De Tiberiani quae feruntur fragmentis ...

31쪽

Xueris numero, quo eo rege dissimilique, Quicquid id est, vegetum per concita corpora vivit.

3 qua R. - 32 quod per cita corpora u ui R. animamque Macrob. in somn. Scip. I, XIV, 3 notandum est, quod hoc loco animum et ut proprie et ut abusive dicitur posuit Animus enim proprie mens est, quam diviniorem anima nemo dubitavit, sed nonnumquam sic et animam usurpante VocamuS.I- - numero: In voce levi , quae utrum mendosa sit necne non

satis liquet, fortasse latet aliquid ex iis laudibus, quibus Pythagorei

numerum Septenarium extulere. s. Chalcid comm in Tim. c. 35-37 et quae Alb. Fabricius et Ioann. eursius ad . c. adnotaVerunt. Possis etiam animamque dei h. e. mundi conicere. 3I. Texueris Verbum texendi, quamquam in imaeo aliquid simile exstat διαπλακεῖν p. 36 3, tamen in ipsa fabricatione mundanae animae a Platone non adhibetur, quod saepissime fit a Macrobio. s. comm insomn. c. I, VI, 5; Π, Π, I; Π, Π, 4; 7 I9; O 23 Π, m II; Ia Is cet. Ceterum hunc unum versum uicheratus minus recte interpretatus est locus enim Apulei de dom. lat. I c. 7 cs lat. Tim. p. 3 sq.;5 D; D sq. ab eo laudatus non de anima mundi, sed de elementis est. quo conrreo dissimilique anima mundana ex diversis partibus conflata significatur Tim. p. 35 A sq. p. 37 A sq. cf. Macrob. in Omn. Scip. l. i. congrex nemo ante Apuleium Μet VII, 6 hac voce utitur; cf. eo. Ven. 43 Tertuli de poen. II; rudent contra Symmach. II, 634. 32. Macrob. in somn. Scip. Π, 3 II: Ipsa - mundi anima viventibus omnibus vitam ministrat. - Codicis R. lectionem secuti sunt mesius, qui finem deesse putavit, et Baehrensius, qui coniecit: Quidque id sit vegetum A: at hac lectione accepta non anima mundi vitam ministrat, sed aliud nescio quid per cita corpora Virit.

Quibus peractis atque constitutis nomen latonis carmini inscriptum delendum esse appareti'. Quis enim, ut alia praetermittam, mediocres hos versus Ρlatonis nomini addicat Quamquam igitur latonis certe non sunt, attamen ad Platonis in

' Quicherat. I. l. p. 269: Myon te nom de lato de la place, oti a mis an dout in opiste ignorant me ne tui appartient dansce que laisse entrevolara modiocre traductio de Tiberianus, ten, Sinon

32쪽

Timae placita admixtis Orphaicorum Ρythagoreorum, tot rum sententiis ompositi sunt. Accuratiore autem quaestione instituta auctorem carminis non ex imaeo ipso hausisse verisimile est sententiae enim ita formatae sunt, ut apud Apuleium, chalcidium, acrobium, alios latonicos, quorum omnium

nomina numerare longum est exstant. Iam cum non itulla

verba in hoc carmin inveniantur non ante Apuleium usurpata, per totum autem illud tempus inde a osidonio usque ad ,rianum tiroclum ratio illa varias variorum sententias miscendi viguerit, hoc carmen post puleium scriptum esse sequi videtur. Qua sequuntur in titulo verba: de Graeco in Latinum translati', cum indicia non suppetant, in medio relinquo. Praefatio autem hoc carmen esse videtur cosmogoniae,

Omnino enim mos erat veteribus philosophis obscura tractantibus eum ab omnibus diis deabusque tum rite ab eo dicendi principia capere, quem unum omnium deorum et hominum regem esse omnes docti indoctique consentirent.' Cic. de rep. I,

I doctrine et quesque expression devenues sacramentelles dans son cole. Quantis a conception et licia mis en euvre du morceau il lautiattribuersans dout li quelquun de ces mystique alexandrins, qui metinient aprihre a nombre des devotrs imposis parcia philosophie.

33쪽

Voraua moriani JAmnis ibat inter herbas valle fusus rigida

Luce ridens calculorum, flore pictus herbido. Caerulas superne laurus et virecta myrtea Leniter motabat aura blandiente sibilo; 8ubtus autem molle gramen flore pulcro creverat: Tum croco solum rubebat et ludebat liliis Et nemus fragrabat omne violarum sub spiritu. Inter ista dona veris gemmeasque gratias Omnium regina odorum vel colorum Lucifer 10 Aurea sorma eminebat flos Dionaeus rosa. Roscidum nemus rigebat inter uda gramina Fonte crebro murmurabant hinc et iude rivuli,

14 Quae fluenta labibunda guttis ibant lucidis;

13 Antra muscus et virentes intus myrtus Vinxerant Cod. Hari. 3683 vide ad. c. I. sol a b.

Inscriptum Incipit versus)Τeberiani. - iussus. - 3 Cerula Supernae miriea. - mutabat. - florea dulco. Et croco. - Tum nemu fraglabat . Violam spv. - donaueris, gracias. - odorum et colorum. - Auro flore praeminebat sorma dionis rosa. - labebunda. - in cod. inter verba intus et Vinxerant A lacuna est. I. herbas arva Vol. s. s. fulcro emend. Mes. Bs scrips adulto. 6. Vocabula initio versuum posita inter se mutavit s. 7 SQ Vel de s. suppl. cum numero Versus apte confert idem erv. Ven. V. S. 9. Ut omnium regina odorum revocandum est ad later ista dona veris , ita colorum Lucifer A spectat ad gemmea gratias , atque ipsa illa ambiguitate vocis gratiae nascitur Venusta sane metonymia colorum Luciser. vel corr. s. et si Peo. Ven. V. 3. IO. Ex tribus quas Baehrensius proposuit coniecturis haec mihi probatur: qua omnia sere, quae in codice scripta sint, conservantur. I IMGunda verbum videtur a Tiberiano novatum esse. IV rtus Suppl. S. Dj0jtjgod by

34쪽

15 Has per umbras Omnis ales plus anora quam putes cantibus vernis strepebat et susurris duleibus; Hic loquentia murmur amnis conoinebat frondibus, Quis melos Ocalis aurae musa Zephyri moverat. Si euntem per virecta pulchra odora et musica 20 Ales amnis aura lucus flos et umbra iuverat.

I canora quam potest spτὶ - Ir Minc. - Quas, gesti. I pui recta. - Alis ra uiuerat. Hoc Versuum ordium omnia bene se habent: mam primum totum nemus ponitur, quod sequuntur partes rivuli, antra , quae Omnia comprehenduntur Verbis: has per umbras . Is rus pro magis uositum p cf. Nemes ecl. , a plus somOSuS. I et particula in ultima parte enumerationis posita rarissime inVenitur. Quae tacite emendata sunt Baehrensi libro debeo.

Deinceps quaerentibus nobis, ut erat propositum, num omnia haec carmina Tiberiano tribuenda sint, via quasi ipsa re domonstratur carmen enim illud primum a nobis tractatum, quamquam in codice Tiberiani nomen non prae se fert, tamen sine ulla dubitatione, ut Baehrensius recte judicat, ei vindicandum est, cum ervius grammaticus, gravis ille quidem auctor ad Verg. Aen. Iv, 13 versum huius carminis tertium Tiberiani nomine addito laudet. Itaque nobis hinc proficiscentibus huius carminis grammaticae, rhetoricae, metricae rationes cum ceterorum in comparationem vocandae sunt. Neque tamen omnia illa carmina eadem trutina pensanda sunt: nam in iis, quae in codd. mss. sub nomine Tiberiani seruntur, nisi insunt, quae nimis a Tiberiano abhorreant, causa non est, cur codicibus diffidamus, contra id, quod nomine caret de avicula os p. 30 adn. 17), Tiberiano non vindicandum est, nisi satis manifesto cum eius propria natura et indole concinit. His praemissis ad rem ipsam aggrediamur. Atque ex rebus grammaticis carminis primi hae inferiorem Latinitatem indicant: V. 10 sub quo custode pericli ommendas natum V. 18 quos aurum servit in usus v. 19 venditur; v. 28 famis antiqua affectasse Latinitatis labentis macula est).

35쪽

De elocutione autem hae habemus gententias Tiberianus aliis verbis repetiit uv. 1- cf. 24-26 V. 5 s. V. 19 V. os. V. 233, neque in singulis rebus enarrandis singulis verbis

contentus fuit uv. 3-4 5 8 10-11 12 13-14 223. x figuris rhetoricis binis locis antithesin v. 19 21 et apostrophen 1 sq. 23 sq. , quater anaphoram 1 3, 5 12 22 24-25

adhibuit. Praeterea notanda est abundantia periodorum relativis pronominibus cum uno verbo explicando coniunctarum omnino tumor quidam et Verbositas minime sententiosa in tot carmine invenitur. At melius res metrica se habet in qua enarranda eum ordinem sequemur, ut primum de pedibus versuum, deinde de caesura et rhythmis, denique de elisione agamus

Ρrimum igitur observandum est, nimis dactylorum tribus Vm 19, 20 263, nimis spondeorum quattuor versibus VV. 2;1, 10 17 inesse nam . 11, 12, 13, 22, quia ultim loco

trochaeum habent, his non adnumerandos esse puto). Duobus autem locis versus inveniuntur, qui eosdem nu- meso eandemque interpunctionem continuant 14-15 24-253; ex quibus V. 24-25 figurae apostrophe non inepti sunt Breviter tantum attingendum est, in extremo Versu ter breVos, quae non in consonam exeunt, syllabas collocatas esse

Caesura vero semiquinaria septies decies sere, semiseptenaria novies usus est, bis post quartum dactylum interpunxit 24, 253, quamquam illae non satis constant, cum viri docti multis locis, quae sit statuenda caesura dissentiant semiseptenariae aut semiquinaria, aut semiternaria cum fine verbi post III trochaeum accedunt auxiliariae neque plus semel haec III trochaei norma

migrata est j. 3. 8pondiaca porro verba in primo pede septies sere 1 3, 5, 10, 16, 198, 28, 23, 273, in quarto quinquies posuit o. 7,

12, 18, 19, 233 excepta tamen voco auri toties arte quadam repetita in prim pede duae, tres in quarto supersunt ex quibus V. 5 spondiae vox paulo durior est propter caesuram sem, septenariam, sed mitigatur quodammodo, quod etiam semiqubnaria adest.

omnino, ut mittam . 6, qui durior est vocabulo horiam-

36쪽

blo inter arsim II et IV Osuo, dioendum est nusquam ne subtiliores quidem pedum leges migratas esse. Restant elisiones, quae binis locis longarum 19, 23, mediarum 9, 153, brevium 6, 20 exstant atque omnes recte se habent, nisi quod semel in thesici praesente caesura semiquinaria media syllaba elisa est v s , et semel pede primo elisio spondiaci verbi in brevi admissa est v. 193 sed hic paratur

Venia repetito auri vocabulo semel praeterea trochaeus in longa acuta elisus est V. 3. Itaque, ut omnia colligamus nam de productis syllabis et de o finalis quantitate nihil monendum est), quamquam in ca minis sermone quaedam corruptioris Latinitatis maculae insunt neque sententiae Verborum copiae respondent, tamen in metrica Tiberiani arte pauculis exceptis nihil offenditi Nunc ad carmen II transiens quae inferioris Latinitati sunt afferam. Sunt vero haec: V. 2 milleni V. 4: affatus passivo usurpatum in v. 11 involvier ex imitatione antiquorum); V. 13 austum os lamis I, 283 v. 23 totus

pro omnis'; V. 29 mundanu8 V. 31 congrex. Neque ita elocutione a carmine I abhorret, ut non quaedam utrique communia inveniantur, qualia sunt copia Verborum interdum superfluens, qua si non obscurantur res tractatae, certe non expediuntur cf. v. 12 sq. iterum reduces referri edeat, refluumque iterum fiat; v. 18 - 20 V 26 ore

tus - genitus, actus); etiam anaphorae figura duobus locis usurpata est v I v. 21 - 233; neque absunt periodi illae relativae de quibus dixi 1 2 53, et omnino substantiva multis attributis illustrantur vel potius nerantur. Sed in re metrica levius illud si excludes, quod Versus dactylorum 6, 9, 12, 14, 18, 24, 30, 31, 323 7 Versus spou' deorum 2, 4, 25, 29 5, 11, 28 abundantia laborant ε), omnia

sere concinent cum carmine priore Duobus enim locis, ut ad singula progrediamur, idem rhythmus continuatus est 19-20;31 323 breves autem syllabae, quamquam hoc quidem minoris momenti est in vocalem exeuntes quater in extremo

37쪽

. . . .: . .: . . . . . . . .

versu collocatae sunt 20, 21, 24, 31 ubique est partieulanque μ). In caesuris vero utriusque carminis rati simillima est. nam semiquinarias undeviginti sere, tredecim semiseptenarias repperi, quibus accedunt auxiliariae aut semiquinaria aut semiternaria eum fine verbi post tertium trochaeum, quae tertii trachae norma et hic semel migrata est V. 143. Accedit quod eodem sere numero spondiaca verba in primo

v. 11, 25 et quarto pede a 5, 21, 28 adsunt.

Ροrro subtiliores pedum leges ubique servatae sunt praeterv. 31, ubi illud dissimilique parum placet. Sequuntur elisiones, quae longarum semel v. 43, brevium quater 11, 12, 12, 14 inVeniuntur; duae autem paulo duriores sunt: v. 21 in thesi II eaesura est semiquinaria), v. 14 in thesi III soaesura est semiseptenaria), sed venia inde paratur, quod syllabae elisae breves sunt in Semel praeterea trochaeus in brevi non acuta si 23, semel spondeus sive trochaeus in ars II elisus est 43. Ac ne hic quidem quidquam de productis syllabis monendum est, nam in versu 30 ultima vocis sustuleris' non arsis vi producta est, sed finalis- is in secunda persona persecti et suturi II per omne tempus i commune habuit de o finalis quantitate non satis constat 4).

Itaque eum pauca tantum inveniantur, quae minus ad ea me I quadrent, contra multa neque ea leVia, quae cum eo conveniant, hoc armen Tiberiau tribuendum esse duco.

Quibus cum accedat illa quoque causa, quod ervius ad Verg. Aen. VI, 532 prolixiorem Tiberiani de mundo disputationem signifieati'), colligi licet Tiberianum a Servio commemoratum eundem esse ac Tiberianum huius carminis auctorem. Tiberianus igitur scripsit de mundo, cuius carminis nobis superest haec praefatio. Neque enim verisimile est hoc carmen prooemium fuisse

libri istius de ocrate, quem Fulgentius hariolatur, et cui Baehrensius i. c. Versus Socratis philosophi ' inserit. Nam, ut praetermittam, quod adhuc latet, quam ob rem Socratis nomen

β V. 4 dignum est ' non pertinet ad elisionem. ' mese, Anthol. Lat. II praef. p. X not. S.

38쪽

versus hi prae so serant, eris in illo carmine nihil oxstat nisi de deo et mundo. Nihilo maina causae suppetunt, eur carmen ΙΙΙ Tiberiani esse negemus: Nam quod . I sub' vel de' pro ablativo instrumentali, V. 9 vel μ pro et', v. 15 plus' pro magias uv. 1 et 20 et' in ultima parte enumerationis pro' seque' legitur, morem inferioris aetatis indicant; huo etiam referendum est voeabulum labibundus' v. 1M quod ad suum arbitrium poeta finxisse videtur. Iam in re metris iisdem sere rationibus quibus auctor ἡ Ρervigilii Veneris' utitur. Lotis enim paribus et imparibus spondei admittuntur; simillimus etiam usus est solvendarum arsium, quarum duo exstant exempla in vocabulis plus quam disyllabis, quae dactylo non claudunines V. Posterv Ven. V. 55;

v. 18 es. Ρerv. Ven. V. 763 quater breVes syllabae, quae uo in consonam exeunt, in extromo Versu positae sunt 3, 10 11 193. Caesuram porro omnes Versus legitimam post sedem quartam habent. Neqne usquam leges numerorum subtiliores migratae sunt Restant elisiones, quae omnes sunt vero quinque in brevivv. 5, 9, 10, 19, 19 recte se habent, eum non adhibeantur in syllaba quae in caesura aut statim post caesuram sit. Iam quoniam ad carmen istud de aridula pervenimus, quae prima, quae ultima tractemus, nescimus, cum omnia pari vilitate laborent. Etenim bene cum illo nimis otidiani sermonis dicendi genus convenit, ex quo nonnullos flosculos decerpamus, ut explere volatu , sublimia cireuir , iacere sub imis fili, hexemplum tenendum apere', tonare vel sonare secundis. Aoeedit quod armen testudineo quasi gradu procedit, ne dicam retro se fert, quae res in tantulo carmine tantulae sententiae tolerabilis non esti raeterea notanda est antithesis perversa v. 63. Quae cum ita sint, causam non video, en Tiberiano, qui certo in eligendis apte ad carminis materiam metris iudicium non neglexit, versu istos inepto rei metro eonscriptos bis damus. 1'

' Liceat mihi in calce operis versiculos istos in adnotatione saltem legentibus repraesentare quae Baehrensius mutavit in textum recepta sunt: equidem corrigere quidquam in carmine pessimo nolui.

39쪽

Haec habui de Tiberiani fragmentis, quae dicerem. Quae restant admodum pauo sunt neque enim ad ordinem temporum, quibu singula hae carmina scripta sint, constituendum quidquam afferri potest, et de Tiberiani ipsius aetate ex his fragmentis hactenus iudicare lioet eum inter Apuleium et Servium floruisse.

Ne avicula.JMes, dum madidis gravata emis Udos tardius expleat Volatus, Desecta in medio repente nisu Capta est pondere deprimente plumae. Cassato solito rigore Pennae, Quae vitam dederant, dedere letum; Sic, quis ardua nunc tenebat alis, Isdem protinus incidit ruinae. Quid sublimia circuisse prodest λIO Qui celsis steterunt, iacent sub imisi Exemplum capiant nimis tenendum, Qui vani et tumidi tonant secundis. Cod. Hart. 368 ses a b Inscriptum: Incipit Discriptio de Avicula. - madida. - aepta in medio. - de praemente. - Cassata. 6 loetum. - arduam. - sublima. - Steterant. - tenendo. - uanis tumidi.

De re metrica huius carminis haec addenda sunt: etrum phalaecium omnibus temporibus usque ad medium aevum acceptum erat; et plerumque in basi spondeus usurpatus est. De rythmis autem et de productis finalibus nihil monendum est, neque de caesura quidquam dici potest, quippe quae in hendecasyllabo phalaecio nulla certa inveniatur Restant elisiones, quarum una minus probatur,

quod longa finalis in ars eliditur Iaὶ praeterea duae in brevi exstantauera in arsi 33 altera in thesi 4ὶ.

40쪽

Rai mundus Victor Guillelmus Alexander Franeis ous Oehler natus suminalis axonum a. d. X. Cal. Juv. a. DCCCLII patre Francis eo magistro in schola Latina, quem ante hos tredecim annos de vita decessisse lugeo, matre Alexandrina e gente uas mann qua superstite gaudeo. Fidem profiteor evangelicam Litterarum elementis imbutus inde ab anno DCCCLX frequentavi scholam Latinam alensem. Μaturitatis testimoni instructus primam adii universitatem litterarum Halensem, deinde Gottingensem, unde rursus Halas reverti. Ohollis intorta virorum illustrium Bern hardy Keil, Zacher, ramer, auppe, ac iis muth, . Militer Ul-rici, Osche,maym Rosen berger Heine EWald, Hense, Τ schis olim it g. 8odalis fui per annnm seminarii philologici, quod Bern hardyns et ei lius moderabantur, paedagogici, oui praeerat ramerus. raeterea benigne ollius ut philologicae, Zacherus ut theodiscae societatis particeps essem

permiserunt. Quorum omnium Virorum piam gratamque semper memoriam retinebo; neque minus . iesii Francosuriensis,

qui in hac dissertatione conscribenda me et consilio et libris benigne adiuvit.