장음표시 사용
41쪽
Potest vero Sphaerae Horizon hanc Varietatena re-lpraesentare, quatenus tametsi non moueatur ipse circa Sphaeram reliquam , mobilis est tamen reliqua Sphaera intra ipsum Pac nihil interest, utrius sit motarus, ut eadem creari mutatio appareat. Creatur porro illa mutatio ob convexitatem superficiei terrae, ac illius speciatim pollionis,quam cir- cuspicimus Quippe etiam quae libellata ess,licet plana esse adsensum appa 1 eat; est tamen reipsa leuiter deue Tai atque idcirco, dum movemur, aliquid ipsius ex Vna parte deperditur, aliquid ex opposita resarcitur. Quod dico vero superficiem Terra etiam libella tam non esse planam, sed deuexam, intelligitur vel ex ipso matri, quod sponte se ad libellam componens, componit se sinati in orbi utarem figuram utcumque illa in paruo spatio plana, siue recta ad sensum videaturi ac apropter usurpari soleat ad libellandum, probandumve num quaepiam area plana sit. Ex hoc obire intelligitur, nulla duo per pendicula esse reipsa parallela , atque idcirco neque duos etiam vicinos parietes ad perpendiculum erectos parallelos esse, utcumque esse ad sensum appa
centro sunt, si producta intelligantur ut perspicue vel ex
42쪽
Jo IN TI Pometa Quod hela attingendum de Recto, obliquo, Parallelo Horizonte foret, peragetur postea commo-
Adnotandum heic sol im, distingui a quibusdam
Horizontem duplicem, Sensibilem , ac Rationalem. Et Sensibilem quidem esse eum, qui hactenuo descriptus est,quatenusPlanities apparet, Rationalem Ver eum, qui appareret, si terra bisecta, sialtero dimidio evanido facto, e centro circumspiceretur. Intelligi utrumque licet ex Figura apposita, in qua
circulo interiore referente Terram,exteriore Caelum,
ainea per centrum transitens repraesentat Rationalem,& quae superficiem contingit, Sensibilem Ambae au- γ tem parallelae in caelum usque prodiicuntur itintelligamus acceptum in caelotantum interuallum,quanta semidiameter terrae est, habitum iri quasi punctum lineis puta coire visis, ob immensam distantiam)sicque stellam in eodem loco visum iri, siue ex ter ora superficie, siue exesus centro videatii L
Meridiano.Li v in Sphaera circulus, intra quem immotum caeteri mouentur, Meridianus est: Is ne -
43쪽
Aset nouo Micin Lb. t tirpe quiri Horizontem ad rectos secat angulos, Laxis
extrenaa, seu Polos sustentat. Repraesentat autem in Mundo illum circulium,' quem transire concipimus per polos Mundi, perque duo puncta, quorum unum vertici imminens Verti- .cale dicitur,4 voce Arabica frequenter Zenith; alis
tum ipsi sub pedibus oppositum appellatur Nadir , ne natariorem haec duo puncta quasi Horizontis polos
Is diuidens Mundum in duo Hemispha ria, quo eram alteruria Orientale, alterum Occidentale sit,ided Meridianus vocatur, quod quoties Sol ad ipsum emergit, Meridies creetur , distans nempe tunc aequis interuallis ab ortus, occasus puncti, ut proinde quantum ab ortu transactum fuerit ei oris,tantum transigendum ad occasum restet. Praetereo autem ut pars Meridiani superior diu num tempus in duas aequales parteis diuidit , ita infe-1iorem in duas aequaleis nocturnuna secare. Quod sit porro in Sphaera Meridianus immotus,
repraesentat quidem specialis cuiusque loci Meridiamini, qui ipse quoque est inuatiatus erum quia
quoties seu in ortum, seu in occastim desse stimus, sub nouis, nouisque Meridianis sumus; idcirco plu- reis, ac varios Meridianos non repraesentat, nisi quatenus Sphartae reliquae.emotione ni instar plurium . In ortum vero, seu occasum dico iam si quis di- recte in Boream , Austrum-ve iter feceries; erit illi semper idem Meridianus.
lotum est proinde, cur iis, qui sub eodem sunt
44쪽
va INSTITUTIO Nis Meridiano,Meridie contingat eodem tempore edo ij qui sunt sub orientaliore, conisasgat maturius ijs, qui sub magis occiduo, tardius, quod Sol nimiium illis prius, istis posterius Meridianum attingat. Notandum autem, cum Sidera ad Meridianum usque ascendant , ex eo deinceps descendant ideo, α maximam cuiusque altitudinem dici Meridianam,
despunctum illud Meridians per quod transit, dici Medium caeli, respectu ipsius,uti rimum dicituri quod illi e regione oppositiam sub terra est.
Notandum etiam Eleuationem, siue Alcitudinem Pol in unaquaque regione nihil esse aliud, quam Meridiani arcum,qui inter Horizonterei, Polumque elatum incercipitur, cuiusque complementum ad usqueZenith, siue ad quadrantem circuli, est semper aequale altitudini AEquatoriS. Sic nimirum, cum in hac vi be Parisines, exempli causa, Altitudo Pol sit 8. graduum, A JO. Minutorum , illius complementum, siue altitudo A. qua oris i. graduuna, i inutorum ad erit.
AEquator, circulorum in Sphaera Mobilium praecipuus, is es qui ab viroque Mundi Polo equis undique distat interuallis. Quare lepraesentat in acto illum circulum, 'uem concipimus ab Vzroque polo ex aequo distare,
45쪽
ν TAE Izae Iib Lac Mundum ita duo Hemisphaeria, alterum Boreale, alterum Australe partiri. Dicitur vero etiam Equinoctialis dicunt Graeci potius Ῥεεινὸν , siue quidialem 1 quod Sol bis in anno, hoc est sub diem ΣΟ. Mariij, 43. Septembris eum secans nempe qua principia Signorum Alietis, Librae sunt duo creet Equinoctia exaeqllet enocteis diebus, ob aequalem moram supra infraque
horizontem, quatenus sectus ab horizonte Equa retor in duas abit parteis, alteram superiorem, alteram inferiorem, constanter aequaleis. Vides obiter, nomine Diei heicante id moram Solis supra horizontem nomine Noctis moram ii fraci nempe quod vocant tam matutinum , quam vespertinum Crepusculum computari in noctenas
Reticendum alitem non est, esse quatorem pra cipuam Temporis mensuram, quatenus ipse praecipue est, penes quem primi Mobilis reuolutio attendi-itur Adebui, si integra , seu 36o. graduum aim addita particula, de qua infra,reuolutio sit, di iratio sit vinius diei sumpto iam nempe die alio sensu in partis solum vigesimae quartae, siue graduum 1 d iratio sit unius horae , atque ita de caeteris.
HX quatuor circulis AEquatori parallelis, 1io, qui heinc inde in Sphaera propiores sunt, Tro pici sum.
46쪽
1 INsTIT UT IONI; Repraesentant illi in caelo duos circulos a sole des
criptos; num curia accessit maxime ad Boream alaterum, cum discessit maxime ad 'Austrum, unde cx propter εα ωα conuesiones , dicuntur e nio , quasi
Conuersori', quod Sol, ubi ab A quatore ad ipsos Lque promotus est, non prGgrediatur ulterius, sed redeat versus AEquatorem.
Et circulus quidem, qui ad Boream, dicitur vulgo Tropicus Cancri, qxiod Cancri Signum in eo incipiat inui vero ad Austrum, Tropicus Capricoria quod ab eo incipiat Si num Capricorni. Dicim ille praeterea circulus statis, qu0d Sole in ipso versante AElias incipiat iste circulus Hyemis, quod Sole in ipso exsistente incipiat Hyems intellige respectu nostri , qui ad Boream degimus. Quin-etiam ille vocari solet circulus Solstiti alti, iquod Sole ipsum occupante, summeque, nostri respectu, alto, creetii Solstitium diei maximi hic circi liis Solstiti lini,quod constitrito in illo Sole, totabis quidem summe depresse diei nainimi Solstitium
Notum vero est Solstitium vocatum , quod diei hoc est mora Solis supra horizontem neque increscente , neque decrescente sciasibiliter, Sol lare, hoc est, neque in Boream Austrumve procedere neque versus quatorem recedere sensibiliter, per aliquot dic videatur. Distantia autem Tropici utriusque ab AEquatore est.
graduum 23 minutor. i. tantumdem enina, non amplius, polost Sol ab AEquatore recedere, declinare vel Vnde
47쪽
xs et o Ma C a. Lib. Ive, unde eadem dicitur maxima Solis Declinatio. Et quia eadem mei distantia est mensura obliqui iaratis, qua Zodiacus, Eclipticave linea sese habet ad aquatorem , heinc fit, ut etiam Obliquitas Zodiaci, seu Eclipticae 3 graduum, & i. mimitorum esse dis
CAEτER duo Paralleli, qui heinc inde ab
quatore remotiores sunt, Polares idcirco dicuntur ac alter quidem Boreus Arcticusque , alter Austrinus, inestarcticus quod vicini sint ipsis Polis. Repraesentant autem in caelo duos Circulos, quos utrimque a Polo vicino tantumdem distare, quantum Tropicos ab AEquatore concipimus, hoc est gradibus 13. minutis 3 i. Id nempe, quia Zodiacus ad Equatorem obliqvid ita attingieTropicos, ut ipsius Poli tantum necessario a Polis liquatoris distent, quantum Troiuci ipsi ab AEquatore M aliunde conci sumus circulos Pola reis apolis Zodiaci circa Polos AEquatoris, seu Mundi c-seribi atque ita quidem iuxtin recentiores Iuxta Veteres, circuli Polares seu, ut illis solum appellabantur, Arcticus, inritareticus parali et quidem quatori erant, verum cum possent paralleli in mi eri in ligi inter te tiatorern, Vtrumque polorum ducti ali quidein semper apparentes circa
polum eleuatum palij sena per occulti circa pollina de
48쪽
ac INsTITUTIONI spressum; caeterivia sui parte apparentes, alia oecuta ob horizontis interceptionem ; ideo circulorum P larium, alter habebatur maximus semper apparemtium, alter maximus semper occuliorum varijque adeo pro varietate altitudinis Poli erantitanquam altera parte siti praete radentes horizont 1. Hac ratione Parisiis circuli Polares, hoc est tam maximus semperapparentium circa polum doreum, quam Traximus semper occultorum circa polum Austrinum, distarenta suo uterque polo 48. gradibula
.c E- , T in Coluri,seu duo majores ex mo bilibus Sphaerae circulis, qui se inuicem ad angulos rectos in polis Mundi intersecantes, mobileis alios interseς u, in quaternas parteia aequaleis db
stinguunt. Repraesentant vero in caelo duos circulos, quos comcipimus pari modo sese, talios intersecare; ac ideo putantur u υ .i, quasi muni appellati, quod nunquam neque integre, neque uniformiter lupra hori
zontem intellige obliquum, seu in Sphaera obliqua, de qua dicetur postea appareant. Alter porro aequilioctiorum alter Solstitiorum. Coturus vocatur, quod prior per puncta aequinoctia lia transeat, principia nimirum Arietis ac Librae: α
49쪽
AsTRONOMICAE Zi a. r. fposterior per soli titialia, principi a nimirum Cancri, Capricorni. Detignant vero Colliri in Zodiaco quatuor appellata puncta Cardinalia,Principium nempe Arietis,in quo dum Sol est, nox diei aequatur & Ver incipit: Principium Cancri, ii quo dum est Sol, maximus est dies, incipit iustas Principiunt Librae,in quo dum est Sol, aequatur iterum nox diei, inutumnus incipit, Principium Capricorni, in quo dum est Sol, fies est minimus,4 incipit Hyems. Huc spectant vulgata illa carmina , Haec duo Sopitium faciunt, Cancer, Caprico u3 Sed no his aequant Aries, Libra diebus.
Notandum autem illud proprium Colliri Solstitiorum esse, ut Zodiaci Poli in eo designenturi scilicet ad duo opposita pulicta, in quibus Polareis secat circulos , iraeque undique a Zodiaco aequaliter distinis
De Zodiac , , Ecliptica. odii Ax v s demum est latus ille, & mobilita bus caeteris superductus circulus, qui Tropicoseinc inde attingens, Equatorem oblique secans, duodecim Figuris notatur, ac media in longum interstinguitur linea quae Ecliptica dicitat , Sphaeramque in Boream, Austrinamque parteis discernit. Repraeselitat autem in caelo parem circulum latum
scilicet, obliquumque, pari modo sese habentem
50쪽
ad quatorem,&Tropicos; ac similiter interstinctum linea vocata Ecliptica, insignitumque 2 Ast risiaris: i distinguentem similiter caelum in duo He mis baeria, alterum Boreale, alterium Australe. Dicitur vero Zodiacus, quod huius odi Asterii- iniis ζωδi, animalium formis majori ex parte pin gantur; viii quod tales Asterismi Signa. dicantur, appellatur Signifer cum ci situs obliquitate non
raro vocetur circulus obliquus. Caeterum latus decernitur, quod cum Planetae per
cum moueantur, non omnes eandem teneant viam,
sed Sole quiden incedente medio, per lineam puta Eclipticam, caeteri obliquos ad hancinaeam cursus imstituant. ob vias, ipsa duobus in locis oppositis
intersectas, nunc inBoream, nunc in Austrum defloctant isti quidem plus illi autem minus ac ideo sit
congruum isti circulo tribuere latitudinem, quae de . sexiones has complectatur , exsistenteis puta Eeincim e sex, septem, octo pitis, minus graduum.
Sed de motibus quidem Planetarum dicendum erit expressius in succedente Theorica parte , heic, propter illa, quae dicenda supersunt circa Sphaericam, anticipandum est aliquid necessario de Motu Solis. Itaque, cum Sol abreptus a Mobili primo circuitum dietim ab ortu in occastina perficiat ipse tamen interea proprio lentoque motu regreditur tenditque ii ortum ioblique quidem, secunduna Lodiaci disectum in eo modo, quo nauta a naui ab reptus incedere contrario motu, prQxa nempe in puppim, polossi Lentum dico, siquidem Sol non nisi v nuptii