Jacobi Hollerii In Aphorismos Hippocratis commentarii septem. Recens per Joan. Liebautium in lucem editi : ejusdem scholiis doctissimis illustrati.

711쪽

Calenus in commen. meminit lib. cuiusda Hippodractis de peliculosis vulneribus qui non exta j v bi Hippocrates curari vult ventriculi vulnera potionibu Iecore in summa iecoris parte consitantia vulnera, e tiasi fibrae auferantur, pollunt sanari. Seg si vulnus in profundum & cauas partes hepatis penetret,ut attingatur pars hepatis, aut aliquenq, lethale est quod scilicet,plurimus indet manet sanguis. Septimo Epidem. ni mentio cuius darn, qui iaculo transfixus qua parte multas venas habet hepar, statim euasit cadaueri similis,& mortuusest.Lethalia etiam sui vulnera in renib)s, ut emingatur sanguis in magna vena & femo ris & tibiae in magna arteria & in carotidibus etiam, Haec enim vulnera magna ex parte aut statim aut paulo post mortem adferant. i SCHOLIA.Ρ Q isticon vulneribus partium nobilium, aut erarum quarum oscio vita carere nequit. Omnia

magis vel inimis lethalia sunt,hoc es, ita pertalos, vemel necessariὸ, vel magna ex parte mortem adferant. M tis quidem lethalias ampla ac magna fuerint. Minus v ro,s nec ampla nec profunda extiterint. Vulvus autem l thale in uniuersum quatuor modis esset otest. Uno modo, raoriones is tomatum si peruenientiu per causae morbiμ pr

duritionem,aut materiae translatione . qualia sum vulnera

articuloruct neruosaru partiti quibus accedit inflamatio ingens,delirium,conuulsio, apoplexia 9 mile. Hac enim mi non es necesse superuenire , ita Obi s perueneri , certa fere desseratio est. Altero, ob partium vulneratarum nobilitatem insignem , aut οσιν ad vitam necessari interceptionem. Sauciatis enim partibus principibus cl

712쪽

in igni Vulnere, pr in exhauriuntur spiritus vita instrum a

soluta continuitas uniri possit: Interdum mors obarepit , impedita aut intercepta plane actione aliqua admia iam necessaria,ut spirandi,actione pulmone vulnerato: Comcoquendi, distribuemti ct excern ndi, Oentriculo aut intestinis sulueratis. Tertio, ex adiunctis, cum sicilicet mel haemorrhagia ingens coniungitur,vel curaudi άδ αμία. Sie enim sauciato iecori, set crassis Oeuis persectis, tanta ad fh myrrhagia, si ab ea mors citius oboriatur, quam soluta tinuitia restituarur. Vulneratis laternis partibus mora

sequitur,quia his adhiberi remedia non possunt.Ρostrem 4d quod ex sanabile e st, ex eventust infanabile, ut cana relum υenenatum est, aut cum subest magna Viscerum im

puritas, aut cum in diata plurimum peccatur. His ita conast ratis expendenda sigillatim sulnera partium de quibus olor mentio.

Vesica , qua pars est ratione officii ad sitavi necessuri

Gulnera non omnia sunt Iethalia, nisi ad vulneratam viem cavi doloris acerbitas in ammatio, o febris continua acci dant.Plurima Ῥero manent insanabilia quia non possunt Iesere,um tamen lethalia. Quae enim qd interiorem qκe capacitatem, ipsus tunica tota ilitiis persectaque sut-nere insigni enetrant, uix ad sanitatem perduc4ntur. Qua circa eivi cogum .sanabula,quia cosium carninum est: ut ιμ

derelicet in sectione calculi, modo ne si hareni forcipibus erutar, indeque discinatur Usua Sphlegmonem conerabat. Rarim quoque satiantur in icta qua paue Osacra lautur: sanari tamen possunt, quia vinculi interuentu serruminantur partes diuise: quod FG scribitse observiasse in milite cui per sulnus in seruore υfinu reddebaturali uvi quoque est in multis ex discissone vesica ex rupto calculo,aut alio modo ulcere contracto aeso quoque intestino

713쪽

' Hippoc R. APAGR. 'vita protraxisse. Signa vulnerata vesica lom in pu e ast=circa sedem vulneratus is trina per vulnus , vel sanguinis per meatum vesica excretio. Capitis vulnera, alia ad ossa pertinent: alia ad membranas, vasa,veruos alia, ad cerebri substantiam alia,ad cerebri ventriculos. Omnia huiusmodi τulnera lethalia.M imu zerὸ lethalia exi stant, quibus sta astanguntur. Qua ad membranaου penetrant pol imum piam matrem,mortifera quia renuis haec membrana quae cerebrum obuoluit, sola nu'quam Ddi potest,quin una quoque cerebrum asciatur,mi nec cerebrum ipsum citra irius membrana consensum. Sive enim intemperies simplex,siue cum QRuxu humoris alterutrum horum inu serit, latim assectu alteri communicari necesse est. At dura membrana, quia

Iovissime distat a cerebro, la potest as i. qua ad cerebri

sub stantiam penetrant, omnium maxiniae lethalia: cum ob symptomatum superuenientium grauitatem, qualia sunt in flammatio, febris, onuulgio, Paral sis det rium,flor, is-cilis spiratio vel etiam abolitior Tum vero ob partis principis nobilitatewMenim quia pars princeps, celerrime exhauriuntur Oiritus, noxaque toti corpori communicatur per priuationem aut abolitionem fucultatis animalis: multos tamen ex his vulneribus conualuisse multa testantur hi-soria. addit vero Hipp.plures mori ex iis, qui antica capiti parte quam qui postica vulnerantur. Cordis omnia vulnera absolute ct necessario lethalia,i que vel repente,Fel non ita multo λυὶ Repente quide i magna toe profunda.Non ita multo pυl si exigua.Lethalia vero fiunt,non tam ob assiduum cordis motum,sed 9 carni duritiem,sanguinis prouuitim, pirituumsibita resoluti ε-nem,meatuum ct ventri lorum a sanguinis collectione Obstructionem,o necessariὸ superuenientem instammationem. Elexim, si ad ventrem cordis vulnus penetrauerit, statim

714쪽

s ac iro Ss x et ridque praecipue sauciato simistro sentriculo qui vitalem

mult9que puriorein sanguinem continet.Quod si ictus in corade c90fiterit,nec ad ventriculos usque peruenerit, iis in alpnum aut alterum diem superstes esse poterit, mox vero ima ammationesuborta, extinguetur. Quilam obseruarve callum in corde instar calculi durum: ali' cor pilis refertum, ali , testantur ceruam inuentam, q sagittὰ aculeum e elong9 tempore cordi infixum gessisset. Galenui asrmat savidisse victimas, qua evulso corde,clamabant &fugiebantι Sed haec interciportenta habenda sunt. Signa cordis percusii sunt, praeceps virium lapsu, sanguinis nigri exituὸ,praeseseri visi telum dextrum sentriculum attigerit, vel sanivis

Multus pul sim languidi,color paladisi sudoresstigio πιο

tidi, extremastjgida,mors fere repenti82. Dιaphragmatu vulnera, quo viciniora simit elisi centro eὸ magis lethalia. u vero remotiora,minus. in par te eius carnosia inflictasunt,snabilia. Qua in parte nera se, non possunt coalesere: quoniam ad ὸius motum perpeatuum accedit neruosis amia, qua nasso modo coajescere

potest,ut patebit ex Aphori sequenti: Quanquam, si ea, nec magnasiist; aes profunda vulnera sanari possuηt,sed r so non flum ob perpetuum septi motam heraeamque ei iasiabstantium sed O obf mplomatam superuenientiui urahementiani qualiasunt deliriumcliratio discitis. Item οριurandi discultatem. .netiam vulnera partis carnosae stforiu noti perueniant;se ex rupto aliquo vase in diaphra Mate ex casu, aut lapsu, aut contus ne, obortis aut stphlegmonesuborta sit irauissima; curatuq; discissima sunt: Nimira ob retentu sanguine, qui extra uod propria faciusuppuratu concipit .vis e nocitur pus, quod cum liberum iuusemper inde habeat exitum,nec per pulmones,nec per raptu inferiores expurgetur intra peritonau deflueiss gr/hi mos

715쪽

H1PPOCR. APHOR. sed se partibus peritonaeo contentis. Q fit ψ non taenis restiratio deprauetur sed ct cor ecur, ac ventriιHM, Obωiciniam: cerebrum vero ob insignem neruorum communio nem , ct halituum evaporationem graui me asciantur. Percuss diaphragmatissigna snt, praecordiorum sursim conatractio, stina dolor, piritus rarus sangui pumans,risvis donim ex Arist.3.de pari. animal. cap.I P. Intestinori vulnera lethali. potissimum intestinorum tenuium: maxime vero ieiuni, ob vasorum magnitudinem,

tunica tenuitatem,nerueam naturam,iecoris Viciniam, bilis sineptionem,ct curandi discultatem: aliquando tameuieiunium vulneratum sanari visum est, sumere prasertim summa parte accepto.ra crasiis corco, talo recto quae magis cammis sunt, facilior curati nisiphlegmone 9 ilaus supera niant. Vbi tamen magna vulnera sunt , dimittuntque per os vulneris,alimentum aut excrememtum, , per transuersum

inflicta sunt,lethalia qxod labra perse dissideant, O continuo vitio strum humiditatum transitu disiungantur, nec remedia conκentento admittant. Cum vero parua ct recta sunt,minus lethalia: quia propiores ora Oprope cohaerenter facilius consuescuat 9 glutivantur .Eten-,ut videre est in 'externis vulneribus, recta diuisio multo celerius coit, tran sversa tardius. Ventriculi exterior tvvica vulnerata facile sanescit:τ- nivi vero ad num usque interiorem penetrans, discite curatur.Quod circafundum est, minus habet periculi. At in Ore neruoso lingue vulnus desperatum es, ob partu practaη-riam, habentem consensum cum corde e cerebro, naturam exauguem ct remediorum discitem admotionem. Iecoris vulnera parte iamma insidia sanescunt. At qu/hepatis porta , venas crasses,aut concauam partem ossendat, nysam. qua adportas;aut venas crassas penetrant,

716쪽

SEC Tio SEXTA. 3 7 . plexu,propria hepatis substantia concreto nuper sanguini similis, circumfunditur, profomesanguinis exhalat prius avima, quam vulnus conglutinari psit. Quasubstantiam hepatis sulnerant lethalia,cum inde sisicus inflammari ct ab essu facto exulcerari necesse δ:υnde censet Hipp.per ab- fessas ct era hepatis omnesseruari,quibus iecur aduritur , s iras ipsus substantia , pus intra tunicam tantum

contineatur: interire vero quibus in carnem vi ue iecoris inruptio pervadit. Exiguum autem Uulos in bris ceu locis hepatis e corruptione eius substantiae sanari potes: Ac sedente corruptione 9 et stere perpetuo destillante ob nutritionis defectum is faetidam exhalationem, corpus paulatimniarcesit, , tandem emoritur. Vbi enim iecur assectum est inquit Gal. .loc.assob inediam moriuntur animalia verum

per longa temporum spatia in huiusmodi lectibus sitam possunt protrahere. Proinde Galenus, non putat vera dixisse eos qui pro . funda in iobis sulnera se curasse , aut se fibras ceu Iobus hepatis abstulisse dixerunt. Signa vulnerati hepatis sunt, multus sub dextro hypocho adrio profusussanguis, adstinam reducta praecordia, in ventrem cubandia dulcedo, punctiones doloresque Osique ad iugulum iunctumque ei I tussicapularunt, os intentum aliquando, vomitus bilio . sus, cani oculi, facies cadatierosa, anxium mortuum eodem

Vulnerastinatis medulla haud secus atque cerebri, Ie thaliasunt: quod issa in partibus sub capite locatis, cerebri vices gerit, habetque cum cerebro fra mnia communia, substantiam, neruorum principiam, τim sentiendi prope parem, meuynges duas a cerebri meningibus productM, O tertiam seriem atque neruosam. Lethalia itaque censenda, propter partis nobilitatem, ner ammaturam,hmpim

717쪽

H 1 p P ' C R. A P H o P, umsuperνenientium magnitudinem, cerebri partit Demicinarum se Nathiam,ct curandi discultatem.Metu i a Men lethalia,quψ in vertebras superiores, quam qua in inseriores : quὸ uprema vertebrae t ymmum praestantistim inagis quoque letbalias magna,profunda, transuersa, esplures vertebras assenderint, quam νε alte non pene- ant aut punctim illata sint.

Vulnera vevarum crassarum arteriarsm,quales sunt Ueva calia,ma a arteria grandes vena atque artemsi,qη sunt cmafauce ,Utpote iugulares vel in crure venae malu -rra in alis,poplitibus. iis quae μd anum testiculosque perue 'Uiunt: u omnes vena ct arteria id est crassa ap, pessa tur ab Hippocrate quod plurimum sanguinem suu- ant9 necessari sunt lethalia ob immoderatum sui ini profluuium, nerueam naturam, arteriarum molπm, oeptum profundiorem: quo si ut nec medicamenta integri miri ' eo perferri nec Istatura mena constringi si eηήρθη ini nece aria, aqt mambis tractari queant: Venafrum tero minorum ἴulnera non que adest lethalia,

suod inde ignia sanguinis profusi eri non posit,ut illa bonminem vitali stiritu exhauriat. Adde quod o paucin unis ex istis esuit 9 celerrime ac citra noxam insuper te, en osculo vulneris com crescit, qui cohibet profusi em

'ata Implomata excitet, sua etiam propter venenatam qualitatem quam foncrescendo contraxit mortem adse- si autora tamen multo ac pericullosiora arteriarum,

quam Venarum vulnera non solim quod sanguinis mi' alis M 'stituos effo citius mortem adferat, quam avguinis naturalis. Sed etia- , quod arteria vulnero multo difficiores sunt curatu , ob positum ipsa-Um na*ra magis re dit*mi agitati cm Viduam

718쪽

SgCTIO fgxTA.' 3 8 uidiorem substantiam, duriorem, ex tunicis pluribus conformatam. Adde quod incisa arteria,licet sanguis supprim

tur, aneur1sma tamen aliis maius, aliis minus superuenire flet. Vulnera astera arteria, nis admodum magna ac pro

funda filari ut, non sunt lethalia: si si tota arteria ut cam aes phagi contigui parte aliqua praecisa sit : aut f bronchia maiora inse= pharingem ct pulmoneis percussa int, υel, praestantiori loco totius assera arteria inflictar

circa gula gutturisque partes summas, ubi nerui, venαὐ arteria iugulares periculum augent. Non lethalia vero necessario sunt vulnera, qua sunt in icta sub sinculis membranosis aspera arteriae , mi υidere licet in iis, in quibus metu strangulationis eo τincula feliciter fiasantur, neque lethalia etiam sunt, Vulnera ligamentorum,que bronchia connectunt, vel insta guttur, vel in puru

Vulnera Pulmonum siue per apertionem vena alicuius inissis: siue per dilacerationem abstantia ipsorum accidant:Alia,integro pectore lucidunt, υt cum vas aliquod rumpitur aut exeditur ab acri destillatione,casu, lapsu, clam νυ , ira, acuta voce,2ί Alia fras perueniunt diuise thorace se pulmonis carne. Vtraque, si exigua fuerint ct flarim ab initio, cruenta adhuc ruptura, conuenientibus auxiliis pri quanaphlegmone inrea at, curentur,sanabilia evadunt: eόque magis si pus extrorsum per vulnus exitum habeat. Magna vero vulnera, aut etiam exigua, sed vel serius, vel minus arti si se tractata , nece sario lethalia evadunt: idque tribus modis. Primo, cum non selum caro pulmonis,sed ct magna masa, ut vena arterios , is arteria senosa in signes rami

vulnerantur:tum enim non solum sanguis stiritusque vitalis profunditur , sed ct copia υel grumo pulmones opprimuntur, Ostiritus conceptacula intercipiuntur. Secund9,

719쪽

Η1PPoc R. ADHOR. sim non magna illa vasasanguinea υulnerata sint. sed a stera arteria membra ,vel bronchia, tanto Vulnere,ut per illud e oorde copiosior fuligo erumpat quam per os, quo na- tira lege expurgari debuit. Tertio,cum vulnere exiguo

masa quidem sanguinea, sed minora rupta sunt: vel caro i- a pulmonis divisa. Peiora tamen multo sunt,exf Uanmrita quam ex vastis vulnera. Nam , licet ex subdiantia parcior feresanguis expectoretur , insanabile Iamen vul-ημη es , quod ad firmam cicatricem attinet. Ex vasis tem copia quidem magis ferret, sed ante inflammatio-ηemsubuenitur, non rar alescant: multositie ase percuratos Galen. testatur, ad quos initio vulneris accesserat Et modi enim vulAera nqu tam suapte natu a , neqsse propter perpetuum pulmonum motuin unioni repugnant,

quam ob phlegmonem superuenientem , quae sanguinem, psesque pulmones putrefacit, et nde e remasuboritur: quyd ci adest, exigua es glutinandi pulmonis relinquies

rur: nisi foras pus e vulnere exitum habeat, idque patente satu foramine in thorace aut per tusiis cointentionem. Signa mu&eratorum pasorum , pulmonum , diuiso pectore hac μηt.Sanguis stumosas, interdum robicundus, interdum niger emens:qvid vasa pulmonis, utrumque anguinem con--nt: Perpetua fere iugis sicca, ue humida: nise adjflt virium imbecillitas, aut pulmonum oppi estio a sanguiUe, aut nisi perficiarium ac levest vulnus. Cum caro pulmonum se clata est: nec cruenta expuitisti, nec I sis Sila τρο t. qui anguis in Cavum thoracis destillat: Sed reHiratio diicit : vicisi itudo caloris ct stigoru pr0 ter balitus corde qui satim discutiuntur 1 chara texis faciei re tatio In thoracis Cauo saepe sanguis cohibetur, stericulumque

720쪽

ΡΖ sectum os, aut cartilago ut neruus, aut gene t nais particula, aut praputium neque auetur ncque

coalesui. II sic omnia non sunt lethalia. Partes seminales non possunt rege herari ut est in arte partia neque coalescere, nisi innato aliquo corpore inter labra vulneris. Vbi itaque os praecisum est, hoc est,ubi est magna de profanda ossis stadiura .vel, ubi pars ossis est excisa , non potest percurari. Os enim naturas hia durius, non potest molliori substantiae coalesce

re & uniri. Cartilago ut narium dc articulorum non potest augeri,neque coalescere,cum accedat ad naturam ossis. Sic neruus,quae est pars seminalis. venae ta-teriae possunt regenerati aliquando. Per gi in particulam tenuem, intelligit abneruationes illas lati musculi ad oculos & palpebras ae labra. Porro praeputium Philol. exponit extremum glandΗ