장음표시 사용
1081쪽
. DECLAMATIONE s.' 28 ram, rapta erat altera: altera perierat e munienda domus fuit:&voce potissis num alterius virginis , soror Vindicanda, . nequis dii bitaret quid factura esset in iniuria sua Pariis quidem
aduersae impudeatiam mirari satis non possum. Caussam mortis esse existimant eum propter quem petierit : cum eum cui caussa mortis fuerit , occidi oportere constet. Et rapto rem petiisse indignantur . cum certum sit filiam meam propter raptorem periisse. Hoc isti caussam mortis vocantecur ergo occisum vindicari oportet, quem certum esset, si viveret, occidi oportere ρ Et haec omnia quae pro caussa mea dixi, quibus collegi me non esse obligatum huic legi, non tem poris caulla, uec praesentis periculi fingere me , vel ex e manifestum est, quod raptorem aliter occidi. Nam si id e set caussa mortis, quod isti videri volunt , hac lege me ulcisci potuissem. I in diu,iudices, circa iura morari scio, longe uere cessiise a paternis affectibus o ergo ego in vitionem filiae meae nihil stet . nisi quod licuit. Adii magistratus : for
riorem puellae Vocem imperaui, quia tutum erat. Ego Ver totos in medium profero affectus : nec mihi in cogitatione tum lex D t, nec iura respexi: sed quae proxima vindicandae infest is filiae via oecurrit, hanc intendi, hanc sequutuS sum:
bene cessit, quod &licuit. Age, si non habuissem quam educerem ad magistratus, cuius vice me ulciscerere non in pu
Mico. non in foro his me senilibus manibus vindicasse myΓ u fortuna fac es quod occurrerit : iam non potes efficere Vex iriteat. Filiam perdidi : scio licio nimium esse malo LI m me Or m. Sunt qui grauius esse unum de filiis perdeo qua in Unicum : sunt qui grauissimum existimant unicoserdere : & quoties non habeant solatium , ad quod respiant, calamitatis videtur sine medicina dolor Hoc graviust. iudices, perdere alteram e geminis e quotidie linhioc irrit imago funeris mei quo magis inplacci filiae ver cuα-a, quo magis probitas, .hoc v li diu labeunt cogitationes. Icim miser perdidi. si tamen hoe . vulnus intulit set fortu-,isi casus, commutat mortalitatis eonditione solarer. Nunci siex filiam quomodo perdidi. ante omnia nec Virginem, C ra uptam. Qualis ergo infelix vultus, caesos alioqui lacerosque, actaqueo tumentes, pater vidi qui me metus, quiras instus agitant quae stat verecundia illa, quae ultionem pectare non potui I Horret animus recordari, refugiune
grvaciones. Misera quid passa est i Nec sane in causa ra- , T plus,
1082쪽
x o M. FAB. INTILIANI ptus, amor fuit non propositum matrimonii. non cupiditas nuptiarum. Nihil horum cogitauit, qui nescit quam r. puisseta CCLXXI. Te ortu contra tertiumforum.
Pauper & diues inimici erant. Pauperi unus filius diuiti tres sortiter pugnauerunt : Pauperis filius, & unus ex diuitis filiis, e lege fortes armis cocitenderunt occisus est diuitis fi lius. Iterum alter diuitis filius, cum filio pauptiis fortit rλ-cit: & de pi aemio dimi uans, occisus est. Tettio bello quoque is qui residuus erat diuitis filius, fortiter fecit. & idem ille pauperis filius. Diues prohiber filium pugnareotion parentim abdicata
DECLAMATIO. ERgo non omnia necesse est facere liberis, quaecunque pa
ties imperant i multa sunt quae fieri non possunt:&1deo iusicium constitutum est aduersus abdicantes, quoniam recipiebat natura, ut etiam patres aliquando aut errarent, aut iniuste imperarent.
Si imperes filio vitententia cicat, contra quam existimat si testimonium iubeas dici eius rei quam ignorat: . si sententiam in senatu . haec magis ciuilia & in me dio posita, si ex nostra libertate argumenta repetenda sunt: si capites mine incendere iubeas, arcem occupare 1 licet dicere, Hac tunc quae fieri non oporteat.
1083쪽
mihi pugnarer antale, ut iubeat etiam interimere. Si tot mea potestate, non debeo tamen incidere in poenam huius offensionis.
si h L v, a s fortiter fecerint, de praemio armis conatendant. Iubemur pugnare t cogimur e iam, si ego noluero. Hoc unum actuti sumus, ut ille aduersiamlS timere putet. Aeenim de praemio iubet contendere e & si praemium remittitur, non est neees raria pugna. At id ipsum lex domplexa est. ne praemium remittatur, cum de praemio contendere armis iubet. 4
Po 7 hae ditem με, Domi etiam honestam esse hane eontentio- nomoadiuvabiminpropositianam nostram,ipsius patris iudicio.
P a tuo filio pugnare permisisti. Ite tuae qua nuis expetaximentum triste, quod nunc maxime mihi oppones, iam haberes, pugnare tamen permisisti. Quid est cur de mauerit me sentiast Omnis abdidationis causa ex timore in O pe- sex. Et est quidem istud inconsultum, &sibi tepugnans, ab, licari filium indulgentia patris et & aliquem carere uberta, risitatis metu. Votum banc quoque detrahere tibi sollicitulinem volo. Erat illud quod a bono patre & apio dici pos- et, etiam si periculosum sit, tanti est m hi, non tam me ducit: Ioria militatis , nec fama victoriae. vindicandi mihi fratres arat . An ego qui paulo ante arma ignoscat patria, ignoscante gQ. n. In oras sacramento tuli,& contra hostes sine respectu T 1 meo
1084쪽
M. FAB. INTILIA NI meo sanguinisque pugnaui : ubi mihi vindicandi sunt istites, &duo fratres, non pugnabotiion vel discrimen vitae subibo' Ego accedetem tuo consilio, si timerem. Sed multa sunt quae me faciant fortiorem .sAnte omnia, aduersariusiana satigatus est: cogita quotiens pugnauerit: non dico quid fece- .rint hostes. non inde ceciderunt fratres mei. Fortiorem faciet melior conscientia r fortiorem me faciet&causa pugnae. Ille pro praemio pugnaturus est, quod iam bis accepit ego pugnaturus sum profratribus, pro pietate. Fortiorem me faciet&fortuna. Solet fatigari: solet posteaquam nimium indulsit, in fine deficere. Facit me fortiorem etiam usus quidem: pugnantem illum sic pius vidi. Scio uid maximum fratrem meum fefellerit et quomodo is qui secundo loco ρο-gnabat, deceptus sit. Illud autem plusquam verecundum do erubescendum nobis est et pauper pugnare filium suum non vetat. Quantum tu adiicis illi animi, quod times 2 sed forsitan incautiorem illum faciat haec ipsa fiducia. Illud scio, fauebit pugnanti mihi populus: scio futurum ut D: i immortales stent pro mea parte. Non solus mihi stare videbor: ha bebo in commilitio fratrum meorum animas Si quid est in animo praesagii, siquid in mente ipsa ei, concipio victoriam : neque aliunde haec pertinacia venit non precibus tuis, non minis terreor. Alioqui quid agis ab cando me, nisi ut non pugnem incolumi retum mearum statu 'cogitabo devictoria, cogitabo de vindicta. Si vero cum hac me infamia dimittis,iam nunc dico, arma dimittam. CCLXXu. Orbata proraris.
Ni Aiv R. Ad colligendum filii corpus nocte processit mater. Comprehensa ab hostibus, & torta, indicauit auxilia venire. Quibus oppressis, de vinculis effugit, di inintiauit cunicu
lum agi. Oppressis hostibus, rea est quod consilia publica
1085쪽
QVI pvs Lic A CONsILIA EMUNTIAVE RIT. CAPI ΤΕ ΡYNIAT v R. Possum mirari, audices, hac lege ream esse foeminam: neque ideo dico, quoniam non etiam grauius punienda sit. si mentem prodendae. Reipublicae, perdendae ciuitalis in hoc sexu deprehenderiis mus : sed publica consilia quomodo in s minam ceciderim, inuenire non possum : quam quidem ego postea affectus ne tale merito defendam : interim defendere verbis legis volo. Nam ut confiteret sic enuntiari consilia, satis poterat tamen vindictae in eam expensum videri per tormenta. Deinde nec consilia enuntiasse videtur, quae nobis rursus quid hostis ageret, nuntiauit. Quid eti1m dicitur secisse'indicasse venire auxilia. hoc neque nostrae civi tatis est consiliuini neque ullius alterius. Iam tantum consilium. En untiare vero aliud esse quam confiteri , nemo adeo ignarus est loquendi ut nesciat. Enuntiatio, voluntatem habcr, Scam-mum non coactum , confessio, expressam dolore multo necessitatem, Sed intelligo non eam esse personam de qua loquimur, ut satis sit eximerc eam accusationi. Uolo ire per Mngula, cum tamen illud ptius interrogauero vos, iudices, an Cadem ira, eademque poena dignos putet: s eos, quos sertuna, quos vi&- quos dolor coegerit confiteri aliquid: &ec
quos odium Reipublicae, spes praedae, amor hostis in hane egerit proditionem I Quod si nullo modo apud quenquam bonorurn virorum potetv viderisimile, iam& quemadmo-Ham in Lostes inciderit videbimus, & quanta necessitate consessa sit. Ac satis erat primum illud dicere, quae filium in prxlium misit , cuius partus&sanguis in praelio stetit: cuius ilius, dum mihi charius habet patria, dum propulsare bo hem, vel morte sua, vel sanguine, vςl postremo corpore ipsorior xi studet, spiritu pro nobis in certamine amisit IN pro-e Eho tristi tutus, ita a matre dimissiis e hanc accusari aequu est, at misereri satis non possumus N octe egressa est. Quis huncta matre. quis miraturaliactum, tanquam nouum Ego ve- admiratione e
a plura confitebor , quae forsitan plan*
1086쪽
εν M. FA3. Q INTILIA Nilus digna sint. Noctem illam tenebrasque non timuit,h xidam ipsius loci, in quo pugnatum erat, imaginem tum. Haec
per sanguinem humanum, de per fracta tela, & permixta vi-xorum equorumque corpora quaesiuit filiumsuum : &neia totum nulla sua culpa incidisse in hostes videatur, planxit, dc Deos inuocauit' Neminem puto hactenus irasci caelamitatibus. Caetera iam imputari ipsi non possvnr. Hostibus confesta est nondum dico torta : illud satis est dicere, foemina.
Si mehercule primae tantum minae , ac timor ille exercitus, qui modo foeliciter pugnauerat, confudisset foeminam , or-ham, stupentem malis : erat tamen res digna venia. Confessa est cum torqueretur. Vbi tantum robur animi, ubi tam firmam solidamque mentem, quae non dolore vincatur onaonibus cedat, non verberibus i emiscar manc vero sat or-rit , ac supra sexum suum feciste credo, quod nihil dixit an-mquam torqueretur In his tamen necessitatibus, in his malis, num demonstrauit aditus, quibus in urbem venire Possent' num proposita nostra num occultam ciuitatis v iuntatem patefecit 'cum torqueretur, minata est. At oppressa sunt auxilia a sociis missa. Si damna bellorum deflere hic, iudices, vacat: plura perdidimus, & aciem illam quae ciscati
Iium miserae huius iacet: tot fortissimi ciues nostri cecide- xunt Si u ero lex ista belli est, si nulla unquam tam incrueα- tavistor a concipit, quae non haberet aliquam tristitiae recordationem .' pensiuimus omnia': ista v ctoria. Recussi ut possit videri secundis omnibus, & quadam prouidentia pro . nobis Deorum immortalium factum, ut haec caperetur. Iα-
trassent ciuitatem hostes. nobis & somno sepultis,&securita- ab omni eogitatione bellorum, totus subito in visceribus ipsius vibis, hostis apparuisset exercitus di nee prius desiisset, quam iacenderet, opprimeret, diriperet. Hic, si placet, suo minae animum, & in amore patriae assumptas culpate vires Dii uilit vincula illa, quae lut parcissime dicam hostis im- lyotuerat, foemina,anus, torta rupit. Quettitis quo animo secer tZ Cogitate quid palluta fuerit deprehensa: torraestante-.qu am ostenderet: iterum ingressa nocturnum iter, non coia si tenebris non periculo, viςit cursu aetate, sexum, infirmitarem : secuti eiu es quicquid dixerat, quicquid secerat mater. Salus ergo ciuitatis & victoria, qua nunc gaudemus, huic debentur, hoc est enuntiare
1087쪽
PETiτvR a nobis pecunia, quam non accepi S, noueonsumpsimus, eon in ullum rerum nostrarum usum eonvertimus. Et iam cum illud periculum est sponsoris, miserabile est; bonit uelabitur, humanitate conturbat. Hoc quo pertinet'. On ut extorqueam vobis, iudices, religione:sed ut intelligatis, quod prosetio cognoscitis, non esse exigendum a sponsore creditum, nisi iure summo. De quo priusquam loquor, etiamnum ea, quae huminitatis &conluetudinis gratia dici solent, non omitto. Debitorem appellasti reum ipso cutaederas pecuniam, egisti. Noa enim aliter saluo pudore ad sponsorem veci it creditor , quam si recipere a debitore non possit. Inhumane exigis, iniuste petis .' pecuniam quam credid ras, recepisti: nillil mea interest, qua via. quicquid cit istud quod a te ad debitorem tuum peruenit, penes tecit. Sponsor porro in hoc accipitur, ne creditor icidamno sit. Vis scire quam sponsorem appellare non possise debitorem appellare non potes, & quoniam confitendum est eandem esse causim meam quam debitoris, nec tu aliud
videri vis: volo sic age te, tanquam petas a debitore semotai IIa ratione, quod honeitior persona sponsoris est: detracto eo quod debitor adulter est, quod deprehensus est, quod punitus est. Fingamus et go petere re a debitore, cuius non in onsis res lumus: respondere pro debitore tuo voIo. Recepi-1hi. omnia quaecuuque possedi, ad te transierucit: in his quae . Possedi , erat debitum tuum . rdium habes, immo plus nati es aduertum haec quid respondes Lege mihi bona debito-xis tradita sunt, quon: am eum in adulterio deprehendi. Non facimus legi istam controuersiam : quid tamen conti-
1088쪽
M. FΑη Qui NTILIANInet ut ad te bona debito iis pertineant. Bona porro quae sunt ut opinor, ea quae detractis alienis deprehensa sunt. Finge alium creditorem fuisse eius , quem tu i eprehendisti. num dubium est , quinquamuis ad te bo pertinerent
adulteri, recepturus tamen suum creditor fuerit ' Ponamus enim nunc debitorem sine sponsore. rationem, ut opinor, deponeres. detracto aere alieno omni, detractis oneribus .
bonorum, quod residuum ex patrimonio suisset, id tibi lex
concederet. Quem igitur calculum cum alio posuisti, po- nas necesse est tecum. nam patrimonii in alium transituri ea ratio est, ut primum credito satisfiat. Partem tanquam debitor soleis, partem tanquam creditor accipis. Etiamnunc
fingamus alios creditores, & nihil in patrimonio quod supersit: id ut manifestius atque apertius dicam, sint possessa o nes huic deprehenso, sint mancipia, supellex sit aes alienum, cui aeri alieno non sufficiant ea quae in patrimonio sunt : occupabis mancipia, occupabis supeslectilem, creditores inades excuties,ditque dimittes Norepotest noc aequum videri tibimetipsi foeneranti. Omnia igitur ea quae appareIct, increditum &inarsalienum transissent. tu quan uis legem haberes, qua tibi adulteri bona deberentur, nihil tamen ex eius adulteri bonis, qui nihil habe: et, recepisses. Sic ergo tecum debitor tuus loqv tur. Bona mea, id est, quodliberum in patrimonio meo est, & quod proprie meum . ad te
transire debet, lege prius soluo : & quid interest ego soluam,
an tu auferas non debet ergo tibiis, cui pecuniam credidiasti: multo minus ego, qui profecto solutus sum, si alteriam soluit. Quid enim alioquin facere me vis 3 integro statu debitoris mei, si a mς petere maluisses, ad debitorem reuertereri si debitot decessisset, & bona eius ad haeredem perueis nitent, ad haeredem redissem, id est, bona persequerer patrimonii, pro quo ego spopondi. Idem es reus a quo sui repe-
riturus, si quid tanquam sponsor soluissem : nunc ad te trans- raiit patrimonium: coepisti vicem habere haeredis. Quid enim linterest, iure testamenti a defuncto veniat ad te haereditas,in Iegea vivente 3 si patrimonium mihi persequi licet, ad te redeam necesse est. ita istud quod accipere non potes, si potes ac
1089쪽
DECLAMATIO. Ego sortiter spopondi sine perieulo pro eo homine qui bona habebat: tu, quousque auaritiam perduxisti ρ Parum est foene are ciuibus. sine aliqua tua fraude factum videbitur, ut quJ aliena pecunia utebatur, incideret in hoc porissimum adulteriun 'Sed inciderit sane: neque enim mihi causa pro illo hodie dicenda est. Quod protulisti habes e& plusqua protulisti, habes. est quod in rationes tuas, tanquam creditorire feras: est quod in lucrum,tanquam maritus, referas. CCLXXIV. Tyrannmfulminarm.
CIAT v R. Tyrannus in foro fulminatus est et quaerituraneodem loco sepeliatur.
In legum eo aratione multa qua ripsssunt, sita varie in qu gue controuersia. Interim quariselet, anpriuata altera, Misera ublica*:ctvreum militaru altera, altera peptinens ad ciuilia sicia. Hic omnia sere catera paria sunt:vira utilior'muisiecessaria ciuitati sit, quarendum ea. DECLAMATIO. . . TO N D v M rem comparo. interim virum magis necessarium putatis esse, seruari eam legem, quae ad sepulturam cuius pertinea Dan eam quae ad poenam tyranni si in totum c altera tot Ienda sit, haec praesens modo tempus, sed in unior sam : si cie utra tandem facilius eluitas stabit. Icti fulmine eodem loco sepeliantur,quo sunt percussi, ad quam tandemitatis pertinet utilitatem y Athercule ut insepultus abiicia- tyrannias, ad vindictam,ad securitatem pertinet Non satis .
a iaCTunt maiores, eas poenas aduersus tyrannum constituel Mas possit excipere in vita. Multos magis tangit sepultu- id cogitationem post se futurorum, plerique grauius motur. Vultis scire' propter hoc litigatur. est ergo utilior.
i d si de e o quaerimus quem leges, nisi inr*nam
1090쪽
M. FAn. Qv3Nrim ANIeius scriptae non pertinenly Exuit se tyrannus,&erigite sa- pra leges ponendo, extra illas se posuit. Hominem occidere non liret Tyrannum licet expugnare domum fas non est, arcem expugnabit Nptimus quisque Insidiatus ciui. etiamsi non effecerat scelus, poenas tam ea legibus soluet et at qui hoc idem adaersus tyrannum fecerit, etiam si de cliensns faetit,
Iaudabitur. Lex praecipue ista ad eos pertinet , qui alioqui sepeliendi sum: idque verbis legis ipsis manifestum est, Quo uis loco fulmine iistus fuerit, eo sepeliatur: apparet notace 'epaltura quaeri , sed de loco sepulturae. Magis at quanto
esse contraria lex huic videretur,si ita scripta esset, ut fulmine iisti sepelirentur: tum enim ipsa sepultura illis assignati videretur. nunc tantum locus. N um porro cui sepultura non dati debet,astignori locus debet ' Sed tyrannus fulmine ictus est: non dico, quo loco, nec adhuc ad tractatum huius inuidiae accedo: hoc illi proderit 3 Si nobis libertatem humanae manus, & mortalia consilia attulissent, traheretur publicis manibus corpus extra fi aes , & unusquisque vexatione eius ludibrioque gauderet: nemo non suam manum esse quae traheret, suas vires putaret: quoniam scelera eius atque flagitia ab ipsis Dii sim mortalibus condemnata sani , quoniam patie citiam nostram ac seruitutem numina non tulerunt, continget illi honor hoc enim voluit ille qui sulmen vibrauur hoc cogitauit, cum illud noxium caput sacris flammis petiuitὶ parum erat sepeliri tyrannum, nisi in foro etiam sepeliretur Quonam fato ego nostram ciuitatem, iudices, laborasse in illo nomine crediderim, si praeteream quae aduersus nos singulos uniuersosque iacit: part cm speciosissimam ciuitatis, cte celeberrimam nobis ablaturus est. Si mehercule aliquis liberalis ciuis,immo si optime meritus, in foro fulmine est letus: dicerem tamen excipienda quaedam. Immo neque o mnes casus prouidere legumlatores potuerunt nec templa excepta sunt aeorum quod mihi templum quoddam pacis ri- detur, in quo iura exercentur, propior quod leges valent, 'ru-stit occupabii Κus,infiustis cineribus polluemus 3 To- ltum hetcule potius relinqvamus tyranni sepulchro: mutemus locum