Jacobi Hollerii In Aphorismos Hippocratis commentarii septem. Recens per Joan. Liebautium in lucem editi : ejusdem scholiis doctissimis illustrati.

371쪽

H 1 P p o C M A Ρ Η o R. Tertium genus est eoru tra , qui pilo sunt ruso, 3 admodum rufa,ab ad uitione flavi e bilis. Quartum est eoru,qui proxime accedunt ad melacholicos Rhaetis, iuntq; flauo pilo, sed albicante,vocant Blondet his ad de melacholicos a sanguine adusto, qui in facie mul, eas habent pustulas rubras. Omncs hi melancholici purgandi per medicamenta deiectoria. Sed quaeritur, an fortibus pharmacis sit utendum Sane ex lib. Hipp. ad Democritum:&ex historia descripta com.in Aph. 7.lib.sext.& ex hoc loco, quum ait, vehementius seu Plenius constat purgandsi elle. humor siquidem melancholicus cita, sit crassiis, foeculentus, & cotumax, non cedit nisi valentibus medicamentis.Imb ex ea de

historia non solum forti, sed Jc frequenti medicameto est utendum. Est tamen, cum Aetio, quidam ordo in medicamentis : nempe ut leuioribus, tametsi haec sint etiam fortia, primum paremus, id est,incidamus& tenuemus materiam melancholicam: postea paul, validioribus institutis perueniamus ad sortia & vehementia quae eandem materiam depellant.Est enim in medicamentis vehemens, vehementius, &velit mentissimum. Aliud praeterea notandum in iis qui melancholicum succum colligunt,unde morbus mel ancholicus sit in metu qubd anticipare debemus, SeOS purgare autumno,id est, autumni initio, & vere, id est,initio veris. Addit porro Hippo. eadem rati0Πς contraria adhibens. hqc est communis ratio. 22 Π 'tura verpit,&c. madmodum igitur bilis cuin Πδ' tura surrum repat, vomitu vacuanda est: ita hum0x

melancholicus, quia contra , sua sponte vergit dζψμ sui erit per inseriora purganduβ.

372쪽

congeneranti bitas, vela congenitu: vr qua biliosa olim corpora nc peroratione carent .aut qui assectionibus re Iambolicis, vel hypochondriacis, Vel cephalicis tentant arr

cat bartico potentiore, ut contumax humor medicamento

trahenti ct natura expellenti cedat :sensi que paulosypse diores vellicentur,ct ad excernendum irritemur purgano sunt per inferiora: Dod eὸ natura , humor viam a ciet, modὸ loca illa nature sint commora, Mon ex eventu incommoda : nec Clla Mo e M inclinationis mini superet: Ct 'non sit schiadicus nephriticus: adhibita prius ea prouisone qua adhiberi debet ad faciendum corpus permeabile eadem scilicet cautione qua in tabidis praescripta es ante , ex tin

pulsu natura motu humorisaneatuum conditione, praeserti s nuga assectio nos ab instituto auocet, ct caeterarum tu ι- cationum vi insupere contraria apponentes.Vt enim bιIt se humor quia tenuis per superiora expurgandus v nit, ita melacholicm humor, quia crassus er inferiora. Ideflatue dum de loco , regione, temperatura, consuetudine, at tam conditione , quorum omnium est habenda ratio in pror bendis cathartui . . A P Η. Ο R. T.

HI mandum in salde acusis , si ad ui excretionem inui aetet materia,eodem ipso die:disserre enim in talibus ma-Hoc loco morbos valde acutos vocat, qui termia natur primis periodis,hoc est, primo quaterna,

373쪽

Hi P P o c R. Apitoli rio vel primo septenario. In his dixit lib. primo falliturgere materiam. Vod cum deprehenderit experit. tia in Co insula calidissima & Ionia, multδ minus in Gallia regione frigidiore turgebit misi fortὸ aestate1 stuosia dc temperamento bilioso. Materiam enim tutigere intelligit Hip. de humore bilioso qui materia est in morbis acutis. At qubdi urgeat sanguis,id a verita. te alienum est: vi quem tanqua sibi maximὰ familii.

re natura retinere potius quam commotum excerniare semper velit. At bilis cum sit acris, tenuis,& furialis9 turget, comouetur & cocutitur linatura, compa. Tatiitque ad excretionem: turget autem aliquando in partibus principibus, ut hepate ventriculo, thoracei aliqua do toto coq ore: & interdum in superficie cor potis, ut in abscenibus. Si ergb materia biliosa turgeat in morbo acuto, sitque comota dc comparata ad era Cretionem, purgadum erit eadem die, hoc est, prima, aut etiam secunda. Expelli aute poterit materia me dicamento non ita forti, quale est Rhabarbarum: ut

non sit necesse hoc loco astringere medicam etsi purugans ad sela medicamenta vehementia, sed dici possit de lenibus medicamelis. Sic ubi cococta erit materiac ut in declinatione o conuenienti aliquo pharmaco curabis deturbandam. Qu'd si cruda est materia,&fixa parte aliqua, indeque nec primo nec secundo die turgeat,non statim uteris fortib.medicamentis: quia potius Fonfugiendum ad clysteres molles,phleboto nae,&c. ut ridicula sit quorundam h resis, qui asserui

materiam nullo modo moueda. Duo itaque sunt pur gationis tempora in acutis unu , cum materia turget

initio,id est primo die s pius, es secundo rarius: alte

rum,cu concocta est materia,ut in declinatione m0μhi.Est autem malu in iis cunctari iriquit idque trib.

374쪽

do vites magis exoluntariactatione corporis, & agitatione humorum, unde dolor, aut molestus iansus inter pruriginem dc dolorem Deinde materia magi et putrescit, unde calor & febris augentur. Tertio, qua periculum est,ne materia dum non eaecernitur, ed vagatur per corpus , in partem nobilem & principem decumbat.

S C Ηο L I A. 'Nonum praceptum. Purgantam in peracutis morbis, in quibushmptomatumstatim summa sunt omnia, is in cholera, pleuritide, ardenti' mafebre,s humor sit es rus,eo ipso die quo fertitas ipsa percipitur, non expectata re . ione paro mi,nedum ei urinam in huiusmodi mombis cunectari periculo sum : ne cator febrilis augeatur, si res frangantur , materi ue essera ruat in nobilem ali quam partem, cuius 4 cio vita carere non posist. 29,dsi essera illa materia in partem aliquam nobilem decubue

rit, tanto validiore cathartico utendum erit, quanto Du-

rius a sentriculo desederit humor: ct quante loco pericula Ore 9 maiore quantitate , O quanto diutiu3 iamresese rit, QMds in adenes aut articuIos decubuerit, iubet Him: pocran libro de internis assectionibus, a medicamento abstinendum.

375쪽

Oribvi tormina adsunt, ct circa umbilicum cruciat ioe lumborum dolor , qui neque medicamento nemper alia prasidia fluitur,in si cum hydropa rmatur. Στέ φοi, hoc est,tormina Gai trem es citias habilcausas. Vna est acris humor & mordax comotus per intestina , praesertim tenuia quae fiunt vegetisti; sensus. Altera spiritus quidam flatuosus intestinis in clusus,nec exitum habens. Adde causam tertiam, can. cerosum queda abscessum qui intestina depascitat. Si cui ergo oborta sitiat tormina inquire dum de syniplomate; an scilicet amara vomuerit, an os amaricet,&c. an fuerint perfrigeratae ventris partes aut lumbi: ut si ambulauerit aeger nudis pedib=: si sederi aut sic. terit in aqua ,si diutius manserit in loco subterraneo, ut cavea, &c. Fiunt porro hi cruciatus modo iuxta' umbilicum, ubi sita sunt tenuia intestina admodum circumuoluta &ans actuosa: modo ad lumbos rvt ante dictum est,uox ambigua est apud Hipp. xl si gnificet lumbos propriὸ appellatos, & lumbares mil-sculos tam exteriores, quam interiores, item renes Sintestina quae sunt ad lumbos. Qui lumboru doisses oriuntur tribus de causis. Prima est, quia in ea particae cum est intestinum: secuda, quia colon in plerisqsi qua parte renes,& sinistrum maxime, attingit,est amgustius.Tertia,quia colo membranis quibusdam cs ligatur renibus, renes lumbis. Proinde quum membranarum fibrae vehementer distendutur,grauissimilist dolor. hic tamen dolor cessat aliquando exhibito leui clystere, aut quopiam pharmaco. Sed nonnuit quam in morbis excitantur dolores acerbissimi circivmbilicum aut lumbos: quum scilicet natura morbν iudi a

376쪽

iudicare tentat per deiectiones ut deliria occidui,vbi futura est crisis per li morrhagiam. aeterum dolores eiusmodi si non conquiescurit neque medicamentis fatuosos spiritus educentibus, neque clysteribus. mentis, inunctionibus, & id genus aliis remediis, o tum habent ab inueterata & hectica intemperie, solentque transire inquit Hipp. in hydropem siceum; id est,in tympaniam .Quum enim est flatus in intesti- his, hic sublato ventriculi fundo efficit, vi non recta amplexetur &comprehendat cibum quo fit,ut praua sat concoctio,sit quoque praua sanguificatio refrigerato hepate ab auris frigidis sublatis,& per cosensu nitum ventriculo & intestinis primis: Dicitur autem tynnpanites hydrops siccus comparatione hydropis humidi qui vocatur scites.No quidem quod tympanites careat humiditate,& contra ascites flatu verutri

quemadmodum in illo est aliquid humiditatis, sed copia maior flatu lenti spiritus ita e diuerso in hoe plus est aquos humoris, quam spiritus flatuosi.

ata in morbis in quibus nihil opis sunt allatura: Exempsi gratia,in torminibus circa umbilicum ct lumborum doloribus,qui hydropensiccum minantur. Ergo,quibuscunque tormina ceu dolores intestinorum deuoluti qui non a sero resudatite, ab instammato aut plus aquo aestuante hepate cuius iudiciu est in Ῥrauis ardentibus ct confusis illi enim dolor ei vena sectione curatur qui uou ab acri humore intestina mor dere,quὸd illi ci peribus atharticis tholagogis demuleeri

pQuhiriqui hou a caceros intestinorum assectione; reia illi est insatiabilis Di non ab ansii dolori o in intestinis ei D

377쪽

tantur, sed praesertim qui a statulento Piritu in tenui bis

intestio intercluso ortum habent,grati mosique cruci insinuehunt quod stiritia ille inde exitum non habens, di ea dit sarisque intestina ct membranas distorquet. Laboris item astatulentos'iritu in tenuium intestinorum an ritubus concepto circa umbiluum II borumq;dolor, id est, partium qua intra vertebras quinque inferiores continratar

ubi colon 2 cacum angustum es: ct vincula neruaceas tquibus colon , renes lumbis alligantur,ot fribitur 6.Di In viniuersum, quibuscunt, dolor nussuam circumstribitilr, sed per Oniuersum ferme ventrem sta itur, qui tamen ne que purgatione humoris qui solet materia fatui suggerere, neque aliis remediis disicuti potes, si chsteribus, fomentu, cataplasmatis emplastris,in fiscum hydropen firmatur dolor ille,ob hedlicam intemperiem stigi damprimigeniam,vel

cundariam tecoris ventriculi,tensium intestinorum semesenter insanabilem.Omnis enim alteratio partiumfudirum facta9 absoluta,non qua adhuc fit,tanquam lanarsutinctura est indelebilis sub qua non modo mutatur, sed nisalienatur temperamentum proprium partis assecta, si cribit GaI. I. Prorrh.eaque est incurabilis iuequia partes omnes mixti etiam minimae, cui una forma ta is vino temper mento p identur, quarum altera non agit in alteram , ei omnes sese mutuo tuentur. Proinde licet fatus aut humoretude statio gignuntur tollantur remediis, noua tamen ri nascitur materia,quae intemperie costrante perpetuat Iorem, dropem quesiccum confirmat. Citatur hic aphori rem trigesmin quintus comm. i. in lib.3. feci. 2.Coac. A p Η'O R. x II.

378쪽

nentes, hyeme supra purgare,malum L Ientelia affectus est,in quo cibus Sc potus statia deii iuntue absque ulla transnutatione: ea sit abiinbecillitate retentricis ventriculi & primorum in testinorum , orta potissimura ab intemperie frigida simplici aut cum humore,ut ex acida pituita: aliquando irritatur retentrix ab humore quodam tenui & acri bilioso , qui exulcerat internam superficiem ven triculi, ut in aphthis fieri solet. Interdu propter ulcus quoddam colligitur sanies quae retentricem stimulata Hippocrates hoc morbo laborantes non vult purgari per superiora hyeme id quod ut antea monuimus, intelligit de uniuersiali purgatione. Nam purgationstparticulari si qua pituita frigida, crassa,viscida fluitataret hyeme in ventriculo aut intestinis, vel etiam bilis . acris,posset imperari vomitus. Sed in Gallia, quouis tempore, siue sit pituita, siue bilis in ventriculo, tutius est medicamentis deiectoriis uti, quae quidem Gnaul ventriculum roborent.

Ndec praceptum jegitima purgationis. Liente V rui nonsunt vomitione purgandi hyeme, sed potiti 'per inferiora, a quacu que causa uenteria strium habeat. Proinde reuulsionis commoda vomendi discultate ob hunti contumaciam superantur atque vincuntur.Ηoc inte 4

de vomitu generali: nam reuulsonis causa potes ρr 'mitis particularis etiam ume,ex praescripto Hippo M

379쪽

Otur horuin corpora ante potionem prahumectinia sunt υberiore cibo atque quiete.

Exeribus elleborismi dicebantur medicationes

per deiectiones vomitas. Duplex est ellabo

es vel per vomitus. Duplex est ellebo.

& optimo tum ad vomitum tum ad terimus. Graeci nomine ellebor1 simplicite

quibus in corporibus sit utendutimus, praepar x 4ψ bcus i iturystria ac deinde vera tr In ip se 'r hisis ilic i

ratrum in morbis longis &contumacibu , qui

renum,eles amaasiave venerea . dum si nulla sit conitin halabras,hemens.Hipp. enim libr.de stacturas in p etiamsi ad febris,sed quo tempore. Nam x φηψς hyς o ue itiei est ellebori, sed autumno & vere. Praeter ny l

380쪽

S E C'I o A R T A. I 79iiciunt nonnulli,iuuenes cum sint se admittendos ad Vex xyVm es

quam est lauandum. At cibo &qui

ii S&exiccatis conuulsilonem concitet. Conti, Inmidae molles que sint partes, laci rus exo pG pi dent vim medicamenti 'Σάδ'

sol sim hoc modo pikaeparar corpuS, sed fieri vomitionibus, datis tum alimen isῖ mmddinamdatis. Avicennas dc Gal. ut assuefaciant ae

uia medicamenta vomitoria. Sit igitur paulo tenuiori cibus & uberior,quiq; humectet,Vt

haedina pinguior pinguior vitulina,ouacula pullorum pinguium .Haec subi humectant, cla J0ς ς λδ ' Ailaui, u subst4ciam ut pronus sit ad vomiciones. A