Nova methodus medendi ... lectionibus publicis explicata, et recens suis locis capitibus distincta / [Girolamo Capivaccio]

21쪽

Hieronymi Captuaccei. . yhtimanis permittitur viribus,medendo nola irare, quare qui non calluit hanc Indicationuper Diuisione inuentione dubio procul erra bit, infelices grotantes manebui, unde divinissime Galenus loco citato, ne in tanti mo- meti prouincia deficeret,iponit tres errores, qui ab imprudentibus facile postent comita. P ni Mus ERROR. Primus error esse potest , quando Medicus diuidens, inueniat Indicationes, non pertransiit genus, quo fit ut inueniat tantum per diuisionem indicationem genericam,qui ,Obis manifestat indicarum genericum , quod non sufficit pro curatione Mideo qui ita diuidunt, sunt diminuti.

Secundus error est quo diuidei es diuntur a genere generalistimo ad subiti na,in quibus persistunt, non vltra progrediuntur,quo fit ut misti sint mainuti,qui pes Da

uisionem inueniunt indicationem genericam subalternana e hinc indicatum genericum hi balternum, sed dimittunt specificum,quarem curatione aberrant CXempli ratia , si homo febricitat, febris ut morbus,t dicat remo ue ut morbus calidus, frigidum, sed hoc non siillicit, sed oportet descendere ad specie in spectificam vis verbi gratiatebris ost morbus calidus ut duo, dicat remedium specificum,

22쪽

Cirae morbo maguo

Tertius error est, quo et licus vitiosam, seu prauana facit Diuitionem , Quid oportet intelligere per vitiosam, prauam diuisionem Diminutum locuti fuimus,Galenus loco citato primo ad Glaucum primo se ipsum no de-ciarauit, quia cognouit hoc pertinere adlogicum ,sed Galenus omnia serme cognosces, applicat veram doctrinam suo proposito, ut interpretemur Galenum per elideminet Galenum dicemus M. I . tria est quae primam curationem indicant sed in praesentia nolo explicare quid velit Galenus per haec verba, tuo dixit tria sunt quae primam curationem et icant,qui licet hcc verba sint di si illini a xplicatione egeant, non licet tamen ut in pi aesentia a nobis explicentur, sed suo loco, sed bliui in praesentia ad nos perti ne intelligere id, quod attinet ad diuisione . Inquit igitur Galenus , tria sunt quae primam

curationem indicant, sorbus,Temperatura,

dc Aer subdit autem Galenus morbum diui di in disterentias,sed non in causas . Tempe raturam autem aerem diuidi non in disse rentias, sed in causas ego vellem,ut qui si runt vena feci ionem indicari a magnitu sine morbi una cum sanguine, explicarent hunc locum nulli ubi intelligerent, nequaquam in absurdum usq; adeo insigne ciderent.locus huiusmodi hunc in modum is terpretan

23쪽

diis Galenus loco citato, hoc est O. Meth. I . loquitur de Indicatione tantum curativa, de indicante tantum curatius, quod sit verum dicit tria sunt.quae primam curationem indicant, quod curationem indicat, desuere indicat, est tantum morbus d hoc pro nunc supponatis,indicans curatione si tantum morbum, hinc fit ut morbus sit diuidendus in disserentias Decies, non in causas, a licet morbus habet causas, hoc tamen loco non potest: diuidi in causas ratio est, quia hoc loco se in sit tantum de indicatione curativa, non de praeseruatiua, quia indicatio praeseruatiua sumitur a causa curativa a morbo, specie morbi, morbo, morbo calido,ut duo,si hic morbus fiat a sanguine, a sanguine sumitur indi catio praeseimatiua, sic Galenus loquitur; indicatione curativa latum, quare non potest non debet morbus diuidi in causas, quia nos confunderemus indicationes curativas cum praeseruatiuis Wob id dicit Galenus primo ad Glauc. i. illos errare qui vitiose diuidunt, hoc est qui confundunt indicationes curati tuas cum preseruatiuis,qui diuidunt morbum in differentias, in causas,veluti illi faciunt, qui dicunt venae sectionem indicati morbo magno una cum sanguine, miscent morbi Im cum causa, id est, sanguine, qui est causa

morbi.

24쪽

LECTIO SECUNDA . DV M lo iiiimium de voce Methodi dicimus opus esse intelligere per Methoduviam quadam ordinatam , cui famulatur D uisio.ut diuisio ea esse detur,quae fit perfecta, nequaquam vitiosa, proponit ita esse procede lum,ut beneficio diuisionis haurian tui in primis indicationes genericae , deinde subalternae, tandem hecificae S in hac via ac diuisone hoc e sis seruadum, ut non sit vitiosa praua a Diuisio, hoc est, dum sermo sit

de Indicatione curativa, ut non confundatur cum praeseruatiua,.sc ob id ut Diuisio quae respicit morbum, non complectatur causas: Diuisio quae respicit causas, non Ouiplectatus inorbum,non oportet confundere,& suo loco

dum loquemur de Methodo intelligetis quomodo procedendum sit in quocunque indicante. Hactenus constitutum sit ut asserit Galenus O.Meth.cap.vit in hac Methodo in hac via hauriendas esset Indicationes in primis primas,hoc est,genericas,deinde feci indas,id cli subalternas,ultimo specificas ut verbi gratia,si res iciamus ad sanguinem, Ac proindo ad indicans praeseruatorium, sanguis ut quid

morbificum praeter natura indicat auxilium remouens descendamus, si uerbi gratia,sanguis peccat, de peccatum sit vehemens, indicat auxilium remouens sanguinem, sed non ita geneticum Ad uehemens, quia pecea uinest ve-

25쪽

Hieronymi Capit accei. Oest vehemeias,us verbi gratia, angiuinis peccatum vehemens fuerit secudum motum, indicat remeclium adhuc magis determinatu immo specificu,quod est remediti vehemens, sed reuulsorium. Et haec dicta sint generice quia suo loco dilige ter de his loquemur cum igitur per Methodia oportet intelligere viam

ordinata, cui famulatur Diuisio, noretur quIad vocem, nos in praesentia non modo etiari circa Methodum, verum etiam circa Methodum medendi, ad differentiam Methodituenda sanitatis,ut liqc vox, id est,Methodus medendi, significet artem medendi, ut idem sit inscribere libros quatuordecim de Methodo medendi,uidem de arte cui adi, idem est asserere Methodum medendi, artem curatricem, haec dicta sint de voce Aggrediamur huius methodi medendi essetiam,quam consequi licet beneficio definitionis . Haec igitur sit Methodi medendi definitio

MEthodus medendi est ars, qua per indicationem inueniuntur iuuantia, cdeperdita sinitas hominis reparetur. Necessarium est , ut vos cogitetis, an haec Definitio sit vel bona vel mala, quomodo cogitatis re cie hoc intelligatis, ut ex vobismet ipsis citra praeceptores sciatis tradere definitiones, de iii dicare, an definitiones ab alius traditae sua comprobandae.

26쪽

1 o D Methodo Medena . Persech Definitio, ii se claudet formam substantiam efficiens finem, quare inquirere oportet an hae causae, Sc qua ratione claudantur in proposita definitione .

CAvs A FORMALIS.

Quantum attinet ad causam formalem

dictum fuit esse artem Namque cum Medica facultas sit ars de Medica facultas tum alias partes in se contineat, tum potissimum Methodum tuendae sanitatis curationes, necesi trium est, fateamur Me thodum curativam esse artem cum sit ars,ndest instrumentum Methodus medendi, sed est habitus principalis potentialis, non scientia quidem, non prudelia,non intellectus, nullus deniq; habitus potentialis nisi ars , tum sit ars,3 proinde habitus intellectus, dum proponitur haec sorma, patet etiam subiectum quod est habitus potentialis non corporis sed inimi intellectus.

CAvs EFFICIENS.

Eo vero attinet ad causam efficientem,lhaec fuit proposita in Dcfinitione,qua-do dictum fuit qua per Indicationes nam i Indicatio est causa essiciens, itaq;Indicatio,ut suo loco explicabimus,est instrumentum Methodus medendi non es instru mentum,sed habitus potentialis esse stitius,iclest, ars sed causa efficiens huius habitus potetialis,est Indicatio, quia Indicatio est instrii

27쪽

Hiero mi Capioccei crmentum instrumenitim reducitur ad causamessicietem, ut omnes sciunt, quia omne instrumentum beneficio cuius comparatur halitus principalis ex necessatate est instrumentum logicta,ut suo loco demons labimus,clum loquemur de Indicatione, indicationem este instrumentum logicum, instrumentum inuentum a logico, per hanc autem essicientem causam Methodus medendi distrahitur ab ea curatione, suae non perrinet ad dogmaticu,quia non inuenitur per Indicationem, non compa-xatur per indicationem, sed vel per experien Explicatiam,velanologismo, vel alio instrumento ab eo Indicatione.Vnde Galenus, ut omnia etiania a. cum Galeno confirmemus I a. s. s. licit,s at s.

teratio in spiritu fiat, vel ab aliquo venefico, yel a quolibet alio veneno esse negotium X-tra Methodu medendi Quale est negocium extra Methodum medendi i quia non potest comparari Indicatione,sed alio instrumento, unde Galenus primo Meth. c. . dici institutu I M. eius esse, sermonem habere de remedij quaeno empirice, sed Methodo, sed per indicatio nes inueniuntur costitutum igitur sit edicientem causam medendi methodi esse per Indi i cationem quid autem si Inclicatio suo loco

cationes

28쪽

ia De Methodo Medendi scationes inueniuntur imantia, ut deperdita sanitas hominis reparetur in quibus verbis vi manibus hanc veritatem tangatis,continetu duplex finis,ut alter possit vocari internus,re liquus externus, licet qui externus vocatum una ratione, alia ratione possit vocari inter nus. Dcclaro,alter sinis, internus est, quan do dichum fuit,inueniuntur iuuantia, nam in uentio iuuantium cst finis internus inclicati

uias: Aher finis est dum dictum fuit,ut cleperedita sanitas hominis reparetur,qui finis potesti vocari externus, si respiciamus ad indicatio

iacm,potest autem vocari internus,quoties cuia

que respicis ad totam hanc Methodu mederii di utrunque finem magis atque magis explico, in primis quantum attinet ad finem in idicationis, qui erat inuentio iuuantium; Huc I. u. p. finem propos ait G alenus s. Meth. s. ubi vo- hiit pertinere ad Methodum Medendi tradere inuentionem pr(sichorum:& hoc loco qu(s admoneantur iuniores cur potius in hac definitione dichum sit, ut inueniantur iuuan

tia,quam ut inueniantur indicata .

Cur u ntia ct non indicata in definitione posita sulit. Atio huius fuit quia quod solemus quando i dicere,est dolor lateris est tussis, est dissicustas anhelitus, ergo inflamnaatio, pleuris: nos beneficio istorum signorum deducimus in inuetionem indicati signati, hoc est

29쪽

pietuiridis, sed plauritis non est uuam, me, nocet, est quidem uadicatum, sed non es udicatum de quo in praesdiati est sermo, , ob id ut ab hoc indicat ut ab inuentione huius in icati distingueret illud quod uenitur Pomethodum, per indicationes, rationabiliter in definitione dictum est,inueniuntur iuuania, per iuuantia autem intelligimus id omne tuod inueni ur per indicationem, ouod du-

est praesidium est praesidium hist recta

administratio materiae praesidi .

Duplex indicatum in Methodo sedendi. Eche percipiatis . Hoc iuuans est duplex: L est praesidium est recta administra-io materi pi fidis,propter iuniores declaro xempli gratia iii Febri praesidium est fries una trigidum ut duo,si sorte febris sit calida

t dii pr fidium igitur est frigidum, duo,

altis praestidi materia verbi gratia est actu a,circa quam materiam praesidi fram di per imus sum, rectam administratione hocst qualitatem lactucae modum administronae lactucae, tempus quo es administrandata

iactucti S cum cui est administranda, ut iuans in se claudat quid agendum, quantum,

i lando,quomodo, ubi, ut neque sint pluraeq; pauciora. Confirmatur haec veritas Ga iem dictas i.M. I .ubi voluit ad Methodu per 5 rnere inuenire remedia scire etiam inuens recte uti: Inuentis recte utimur, quando nullus

30쪽

Optimatiis

si id a gelidis 1 Methmis Medendi nullus fit error,vel in dosi, vel in in dicio,vel

tenapore,vel etiam in loco, docet etiam dei Galenus . Meth. a.Methodum auxiliatim: iuenire, inuenire etiam usum inuentorum; sed nolent iuniores ad confinitationem huius iveritatis dixisse Galenu primo ad Glaucunx: primo, lethodum mededi perficii qualita tes quantitate auxiliorum tum vi ac tem iporis occasione Proposui hanc authoritatem quia sui vobis pollicitus declarare omnes fer me auctoritates ad Methodum medendi spet stantes,& profecto quia ego nescio a quo in telli antur hiano locum ita ego explico duni dixi Galenus 1 ad Glaucum I. Methodun inaedendi perfici qualitate, quantitate uixilioru per hoc nihil aliud intelligit nisi qui agendum,n rectam administrationem,qui loquitur de quantitate di qualitate prcsidio, rum,non materiarum remedij,explicant om ines,per qualitatem oportere intelligere uic a rendum, per quantitatem quantitatu genitdum, hoc est salsissimum latio est, quia lotquitur non de materia auxilij, sed de auxilio iexempli gratia, si sermo fiat de febri loquitu, de auxilio refrigerante, non de lactuca,nsi materia si igidi Qtiid agendum non aliud est quam auxilium , recta administratio respicii materiam auxili non auxilium Galenus hoc loco dicit Methodia perfici qualitate quatitate auxilior uia, do exemplum propter iu