장음표시 사용
391쪽
DFcim fpthnum ti Aceptum.Dolores ac molestia in phraginate superiores,qui flatus non sunt nec a san guinis plenitudine iunt, sed ab humoribus acribus ac bilis
sis orti obsident os ventriculi, se partes thoracis exerceηt,
nondum iu iam parte firmati , sed ab esseris humoribunati: vomitione curandi sunt: dummodo febris absit , nec te culiaris assectio nos auocet: misi dolor ad caput aut coquat extendatur. Dolores vero inferiores diaphragmate, deon
ο Vi potione medica dum purgantur, nonsiti sitit, ipso, rum purgandi nis non fit,ilo nec sitiuerint. IN rnedicamentorum assumptione otitur stas ali
quando ante iustam purgationetri, aliquando poli Ea autem fieri potest quatuor de causis. Pii maest0, ventriculi calidiorem &sicciorem intemperiem, sue ea fuerit prius contracta siue illo solum tempore. Albtera,quum medicamentu saerit calidius, acrius,&dsecius. Tertia,natura materiae quae expurgantur, villulbilis. Ac sitis quidem ab huiusmodi causis orta certuterminum purgationi non praescribit. Sed modun purgationis constituere debet sitis, quae accidit qu/ do multa humiditate vacuata re siccatur os vetriculi
Hippocrates de hac loquitur: quae quiάem sistipolin. vi & ea quae fit ab illis tribus causis. Aliquandrtamen sitiunt post immoderatam purgationem τnv
392쪽
S AC Tio civ ARTA.quani cognoscimus ex duabus notis. Quum s verbi gratia medicamentum ad bilem imperauimus, qua vacuata iam ducitur pituita. Praeterea quum vires aegri exolvuntur, iamque dissicilius de grauids serta Tum autem inhibere purgationem opoitet, & Gmno acquieti aegrum dare. S C Η o L 1 I.
DFcimvmoctauum p-eptum. Repetenda purgatio flprior votis nou re stonderit, nec humorum plenis adianismfecerit.Nonsatisfecisse autem conlisiendum, sisitim non attulerit. Signum enim cerissimum integrae purgationis ab humore purgato per catharticum tisse Uequatur. Eterim quicunque epoto pharmaco dum purgantur non Mriunt, ita ut nullastis exotisatio adferri possit necastoniis alui,nec inflammantis cathartici,aut humoris bilios pumgandi sui purgandi sinem non faciunt, donec stiuerint, ab exhausto siilicet: quod omne pharmacum conuenienter exis bibitum Ῥnde inopi ibi desinit. absumit enim nonnihil denatiua humiditate ventriculi, O sua acredine mordet os ventriculi vilesitis excitatur.
SI citra febrem tormina admi,ctgenuum grauitas, ct lumborς dolor inferna purgationeum esse signi cant. σοφώ,ν duplice esse causam antea dicebamus. 1 nempe vel flatum, vel a rem quendam humore in intestinorum anfractibus &spiris circumuolui uiri A ad xcretioncm,cui tamen non paresς
393쪽
exitus. At quibuscunque laborant viscera,&in iis codilecta est magna copia excrementorum crudorum &Crassorum, dum haec per venam cauam delabutitur
ad venas crurales, ij sblent conqueri de grauitate genuum aut crurum,S lumborum. Dd videas sepe in mulieribus.Cuius etiam rei signum est, quum asserui se per somnum velle ambulare,aut aliquo conscendere,sed non posse. Idem affectus accidere potest in f, bribus,etiam absque iis quae. dici a sunt. Et in spide- ion.historiis annotat Hip. magnam partem febrici tantium febre acuta, lumborum dolore sepe infestari.Hoc fieri potest, quia calor febrilis materiam fundit & transmittit ad lumbos, & aliquando ad crura. Sed perpendendum, quod materia cruda potest esse Coaceruata ante febrem, ut lumbis dolorem inserat. Venam in hisce omnibus affectibus,& Vbi est materia cruda,haec in primis est prurparanda ad excretionem,
ac deinde ut consulit Hippocrate jper pharmac deiectorium deturbanda. s C Η ο L I M. Decimvmnonum praeceptum purgationu legitimκ μg4ndum per inferiora, quotiesunq; citra febrem κιsunt tormina, ab humorum acrimonia sepultilento stirita genuumgrauitas, ab humoribus crastis ingenua decumbre tibus : lumborum dolor, item a crasis humoribus dum*ρM
hac tria Impromata symptomatica trianslationis ast cessonis critica no sui. Issa enim tam sint dolores diaph si
mate inferiores,eo duci debent per purgans medicam η νηχ' lquq sponte feruntur, per lota lege natura commoda,nequc di ruentu incommoda. ρ;
394쪽
Ixcrementa alui nigra sanguini atrosmilia, ponte seuntia siue cum febre lae citra febrem,pessima,O quan
ὸ ipsorum colores peiores fueruvi plures, eopeius. Amedi- amento autems tales egeruntur, deteriora. A medicamem tu enim talia exigi,mel in stadque quanto ipsorum plures uerint colores.
OVatuor sunt notae quibus distinguitur sanguis
naturalis a succo melancholico. Sanguis enirni naturalis colore rubet, crassus est mediocriter, prae-kertim is qui in venis continetur,concrescit in grumdubie venis excidit,gustu dulais est succus melancho icus est niger, multum crassus, extra venas non coitn grumumsed manet fisus & liquatus, acerbus est, mi alia quapiam aliena qualitate praeditus. At verbnelancholicus succus & atra bilis quaedam habent: ommunia,nedum propria. Siquidem uterque siccus λiger est,uterque consistentia crassior, uterque est f us & liquatus, eque in grumum concrescit, & pra erea aliena quada qualitate praeditus a sanguine nais urali.Sed discrimen est, quod atra bilis sit acerrima, rodat, effusa in terram aceti moretirmentet eam, dc um quadam ebullitione sexueat 'quorum nultu inest
inmori melanebolico. Iam intelligendum est , qudii λςrinde ac in venis crassioribus iam consistentibus,
395쪽
Hisbo Eil. Assio fi . dum hepar sanguinem considit, sanguis crassor&l, mosus v c uti sex subsidet: hunc sanguinem lien is ni
turaliter habeat attrahit, eiusque parte tenuiori id sui nutritionem utitur, ac reliquum quod crassitis te ad intestina cum aliis excrementis dcmittit, unde et iam tape haemorrhoides & deiectiones nigrae. Ali. quando idem succus facit obstructiones & scyrrhesin hepate, ubi natura imbecilla eum deorsum truditi nequit: interdum ubi natura pigrior & tardior estii eum excernendum , vel per occultam, vel per sis lem euacuationem, allatur in hepate & putres est, sit que atra bilis: quanquam haec generatur etiam cra. tra bile flava immΦdice exusta. Hoc porro loci nigras deiectiones maximὰ intelligit Hippocrates de succo melancholico, hoc est, sanguine limoso, crasso, seculento , & nigro qui in hepate generatur vel pro pter peculiarem ipsius naturam, vel alimentorum sutione. Si itaque eum huccum non bene expurgaut rit lien, retentus in hepate adfert imbecillitatem νιsceri, fientque tandem nigrae deiectiones. quit , sua sponte exeuntes, pessimae sunt. Sua sponti lexeunt, quaecunque exeunt vel sponte naturae, ' licvi morbi . hic intelligit de iis quae exeunt vi morbi l: Pessimae propter caulas treis: quia ostendunt virumque viscus male habere: quia naturae imbecillitasti lagnificatur: &quia decernentia quae non decernunt
mala i primo Epid. hoc est, quae debent iudicare osoluere morbos, si non soluunt. mala sunt & ladu Verum dixit in ' quod verbum Hippocrati t 7 poris spatium significati neque sine ratione. Ni
victrix natura excernit & expurgat celerrime
396쪽
, acuationes symptomaticae solent diutius perseuera- e. Constat enim sudores criticos durare lacum duos, res dies cum symptomatici protrahantur ispe ad 8. .dies,& aliquando ad mensem unum.Idem experia e in diarrhoeis criticis symptomaticis. Er quo lures fuerint colores in eiusmodi deiectionibus, eo eius, propterea qubd naturae viscerum multiplex o-enditur affectus .i Mali autem sunt colores in era: rementis, liuidus cinereus, cruentus,viridis,rufus M itellinus. Caeterum a medicamelo sumpto tales,hoc: st,nigras aut vatij coloris deiectiones fieri melius est quia natura multitudine variorum excrementorum euatur, adeb ut siquid viiij sumorum in corpore su- ersit illud sit facilius correcitara de euictura. Intelli-ῖ imus autem hos humores varios & crassos in cor-ὸ lore esse collectos, corporis colore, appetentia de- ecta,dolore, & lancinatione visceris, somniis turbuis inlatis, δι c. Vbi praeparata materia, purgandum est Proinde sententia Galeni haec est, qudd hoc loco e rementa vari j coloris quae vi medicamenti expum sit istantur, comparantur cum iis quς vi morbi. Ponamusi uos aegros, quorum alter varia & nigra excernat viail morbi alter, vi medicamenti. in illo quidem pessima ae test deiectio in hoc vero non item mala est, quia hocs hsse natura leuatur multitudine excrementorum qui-
CI perioribus sui isti sphorimis dictum est depurgationei, fit ad imitationem natura' arti cio medici compat rata. Nauc ad fecundam huim libri partem acceditur, in de Diplomatica deiectione di palatur. Proponuntur
397쪽
mel incommoda. Ρrima est, Deiectiones nigra feri sui vitii.
ratis expertes, cuiusmodi est sanguis ater fusus qui nugis concrescit,ex quo significatiost melancholici humoris se
lenti, non atrae bitu: qua ultro feruntur absque ulla crisiuin vigore morbi sed in principio aut incremento, mel avi y Latim cir continenter o saepe absque usim medιcaae in vera, e febrem ha eant comitem, iue febris expertes it rint, pessimae xnt: quod arguant iecoris infirmitatem , t u que in eo ac indomitam qualitatem, in qua perenta generationis illiusfaeculenti humoris consistit, quiaqat criticesed toto fere morbo aut magna morbi parte protest Et quo illarum deiectionum plures colores fuerin eo pei fuerint.Nam,quὸ plures partes unde isti disicolores humo manant, elabefactata fuerint, eὸ res agri peiore sunt bii At si tales deiectiones nigra υi cathanici medicamenti u cernantur, melius, ct quo plures apparent colores nihil, nistri protendunt:indicant enim naturam probe purgari eam euacuationem non a languente iecor sed a si melio menti prodire. Verum obiicias: si cum fluit humor ultra, stonte, ves cum ratione medicamenti excluditur, ides ihumor ac aeque biliosus,curHipp.laudat catharti cara ex , fovem, non eam quasi Utrὸ'sic habeto. Qiumuis uterρ
humor exclusu, idem Oideatur, tamen alia ratio est. qui virtute cathritici excluditur in vitio tantum tim
oderit e,or curatio sola purgatione perficitur, fiet ili ς usone, , curati la purgatione perficitur ,sed i siones'ontanea dum continenter,parce is semper psit,
renni generatione in vittio est,non sola collectione qssi pyt rationis pereunitis posita est in qualitate inexpui intemperi epartis, ct dum pars diu laborarit tandem ris
viturict sistit σa elabi quae prius instesta fuero
398쪽
Μ 0 ii quibusiuii incinentibm si atra bilis supra iu
st e exierit, rniciosum. ΡRoximo Aph. egit de succo melancholico seu nigro, iam de atra bile. Hanc diximus generari nunc ex humore melancholico putrefacto, nune & ob id splendidam facit Gal. a bile exusta. Gal. facit etiam tum erodetem,tum crassam, unde ulcera illa imaligna profunda & depascentia .Philotheus contra, dicit esse tenuem.Sed horum utrunque potest esse verum.Nam quemadmodum pix quum affatur & liquefit, parte mi quandam habet tenuiorem flos dicitur quae supernatat,& quadam crassiorem,quae subsidet:ita in atra bile reperias, quum exuritur. Apud nos non potest essetata materiae exustio, ut fiat atra bilis erodes & exquisita. Scribit Gai .se nemine via qua vidi me qui euaserit; excreta eiusmodi atra bile exquisita. Hoc distinguedu, quod non sit ubique verum. Na si atra bilis exquisita excernatur tu principio morbi,uniuersali scilicet,hoc
est, neque tota materia neque parte materiae cococta,
letale est,ut dicit h1c Hip.Hoc enim fit vi morbi, eoq;
ipso intelligitur naturae imbecillitas,aut materiae conqtumacia. Praeterea malu est, quu naturς oeconomia coturbatur: quς est ut primu cocoquar, deinde discernat ac separet inutilia ab utilib', postremb excernat.Verusi in incremeto aut vigore vacuetur atra bilisexquisita poterit euadere , ger. Na natura cu non possit interduxOt m materiam simul concoquere, paulatim concoquit, separat, ac excernit . sin omnino sit imbecilla
399쪽
HIPPOCR. Ap Ηon nihil concoquit, nec expurgat, sed morbo omnia per Mo fit ut in incremento sit plerunque parti.
cularis declinatio, ubi scilicet natura partem materia Concoxit, secreuit, ac excreuit. Haes omnia faciunt ad intelligentiam eius loci lib. de atra bile, ubi ait in pestilentia quadam excretam esse atram bilem tum iis qui seruabantur, tum iis qui interibant. Et subiicit, tr. Cernebatur'. '.&II. diebus criticis Hi ergo primum vacuabanx bilem vitellinam. haec in corpore ex putredine conuertebatur in atram bilem: hanc concoctam Natura excernebat diebus criticis, ita ut seruarentur agri Sic quoque euadebant, quibus multae nigrae pll-stulae enascebantur ad cuti m. At quibus non excern,
Bantur primis diebus biliosa, &atra bilis extra dicacriticos expurgabat usi peribant
Quo teni re. ruditatissumma sunt omnia, naisii ιque morbi is causis opprimitur,si bilis qua atro colore isset, quaeques a nunquam concresiis, acetique modo terras
fermentat, sursum deorsum edimat, funestum, sis
inum,'ut causa: nivit enim ineunte morbo salutarit tpote se excerni: maiaque es cuiusuis humoris a corpore euhsuario, quasi ante coctionu notas. Indicium enim est a-fanu val e mordere , aut grauare,aut omnino facultatis Ianguere. Deinde ad calamitatem partis, quam argssit τ de manat, in onata i sanabilita gignit partium pςr ρνε se tur , Hi autem talis bilis pracedentibm notis cocti θη, tys ematur bona erit euacuatio. Etenim ex Hippocrate esi
400쪽
per morbos ac tos,aut diuturnos, aut vulnera aut alium modum extenuatu , atra bilis aut velut
sanguu niger subierit,p stridie moriuntur. HIc Aph. tractat simul & de atra bile,& de nigris,
seu melancholicis succis.Intelligitur tamen etiade de vomitionibus,& de urinis,&sudoribus, aliisque excretioniblis nigris,nedu de deiectionibus.Nam haceonstat experientia, in breui morituris exire sanguine nigrum.Moriuntur & breui, quibus urinae nigrae, aut
quae habent nigrum id quod subsidet. Est ita q ue pr0gnosticus Aph.Quem tametsi ex obseruatione scripsit Hippo.ratio tamen est: quod hinc ostenditur magna imbecillitas naturae quae morbo succumbat. Ea autedeprehenditur facile ex pulsu, qui quidem tum reperietur primum undosus,post vermicans, cui succedet formicans, ac statim mors.Siquidem quum excernuntur atra, desperatio est, si affectio sit sertis, vires verbimbecillς alioqui spes quaeda est. Ergo quibus a morbis,&c.aut vehementer extenuatis sic enim legendupoti is quam debilitatis,ut per extenuationem intelligamus imbecillitatem,ut supra sectione secunda a tr abilis,exquisita scilicet, aut sanguis niger exierit, postridie moriuntur. Quod tamen nonnunquam etiam accidit iam morituris ut per os excernant nigra & spu-mRm nigrana, ipso etiam mortis tempore.