Nova methodus medendi ... lectionibus publicis explicata, et recens suis locis capitibus distincta / [Girolamo Capivaccio]

41쪽

Hieronymi Captuaccei. si nodo quid agendum, uerum etiam rectam administrationem materierum iuuantium Propterea haec tertia definitio ad differetiam definitionis secundo loco propositein se continet non modo indicans curatorium d p seruatorium,verum etiam vitale,ut usq; adeo generalis sit haec definitio indicationis, ut nisi aliquod addatur, conueniat Indicationi Scin Methodo Medendi, de in arte tuendae sanitatis, ut ad nos pertineat particillam adde, retia, cuius beneficio indicatio, de qua loqui, mur, distinguatur ab Indicatione, quae pertinet ad Methodii tueda sanitatis Hec omnig declaro , ut recte possitis intelligere Gai num primum igitur dum ait Galen Indicationem ess , quando percipiuntur res Percipiendae,hoc est,quando cognoscuntur res cognoscendae , dum proponit percipienda, non proponit nocentia,quemadmodum in secun- da definitione,sed proponit percipied inte nere non contractes si in genere igitur cnocentia dc iuuanti . quare Galenus in hac definitione proponit quaeq; indicatia, hoc est

curatoria, praeseruatoria dc vitalia, qua sint iuuantia non nocetia, dum vero Galenus dicia indicationem esse, quia iuuans percipitur, dum percipiuntur percipienda, dum cognoscuntur cognoscenda, tum proponit hac particulam, cognitis, perceptis proponit ad dic ferentiam primae definitionis, quam prop-stut

42쪽

as De Methodo Medendi.

suit 2. M. T. proponit cognitioneia in 'nere in contintini,verespicit uestentia uid quod conseqtuitur essentiam, ut merito haec tertia Definitio dis uiguatur primas, in prima,2.L.M. I. quae est proposita a M. T. continetur tantum quid agendum, quod a nullo alio indicatur quam a natura seu essentia indicantis In hac autem tertia definitione a proponit cognitionem in genere . proinde essentiam indi cantis, ad quod consequitur essentiam, facile coitat hanc est absolutam definitionem, quia tradit flentia indicationis,uirtute cuius inuenimus iuuans, quod non modo esst quid agendum; verum etiam est recta administra tio est re stus usus materiarum iuuatium, hoc

est ut alibi intellexistis, quando, quomodo quantum. ubi Costat igitur quomodo haec definitio sit distincta a reliquis duabus definitionibus, quomodo Galenus ad uaria respiciens nunquam fuit deceptus, ut cum haec sit generalis tabsoluta definitio, dili enter sit sed breuiter a nobis explicanda .ut cognoscatis quaenam debeat est definitio In dicationis circa quam uersamur, hoc est quae pertinet ad Methodum mededi ad disterentiam Methodi sanande sanitatis. hunc in o dum Indicationis definitionem tradere libet. Definitio indicationis Methodi medendi.

Indicatio, tu scilicet pertinet ad Methodum mededi sit comprehensio ivi,

i antis

43쪽

Hieronymi pinacces. uantis in sinutatim comptehesione vilicantis citra experientiam, Malalogismum,gratia sanitatis deperditae reparandae: Declaro hanc desinitionein,is iuniore hoe qco admoneatur,hanc non esse definition*informalem , ut licet Galeno tripla sit proposita indica rionis definitio,nulla tamen ibit oxmalis Na Nota indicatio formaliter est instrumentum logicum, imperfeci iis syllogismus,unde ut instauinentum habet rationem causae essicietis , beneficio cuius consequimur inuentionem ii uantius cosequimur habitum principalem, cum instrumenta quemadmodum etiam at te potissimum per finem distinguantur ut finis maxime pertinere uidetur ad esientiam

instrumentorum, non sine arte Galenus omnes indicationis d. finitiones pee causam fidinalem dis imbuit, quemadmodum etiam intellexistis Calenum quandoque retem cur tricem seu Chodum medendi definiuisse per causam finalem, quando dixit , Curatrix ess uitiosi affectus in naturalem habitu mutatio' est desinitio tradita per causam finale ad eundem modum; tum inquit Galenusai

dicatio est comprehensio iuuantis , haec definitio traditurior causam finaleni ut quem admodum diceri solemus demonstiationis finem est scire per causam, siquide demonstratio est institimentum logicum sed tractens

cognitionem per causam, ut cognitiore per causam

44쪽

et De Methodo Medendi

causam iit sim demonstrationis, a simili finis Indicationis,id est, huius instrumenti logici, quo utitur Medicus dogmaticus sic inquam itfinis nihil aliud est quam comprehensio, re proinde est iunctio pertinens non ad sensum , sed ad intellectum est igitur Indicatio com prehensio iuuantis seu conserentis, dicatis ut uultis, sine sit quid agendum, siue usus, seu l recta administrario. Notetur autem ex seia lini Me tentia Galani in libro artis Medicinalis capi . 8'.Galenum per iuuans praesidium quandoque accipere causam salubrem, ut praesidium

possimus uocare iuuans,coferens, causam salubrem,remedium,alimetum, hae omnes u

ces pertinere solet ad quid agendu per usum autem semper intelligimus illa quatuor, id est,quantum,quando,quomodo, ubi Vt sinis internus Indicationis nihil aliud sit, quam cognoscere,inuenire,comprehendere, de quid agedum, rectam administrationem materies, siquidem iuniores hoc si equi debent, memoriae mandare , ubi exquisite loquimur differentiam esse inter auxilia, mat rias auxiliorum,quemadmodum colligere liri cet passim, praesertim I. Meth. r. ubi ait se

tradere Methodum curandarum inflammationum,non autem tradere methodum inueni Cndarum materierum, auxiliorum. Exem

pli gratia, si ratione inflammationis indicatur remedi tam frigidum, cuius materia sit ia-

cctica,

45쪽

ei uca , versatir Galenus circa inuentionent remedij,non autem circa inuentionem at

riae lactucae dc si quando materias proponit Calenus,proponit solum genera exempli: sed animaduertatur ex Galeno a.Met. r.eundem ria Is Galenum vocibus minime addictum quandoque coniungere voces, ut quandoque in terias nuncupet auxilia, quemadmodum s cit .M. r.Sea dum exquisite loqui est institi tum,differentia maxima est inter auxilia mauxiliorum materias Caeterum cum indic tio sit comprehensio iuuantis insimul uae

gnitione indicatis,per cognitione intellectus, cum Galeno in tertia definitione tradita cognitionem estentiae, cognitionem illius, quod consequiti tu illud autem, quod cons quitur, ut suo loco oculis conspicietis, nihil aliud est,quam acti passio,praesentia,S subsistentia, haec consequuntur essentiam ii dicantis Dictum autem fuit,sine obseruati ne sine experientia inalogismo Nam dicatio est instrumentum satis diuersum reda experientia Manalogismo Fuit autem n cessarium addere gratia sanitatis deperditae reparandae, ut per hunc Indicationis finendi edexternum distinguatur haec Indicatio ab indicatione;quae locu habet in Methodo tue-dae sanitatis unde pro exactissima huius nnitionis intelligentia tria sunt intelligenda et Primum quid intelligere oportet pera se cipiendas

46쪽

go me Methodo Medendi l

cipiendas perceptas Secundo quid intellige . re oportet per expcxieritia Tertio quod pauci cognopenint, quod intelligere oportet penes Analogismu, siquomodo distinguatur Ana logismus quo utuntur Dogmatici, utuntur Methodici.

I. Reiperessenda perceit .

vo ad primum per res percipiedas pedi cepta intelligimus in primis rei natu, i miram, qua uetitatem proposuit Gadi t. M. Laeniis a.M.a .vbi uocauit etiam quid agedum, 'quae rei natura debet esse cognita uidens imi tellae iec occulta sensui. Quid autem intelligere oportet per id quod consequitur, iam iratet, quia sint illa quatuor, quantum, quando, quomodo desubi, sed aduertendum quaespercipiuntur non modo esse res praeter naturam,sed etiam ille res secundum naturam,uti non modo sit morbus,causa,verum etiam vidi

tus, ut horum gratia indicatio requirat ii tuo conditiones, quae conditiones sunt fundamenta huius doctrinae, ut mirandum non sit, si dociliores uiri has negligentes conditi res sin uena sectione d in tota Methodo, suerunt maxime hallucinati. Prima conditio est, ut Indicans si nolunt per intellectum Secunda conditio,ut unum ion nisi unum indicet Tertia

47쪽

Tertia conditio, ut dicans ex necessitate lit praesens,non praetc1iturannoniimram. sartarino ultima conditio est, in Indicans reperiatur in homine, in con ore hex hoc o loco cognoscetis satis puerile esse a causa externasiana indicationes, it ab aere,..sunt nugae,puerilia Ostendo cuin Calono has onities conditiones. Qim ad pruriam dicit Gale- oniam ninis Urbi cura ponem inuenire propositum est, nocesi trium est morbi naturam prius scire: qilomodo, et haec conshquentia quoniam omni mo hi curationem inuenire propositum est, quia1roposituna inuenire cuiuslibet morbi curari metu, ideo necesi lium est prius scire nio , naturam: ecce ergo quomodo tota comi , curatio pende ex cognitione natiuae, 'oinde 'lentiae morbi, indicantis prael ea idem Galenus . M. f. dicit, tot sunt m endi rati nes, quot morborum deae, quare dea, quare ab essentia apitur indicatio . braeterea eodeni capite,id est a M. 6.dicit,pri-

CONDIS

esui via est cognita morbi, naturae inorbi adarum q. s. .dicit, opus est ut qui Methodum elequi optat, ut habeat cognitionem similis dissimilis, oportet cogitare lentiam in- icatis Praeterea lib.ad Thrasyb. cap. 8.dicit: enena non pertinere ad Method alii: Ven

gnoici per indicationes, ut ad me

Laticum pertineat cognos ere causas io'no

48쪽

De methodo edendi

scere essentiam;non est autem cognita essen tia,naturaq; ueneni;Ideo costitutum sit hanc: esse primam INDICANTIS condition aria ut cognoscatur ab intelligentia is li

recte Methodii Medendi essequi a

leatis c pimus explicare,quaenam corditi ne locum habent in indicando, stas

tutum suit necessarium esse, ut natura, ut si sentia indicantis esset nota intellectui,ut pro pterea Galenus I 3. M. 6 a Methodo excludat, quae a tota subs alii sunt aduersaria,propterea quod horum essentia non potest esse nota intellectui. Sed dubitatio est quae oritur, Ad se Galenori ad Glauc. .ubi ait de tumori- citiua bus dictum est indicatiue,sed nondum mania ' seste, si sermo per indicationes procedit, nota essentia Indicantis, cur dixit Galenus det tumorib dictum est indicatiue, sed nondum manifeste, quia si indicatiue, si per indicationes,igitur manifeste dicendum ita esse locutum Galenum eo loco, quia sui pollicitus explicare authoritate Galeni, ita est intellisen diis,ut dum ait, te tumoribus dictum esse indicatiue,hoc est per indicationes Galenum respicere ad quid agendum, tum autem subdit, non luna m anifeste, non respicit ad quid agendia,sed ad usum materierum, ad rectam administrationem materierum quod sit verum, Galenus eo in loco subdit praesidiorum

materias.

49쪽

Hieronynti pluaccet. laterias Constitii tum igitur sit, necessari tun esse, ut indicantis si cntia nota sit intellectili. SECvNDA CONDITIO.

SP cunda conditio, tuae necessaria est in In

dicate est ut unu Indicans non nisi via uindicet, unum neqtia quam plura potest indieare nanc veritatem proposuit Galenus O. M.tr. Vbi habet conferentis indicatum scin- petisse num . Qiloniam, inquit Galenus, unum unam habet tantum naturam. Unum, admoneantur hoc loco in Primis iuniores Calen. O. M inquit vel esse simplex vel compositum ut verbi gratia, febris est unum indicans; sed morbus calidus siccus quare duo indicati quia est effechus compositus, quemadmodum amplex simplicem incla ca

tionem sacit Secundo notent,unum obtinere natura generica, obtincre naturam specifica, ut per natura genericam genericu indicetur

praesidium, per specifica pecificum ut licet

sit unum,duo tamen indico non per eandem naturam, sed per genericam unum, per speci- lscum aliud: scd quelibet natura ut una unum indicat.vnde Galenus a. M .ca. ID dicit mam i semper dati ex quaque re indicationem, ut sit

et irim indicet,idia perplures cssetias, leto excinptuni: bilis ut copiosa indicat auxi lium minueris,ut calida frigidii, M sic de reli untini indicans hcundum unicam silentiam non nisi unum indicare potest ut

de idem

50쪽

3 Methodo Medendi Adrara de deni Galenus in libello ad Thrasybulumi fib. q. cap. q. diuit absurdu est dicere id diuersa

talum indicare S quia Galenus ratione huius uer dum talis cognouit, dixit eo te libro ad Thrasybii, Munn a. o. anu tantum indicari quonia unum uni tatum aduersatur, ut uerbi gratia, calidia

indicat tantum frigidum quia frigidu solum calido aduersatur sed dubitatio est ex dictis C a. lib. ad Thras cap. 23. dum inquit neque

unum seinper idem indicare Si unum latum vnia indicat, Ergo semper idem indicat, quo- Solutio modo ergo intelligendus Gal. Dicatis ita ei se intelli dum Galenum ut unum non semper idcindicet peribi res essentias, quia unxi in gener unum per hires essentias plura ii dicare potes , lectaratin hoc exemplo proposito a Caleno loco citato ut verbi gratia, a binae suppressito si unum sed non semper unum indicat, quia si liaca calculo unum indicabit, si a grum sanguinis aliud, si a pituita aliud: ita igitur cit intelligendus Galenus ut unum non nisi unum indicet,unicum genus indicet unicum piaesidium genericum, unica species indicet unicum remedium specificum, quia unum non est nisi uni contrarium Ego non possum non maxime mirari, quomodo aliqui solis authoritatibus addicti, spreta rationQ, spreta rei natuta asserunt morbum magnum, morbum vehemetem esse quid commune ad

venae sectionem, pharmacum iam mor, bus