergiscantur ad libertatem : quippe cum illis libertatis retinendae, tum his servitutis amittendae, cura orietur. HOS ego CenSeo, Permixtos cum veteribus novos in coloniis constituas ita et res militaris opulentior erit, et plebes bonis negotiis impedita malum publicum facere desinet. Sed non inscius neque impruden Sum, Cum ea Te agetur; quae saevitia, quaeve tempestates hominum nobilium futurae sint cum indignabuntur omnia funditu misceri, antiquis civibus hanc servitutem imponi, regnum denique ex libera civitate futurum, ubi unius munere multitudo ingens in civitatem pervenu rit Equidem ego sic apud animum meum statuo, malum facinUAin Se committere, qui incommodo rei p. gratiam sibi conciliet.
Ubi bonum publicum etiam privatim usui est, id vero dubitare aggredi, Socordiae, atque ignaviae duco M. Livio Druso semper consilium fuit, in tribunatu summa ope niti pro nobilitateri neque ullam rem in principio agere intendit, nisi illi auctores fierent: sed homines Tactiosi, quibus dolus atque malitia, si de cariora erant, ubi intellexerunt, per unum hominem n maximam bonCficium multis mortalibus clari videlicet et ' sibi quisque conscius, malo
Et scilicet quisque conscius sibi se esse anim malo atque insta . existimaverunt de Druso juxta ac de So.
Secessio. De iis iam saepius vidimus.
Armis. Ingeniose, ad vitandum' iu-
lologiam, Sallustio indignam DOuZa pro
armia, unius liter levi mutatione, timus repoSuit. Dispalata. Id At, dis p a, cum aliud dii genus vitae sequerentur. Hanc servitiitem. Id est, .ec omni atem induci, ut civibitat imponer a
nestius expressit, una primo publici boni rationem Lab iit. DOMO. Politicum viruin de isto Volteium divisse nequaquam 'igebit. n Fractiosi, De nobilibus loquitur, itemque seu tu,' ii Drusuim se a tui p- i aveniem per invidiam oppresserunt.
242쪽
atque infido animo esse dem Livio Druso tiria, ac de se existi
Inaverunt. Ita que metU, De per tantam gratiam Solus rerum potiretur contra eam nixi, sua ipsius consilia disturbaverunt. Ruptibi, imperator, majore cura fideque amici, et multa praesidia paranda Sunt, OStem adversum opprimere, strenuo homini haud dissicile est; occulta pericula neque facere, neque vitare, boni in promptu est. Igitur, ubi eos in civitatem adduxeris, quoniam quidem revocata plebes erit, in ea re maxime animum exercitatio, ut1 colantur boni mores concordia inter veteres et novos coaleScet.
Sed multo maximum bonum patriae, civibus tibi, liberis, postremo humanae genti, pepereris Si Studium pecuniae aut SuStuleris, aut, quoad res feret, minueris. Aliter neque privata res, neque publica, neque domi, neque militiae, regi potest. Nam ubi cupido divitiarum invasit, neque disciplina, neque artes bonae, neque ingenium ullum satis pollet quin animus magis, aut minus mature, postremo tamen succumbit. Saepe jam audivi, qui reges, quae civitates et nationeS, per opulentiam magna imperia amiserint quae per virtutem inopes ceperant. Id adeo haud mirandum est. Nam ubi bonus deteriorem divitiis magis clarum magisque acceptum Videt primo eatuat, multaque in pectore volvit sed ubi gloria honorem magis in dies, virtutem opulentia vincit animus ad voluptatem a vero deficit. Quippe gloria industria alitura ubi eam dempseris, ipsa per Se virtus amara, atque Spera St. Ρostremo 'ubi divitiae clarae habentur, ibi Omnia bona vilia sunt fides, probitas, pudor, pudicitia. Nam ad virtutem Luna, et ardua via est ad pecuniam, 'ua cuique lubet nititura et malis, et bonis rebus ea creatur. Ergo in primi auctoritatem pecuniae demitto: meque de capite, neque honore, ex copiis quisquam magis, aut minus, judicaverit; si neque praetor, neque INTERPRETATIO.
Quisque nititur ad pecuniam via quo cuiquo lubet
NOTAE. Contr eam. J Adeoque reipublicae qui benefacit illud quoque dissimulare debet ne ipsius beneficii invidia, etiam ab iis quibus benefacit, opprimatUr. Sua ipsius. J Alii Sua et ipsius Cro
povius mallet. Sua ipsorum. Caeterum iocus politicorum, Si ultu uspiam, me-clitatione dignUS. Gloria. Inanis illa, scilicet, cujus fundamentum non ES VirtuS. Glorici. J Hic vero gloriam veram,
aut quamlibet intellige. Mi.J Jamdiu usque adeo istud com
probatum est, ut omnium saeculorum e totius orbis, oraculum videatur interim eo preto, hodieque propemodum omnes
Vnti J Et istud consideratione dignum Simplex est siquidem et simplicis. sima virtusu atque in angustum ita Coarctata, ut neque in hanc, neque in illam, partam deflectere queat. g Neque de capite. J Id est, nullus dignitatem vel existimationem auxerit, Uel minuerat quod divitii cructus, vel Gesitu βtur, fuerit.
243쪽
consul e opulentia, Verum ex dignitate, creatur. Sed de magistratu facile populi judicium sit. Iudices a paucis probari, regnum est e pecunia legi, inhonestum. Quare omnes primae hilassis ς judicare placet, sed numero plures quam judicant. Neque ' Rhodios, neque alia civitates, unquam Suorum judiciorum poenituit: ubi promiscue dives, et pauper, ut cuique sors tulit, de maximis rebus, juxta ac de minimis disceptat. Sed de magistratibus creandis haud mihi quidem absurde placet lex, quam C. Gracchus in tribunatu promulgaverat ut ex confugis quinque classibus sorte centuriae vocarentur. Ita coaequati dignitate, pecunia, virtute anteire alius alium properabit nec ego magna remedia contra divitiaS statuo. Nam perinde omnes res laudantur, atque appetuntur, ut earum rerum Usus Si malitia praemiis exercetur. Ubi ea dempseris nemo omnium iratuito malus St. Caeterum avaritia, hellua sera immanis, intoleranda est: quae intendit, Oppida, agros, sana, atque domos, vastat divina clam humani Permi Scet neque exercitus neque moenia OhStant, quo minus Vi Sua penetret fama, pudicitia, liberis, patria, atque parentibus, cuncto mortales spoliat. Verum, si pecuniae decu ademeris magna illa vis avaritiae facile honis moribus vincetur. Atque haec ita sese habere, tametsi omnes seqiri atque iniqui memorent tamen tibi cum factione nobilitatis haud mediocriter certandum est cujus Si dolum caveris, alia omnia mproclivi erunt. Nam hi, si virtute satis valerent, magis aemuli honorum, quam invidi, essent. Quia deSidia, et inertia, et stupor eos, atque Orpedo invasit Strephlnt, obtrectant, alienam famam suum dedecus existimant Sed quid ego plura, quasi de ignotis, memo- INTERPRETΛTIO. Nemo omnium est mahis pro mehilo. Alia omnia erun assilia.
nam ad judicandum idonei fuerint. Claesis. J Classis pars est Civium, X censu in ordinem relata. In quinque Ver c asse cum Capite censorum centuria universum populum Romanum Servius Tullius diatribuit; quarum Classium prima, ut opulentiSSima, ita et potentissima erat. Iudicare. Id est, Diguo reputare et rubus Iudicandi minius co Eratu .d Vumero. Id est, Plures e Prima Classe constituendos, qui re ipsa populo jus dicerent. Rhodios. J Rhodus nobilis est insula maris editerranei inter Cyprum et
Ut cuique. Cuisue facilius toleraret
Cronovius, Si sequeretur cecidit non L.
lit itaque illi potius placet, u cum fors tulit nihil tamen necesse habeo
Conturiae. Non modo in classes populum tomanum Servius divisit, sed et classes in Centurias vero diviti hui maximam suceret potestatem, Trima classi dedit praero livam, ut prima Sulfi,gium ferret e X quo plerum ita e Veniebat, cum ea reliquis omnibus rata, polleret ut raro ab aliis classibus sui Tragium peteretur Grac Cinis, ut flebi primum et antiquum suu ni tis re Stitueret, volebat ut Sorte centuri e ad susi s.fa vocarentur Verum de his omnibus omnino adire opus S eos, qui ea cae
244쪽
rem M. Bibuli sortitudo, atque animi vis, in consulatum erupit: hebes lingua magis malus, quam callidus, ingenio. Quid ille audeat cui Consulatus, mariimum imperium, maximo dedecori fuit tAn L. Domitii magna vis est, cujus nullum membrum a flagitio aut facinore vacat Lingua vana, manus cruentae, pede fugaces; quae honeste nominari nequeant, inhonestissima. Unius tamen M. Catonis ingenium versutum loquaX, callidum, haud contemno. arantur haec disciplina Graecorum. Sed virtus, vigilantia, labos, apud Graecos nulla sunt. Quippe cum domi libertatem Suam per inertiam amiserinta censesne eorum praeceptis imperium haberi posses Reliqui de factione sunt inertissimi nobiles in quibus, Sicut in statua, praeter nomen, nihil est additamenti L. Posthum ius, et . Favonius, mihi videntur quasi magnae navi supervacua onera esse, ubi salvi pervenire visi sunt; si quid adversi coortum est, de illis potissimum jactura sit, quia pretii minimi sunt. Quoniam nunc uti mihi videor, de plebe renovenda corrigendaque disserui: de senatu, quae tibi agenda videntur, dicam. ostquam mihi aetas ingeniumque adolevit haud ferme armi S atque equis, corpus Xercui, sed animum in literis agitavi quod natura firmius erat, id in Iaboribus habui . Atque ego in ea vita multa legendo, atque audiendo, ita comperi; omnia regna civitateS, natione S, USque e proSperum imperium habuisse, dum apud eos vera consilia valuerunt: ubicumque gratia, timor, Voluptas, ea corrupere, pOS paulo imminutae opes, deinde ademptum imperium, postremo servitus imposita est. Equidem ego Sic apud animum meu ra statuo cuicumque in sua civitate amplior, illustriorque locus, quam aliis est, ei magnam curam esse reip. Nam caeteri Salva urbe, tantummodo libertas tuta est: qui per virtutem sibi divitias, decus, honorem, pepererunt ubi paulum inclinata resp. agitari coepit, multipliciter animus curis, atque laboribus fatigaturri aut gloriam, aut libertatem, aut rem familiarem defensat omnibus locis adest, festinat quanto in Secundis rebus florentior fuit tanto in adversis asperius, magisque anXie agitat. Igitur ubi plebe senatui, Sicut corpUS nimo, obedit, UUsque consilia consequitur patre consilio Valere decet, populo Supervacanea est calliditas. Itaque majores nostri, cum bellis asperrimis premerentur, equis, Viris, Pecunia amiSSa, nunquam defessi sunt armati de imperio certare. Non inopia aerarii, non vis hostium, non
Fortιtucti. Ironia eSt.b usumitii. J nobarbi nomine, qui con- sua ante aliquot annos suerat. Graeco iιm. J Certe non ita de Sallustio merita era Graecia.
Viticiunt. J Vetus editio, ut testatur
Carrio, habet usti sunt, pro quo Vaticana corrigit aut sunt: ipsius ingeniosa Sane Conjecti ra reponit iri armi Forte
ii hil mutandum. Iucturast. J Id est, in profundum tib jiciun ur.
245쪽
adversa res, ingentem eorum animum Subegit quin, quae virtute ceperant, Simul CUm anima retinerent. Atque ea magis fortibus consiliis, quam bonis proeliis, patrata sunt. Quippe apUd illos in res p. erat ei consulebant factio contra hoSte parabatur corpus atque ingenium, Patriae, non suae quisque potentiae, exercitabat. At hoc tempore, contra ea homine nobile S, quorum animo Socordia, atque
ignavia, invasit ignari laboris, hostium, militiae, domi factione instructi, per Uperbiam cuncti gentibu moderantur. Itaque patres, quorum consilio antea dubia resp. stabiliebatur OppreSSi, X aliena libidine, huc atque illuc fiuctuantes agitatur interdum alia, deinde alia decernunt ut eorum, qui dominantur, SimultaS, C arrogantia fert, ita bonum, maluntque publicum existimant. Quod si aut li-hertas aequa omnium, aut sententia obscurior esset majoribus opibus e Sp. et minus potens nobilitas SSet. Sed quoniam coaequari gratiam omnium dissicile est quippe cum S illi majorum virtus partam reliquerit gloriam, dignitatem, clientelas caetera multitudo pleraque inscia Sit Sententia eorum a metu libera. Ita occulto sibi quisque alterius potentia carior erat Libertas juxta bonis, et malis, Strenuis, et ignaVi optabilis est. Verum eam plerique metu deserunt, stultissimi mortales quod in certamine dubium est, quorsum accidat, id per inertiam in se, quasi victi, recipiunt. Igitur duabus rebus confirmari posse Senatum puto : Si numero auctus
per tabellam sententiam feret. Tabella . obtentui erit, quo magis animo libero facere audeat: in multitudine, et praesidii plus et Usus amplior est. Nam fere his tempestatibus, alii judiciis publicis, alii privatis suis, atque amicorum negotiis implicati, haud sane
NOTAE. Vnu. Id est, quae in iactione non
eati diversa. Salus est prosecto omnium membrorum societas et communicatio;
pcistis discordia et abalienatio. Obecurior. Obscurior est ipse Sallustius, dum minu Obscurum queritura torum Sententiam Badius intelligit de obsequi, quo omnes fere erga pauco Stenebantur, quodque illi minus cognitum fuisse auctor desiderasset. Ego vero hic agi crediderim de suffragiis, quae per tabellas, de quibuMetium postea Sallustius loquitur, serebantur; n CHUS- quam sententia uti ullo cognosci POSSet. Illis. Nobilibus, Scilicet. Curior Id est, ct in singulis per i
bellam, nemine conscio sententiiarn uiam dicere ιctierit, ni rea ibi et reipublicae ma- Εἰ qudm paucorum uperbiae, eustriagio uo
Quod. Servitutem intelligit, quae, quam in partem cadat, quamdiu pro libertate certatur, nullius Scire potest. i Per tu bellum. J Non unus fuit Semper apud Romanos Sententiam Suam diceridi moduS, ut neque apud alia gentes. Voce primo, deinde, ut major libertas esset, Per tabelluS. Sus tragici In Suum sepe bant. Qua de re, vide, in Primis, De lectum Latinitatis Oneto de Suitae at- tr. butram.
Obtentui. J Badius exponit ianendum. Ego ita intelligo ut tabella quasi velum fuerit et Operimentum, sub quo latitantes libere suifragia sua di&e
riri t. obtentui, id St, obtendendum et obtegendum.
li In multitudine. Istud vero disquisitione multa opus babet, atque pro multiplici rerum et PerSonarum ratione Stiimitandum.
246쪽
'reip. consiliis adsuerunt; neque eo magis occUpatio, quam superba imperia distinuere. Homines nobile cum pauci Senatoriis, quos id ditamenta factionis habent, quaecumque libuit probare, re prehendere, decernere, ea, uti libido tulit, secere. Verum ubi numero Senatorum Ucto, per tabellam Sententia dicentur illi supertitam suam dimittent, ubi iis obediendum erit, quibus antea crudelissime imperitabant. Forsitau imperator, perlectis literis desideres, quem numerum Senatorum fieri placeat quoque modo in multa et varia ossicia distribuatur et quoniam judicia primae classis mittenda putem, quae descriptio, qui numerus, in quoque genere, futurus
in. Ea mihi omnia generatim describere haud dissicile factu fuit;
sed prius laborandum visum est de summa consilii, idque tibi probandum verum esse. Si hoc itinere uti decreveris, caetera in promptuerunt. Volo ego conSilium me Um prudens, maximeque sui esse, Nam ubicumque tibi res prospera cedet, ibi mihi hona fama eveniet. Sed me illa magis cupido Xercet, ut quocumque modo, et quamprimum, resp. adjuvetur Libertatem gloria cariorem habeo; atque ego te oro, hortorque, ne Vclarrissimus imperator, Gallica gente Subacta, populi Rom. Summum atque invictum imperium tabescere vetustate, ac per Summam discordiam dilabi patiaris. Profecto, si id accidat, neque tibi nox, neque dies, curam animi sedaverit; quin insomniis exercitus, furibundus, Atque amens, alienata mente feraris. Namque mihi pro vero constat, omnium mortalium vitam divino numine 'invisi; neque bonum, neque malum facinus cujusquam pro nihilo haberi Sed e natura, diversa praemia bonos, malosqius, sequi. Interea forte ea tardius procedunt suus cui INTERPRETATIO. Ne cum sis clarisaimus imperator, iste. Suo minit in somniis vexatuS, stribundus, atquc meHS, emoth mente ferariS.
Namquepro ceris Comperi, mnium mortalium vitam diuino nu.
c Additamenta. Ita loquitur de ministris et satellitibus superbiae Paucorum, hoc est de iis, qui coeco obsequio Potentioribus, in omnibus suffragabantur.
. Quoniam.J Idist, quid de illis facien
Descriptio. Gall. v en sera e δε-
s Itinere. Id est, i prout ego admonui, ita acere deerre ia Curam.J Conscient e ungores intelsigit. Caeterum summa PI SCOPum suum Sallustius dissimulat. o Spectat tota oratio, ut Summum imperium Caesar occupet, Speran Se per eum, illos perSe-CUtUrum, a quibus senatu motus fuerat. Plurimus ad hanc em causas subteXuit,
at gloriam potissimum, qua sere sola Julius movebatur. Neque id tantum, cum virtute gloriam ita copulat, ut nisi obtemperet magnanimus imperator non modo gloriae, sed virtuti, sed patriae, terga vertisse videatur.
247쪽
DE LAMATI IN M. CICERONEM. 241
que animus e conscientia spem praebet. Quod si tecum patria atque parentes possent loqui, Scilicet haec tibi dicerent O Caesar nos te genuimus, sortissimi viri, in optima urbe, decus, praesidicinaque nobis, hostibus terrorem. Quae multi laboribus, et periculi ceperamus, ea tibi nascenti cum anima simul tradimus, patriam maximam in terris domum, familiamque in patria clarissimamri praeterea honas artes, honestas i Uitias postremo omnia honestamenta pacisa et praemia belli. ro his amplissimis beneficiis non flagitium a te, neque malum facinus, petimus Sed uti libertatem eversam restitua8. Qua re patrata, profecto per gentes Omnes fama virtutis tuae volitabit. Namque hac tempestate, tametsi domi militiaeque praeclara facinora egisti tamen gloria tua cum multis viris fortihus aequalis est: si vero urbem amplissimo nomine, et maximo imperio, prope jam ab occasu restitueris quis te clarior, qui major, in terris fuerit Ruippe si morbo jam aut fato huic imperio secus accidat; cui da-hiam est, quin per orbem terrarum aStitaS bella, caedes, oriantur Quod si tibi bona lubido fit it patriae, parentibus, gratificandi po- Stero tempore, re P. Te Stituta, Super Omne mortAle gloria agnita, tuaque unius Or vita clarior erit. Nam Vivo interdum fortuna, saepe invidia fatigat: ubi anima naturae cessit, demptis obtrectationibus ipsa se virtus magis magisque extollit. Quae mihi utilia factu visa Sunt, quaeque tibi usui fore credidi, quam paucissimis potui, perscrip si Caeterum deos immortale obte Stor, uti, quocum iri modo ageS, ea re tibi reique publicae, prospere Veniat. INTERPRETATIO.
Nos fortissimi viri genuimus Si ver restitueris prope an te in urbe optimia, ut is nobis de-i ab interitu urbem, cui uomen esscus, Erc. amplissimum. c.
C. S.ALLUSTII CIM SPII M. TULLIUM CICERONEM
GRAVITER, et iniquo animo maledicta tua paterer, M. Tulli, si te scirem jucticio magis, quam morbo animi, petulantia ista uti. Sed, quoniam in te neque modum, neque mode Stium ullam animadverto, respondebo tibi: uti, Si quam maledicendo Voluptatem cepisti, ea in ma, audiendo amittas. Ubi querari uos implorem P. C. diripi
248쪽
rem p. atque audacissimo cuique esse hierfidiae An apud populum
Rom. qui ita largitionibus corruptus St, Ut SeSe, aes rtuna Sua Uenales habeati An apud vos, P. C. quorum auctoritas turpissimo Cui
que et sceleratissimo, ludibro est Ubi M. Tullius leges, judicia populi Rom. defendit, atque in hoc ordine ita moderatur, quaSi unus reliquus ex samilia viri clarissimi Scipionis Africani ac non reptilius, accitus, ac paulo ante insitus, huic urbi civis. An vero, M. Tulli, facta ac dicta tua obscura sunt i An non ita a pueritia vixisti, uti nihil flagitiosum corpori tuo putares, quod alteri collibuisses Scilicet istam immoderatam eloquentiam apud M. Pisonem non pudicitis jactura perdidicisti totaque minime mirandum est, si eam flagitiose venditas, quam turpissime parasti. Verum, ut opinior, splendor domesticus tibi animo attolli uxor Sacrilega, ac periuris delibuta : filia matris pellex, tibi jucundior, atque obsequentior, quam parenti par est. Domum ipsam tuam vi, et rapinis, funestam tibi ac tuis comparasti videlicet uti nos commonefacias, quam conVerSa Sit re Sp. cum in ea domo habitas, homo flagitiosissime, quae P. Crassii, viri consularis, fuit. Atque haec cum ita sint, tamen Cicero S se dicit in consilio deorum immortalium fuisse inde missum huic urbi, civibusque custodem, absque cornificis nomine, qui civitatis incommodum in gloriam suam ponit quasi vero non illius conjurationis causa aerit consulatus tuus. et idcirco resp. disjecta eo tempore, quo te custodem habebat. Sed . ut opinor, illa te magis extollunt, quae post consulatum cum Terentia uxore de rep. consuluisti, cum legis in Plautis judicia domi facie has is conjuratis alio morte alio pecunia condemnabas cum tibi alius ausculanam, alius ' Pompeianam villam, aedificabat alius
Audaeistimo. J Totum istud in unum Ciceronem recidit. Pe sidite. J Badianus codex habet perfiliae locum. Verum optime viderunt alii hanc e margine irrepsisse in teX- tum, imperitia, X plicationem. Caete
Defencit. Ut Ciceronem dedecoret, vult collapsam penitus videri rempublicam, in qua ille dominetur. CollibritSset. Turpitudinem notat
Splendor. J Ironia. Obseptientior obscoena et flagitiosationeste modo et vere) Carpit. g Ne dicit. Perverse istud ex Cicero.
h Albaque carnisicia nomine. Ideo dicit, nuduCiserone invigilan te, Lentulus aliique Catilinae populares in arcere necatet
suePint. Incommodum. J Verum est ob immitanentem reipublici a Catilina calamita, tem, Consulatum . Gllio mandatum suisse eumque exeo gloriam maximam nactum eSS at quam subtiliter, tam et PerverSe crimen parricidarum cum Ciceronis laude quisque hic est declamator, Confundit.
l. Plautiae. J Haec a Plautio tribuno plebis adjuvante Catulo lata est ut de eorum Capite quereretur, qui adversus rem publicam coiriuravissent,inc. Ttisculanani. Tusculum oppidum fuit Latii, non longe a Itoma ad Ortum, ubi Cicero villam illo nomine habuit.
in Pompeianum. J Duodecimo, PluS minus a Neapoli, milliari
249쪽
domum emebat qui vero nihil poterat, is erat calumniae proximus; i aut domum tuam oppugnatum venerat, aut insidias senathai fecerat: denique de eo tibi ' compertum erat. Quae si tibi falsa objicio redde rationem, quantum patrimonii acceperis quid tibi litibus accreverit qua e pecunia domum paraveris, Tu8culanam, et Pompeianam infinito sumptu aedificaveris. Aut Si retices cui dubium pote StaeSSe, quin opulentiam istam ex sanguine et visceribus civium paraveris Verum, Ut opinor, homo novus ' Arpinas, ex C. Marii familia,
ejus virtutem imitatur contemnit simultatem hominum nobilium, populi R. curam habet neque terrore neque gratia, Commovetiar. Illud vero amicitiae tantum ac virtutis si est animi Immo vero homo levissimus, supplex inimicis amicis contumeliosus modo harum, modo illarum, partium fidus nemini; levissimu Senator, mercena-Tiu patronus cujus nulla pars corporis a turpitudine vacat lingua Vana manUS a Pacissimae, gula immenSa, Pede fugaces quae honeste nominari non possunt, inhonestissima. Atque is, cum eiusmodi sit, tamen audet dicere : O fortunatam natam me consule Romam sTe consule fortunatam, Cicero Imm vero infelicem et miseram, quae crudelissimam proscriptionem civium Perpe Ssa St: Cum tu, Perturbata rep. metu perculsos omne bono parere crudelitati tuae cogeba cum omnia judscia, omnes leges in tua lubidine erant cum tu, sublata lege Porcia, erepta libertate, omnium nostrum vitae, necisque potestatem ad te unum revocavera S. Atque parum est, quod impune fecisti, verum etiam commemorando X probras neque licet Loblivisci servitutis suae. Egeris, oro te, Cicero, perfeceris quodlibet satis est perpessos essea etiamne aures noStra φ Odio tuo
onerabis i Etiamne molestissimis verbis insectaberis Cedant ariet et
Eae C. Viarii. Ideo dicit, quod et
Marius, cujus virtus maxime enituerat, Arpino oriundus e SSet. Est animi. Id St, u ea tantum habet virtute Cicero' e rationestissima. Jam Supra eadem exprobravit. f O fortunatam. J Versus scripsit Cicero de Suo consulatu, quorum hic unus eSt, quem Juvenali non obscure tan- qu.im ridendum reprehendit. Proscriptio iem. Dicit non juste multatos fuisse qui cum Catilina conjuraverant. Non ira arbitrati sunt honi ci- es' interim Ob 8 vatam tunc tomporis
rempublicam a Clodio et aliis seditiosis
ad exilium Cicero com Pul SUS St. limo cici. De ea vide Supra, P. q. Nevoci Derias. Per Enatii. leCretum, Viderent conariles ne urti tres=ublica leti' menti caperet. Nam PS urbi praesidio relictus suit, Antonius Collega Conjura.
Obliviesci. Hoc ideo dicit, quod Ci- ei diligentiae suae in liberanda republica saepius mentionen secerat. Me i,. , Quasi dicat, 2 to, vim ni
in dis. Hic vim liabet peculiarem: significat enim odium, importunitatem C re niaxime od
250쪽
togae concedat laurea lingum. Quasi vero togatus, et non armatus, ea, quae gloriari S confeceris atque inter te, Sullamque dictatorem, Praeter nomen imperii, quidquam interfuit. Sed quid ego plura de tua insolentia commemorem, quem minerva omne arte edocuit, Ioniter optimus maximus in consilio deorum admisit, Italia exulem humeris suis deportavit Oro te, Romule Arpinas, qui egregia tua virtute omnes ' Paulos, FabioS, Scipiones, Superasti; quem tan
dem locum in hac civitate obtines Quae tibi partes rei p. placent t Quem amicum, quem inimicum habes ' Cui in civitate fecisti insidias ancillare. Quo jure cum de exsilio tuo Dyracchio redisti,
Cum Sequere S QUOS tvrannos appellaba S, eorum nunc potentiae faves qui tibi ante optimates videbantur, eosdem nunc dementi S ac furio-Sos, vocas. Vatini Causam agis: de Se Xtio male existimas : Bibulum petulantissimis verbis sedis laudas Caesarem quem maxime odisti, ei maxime obsequeris V aliud stans aliud sedens
de re p. sentis his maledicis, in illos odisti, levissime transfuga neque in hac neque in illa, parte fidem habes.
INTERPRETATIO. Oroae ex lauro tradatur linguae et eloquentice.
NOTAE. diinnerva. I lio nomine Pallas dicta
est, de belli et sapientiae. Ciceronem vero irridet auctor, quasi se a inerva edoctum Jacti tu SSet. Romule. Ρer amaram iri Sionem. Paulos Illustris Simo viros reCentiet, ut Ciceronem irrideat. otiores Vero Sunt Omnes, quam ut quidquam de iis dicatur. dicii tes J Vult Ructor CicCronem maX-imum videri tenebrionem, et, ut O Stea
dicit, levissimum transfugama qui modo Cum his, modo faciat cum illis hodie
Cum lino, Cra Cum altero conjunctu Sit.
Quem amic m. J Hunc locum non intelligere se ingenue fatetur Glarean US, vir alloqui doctissimus quod quidem mirarer, nisi quotidie ad res apertis Si
mas caligare Culo SentiremuS. Sen Sus ero est, Ciceronem e modo Cum omni .hu vixisse, ut quinam amici, quinam mimici essent, nulluS POSSE Cognoscere
non enim placet Thysii expositio.s i. J Videtur aliquem ante elios indicare, cui Cicero ancillarum more serviverit eumque, Cum Caesar tun tem poris Roma abesset, crediderim fuisse Pompeium ; neque enim ejus semper is Ciceronis una et eadem fuit voluntas.
Vatinii. J Tribunus fuit plebis, Senatui maxime exosus, in quem Cicero orationem habuit hie Sextio. Pro isto eam quam modo diximus Cicero habuit orationem. Bibulum. Hic cum Caesare con Sulfuit, eique frustra restitit, cum legem
agrariam rogaret tum vero inter Ciceronem et Cae Sarem non conVeni Chat.
Aliud stans. Ja est, liud dicis, tiliuia