Institutio astronomica iuxta hypotheseis tam veterum, quam Copernici, et Tychonis. Dictata à Petro Gassendo ... Eiusdem Oratio inaguralis iteratò edita

32쪽

Maximi quatenus eorum quilibet Sphqram induadparteis aequaleis dispescit Horizon puta, ac Meridia

nus,intra quos immobileis reliqui volvuntur ac praeterea AEquator, Colurique duo, et odiacus, seu ci cuius latior, secundum cuius medium ea ducitur, quae lappellatii Ecliptica linea . . Quatuor autem dicuntur Minores,quatenus eorum

quilibet Sphaeram diuidit in duas parteis inaequa- leis latio Tropici nempe, duo Polare. qui etiam na cum AEquatore ideo Paralleli vocantiir, quὀd a se inuicem undique equidistent Quod obiter Zodiacum circulum esse latum dixi, supponit esse reliquos indivisibileis concipiendos utcumque in Sphςra cales non habeantur, quod tales parari, compingique non Valeant. Concipiendos autem addo, quatenus illi non oculis, sed mente sola

percipiuntur horizonte tamen excepto cum eos in caelo requirimUS.

Et sunt alii quidem preterea in si intelligenda circuh; sed de illis erit posterius dicendum. Adnotandum hete, Quemvis circulum diuid solere in gradus, seu parteis quaicis 6 o. quemlibet gradum subdiuisum intelligi in so particulas, quas Prima Minuta. Minuta etiam simpliciter vocant: ac pari ratione, larumque quodlibet Minutum primum subdistinctum intelligi in o. vocata Secunda; quodlibet secundum in I O. Tertia, ita deinceps, si quid opus fuerit, in Quarta, Quinta, c.

Quo modo etiam diviis Dic ut libras . solat H in subdiuidinis o Minuta primalaquodlibin o. iecunda quodlibet secta luia in tertia AE c.

33쪽

CAPUT II. De vocat Calest Globo, quatenis idem cum Sphaeris S ' circuli Sphqrae memorati reprςsentac

ri etiam in eo, qui manibus omnium vulgo teritur, appellaturque Globus Cςlestis ridemqtur adeo cum Sphqra est sique sunt in Sphira inania circulo- .rum mobilium interstitia, oppleta esse, contornate que , illis Stellarum maginibus insignita intelli

gantur.

scilicet aliunde superficies Globi reprςsentat nobis Firmamenti faciem , prospectumve Stellarum fixarum ,redactarum pridem in certas Figuras, seu ma gines, quas mei φαοῦς, seu Constellationes, Siona cγlestia appellant quasque, quia Aratus, post Eudoxum,deshripssit,iaon destini, qui glestem Globum Focilen Axat am Sph ram. Fuere porro Constellationes a priscis usque tempo cibus distincte 8 comprehendentes stellas in Grς-cia, totaque Orbis terr cognita tunc parte conspicuas. Sunt vero ea iis 12 descriptς in Zodiaco, 11. ad Zodiaci Boream 13. ad Austrum eiusdem: expri- inique solent his carminibus.

In is Signifer bis x crisia Signa;

Suntque Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, mrgo. Libra, Scorpius, Arcitenem, Caper, Amphora, Pisces Ad Boream vero ter septem consticiuntur: Vrsa Minor, Misor, Custos,Draco, Gemma, Genuiue,

34쪽

Denique comem ter quinque notanin ad Austrum: Cetus, oe Eridanus, Lepus, nimbosud Orion, i, Sir , o Procyon Argo ratis, H dra 7 e, Crater, Corvus, Centaurus, Lulpus, Ara Coronaque, Piscis. Nuperis autem temporibus,, postquam nauigas do in Austrum deiecitς sunt Stella, quς fuerant Pris cis inconspicus, distinctς sunt preterea Constellatio ues duodecim, quq hocce disticho continentur, Phoenix, Grin, in M, thias, Pavo, Anser, Hadrus, Passer Apita, Triquetrum Musca, Chamaeque eon. Prςtereo vero quas lana minores Constellationes designatas in majoribus illis fuisse, vir Pleiadas , Hyadas in Tauro Pa ςsepe,&Asellos in Cancro: Capellam, ac Haedos in Auriga, &c. Praetereo aetiam aliquas stellas in ipsarum Constellationum interstitiis quasi reiici as , ideo Informe is appellari, quod extra Formas Imaginesve, ad quas

csterae attinent, Visantur.

Prstereo demum, cum forent pridem teli potissmium conspicuς numerat milles, Qviginti due fuisse earum praecipuas dictas Magnitudinis esse Pri mae, quales sunt Sirius dictus Canis major, MCani

cula)itemque Lyra,Capella, Ares urus, aliae nonnihil minores,Secundae, quales sunt, Polaris vocata in extrema cauda Vr minoris & qine in Ursa maiore appellantur Septentriones: non nihil adhuc minores,

Fuitiae, rursus Quarta, Quinta, Sextae, adiurastis

35쪽

Xerunt.

An adnotabo Nebulosas, ut vocatum Praesepe Can s.cti deprehensas esse telescopio, opticove tubo nia hil esse aliud,quam aggeries aliquas minutissimarum

stellarum, quarum coniunct: e lucul speciem albo . .ris , ac veluti nubeculae cuiusdam creent λAn, deprehensum quoque esse, Lacteum circulum P. in Globo descriptum, teteribus habitum pro vndecimo, ipsoque, Zodiaci instar, lates circulo, ni hi esse aliud, quam toxturam quandam eiusmodi nubecularum, seu ineffabilem stellularum minutis simarum congeriem , qualem iampridem Democrita tias apud Plutarchum coniecerat

repriae Θntata in medio phara Terra.

I cum globulus, qui in medio Sphaerde reprae

lantare Terram sit dictus; ideo sciendum impriniis est, esse Terram formae Globosae meqhae enim montes valles hi ipsius rotunditati magis officiunt spectata nimirum ambitus amplitudine 'liam malo aranti granulosita cutis.

Et probant quidem Physici hanc rotunditatem χ ο

coitione omnium partium, quae ex aequo in centriuia institantur Sed Astronomi eam conuinclint ex eo lquod tende tibus in Boream, Austrumve,aliae, aliaeq, caeli partes hein retegalitur, inde occultentur, Polus conspicuus euadat heine elatior, inde depressior

36쪽

occidentem, astra videat citius,tardiusve oriri, o Oc cidere iratque adeo, dum Luna, v. c. patitur Eclipsin, qui est orientalior, plureis horas a meridie, aut m dii nocte numere qui occidentalior paucioreS- . - νου Est vel nomine Globi Terrae comprehendenda g si aut Aqua quatenus quae , dc eoae partes Ver sus idem centrum conspirant, maris superficies siccum crrcstii continuatur, ut eadem, tiae dicta mox sunt, nauigantibus in Boxeam, Auitiumve, rursus ad ortum, occasiumve positis contingant , ac vel illud probat non eis maris superficiem planam, quod a Portu soluentibus cera sensim sic occultetur agibbo maris videlicet ut nulla denique appareat. Ne memorem umbram, quae in disco Lunae Eclipsin I

tientis a Terrae,ri Maris superficie creatur,eis perinde circularem,

Deinde, esse Terram in centro Mundi atque ideo centrum ipsius cum centro Mundi idem esses proba ri a Physi s ex recessu omnium grauium a Mundi

superficie, conssuxuque in eius eiurum, quo rece

dere Alcendere sit in quo minde Terra qui si suis ponderibus librati teneatur. Probari vero ab Astronomis, ex eo , quod alioquin non appareret Modus in duo Hemisphaelia diuisus amplius idcirco aut minus, quam sex signa Zodiaci supra Terram conspicerentui , miodque Eclipses uitae non contingerent ii oppositione cum Sole ex diametro facta Terra scilicet non interciliente aliaque sim,

37쪽

xsisto NoM1 Cci ,3 Ad haec licet Terra ambitu suo contineat leucas mediocreis seu qualium una ex Italicis tribus mill1aribus conficitur octies mille, o proxime octingentas: esse eam tamen, ad Firmamentum dum comparatur, quasi punctum; idque probari, itatenus,Vbicumque oculus in Terra sit, linii lium caeli conspicit, uri decumque Stellas aspiciat, eas neque maiores, neque minores deprehendri Quit etiam dici posse punctum

ad caelum Solis comparatam, prout videmus umbras Solis circa lustrumentorum, horologiorum centra non milius regulariter, quam circa Terrae centrum moueri plane, ut si inter Terrae superficiem, Jecenotrum nihil interesser. Denique Terram in medio Mundi constitutamqvilescere, ex eo probari solere, quod neque mouea tu motu recto , quia exiret ex ipso centro, sicque ascenderet, quod grauitati eius repugnat neque circulari quia id non potest , neque circa propritim neque circa alienum axem Nam si moueretur qui dem circa proprium axem versus ortum , exsistencia in aere omnia, ut nubes, Qvolucres apparerent ferri in occasum nihilque praeterea secundum perpenditaculum caderet secus ac fieri bseruatur. Si circa alieniim variaretur nobis in Terrae superficie qui a

centibus P6li altitudo , quod nusquam contingit

38쪽

HI 'E praemissis de Globulo Terram,

quam repraesentante, dicendum quidpiam viceretur de Interstitio, quod inter illum, compagi- itemque circulorum est, quasi referente Aerem, ' Ignem Verum quia seu Aer nihil aliud est, quam textura halituum, corpusculorumve ex terra, laqua prodeuntium, Δ vix ad paucorium milliarium altitudinem assurgentium , seu non exstat sub Luna Ignis ille, cuius crassitudo sit laticarum plusquam septua-- millium; sed ab aere usque crasso, terrenoque, luccedens est ad Lunam usque purissimus aether, auia ve, ut Iam dicunt, aetherea ; idcirco necesse non est, ut quidpiam hei de Aere, Igne-ve illo comminiscamur.

Adnotandum est potius circa Axem, quo Globulus ille in medio huiusce interiliti stillentatur, non sustentari quidem similiter Torram Axe ullo visibili, qui ad ipsiim caelum terminetiui , sed intelligi tamen lineam indiuiduam per ipsius ac Mundi centrum transeuntem, quae heinc inde producta ad usque Pr,mum mobile, in ea duo milies a desinat,quae appellant Polos, seu Cardines Mundi , adeo proinde, ut Poli Mundi nihil aliud sint, quam extrema Axis. Diximus iam horum Polorum unum esse Boreum. seu Septentrionalem, alium usi rinum,seu Meridi m in Ille auteni solet praeterea dici Asicus a vici

39쪽

As TR No Micae Lib. L. rua Vrsae geminae, quae Graecis , o quippeis iam diximus ab eius vicinia reciproce dici Polarem eam Stellam,quae in caudae Vrsae minoris extremo est sita, ac ab ipso illat, hocce tempore, tuo gradus cum tribus quintis iste vero Antarcticus, quod sit Arctico

e regione.

Appellantur auten Poli seu Cardines Mundi,quod praecipua pars udi, caelorum nempe Machina super

ipsis dietim vertatur παλαῖ enim vertere est coue

sone integram ab ortu in occasum perficiat. Notum est fuisse quoque Polos Vertices latine avertendo di chos, ac Poetam propterea ita expressisse conspicuum nobis Arcticum QAntar cum inconspicuum. Hic me nobis semper'blimis, at istum

Sub pedibat ux atra videt, Asitiessae profundi. Quin-etiam Poli Mundi dicuntur acetiam Primi Mobilis vidistinguantur a Zodiaci Polis, super ubbus scilicet fiunt coiiuersionς propriae Secundorum Mobilium , siue caelorum inferiorum eaeque tendo 1 do ab occasu in ortum oblique imprimis autem ipsius solis , qui quod continenter incedat per lineam dictam Eclipticam, idcirco Pol Eclipticae praecipui

sunt, do frequentius nominitantur. Heinc Mundi quoque Axis vocatur, qui termina tur ad Polos Mundi de cisca quem exti tota caelorum Machina diurno illo motu intelligit aes, cum Axis Zodiaci ille sit, qui etiam per terram traij ci intellectus, ad inferiores caelos terminatur,4 circa quo fieri concipimus propriam cultisque conuersionem.

Vnde , solunt in quibusdaSphaeris concludit; mei

40쪽

Iss 1YNTIONI sculi, tum portione axium,quibus caeli, axes,solis, aciuta e potistimum, reprcsentari qua latenus possint. Tametsi vero quilibet Avis per mediam trajeci Iis terram concipiatur , quia nullus est tamen praeter Mandanum fixus, idcirco hic solus, qua parte X ter'ra heinc inde quasi egreditur, duo in terra designax puncta, quaeqtidd directe subjiciantur caelestibus PQ-lis, dicuntur ipsa quoque Poli ipsius terra videlicet)

alter qui dena similiter Arcticus, seu Boreus, alter Antarcticus, set Austrinus. CAP. V.

De Hor onte.

AD Circulos quod attinet, ille Horizon dicitur,

qui in Sphaera extinius est,in caeterras ambit. Repraesentat vero in Mundo illum circulum, quidum in planitie versamur, oculos' eircumducinatis, apparet nobis quasi quaedam culi, terraeque commis sura , ac iidcirco Graece F, G Latine Finiens, Finitorque dicitur, quὁd quicqii id, idemus ex terra, definiat;&partem etiam caeli visam a non visa dirimat; duo iii Hemisphaeria quae vocant Stiperius, Inferiusque distinguai .

Is pst, supra quem emergentia Aria oriri dicunturi infra quem labentia dictititur occidere. Quamvis autem ci leton respectu cuiusque specialis terrae loci immobilis sit; uniuerse tamen concipiendus mutabilis,li, hiatemis dum lochim in terra mutamus, ctiam Horiz0ntem mutamiis