장음표시 사용
31쪽
ye sublimiores, & implicatas, quam in Se agit scriptis
admiramur, in loquendo de rebus a vulgi captu remotis reddebant illum aput omnes commendatione dignum . Non mediocriter tandem a studio rebusque suis curandis avo
cavit Julium Cardinalis Serfolii codicillum XIIII. Kal. Septem. AP. CIDI ACCLXV. datum , quo ipse Qtiaesitor
Scientiae eorum, qui or/inibus Ecclesiasticis sunt initiandi, fuit renuntiatus. Probitas enim & doctrina Iulii promeruerunt, ut ad hoc munus advocaretur; ill que ipse licet iuvenis, tanta diligentia, tanta interrogandi humanitate , perspicuitate , & gravitate explere solitus erat, ut Seniorum lautes , atque initiandorum grati animi significationes abunde promeruerit. XII. Quamvis tot tantisque litterariis curis quo-tigie ad laboraret Iulius , a remittendis tamen pauli irreiam incoeptis in Bibliotheca sua studiis, vel exercitationibus Ecclesiasticae Aeademiae dimoveri numquam potuit. Profecto studia Clericorum Neapolitanae Ecclesiae, antequam ipse Sacerdotio initiaretur, optima illa quidem tum erant, diuturna , recteque ordinata , ut messis inde satis opima virorum in Ecclesastica Republica illulirium sperari semper merito posset . Nec spernendaeerte est messis illa, quae praeterito mox tempore floruit, Vel
ua fruimur i3 praeiens. At felicior utique , & uberioruisset semper , si perpetua in eodem Clem Acadςmia ex-tuisset. Nam post studia iuventutis sub Antecessoribus diligenter peracta , quum illico dari praemia doctioribus ex illis non possint, antequam studia ipsa lectione , meditatione , & scriptione perpoli litur , & quodammodo
pinguescant, immo & maturior muneribus evadat aetas . hinc praeceptore remoto , quum saepe non habeant iuvenes ubi conceptus honarum literarum ignis alatur &tibi etiam sub Praesulum oculis cum profectu exercea tur, non ultinia eorum pars s hi desidiose vivere contenta libros studiaque omnia deserit ; maxima vero in late patentem Theologiae morum sinum, ut par est, se se recipit, profecto non sine fidelium utilitate; reliqui vero, si qui sunt non admodum frequentes, studia prosequuntur bone ominata. Quod si prae foribus , ut ita dicam, Scho' larum Ecclesiastica semper adesset Academia, quae juVenes
32쪽
naturali aestu hue illucque in studiis palantes in unum cogeret , & apud se materna caritate comiter exciperet : profecto in eius campo ipsimet juvenes mox e scholis dimissi , ad laborandum enitendumque assueti , atque adhuc calentes implantarentur , statim al-.tissimas in studiis melioribus radices agerent , floresque& fructus darent Ecclesiae & Reipublicae uberrimos. Nam viri acri iudicio pollentes, atque huic culturae sublimiori praesidentes, ex dissertationibus domi a juvenibus nonsne industria , & aemulatione conscriptis , atque ex oppositionibus ex tempore propositis, satis conspicerent,& penderent exacte , in quo quis plus valeret , cuique muneri obeundo melior quisque factus posset apte desti
XIII. Et ita sane se rem habere, manifestum ex eo a paret quam maxime , quod ex restituta tandem Neapolitana Ecclesiastica Aeademia plurimi prodierint vel regendis Ecclesiis, vel adolescentibus doctrina instituendis,
i Inter plurimos , qui operibus iam nunc editis gloriam sibi partam Eeesesailicae huic Academiae coni- municarunt, primo loco meminisse praestat Benediciι Cl mentis de Amstequi doctam sane , atque elegantissimam Dissertationem, qua Apostoli Deobi Majoris Praedicatio Hia panis uiudicatur . Hanc ipse tunc adhuc iuvenis in Academia no:tra recitavit, & Neap. edidit An. CIDIaCCLXIII. Hi ne doctus & probatissimus Sacerdos Dominicus Iorius tria Italice scripta edidit opera , sacra eruditione, pi lateque redundantia ; scit. I. de Ecclesiastici Ingenii Gatu Auimorum salute procuranda, Theologica Traitatio m.
. CIIIICCLXL ; II. de auriqua, Novaque Eeclinae disciplina- iu ayyonendo Sanctissimi Novi Foederis Sa- ejicteti Frus D ctrc. m. CIDIICCLXVIIII.; III. Caritas Catholieae Ecclesiae, sive Argumenta indubia , quae erga Eeelisae D trinam , Miniseros , Mores , α Disciplinam sem peν γ ubique exhibuere Fideles me. M. CDIIC LXXIIII. Item elegantissimus Paulus Moecia antiqui moris stir, non solum Linguae Graecas Profodiam , Epimia ve
33쪽
tasse in otio , & squallore delituissent . Prae omnibus meis minisse sufficiat de binis illis illuliribus Amicis , nempe . Iose- Latinas quantivis leporis , sed edidit etiam dioi Basilii .
Vindietas adversus Ioannem Barbe scium quo id jusjurandum , A i. CID IDCCLXIIII. Vir quoque Clari simus Beneditius Columna Abbas Ord. S. Bened. Conge. Cae-Iestin. praeter Geographica eius volumina , Italicam di senationem Apologeticam evulgavit de sincera Patrum Teriatii Geui. λζὶrina circa flatum Animorum medium inter mortem o resurreE Ansm m. adversus Thomam Buroetum e. m. CUIDCCLXV. Ab egregio Viro Luca-Nicolas de . Luca habemus Sacrum Sapisutiae Librum Italica Paraphrasi explanatum, atque Adnotatiouisus -e Philosophico penu abunde depromtis illustratum An.CIII DCCLX VIII. Reliquos praeterire satius duco , ne tractationem debac de re, nun adnotationem scripsisse videar. Qui plura scitu digna legere desiderat , is adeat Caput VI. Lib. VI. Partis II. Commentarii Historici Actorum S. N potitanae Ecclesiae , atque Congregationis Apostolicarum Missionum m. quem sane Commentarium Italice eluia cubratum utinam copiosius , & absoluta monumentorum collectione magis resertum l An. CIDI DCCLXVIII. edidit eidem Academiae Pro praefectus Clarissi Ioseph. Sparanus Neap. Eccl. Canon. Major Poenitentiarius ;eui sane plurimum me debere sateor, quod reculas meas in Academia illa reeitatas tanti secerit, ut Parte I. Commentarii sui a pag. IIS . ad Iaa. Adv. 23. ag. , σα pag. I 38. ad II itore in Adnotationibus nonnulla ad rem diplomaticam Metropol. Ecel. Neap. illustrandam pertinentia a me conscripta, humaniterque a sociis excepta ediderit. Plurimum etiam debere me fateor Magistro quondam meo Alexio Θmmacho Minyehio Uirci incomparabili , qui in Hudicii Repetitis Actorum Bon
ni n. S. Ianaearii eri. Pari. III. denuntiationis not. 2o. pag. I 62. cujusdam meae dissertationis de Tempore Neapolitanar 6 nvasonis a Saracenis factae, doque rebus tu-
seliis compendium dedit , eaque est usus ad nonnulla sistoriae capita corrigeuda.
34쪽
Julio Se agio , qui ad Ius Canonicum tradendum in Scholis Archiepiscopii Neapolitani eodem pene tempore a Caiatuali Ser alio electi fuerunt. Ad hunc quod spectat, quum Carolus Blaschus a quo, ut diximus, Iulius Ius Canonicum haut erat) docti; operibus editis i 8), recteque
institutis juvenibus optime de re litteraria meritus , ut liberius novis lucubrationibus coni cribendis v pcaret, semunere docendi Canones abdicatset , eidem illico muneri XVII. Kal. Octobr. Cini DCCLXIII. Archiepiscopus Cardinalis Iulium praefecit , divisa prudenter annua . solutione utrique Ante teliori . Statim ac ad docendum ipse feriis illis autumnalibus se accinxit , expeditio rea serio me flitatus est modos pro virili Auditores traditae sibi Scholae iuvandi , atque ad sapientiae apicem manu iacit his ducendi. XIll I. Notum est Eruditis diu suisse magnaque animorum contentione agitatum in pluribus Europae stulto im Universitatibus , num iuventuti erudiendae commoti as utiliuique foret , cuiusque disciplinae conlii- tutos , typi lque exculos in adole icentum manus traderec a li-
i Hetius Cl. Viri in Theologica re diu subam
quatuor ad hunc diem habemus opera evulgata , quaeiple inter sarram eruditionem , latinamque elegantiam
moedius dactilsime scripsit: I. de Opificio sex dierum. m. CIIII OgLXCII.; II. de Augalis. Au. COIDCCLXVIII., III. de Altera Vita Lbri IIII. AU. CIDII CCLXXI. ;& IIII. de Veritate Religiouis Ch=isianae hoe Anno C: IDCCLXXV. . ' 18) De Ecclesia be merentissimus Vir Blasphus bina edidit volumina An. CIDI CCLVIII. &c. quibus comprehenduntur eius opuscula Canonica , HViorica, & Celtica Italice elucubrata. Hinc An. CIDI DCCLX. evulgavit de Collectione Canouum Isidori Mercatoris Commentarius , quo innumerae rese luntur calumniae adversua
Romanam Ecclesiam emissae, & multa Canonum obscura loca docte illustrantur. Iamdiu totus est in Probabilismi Historia sincere conscribenda.
35쪽
- COMMENTARIUS.'Iibros, eo Rub in scholis ab Antecessoribus explanari; aue manu scriptis institutionibus secundum uniuscujusque Magistri mentem elucubratis dictata iuvenes excipere , atque Velociter, ut moris est, exscribere . Qui priores partes tuebantur , quinque mala ex hac scholastica scriptura in iuvenes manantia extulere. Primum, sententias
ejusdem Scholae sub diversis Antecessoribus diversas proponi ; alterum, non omnes aeque Magistros eadem scribendi elegantia & perspicuitate uti ; tertium , excipiendo scribendoque multum temporis in Schola perperam teri , quod in utiliores impendi exercitationes pos' set; hinc quartum, scripturae elegantiam, industria partam, corrumpi, atque interim taedio affici nimioque labore saepe Auditores delatari; quintum denique , ante
inventam Typographicam artem necessarium fuisse omnino exscribere': at post illam mire repertam , qua labores hominum plurimum levantur, velle adhuc ex scriptionem retinere , esse quidem repertis frugibus glande vesti; quae mala, sane non levia, proposito in Schola, explicatoque libro evanescunt . At qui pro altera stabant sententia, quinque etiam opponebant ex italutis vulgatisque disciplinarum institutionibus manantia mala , oppositisque incommodis respondebant . Primum non cuique
Antecessori dummodo sit hoe nomine dignus in iis,
quae omnino certa non sunt, & inconcussa, est mens eadem ;. quapropter e statuto institutionum Ebro omnes deinceps Antecessores docere, idem esset, ac servilia ingenia duri smo aptata jugo ad instituendos adolescentes immittere,s adamussim o mnia eodem ordine eademque sententia semper essent explicanda ; sin autem liberius agendum esset, saepe atque in multis institutiones Doctori utique non explicandae , quam refellendae essent . Alteram , quum mentis humanae in inveniendis, atque in dies augendis artibus scientiisque innumerae extiterint semper
felicesque progressiones, praesertim eum sobria iustisque limitibus circumscripta in disciplinis cogitandi libertate, si eaedem semper iisdemque sententiis & doctrinis inititutiones traderentur , hoc idem esset , ac tyrannidem ingeniorum jam bono omine exturbatam, iterum sinistris avibus adducere. Tertium , iuvenes, dummodo solertes sint
36쪽
Co M MENTA RI Us. alsint, ut oportet, paullatim,& quasi per frusta In exscribendo lectionis quasi deformationem quamdam concipiunt animo; quam plenius deinde clariusque unico veluti ducta audiunt explanatam: quare non frustra tempus teri, sed penitius clariusque menti insculpitur, & fixa haeret perennius doctrina icribendo in Scholis parta , quam lectione sola, & explicatione acquisita. Dein quartum , de adolescentum taedio, atque labore in exscribendo nimis anxii sunt nonnulli , quum iis , si vere docti & diei &esse velint, non in delicii ς, & mollitie innutriri , quasi delicati Gratiarum pueri, set meditationibus diuturnis , ordinatisque scriptionibus assuescere a teneris oporte)t, ut det et Palladis alumnos . Quintum tandem, esset quidem glande vesti inUentis frugibus, si veteres novosque libros omnes iuvenibus exscribendos traderemus, Typogra Rhica arte inventa; at ex antiqua exscribendi coniueis tudine illam tantum partem retinere , quae adolescenti bus utilis sit & necessaria, hoc est opportune novis uti inventis, non abuti. His per saturam addunt huius sententiae Patroni , proposito cuique Scholae Institutionum libro certo , & typis excuso, Antecessores , fi parumpersint desidiosi, ad inertiam insere pro Iabdntur, sublataque aemulatione aliquit utile de novs tentandi , i nihil boni amplius extundi posset , unde honos studiorum, & Antecessorum dignitas non mediocriter tuetur I9 . X V. Haec sane opposita triri usque partis argumenta diu Iulii mentem reddidere ancrpitem, num stylicet Canonicas Imstitutiones explanaturuς, eas e Manusctino dictaret, are typis excusas Auditoribus traderet legendas. At demum non sine Amicorum consilio alteri adhaesit sententiae , ea potissimum de caussa, quod Canonum, Iurisque Civilis Scho-Iae nonnisi postmeridianis horis in Arehiepiscopio pateant; qua diei parte, praesertim hyeme, quum vix post prandium stomachus concaluit, eo epitque, ut Celsus ait ao
37쪽
COMIa KN TARI Us. cruda concoquere , ac cibum potumque iam mixtum per partes digerere, inconsulte quidem agerent Magiitri , fiadolescentes in recitando, scriptitando, diligenterque dictata & explicata auscultando in Schola retinerent; nam ita sanitatem corrumperent , qua nihil in iludiis.pretiosius. Ad haec Canonum glementa nec nimis contracta, nec plus aequo, redundantia tradere desiderabat , ne priam is pene jejunos, alteris taedio confectos dimitteret iuvenes . Quapropter illico mauus operi admovit , atque brevi opus , ut decreverat , absolvit vulgavitque Anno
CΙΟΙ DCCLXVI. hoe titulo INSTITUTIONUM CANONICARUΜ LIBRI TRES : de quihus ita in
Praefatione suum aperit propositum: In id dunaaxat intendimus animum , ut adolescentes nostros onere ac labore
excipienili, exscriberedique dicitata, praefeνιim nosimὸridianis horis, liberaremus ς π commodae sudisses institutiones tr derenιαν . quas nec ita ιν es essent, ac ieiunae , ut fusficientem Canonum saporem indere non possem p nec nimis amolae, quae ab rei Canonicae studio ab errerent . Immo ne quis de doctrinis suis, ut fieri solet, in illas institu tiones derivatis conquereretur, ingenue ibidem fassus est, ab recens editis Virorum CL dohiis, o latoriosis in re Ca-aonica Commentariis 2I haud pauca, quae ad rem suam
. ai Hi sunt Commentarii , e quibus non pauca ad rem suam facientia hausit Cl. Auctor Se uitis, nonnullis de suo docte ingenioseque intermixtis, ut- in ho-iusmodi operibus accidere necessarium est ; nam in iis omnia nova referre velle , esset quidem ingenii discipli-oas pessumdantis & sat cuique esse debet, nova methodo vetera concinnius explanare gloriosum: vero, nOVA aliqua.& non adhue animadversa primum in medium proferre ; quod praesertim ab Antecessoribus in aliqv - Disciplina non mediocriter versatis expectandum est, si dignitatem publici muneris nova gloria merito sibi parta tueri velint Agitur praeter Institutiones Canonicas Fleurii,3c. aliorumque doctiorum', ad manus habuit Viri utique Iurisconsulti ssimi , quique instar omnium est .
potest , Iosephi Paschalis Orilli in Reaia Neapolitana
38쪽
COMMENTARI Us. ' apsaeiebam, hausisse. Quamobrem ne ingrati anim; nomine accu retur , maximas his gratiam se agere est professus ,
majores etiam habiturus . Duo hac de re minime tacendaeen lemus: Primum institutionibus suis ele antem lane , atque eruit tam de Inris Cruonici ortu σ incremmio Dia-rribam Urgo te is Iulium praeposuisse ; in qua , ut apte
omnia complecteretur, atque per partes ordinate digereret, secundum lente aliam costram,Canonici Iutis Historiam cra ,
stitutio vi Iuris Canonici Libras Quatuor a Carolo Gaetiardo tunc Sacrorem Canovum Iuterprete in inmussa Nem nunc Murano Discopo , qui quatuor voluminibus non tam Institutiones, quam, ut ita dicam , Ius Canonicum Commune ,σ' Neapolitauum Autiquum CV Mυissimum sciti s Iime enucleatum dedit An. CIDI DCCLVI.&c Et tandem Institutiones Iuris Canonici in tres partes tributas , quibus vetus, oe nrea Ecclesiae disciplina , G mutationum eo saeenarrantur sive ut omnes lubenter satentur , Canonum& disciplinae Ecclesiasticae Promum Condum a Domiunco Caυallario Decretalium tu Neap. . Athenaeo Prosectore σαAo.CIPI DCCLXIIII. evulgatas; ex quibus ipsemet Eruditissimus Caυallorius sua Elementa Iuris Canouici σc. de-
entiora propediem ejusdem argumenti daturus e t Reipublicae Litterariae opera. Non inficias ibo Institutiones Canonicas, quas Cl. Carolus Blaschus in Scholis Archi piscopii dictare , & explanare pro munere solitus erat , prae manibus habuisse Iulium nultrum, qui illius fuerat
χχ) Inter ceterog, qui hanc spartam ornarunt, &quorum opera Iutius legerat , praeitat recensere Carminum Fimianum , in Neam Athenaeo Canonum Profensorem, doct is eruditisque aduolationibus in Petri de Mamea Concordiam Sacerdotii σ Imperii, & adversus Eoi emeri . audaces conatus celeberrimus. Hic An. Cini DCCLXIII.
edidit Historiam Iuris Cauovici ere. diligenti ili me dis stam . Hanc diu pervolutavit , & cum Eruditis pi a. . faciabat noster Iulius.
39쪽
eiusque vicissitudines ad quinque Chrenotvisas Periodes , sive status redegit: I. Statum Primigeuium , five Arca- ΙΙ. Adtillam, sive Publicum; III. Senescentem , si
ve Aridum, & Iucompositum p ΙΙΙΙ. Restauratum , sive Remresentem p & U. Evolitum , Oretatumque , σPrimamum , qua fieri potuit, candorem restitutum ς quibus utique quicquid ex Iure Neapolitano Municipali ad Ius Canonicum pertinere visum ei , diligenter eonquisitum addidit. Alterum , vix quatuor annorum intervallo ita per Italiam, finitimasque Restiones harum Institutionum exemplaria facile fuisse diitraga , ut multis adhuc expetentibus Ann. CID DCCLXX. altera vere castigatior,& auctior prodierit editio. Huic & tertia accessit, quae An. CIDI DCCLXXI. Patavii curata eii, Auctore pro
sua inconsulto. XVI. Dum vulgandis. Canonum Institutionibus totus erat' Iul us, en novum eius cervici imponitur onus. Nam tholomaeus Portaurea prope emeritus Iuris Civilis Antecessor in Scholis Neapolitani Archiepiscopii, illuit ri Sacerdotio, quod Cetuonterium appellant , in Metropolitana Ecclesia ornatur. Tune igitur optime factum Cardinali Serfatio est visum , Se regium constituere Juris Utriunque Prosessorem , ea lege, ut ab eo cuiuslibet biennii cu riculo Cleri adolescentes inferioribus studiis perfuncti primo anno Ius Civile , altero Canonicum explanatum audirent. Cujus muneris dati ad illum suere eo dic illi a Canonico Cleri Secretaris , ut vocant, XUII. Kal. Sept.
CIII DCCLXVIIII. Hi ne quum iam Auditores excipiendi exscribendique labore postmeridianis horis esse imvandos sibi persuasisset, ut in novo hoe penso diligenter exsolvendo idem praeitaret, quod in Schola Iuris Can nici iam absolverat; de edendis Iuris Civilis Institutionibus non diu haesitavit. Uerum pluribus distentus laboribus a conscribendis novis Elementis animum cohibuit suum, ratus melius esse consilium , inter prope infinita apud Gentes omnes vulgata seligere optima, eaque typis excusa Auditoribus proponere , quam nova brevi elucubrata , nec ad perfectum castigata unguem emittere. Ita
que Ioannis Gottileb. Heineeit Antecessoris Viadrini celeberrimi , atque in erudienda , doctiique Institutionibus
40쪽
' COMMENTAR Us. is locupletanda iuventute Clarissimi, Elimenta Iuris Cio lis feoundum ordhetem Institutionum Justiniani Imperatoris ea potissimum de caussa prae omnibus selegit, quia hic vir summus praeter Elementa ipsa Iuris breviter, dilucidoque elucubrata, eruditissimum Romanarum Antiquitatum butasma ediderat etiam , quo breviter eleganterque Antiquitates ipsae Romanae per tapita cuique Titulo Institutio. num Romani Iuris rei pondentia eluti dantur, ut ita st diosis Legum juvenibus praesto esset , unde vim , spiritumque , ut ita dicam, Juris ediscerent χῖ). Cum sapientioribus et )enim recte noverat Se alius, si Leges moribus Populorum prudenter accommodantur,.nisi in antecessum probe Populi cuiusque nines calleat juvenis , intelligiat utque penestralia Leges Populorum haud polse .XUII. At quum minucius, vir Germanus pro Germanis suis scribens illa Juris Elementa , qua in re praesertim Ius Germanicum a Romano discrepet. Titulis ubtexuisset , idem '&sibi faciundum putavit Iulius in iis Titulis, in quibus aliud Jus Romanum, aliut vero Neapolitanum sive Publicum, ii .e Privatum, sive Feudate statuisset ; quod . simili pN
ne modo Paschalis Ferrignus , probatillimus Regius Salernitano Auditorio Praefectus, primum prolixius ege- et Ni si enim brevitatem Institutionum tum Legum , cum smul Antiqui ratum Romanarum necessario libi proposuisset Seli agius noster , praesto esse poteram Elementa iuris Cisitis docte & eleganter elucubrata a
Clarissimis Viris Iosepho paschali oritu , & Dominico
Antonio mugiem Primariis in Neap. Athenaeo Ante, eessoribus, quorum alter postmeridianis , alter matutinis horis docet'. Ut etiam aliorum tum nostratum , quum exterorum infinita propemolum Iuris Civilis Elementa, Juorum adcuratam recensionem fecit Eruditus Ioannes
'etrus de Ludeυis in Vita Jusiniani Imp. Cap. III.
24 Cicero , ut necessario Romanas Antiquitotes a Iureconi ulto pernoscendas esse demonstraret , de orat. Lib. I. Cap. XXXXII . illam potissimum affert eausissam : Plurima erat in omni iure Ciυili antiquitatis etsi res , ω' prisca varborum intusas , cir actionum genera