장음표시 사용
331쪽
verim antehac subtrahenda esse min. et , quum tamen hoc sit vix observabile, visum est potius immutatum relinquere , quoniam, utcunque sit, eandem tamen ' fixis distantiam habet, quam poli Dchonis oble vata statuit Lepter . Excentricitatem facio II et O , adeoque maximnnprost aphaeresin gr. I, yy , (Replerus habet et, . Idque ob has causas facio. Primum, observavit Debo Excentricitatem IT cta, unde pro staphaeresis maxima esset gr. 1, 3 I , . Sed quoniam assumssit ille parallaxin Solis in altitudine .Equinoctialis Uraniburgi, (quo tempore maxima est Solis prostaphaeresis, nain. 2, g o , quam ego cum XV rofacio tantum so : esset propterea prosta phaeresis maxima nonnili gr. , S s' i o . Et Eue riuis inrighi invenit etiam minutis secundis I OV et inorem quam meis. Secun so, Observationes Martis, quas tu mihi misisti, nihil in contrarium suadent, sed confirmant potiu;. Tertio, ob- servationes quas habeo veneris, in id conspirant omnes. Quarto, Eclipses I unares huic potius favent. Quinto, Repirem, ex speculationibus Sis Harmonicis, colligit i so, (quanquam fateor illas in reliquis Plvaeiis non praecise obtinere. Denique Lunae a Terra distantia. maxima, secundum Tepleri speculationes, ( Astron. Cop. p. q81,
aequat praecise Excentricitatem Terrae.
A Lunae Apogeo subtraho min. o , sumoque semissem Physicae ,
aequationis Temporis. Quod accuratc convenit cum Ecclipsibus illis omnibus quibus fidere ausim g raro dissentiens ultra min. a vel 3 temporis. Cur non nisi semis a mimae aequatio assumerem, fateor me nullam habere causam i nisi quod post innumera propemodum inventa, iterata tentamina, & supputationes, lassatam patientiam,& irritos labores, nihil invenio quod aequ8 ac hoc congruet observatis , adeoque caeteris recensendis, ut erroneis, supersedeo. Hoc saltem reperio quacunque incedam via, sive Deianua sitae AEqtiatione, sive commento quovis alio, semper subtrahendum eris ab Apogaeo, quasi rumo . Hoc idem Solaribus Eclipsibus, quas examinavi, omnibuq satisfaciet. Quod ad Lepleri AEquationem menstruam spectat, paucas admodum observationes scio, quae hac indigeant. Quod ad
Lunae locum alibi quam in Eclipsibus speeiat, nihil ad hoc praestiti. Supputavi quidem Observationes aliquot, sed errorem valde notabileus in
Repleri Tabulis non reperio. - Saturni Aphelio addo gr. i, o aequali motui min. a . Differt qui- si, dem hoc a observato itys, sed experti novimus qua fi ledignus est ille. Eademque observatio iacit Nochim Boreum in majore: longitudine gradibus quam habet Tepleras . quum interim ex observatis nostris potius cxistimo minuendam esse Leptirianam longit iusi
332쪽
nem et de hoc autem nihil definio , at saltem augenda non erit . Aphelio Jovis addo gr. a, i , , ab aequali moti aufero min. 3 . Mi cima prostaphaeretis Excentri, major est min. st quam molerimia,
hoc est, una sexagessima parte. Adeoque Excentricitas est Sys. Hoc facit Jovis locum Lepleriano promotiorem minutis , in praeterito Decembri; & min. I x aut i r in Martio. inae ab observatis non multum differunt. AEqualis motus Jovis est notabiliter velocior quam apud Teplerum; adeoque in Creatione fuit Sexagen. C, 3 o. Ab Aphelio Martis aufero min. io'; maximam prostaphaeresin Excentrici augeo minutis a sedeo ut Excentricitas sit servet Hoc scilicet pro praesenti Anno 163Ti Aquata motus mutandiis
Ab aequali motu Veneris subtraho min. I Hoe omnes observatationes postulant. Hinc veneris locus in medio Decembris praeteriit, fit Resilmano minor minutis quasi ora & minutis S in principio Januarii. Supputationem Ephemeridum quod spectat, ego me facile patior tuo arbitrio regi, dubius ipse quid sit statuendum. Interim ego id prumis curis agam, ut quae contra Z in dicenda sunt, in ordinem redigam : quod praeludium esse poterit iis quae forte piaviae in lucem amittemus. Quippe Errorum detretio primus est ad veritatem gressus.
teriit Decembris die i p. illam ego (ut ut monitionem tuam non acceperamo summa qua potui accuratione observaveram, in hunc modum. 63T,Dee. I s. h.6. o A. dista- bant Iupiter & Mars min. 3o circiter, . , ad minimum. Erant autem in hoc quem descripsi situ. Mars min.et aut iupra lineam rectam per Jovem & lancem au-stialem ductam. Distabat Iupiter ara avgo, 3 2 Adeoque auumpta I epim latitudine, erat locus ejus in I, 1 Is . A lance australi V. 8. I ergo in I, I i. I eplemuhstet vi I, I 2 lat. I, It B. Hora et, et v A. Jupiter & Mars distabant min. 3 et , multis factis Observationibus, usque ad horam I, o A. Xepleris habet Martem inui Q, SI, lat. I, is III B. ' Dec.
333쪽
to. h. 6, o A. Mari aliquanto transierat lineam rectam a Iove adar Et ductam. Hor. p. aestimabam iam transiisse lineam illam min. 5 aut 3 dc tantundem
erat citra lineam a Iove se et Mars non erat in eodem praecise mi-murho cum Jove, radiis Iovis mi- dentalibus supereminebat, tanto scilicet intervallo, quanto recta a et et ada artem secaret radios orientales Iovis. Recta per Iovem de Marctem transibat ad orientem stellae et rae quantum est Lunae diameter, seu potivi paulo minus. Si Iupiter, Mars, & stella illa et di, fuissent in linea recta. suisset Mars in m i, is (, nempe si Iupiter in ni I, et 't, ut est meus calculus, cum latitudinibus Repleriam. Si Mars fuisset in linea recta cum Iove & et esset Mars in m i, a s . Sed erat interutrumque locum medius, ergo tum g ,ri l. Repseris habet nil, Hora . A, Iupiter distabat ab australi lance, gr. 8,3 Iergo in in I, ai t. A et et illi distabat gr. et, et , ergo in m I, 26 . Hora et, i o A Jupiter a lance distabat gr. 8, 3 8 . Hora p, ao A. Iupiter distabat inde gr. 8.3 et o Iupiter a mrte
Hora T, o A. Iupiter de Mars distabant min. S , Suntque haec omnia observata, summa uua potui cura.
Dec ai, h. q. s . Iupiter de Mars distabant quasi ip .s potius
aliquanto plus. Dec. as,h.f s . Jupiter & Mars distabant gr. 2,6 circiter. Is 38, Jan. 13. h. 6, s A. Iupiter a lance australi distabat gr. C. et circiter: ergo in ni , . Marsa lance australi distabat gr. s,o , adeoque in m i s,3 . 'Hora et, 3 A. distabat Iupiter a lance australi gr. 6, Syra ergo inini , ' : & Mao a lance australi gr. 3,3 t, adeo me in m I S, '. m. plenu habet Jovem in m 3, 3 t, lat. i, Io : B. s di Martem in in i I, .
. Jan. a 6. h. 3, 3s A. distabat Iupiter a lance australi gr. I, ii t. ade ue erat in m g, s 3 l. Tepleris habet m , S i, lar. I, Is B. . stabat Mars a si irema in fronte m gr. 6, et i & hor. e A Mars inde distabat gr. 5, 3 , ergo locus ejus in m a et , 8 ,dc ni t et T . mpum s
334쪽
3o Jeremiae Horro ccii Epistolae
crat ergo in nibi: . mplerus habet m Distabat Mars a suprem in iromem gr. O , vel g, i , ut multis experimentis comperi. Adeoque in ii rg, i 3 , vel ia . Reple habet in Eq, i L .Feb. 3. h. et, o A. (per horologium ) Mars erat altus gr. 8 ad inrientem, Sc nuper iranti erat supi emam in fronte in i eratque jam ultra stellam illam min. 3 ita ad summum. In Telescopio aestimabam eas dilla re aut 3 diametris Martis. Sine Telescopio videbantur contingere, radi que suos miscere hoc modo h P, ut vix possem fixam distinguere. habet Martem in m 28, Ii o , lat. 3, o Bedideoque fixam trantiisset minutis 6, o . bid proculdubio nimia est nec distantia vi nam quum Iupiter & Mars, duae majores stellae, distabant nonnisii min. b vel y , potui nudo oculo utramque distincte discernere. Mars autem & fixa h. ec quali una videbantur, tanquam essent una oblonga stella. Nili saltem (quod vix putaverim tenebrat hanc radiorum dilatationem effcerent. Laesbergius habet Martem in m et , et 6 p vel secundum correctionem suam Tab. p. IES, inni 2T, IS , lat. I, B. supremam frontis in in ut et 8, is et, lat. I, B. toto saltem gradu di
Feb. I r. h. y, ro A. distabat Iupiter a lance australi gr. A, SI . Hor. do A. distabat gr. ,3 8 ; ergo in m s, Io , vel S, j. Te- portu habet ni s, i lat. I, 23 B. Hora s, o A. diliabat Mars a suprema in fronte ni gr. et , 38 I, (bis iacto experimento . ergo in P o, o . Repleris habet* o, SI
IOST, Dec. I S, h. I, 3 P. distabat Venus a sequente in caudandi gr. 3, si . Hor. S. 23 distabat gr. 3, (. Hor. s, o P. distabat gr. q, 3: , ergo in m I , SIC Reple us habet m I , id (, lat. I, set . A. Dec. i t, h 6 P. distabat venus a sequente in cauda fidi, gr. o, q2 , vel o, g , , variis factis experimentis. Erat venus in minori longitudi- ne quam linea per sequentem caudae M , & sinistrum humerum m. ducta. . In his omnibus observationibus mitto tibi veram distantiam, per Excentricitatem oculi correctam. Invenio utique quod a artificiali sinu dist,ntiae observare, (quinque figuris descripto subtrahendum esse St. In omnibus autem antehac missis, observata distantia est incorrecta. Novemb. i p. distantiam quam tu observabas gr. 6, o go , eg
inveni gr. 6 , sed post correctionem 6, i quae a tua mim dis 'sentit. Et quanquam tu suspicaris mei Radii Astronomici brevitatem iego tamen invenio ip Observationibus diligenter 'prestitis, quod rephtitis Disitigod b, Coos
335쪽
titis crebro experimentis (amotis a loco suo pinnacidiis, & obsei vatione ab integro repetita sepissime in idem ipsum minutum variis vicibus incidere, & repetita experimenta optime inter se convenire. Quod mihi magis os icit, est dilatatio radiorum in majoribus stellis, unde di ficilius determinatu est, quando erecta fla ferrea aenea ve praecise centra stellarum secant i quae res in longiori baculo etiam adhuc esset disticilior, propter remotiorem pinnacidiorum ab oculo statum. Adde, quod baculum hoc meum admodum leve est, ade ue multo facilius regitur quam si majus esset, & majoris ponderis. Habeo tamen longius, tipedum aut plus adhuc, sed nondum perfecte instructum. Tua Saturni & veneris observatio Nov. me multum turbat. plerus habet Saturnum inrea 3, , lat. o, I 2 A; & Venerem in v ri, s6et,lat. 2, i : A. Ergo distantia erit gr. Mea correctio, quae ab aliis omnibus observationibus confirmatur, tam in Venere quam Saturno, facit Saturnum in majori longitudine, venerem in minori, ut distantia inde major fieret , quod non erit opus, si tu recte ob
Observabam ego Nov. et , h. q. P. distantiam eorum quasi gr. et, y S , quae cum tua satis congruit. Novemb. I S. h. s P. erant secundum Saturnus in v r rilat. o, ii A. & venus im I a, y et, lat. I, 3 3 l A. distarent ergo gr, i o, Io . Observabam ego gr. 1o, da . Sed oportet ut ves e
rum distantia major sit, vel non video qua conciliari possint cum obser- vationibus aliis indubiis.
SUpputationem Ephemeridum m Tabulis Lanil emariis,quoniam tu improbas, ego etiam desero. Supputata secundum Tabulas Iemlolphium, cum perpenderim quam perplexa res sit, & laboris taediique plena, ego aliam plane Tabularum formam excogitavi, quae methodo-sit. expeditior multo. 1m, si Tabulae nostrae aliquando sint in lucem proditurae, ego ut potiorem sequerer. Certe multis nominibus praestanti erit, quam il
lius calculi methodus per falsam positionem. R et Ex
336쪽
Correctionem meam veneris, quam misi, erroneam deprehendo. imposuit mihi in una observatione error calculi. Sed quomodo accuratiorem inveniam, non ita in F omptu est: saltem ii verae sint quas habemus veneris observationes omnes, praesertim illae duae occubrationes eordis Leonis, A. C. i Syrum, de Isy8. Potaram aliquatulo, addendum esse Aphelio D. t y, de auferendum aequali motui min. it . Sed non respondet hoc TFMaia observationi A. C. i s 3r, c saltem si Lara regius non, ut solet, mala fide agat, ndive recentitatibus aliquot ex meis. Est enim eirca hoc tempus Venus minori longitudine minutui o aut i 1 quam habet Teptaris,eumn tamen illa eorreetio eandem fere exhiberet quam habet ille. Hoc saltem certum videturi retenta S lis Excentricitate I iso, erit orbis veneris in minore ad orbem Terrae proportione, quam habet Repleris, saltem minutisbm maxima Orbis prostaphaeresi. Sed de ego etiam adhuc minorem esse facile puraveriaequales motus veneris videntur iidem esse qui apud Repleram. Parum utique habeo quod contra objiciam, praeter duas illas occultationes cordis it: nam nisi aliquid ex aequali motu auferamus, foret illa saltem mim v aut i o ultra eor a i de nescio quideman ad illam dii antiam posset illa stellam observare. Experiamur appulsum proxime futurum,. Septembri jam sequente. Fieri 'test, ut noctis tenebrae. dc splendor veneriS,Iudo oculo spectantibus imposuerint, quid quia in Lepleri
observatione venus vix orta erat. Observationes tuae in Ulubriis 36, modo accurata fuerint, suadent aequali motui aliquid auferendum. Sed tu tum temporis pinnacidiis tantum usus es, non stilis ferreis.
Ain, nuper a V-literas. cvir dignus ille est quem aesti
memus. Dubiis ille meis aliquot litisiecit Lander, is ait magniloquum esse, sed supinae fidei i dc Gelliis dis tandem rejecit, postquam in appulsu Lunae ad Pleiadas magis errasse Tabulas ejus deprehendit, . quam vel Prmenic , vel Ahis NM; Rudolphinis vero omnium minime, quas de Fostrem prae caeteris aestimat. Pro meris ningis habet dent virqui Di , prostaphaeresin aequinoctiorum, aquationem temporis in Luna, de correctionem Martis in Acrony chiis,
337쪽
clitis. Repleri Hipparchi , & librum de inaequali Solis motu quem promittit Repleris, nondum emtos ait. de Dedodicum Replerum, J filium, . patris sui somnium Astronomicum edidisse, Anno C. Ios , deque magna sua paupertate cin Praefations) queritur, (fre. quente quidem horum studiorum comite. Observationes meae, in Aprilis initio, lomitudinem veneris minorem faciunt quiun habet minutis 5 vas . Adiaque si mi, iueamus Solis Excentricitatem eam quam dixi, & orbem veneris eam ad orbem Terrae proportionem horae, quam in proxime praeteritis literis meis scripsi i sequetur inde verum veneris motum esse minutis auis minorem quam vult Tepleris. Sed an in aequali motu, an in Excentrici tue erratum sit, nondum valeo statuere. Observationum aliae hoc, aliae illud suadent. . Si mea Martis correctio .me fefellerit an : aliqua distavantia, spem fere omnem excutiet mihi. In Jove minus sum de successu sollicitus, quoniam nullas ejus obse vationes adhuc habeo, nisi quae prope Aphelium factae sunt, adtaque non possum mihi inde multum spondere. Saturni paucas habeo observationes . sed modo illae sint accuratae, non video quo pacto possim motus ejus melius restituere , quam jam feci.
Ex visi. Maii I . 1638. Toxtethae.TElescopium tandem nactus sum accuratius. Iovis Satellites Cosaeeius conspexi, nunc plures, nunc pauciores. Raro Jovem conspicio, quin unum aut plures ex Satellitibus simul conspicio. A. C. 16 3 8, Mar. γ, h. I It P. unam vidi, se. Distantia Satellitis minor erat Iovis diametro, ad Orientem. Ultraq; 6 aut diametros dustantem nullom hactenus vidi. Maii ir,h. I o P. duas vidi, sic.
Maii is ,h. y: P. hac forma. Maii is, h. ii P. quatuor in hac serma. . So Alias habeo observationes, sed has ut specimen exscripsi s ut videas qua forma solent conspici, suntque omnes quas in eadem latitudine cum Iove. Tubum extraho quasi uno pollice ivngiorem quum dum Ri a objecta
338쪽
objecta terrestria conspicior Sic enim apparet Jupiter corpore retundo, ut Luna, absque radiis , ipsaeque stellulae aditantes clariores appa
Spica virginis, iit minutissima res, & magnitudinis insensibilis apparet, respectu Jovis.
Di ametrum Jovis comparo cum distant as Satellitum, cumque toto illo coeli spatio, quId Unico intuitu possum per Tubum videre, quod Lunari disco minus este atque sic comparanti videtur Iovis diameter quasi min. i quantum conjectura aestimo. Sed nimia est haec diametri magnitudo i quippe in tenebris semper hanc aestimationem feci, in luce autem adhuc multo minor conspicitur. Adeo ut Joxis splendore ipsum dilatante, major videatur quam revera est. vidi etiam venerem dimidiatam, tanquam Semi-lunulam, in hac sorma. Adstantium ali es, quamvis propter imperitam Tubi tractationem non Potuerint, ut Ego, cornua distinguere, satis tamen animadverterum illam disci partem, quae versus Solem erat, reliqua lucidiorem. Id rem ait, se hoc etiam vidisse, sed cum tanta radiorum coruscatione, ut veram ipsius figuram distinguere non potuerit. Eadem corusculo erat & mihi aliquantulum molesta , sed credo inde contigisse, quod Tubus non fuerit in justa longitudine. Saturnum nondum per Tubum conspexi.bolem occidentem per Tubum vidi, quasi flammantem in circuitu; non praecise rotundum, sed margine assero, cujus causam in Aerem conjicio.
Nim videro Te (uti spero sub finem hujus mensis, videbis quid contra Lambergium scripsi. Festinans feci, necdum ita methodice digestum atque futurum spero in proxima ( dc spero polirema exscriptione. Tuas observationum supputationes ex LaussDrola matures velim,
quas distincto libro edendas puto, tuo nomine (quippe Tuae sunt) sed
cum meo conjtingendo. Erit etiam non incommodum, .ut easdem ex
Replero supputes, ut hypotheseos hujus veritas cum ipsius salii late comparat at mnisectior. Ego enim non tam contra Lansbergium quam pro opsero scribere videri vellem. vid,ego Iovis quatuor Satellites saepe, nunquam autem aliter quam quasi in linea recta cum centro Jovis, ad Orientem vel Occidentem, in eadem quasi latitudine cum Jove. ut omnino aliquis error sit, cum
339쪽
putaveris te alterum ad Septentrionem, alterum ad Austrum con spexisse. Maiira, h. 3. P. Radios Solares intromisi per Tubum Opticum in cameram obscuratam, odensis tenebris non opus est: atoue in limbo orientali, prope viam rebiam (ut puto, vidi duas nigras ruacutis. Major distabat a Solis margine min. 32 Maculae diameter longior erat quasi min. 3o , brevior quasi min. ro', eratque in forma Ovali. Maii 13, h. r. P. Major duarum abfuit a margine min. I, Eo 'Maii r , h. 3. P. abfuit min. o, et 3di jamque facta erat minor quam reliqua, quae a margine distabat min. I . .
In magna diu in ta erant hae maculae colore caeruleo, cum rubro misto. Et circa Solis discum erat circulus caenileus, inter exteriorem rubrum, & viridem interiorem, sicut in Iride, sed pro varia vitri positione subinde variabantur hi colores. Esset macula illa, si rotunda, venere major, possitque Cometae instar esse. Si a Sole erojiceretur quantum inde Terra distat, adinstat stellae appareret, nisi forsan a Terra nimis distaret. Post illos tres dies maculas nullas vidi . Tempus est ut reverterentur eaedem, sed nubes im sediunt observationem. Est autem Tubus hic meus ex vulgaribus unus, pretii 1 6d, contuli tamen cum duobus aut tribus aliis, . quos mutuo habui, sed meo(quantum ego judico inferioribus.
Hunc modum existimo egregium fore ad observandas Eclipses. Admittit eniam discum Solarem tantae magnitudinis in parva distantia, ut fere minuta secunda possis observare ; atque lucem ab umbra accurate
distinguit, sit ad justam longitudinem educatur. Si has fixas dum contueor, nihil video aliud quam radios undecunq ;emitas, pro vario vitri posinione situs mutantes. Mars videtur ejusdem quasi magnilludinis cum Jover Repleris ta-& Lanslergim multo majorem saciunt.. Si Mars sit Terra major, oportet Solis parallaxin multo minorem esse quam vult Teptem.
Postquam te xiderim, nihil a te accepi, necdum ad te sci ipsi qui
Lingometit anum tandem nactus sum. Habet ille multarum observati nes Planetarum omnium, praesertim in oppolitione Solis; sed brevit de talpas, Diuitiam by Cooste
340쪽
gio Jerhmiae Horro cciii Epistolae
descriptas&correctas secundum ejus Refractionem &Parallaxin, non addito vel modo observandi vel a quibu; stellis aut distantiis coli erit, ut vix ausim illis fidere ut praecise accuratis . praesertim cum in eodem loco tum Planetae, tum Excentri Terrae; variis temporibus factae observationes, a calculo differant aliquando min. 3 aut 6 ,aliquando nihili ut impossibile iit ullum calculum tam exactum facere, ut abearum aliquibus non differat min. 3 aut 6 , (ipso littente nisi aequationes admittamus seculares. Dissicilis videtur res esse, Iovem observare e nam neque nostrae ob- . servationes, ne quidem optimae, tam accurate consentiunt omnes atque ego vellem, aut etiam speraveram. Jovis motus sic corrigo, ut in medio incedam omnium observationum i Aphelio Repletiam addo gr. 1, 3o , aequali motui min et ,
Londimontanus recenset novem aequinoctia ab Hipparcho observata, quorum Lansbertim non nisi duo selegit, eaque falso descripta utraque. Hipparchus nonniti diei quadrantes notat, ut mane,vesperi, meridie, CEt quidem ex comparatis illis facile deprehendetur, saltem diei quadrantem nonnunquam errasse. Nam ex duobus quae annis A, g, vel ire illant, alterum mane, alterum meridie contigisse dicitur. Possisque ex illis ea seligerequae Excentricitatem eandem quasi exhibebunt quae jam est. Habet etiam Longomantinus Eclipsium observationes aliquot praeter 'eas quae sunt apud T chon , in quibus (quod Honressu obsicit verum est errari min. 3 , o , aut p . Fieri autem potest hoc, quia ad oppositionem veram reducuntur, non ad mediam. inamquam ne hoc omnibus satisfaciet
Retinet ille in Astronomia hypothesin Debinis, nisi quod & Telluris motum diurnum admittati item motus circulares, resectis Tep ri Ellipticis. in Saturno, Iove, & Marte, refert Planetarum motus ad holis locum verum, non medium. Nec tamen admittit Solis Excentricitatem squam cum Laetbergio, non esse biserum autumat) Pantitatem Proctaphaereseos orbis mutare. Ait enim in Saturno & Iove hoc nunquam observare potuit, utut desideraverit: in Marte, ubi manifestum est, aliam nescio quam eremitat inaequalitatem, quae aequi polleat. In Venete & Mercurio refert omnia ad Solis aequalem motum, & centrum orbis Terrae, a Lambergio non multum differens. Brevi, Replero
In calce Appendicem habet de Cometis, variatque duorum obse vationes A. C. ico , I 6i 8. A quibus utrisque, praesertim priore,