장음표시 사용
1091쪽
rum ictud potantissime cieam vi, eam legem magis use seruaniam με Deorumgrauia seripi sit, quam qua hominum. Adhersu ranni visionem, hominibuη tamum essescriptam, isscrip muismam partem ultionia hoc vero quod eonstitutum est, ut quo ubque locofulmine ictu esset,eodemsepeliretur,religionis esse.
L JEqua hoc propter persi nam, neque in honorem alicu. . iusseripsisse potest legumlator videri r sed in reuerenam Deorum Fas non est inde submoueti ictum illum. quo-iodo sederant flammae, ita concremandum corpus V niuer-rm putaucriant. existimatis locum illum eorpori datum simini datus est. At tyi annus fulmine percussus est. hoc vagis omnia religiose,& cum cura Deorum facere debemus. ed in foro sepelietur tyrannus quam magis mihi interca: -': ra etiam hoc quoque procii sum esse fato a Diis immortali- .as videtur,quod illi loco destinatus est i N emo inite forum ostrum potest, quin videat illud sepulchrum protinus enim quatur cogitatio necesse est, Τyrannus fuit ille,& fulminetus est,& ob hoc poenas Diis immortalibus dedit. Quo-2ns noxios crucifigimus, celeberrimae eliguntur viae, ubi urimi intueri , plurimi commoueri hoc metu possint. O-inis enim poena. non tam ad delictum pertinet, quam ad ex-oplum. CCLXXV. Haras ob adulterum fratrem.
rio deprehendit. pro eo roonte patre, & abdicationem eius promittente,dimisit.abdicatus est adulter. Morintuo patre , inuentus heres qui deprehen- . derat, ignominiosus dieb
1092쪽
M. FAB. QE INTILIANT DECLAMATIO.
CVi PE cv Ni AM OB ADvLTERIUM ACCEPrRIT, IGNOMINIOS vs SIT. Hanc aduersus eos rii mum constitutam esse dico qui pecuniam acceperunt, ut adulturium committeretur: ideoque ignominiam adiunctam,quod viderentur rem fecit Telenon s. Uerumetiamsi hi quoque tenentur, qui in poenam commissi adulterii pecuniam aeceperint,is tenetur,qui pecuniam accepit. In mea causa virum contendis pecuniam me accepisse, cum dimitteremi
Non probabis alioqui si hoc putaris esse pecuniam accipere, abdicari fratrem, statim distulisses. Postea videbo qua causa dimissus sit, interim nego hoc esse pecuniam accipere sine dubio est tam manifestu, ut nulla interpretatione egeat, qη id
sit accipere pecuniam. Ego tamen non sum contentus nacdefensione,nisi illud probauero, ne spem quidem pecuniae oblatam. Quid enim mihi pollieitus est patet Isidi misissem,ia ,
turum ut abdicaret fratrem meum. Heredem testamento e
iam eum quem abdicasset, quis vetabat substitui in locum abdicati alium heredem 3Non possum ergo videri propter pecaniam dimisisse, etiam si propter hoc tantum dimisissem N unc ero quam multa fuerunt propter quae dimitterem λ si hoceantum me mouitiquod frater erat:erat tamen satis plena de-
fensio,& quod minor frater,& quod sub patre frater ut etiamsi ipsi non parcerem, tamen & patris & mea causa non debuerim occidere. Nunc vero quis dubitet exorari nae debuisse. Cum pater peteret Putemus nihil patrem esse pollicitum, nullam mihi ultionem praestitisse aquis non impium me, quis non sceleratum putaret, si non impetrasset y Nunc vero, promisit ultionem pleniorem , integris inuiolatisque manibus meis,& ipse pater seuerus: neque enim est quod putetis defuisse ei grauitatem, defuisse ad vindictam animum. abdicauit & no secisse hoc eum temporis caula,manifestum testamento fuit. Ergo nec pecuniam mihi pollicitus est pater,& ego alias causas duhittendi habui, quam, cuniam: & ille abdicatus est, . non ut ego lucrum facerem. Nec enim persuaderi cuiquamp.test ., eum qui abdicatus sit, haec passum esse causa mea, quando plenior mihi vindicta contigit. . Breuis ei poena mortis est nunc diu
1093쪽
CCLXXVI. Bona raptoris quis ussendit.
RAPTA RAPTOR Is MORTEM AvT MNA OPTAT.ptor se suspendit: rapta optat bona.
APTA R APTOR IS, MORTEM , VEL BONA CPTET.' ., Raptam hanc esse, pro qua loquor, constat. ab eo raptam , cuius bona optat, non negatur: lege datam esse potesta- I virum vellet,conuenit internos. QuHest igitur quod tet Negant dandam esse optionem puellae , quoniam ierit raptor. . Id nulla lege exceptum, nullo scripto verbo tum est. Interpretatione igitur optionis nituntur. Vimus haec qualis sit. Lex cinquit quae optare vel mortemo ona perinittit,hoc satis significat, ex duobus optandum . . , niam igitur iam alterum optari non potest, ne o-ini quid cni locus est. hanc legis vim esse contenderemus, 't duobus esset optio eligenda puellae, duo tamen haec esia tenderem, natura & vl. Neq e enim si sapior nobis subtus est, mors ipsis nihil est. Sed quomodo non satis est m superesse, cum etiamsi duo essent, non potuerit opinrivnum &haec duo ita demum potenter a parte diuersa onerenturi si essent iuncta. non vero discreta sunt, ipsa Ie- riptura, Mo RiEM VEL NvPrIAs : ita duo sini plicia, ita sunt tamen. Praetet ea lex ita scripta est, ut eligi iube posset opponi vel electioni , SI Ex pluribus non esset: optio potest esse,etiam singulorum. Et ilhid iudices Omnia intueri vos oportet, si quid ex lege inclinandum .estare ut quam minimum ex eadem pereat. Aduersa-nim queritur, aliquam verbi interpretationem perire rotam legem, totum ius. Toleracilis enim esset mihi a dycis aliis contentio, si quaereretur an hoc optare puerueret: nunc id agunt, ut nihil optet:&noua quadam acts a aistione nituntur, ut bona raptoris optare puella noni, quia optare nihil aliud pote se ouam bona At non est
m,&mortem raptoris coni ur. Sed hoc eo et, ut si mortem optauit, oi .e non debeat. bona. ita deis enim&mortem ei contigi i e raptoris dicemus, &b
quum est enim interpellati polle optionem etiam facto alieno vero iniquissimum. Quare si per hanc stetisser, ut Iapinr
1094쪽
vi raptor periret. quauquam possem dicere . illud non optaui ἰ&, legi nouematis factu in. haberet i a uen aliquam rationem saltem falsa eius calumnia. nunc quid fecit puella ut rapto moreretur Itaque huic non tantia in in hoc labor est, ut bona rapto iis accipiat : sed in illo maior at quanto, ut vobis apprebet, quod optatura fuerit. si viveret. Duas enim sine dubio Ioenas,adue Isus raptorem lex constituit : alteram tamen mitem: nec semper hac cogit ala Sc publicata crudeli ac sanguinaria tenetur. Hodieque alioquin nonne merito a vob: s, merito a ciuitate Uprehenderetur , si aliud non optando hoc
ostenderet de fecisme raptore in quod ipsa esset optatura I Hinc transeunt ad coniecturam ,:& suspicari vos volunt ea, quae probare non possunt. Non enim nquiunt)est c: edibile periturum fuit te raptorem, nisi hoc optaturam scisset puellam. Ante omnia, cum dicitur scisso,il ud ostenditur, posse probari quo modo sciciit. QATro enim a vobis ipsis aduersariis, quomodo colligatis icille eum, cum non liqueat hoc obis' siquid est, asta te x adiudicem. Vnum argumentum est, psiti in quod perietit. Hoc etiam si mollis secit metu, potuit tamen naturaliter fuisse timidus: et tam nullo accepto signo, proptet quod vitam desperaret, confusione tamen , & proprio animi imperiisse motu . Nunc vero credibile non est quenquam perire mortis metu. quid enim timuit ulterius Q n. re et amcredibilius videtur mihi, idcirco periisse eum, quod optaturam puellam bona eristimaret. Sunt enim plerique, qui mortem potiorem, quam egestatem putent: qtibus delicare educatis t ex deliciis enim haec licentia facta est j intolerabili cuideatur nuda vita illa, & omnibus quibuscunque antea abundauerunt, destituta. Hoc igitur est credibilius. & hoc pueI-la voluit Sc in hoc perseuerat. Et certe nulli tolerabile aut
aequum videri potestin grauissiima iniuria , qua virginitatem perdidit, qua florem aetatis amisit, qua prima illa gratia apud
maritum futura, praecepta est, neque mortem optauerit δ'
que boaa accipiat. CCLXXVII. Pregnans adustera.
FERANT v R. Praegnantem in adulterio deprehensam occidi et maritus. reus est caedis. C D.
1095쪽
uM reus agar caedis, nihil fortius confiteor, qvam a me occisos homines:&,siqii id numerus quoque adiicere inae potest, duos. Veruna istud non potest videri saeuitia, crudelitas, quae perleges venit : occidere adulterum licet adultera. Ex alia pacte nasci tui origo huius calumn σας nanteiri inquit occidisti:& supplicia praegnantium lexrre in diem partus iubet. V confiterer hoc esse suppli- atque eo nomine appellandum: rtiter tamen dieetem. i omnes quaecunque de suppliciis scriptae sunt, ad eos pere, qui damnati sunt, qui in iudicio conuicti, mi per minia publica,& carnificum manus occiduntur Nam & caetem supplicia ante iudicium non solent esse, & non nisi peristratus exiguntur, noti nisi certa lege ordinationum hoc riptum est: mariti dolori hoc ius iIle conditor conscri 3ua legis huius, voluit esse priuatum. Non magis et go ius aut di myraestituisset adulterae, quam manum cami- quam sententiam iudicis, quam imperiunt magistratus.lsi ne differri quidem hoc supplicium potest' non enimu rest, quin lex de his loquatur, qui quandoque sui iaablicae potestate. Damnatus aliquis, custodia publicanet r, carcere continetur: potest de hoc supplicium is magistratus cum voluerit. A Jultera dimissa, non reditinum mariti. Nec hoc tantum in lege est, ut adulterae ictum d fferri non possit: sed illud etiam, ut non tantum crae pereant. Nam lex cum occidere mihi adulterum zdulier a permittat , n anifeste illiad oste cidit, non posset uel sis temporibus occidi ἐν ac si alteri remittatur supplii impunitatem etiam alteri dandam. Eigo no solum nantis supplicium, etiam ut sic loquemur, sed etiam ad- non differendu tantum, sed tollendum omnino fuisset.
isi hoc quidem supplietum appellari conuenit hobent
omnia haec nomina suam proprietatem non semper ho-pplicio affectus dici pote ii : non ubicunq; loenam ha etiam supplicium est. Nomen hoc,est publiιar animasinis nomen, exactae per magistratus poena . Indigna cidere eam, quae praegnatis facta est Non iudico quato
IS pCCCauerit: interim cuius miseretur insantis ex adul- oitasse concepti Et,iudices interrogo vos cuius rei
legem cauisse existimetis illius qui erat conceptus a
1096쪽
xerum natura datura fortasse non erat lucem: qui an nasci posset, dubium fuit. qui etiam odium, ex ea quae conceperat merebatur. Quare ergo scripta lex est ' pro patribus qui nihil secerunt. Inuignum enim vi sui' est, etiam si mortem meminset mater, auferri filium innocenti patri. Dixero, Lex pro me scripta erat. non potest videri contra me valere. In hac vero, ne illius quidem, quicunque futurus sit, mouere vos miseratio potesti quis enim illum agnosceret ' quis educeret' cum inanifestum esset ex crimine ex flagitiis , ex ea re,quae morteruuitur, esse conceptum Ipsam vero adulteram adeo oportuit occidi, ut nulli unquam irasci magis leges debuelint. Vltra commune flagitium est, praegnans adultera , aliqua hoc tempore, quo saluo pudore a marito secumberet, cum adultero volutata est. Et cum animalibus mutis, etiam quorum libido ratione continetur haec tamen sit natura, Ut posteaquam conceperint, omnem refugiant venerem: matrona ne pudore quidem partus ut vos dicitis iam instantis moueri potuit, ut pudicitiam, si non marito, at futuro certe filio praesta et Valgitur prior damnauit ventrem suum. Vticturus autem sitie ille, si ego adulteram non occidissem. Non nouimus hos mores turpissimarum foeminarum t oderint puerperiaὶ ut filios, velut indices aetatis suae, abominentur.
CCLXXVIII. Expositor quotiens eumforti X. millia.
VIRI FORTIs PATER DECEM MILLIA ACCIPIAT.
Is qui videbatur filium habere, decem millia cum ille sortiter lfecisset, accepit. postea iuuenem pater naturalis agnouit, lutis alimentas recepit. petit decem millia.
DECLAMATIO. DEca M millia a me petis:quo iure qua causa Z credidisti,
an deposuist tan ex alicuius rei venditione, precium ad te pertinet. Nihil horum. nullus inter nos contractus fuit. nisi
quod mihi nuper aliquid debuisti Legem assere, qua patri viri fortis, decem millia dari oportet: cuius quidem summae si non praestetur fides,petitio ut opinor a Republica est. Nam ut iam constet, uter accipere debuerit, illud tamen respondeas
mihi velim quis dare debuerit. si patri debetur, debetRespublica
1097쪽
ca. Videmnus ansgo a ciuitate recte acceperim. Tu non tes accIpere, nisi a cinitate. At ego accepi id quod tibi debe-ur. Puta me in 'aesentia confiteri r repetet fortasse quide- . Interim tibi non altus debuit, quam qui mihi dedi Sed lo nunc agere etiam Reip. caulam e re sic respondere tibi, quam istud a magistratibus petas. Non est t-mpus hoc sonis istius: quando enim filiu tuus fortiter fecit Z mul-niam transisse tempus ante hanc actionem confiteberis. etiamsi te peregrinatio deliciuIt, e ali absentia in causa fuit, quominus acciperes , dicam ta-n pleraque i Mwmpore circumscribi. Si vero & in ciui-: tuini, di praeim eras cum honoraretur silius, ut nunc res
tuus 'interrogo , cur non petieris nam ut non acceperi .
aesthor, quod non petisti. Non eras allo tempore pater, a nesciebas te esse. Noa debebatur igitur tibi eo tempore, Rr publica debuit. Illud quoque interrogo , quomodo um sit, ut ego acciperem. Pater viri fortis eram.quorum unque breuiter ostendere iudici ne effarium est : & mea patrem fuisse , cum decem millia debebantur patri viti is:& te non fuisse rideoque te non accepisse. Patres enimi natura & illo initio continentur: satis est plerun- ad hoc ius videri. N on dubium est, quia si intestatus de-Hiem,antequam tu agnosceres,aditurus ille hereditatem, iliseus tuerit Z num dubium est, quin si honores peterem,
fututus mihi tanquam filius fuerit cium dubium est, quin luod longe ab eius animo de moribus abest j pultasset pa-la, non Iniuriarum tantum lege teneretur si occidisser,non 'istan 'am lege poenas daret Quod si haec omnia in cono sunt e ne Magistratus quidem errauerunt eo tempor
decem millia dederunt mihi. Si intestatus tu decessisses,lios quoslibet tua pertineret haereditas. vis scire quam: r non fuerisyrecipere illum, nisi solutis alimentis non poti .Lex tibi dicit, Alienus est:& tibi, ut pater esse incipias, : udus.Iam illa profecto citra interruationem sunt : cuius rit nomen in cuius censum delatus sit. Nimium diu de raecata.Reliquum est intueamur, uter nostrum hac pecu 1lor esse videatur. Et ut breuiter dicam,tu exposuisti,ex illi. Scio te coepturum altius, ut dicas, genui. Hoc est, re tibi debeamus irasci. quantum ad te pertinet, non ha- Reipubliea virum fortem: aut illum ferae laceraveruntὴ
λ uς dirip rivi; , aut aliquis quod multo sit indignius,
1098쪽
3ος M. FAB. Qui Nr ic t Aursustulit leno, aut lanista, ex meis ille bene fi iis natus est. Inti endum nobis etiam liu ipia: cip ees i. qtiae causa constituendae lHgis huius fuerit: aut unde orium lit, ut non colite tacturta fuerit p aemiuin ipsi viro forti dedisse , sed etiam patiem huius honorandum censuerit. Ideo ne honoratum putamisspatrem quo a genuerit Zan ideo magis piae mi o dignum ciuitas existimauit, quod educasset, qu6d impensas iacissetὶ Vis scire quam hod velum sit pecunia hociorauit. Si qΡid p etatis est, quod i in pu aien OSRtipub. praeterat menta postumus, illud est. S ceci ucaui, talia piaec pi, sic formavi mores Non est fatis h. indignum, qliod talem tibi filium ferit Ied haec utcunque videri possint tot crabilia r 1llo tempor uti pugnabat filius noster una dicabo enim ivi hi se nn p I hoc nomen, neque a beneficiis ni is appellatio ista discedet qua bs uterque nostrum
fuitΤ non ego soacitus, de muris pepenuiὶ non ego omnis ex- η ceria acie redeun es' non nuncios lollicitus captam λ attusec Irus eras tanquam Id quod volueras, cum exponet eS.con.
tigiss t. Age, reo euntis vuln ra quis religauit ' sanguinem quis 4bluit 'ad templa quis duxit 'quis gratulatus est y Scie. balbe ianitum est officium tuum, an confiteris ad te haec non pert nuissi illimoidis iii et,&videatural o qui hoc esita a cautam meam, lciebas: Scillum esse apud me passus es. Haec decem millia agnousti: non te mc ue ant tituli adolescentis, non illa gloria de exit a vii tute, quam ego praeceperam. Hae fiducia Ialimenta soluisti . computas mecum. ut solus omn. um mortalium & expositum receperis,&lucrum seceris.
de stupro filii appellauit : ille taci it . iterum adiecta pecunia. nppci alii: ille tacuit. Tertio appellatus, uxorem fitro dedit. Puer diuitem cum v Xore sua deprehcnsum, accepta pecunia dimisit, abdicatus a patre.
PRIvsu VA M venio ad aestimationem eriminis, & propi iam iudicii hui asce summa A, e necesse habeo id dicere, quod vi oculos uniuscuiusque vestium, iudices,incurri ra Abdicat T
1099쪽
Dac LAMATION et s. soy ater puer. nolite illumaritimare ex hoc, quod maritus est. .
quo illud praecipue, iudices, Vereor, ne apud animos ve- os suspectus sit impudentiae , ac vuleatur intra hos ancios mi .. in cito virum egisse et uxorem pater impuberi dedit. uid igitur haec aetas committere potuit tanta ammadueri ne dignuin 3 L X abdicationa S, aduersius ferocia in iuue m contii tuta e 1t. Haec vero infir .i ita S, adeo nocenti S. n non recipit, v I v I x IecipIat inno C 'nsi S. Si tanaeia p rseia, addicare tanquani tu ienem , superest ut ego quoqueiq rasii iuuenem defendam. Vulti, igittar, :udices, dicamion inibus fere abdicationum iud cils vulgata pro libe- Non ego luxuria tu Ssum , nori GgOm cI et tacemari aut, iii pMe na oona vitiis consumpsi Sed si , Oe proponeto. pondebitur potest enim j Ad ulceros, inquit, non occidi. Dicamus dic tanquam pro marito. Non habes ius abdi-: adi, propter hoc'uo, ilex huic permisit. Vereor ne risum reatur haec defenno mea , tanquam hic ut tu inlibet non tuerit. Sed potuerit sane. Marito vel occidere adullsum,l accepta pecunia di inittere licet. non potest proptet id ita-,qnodi uia huic permiserunt. Loquatur maritus cum a-
aio tuo , loquatur cum affectu tuo, cum propria animi sui hi a. Si pzopter hoe licet abdicare istud quod fecit mali-
, , non licet: alioqui enim tolerabilius & ce ite humaniusit, albi trium vel occidendi adulteri, vel accepta pecunia Viit ten i , transferri ad patres. quoniam certe leuius est tare aliqua, quam punire. Sic defenderetur, si in re tecumeret : ipsius vero facti vel hoc ni odo lationem facile red-lissem : Noa est isti ad turpe, quod lex permittit. Accepta cum adimisisti. nisi oporteret, nec liceret. An vero patum icti illi videntur fusi se maiores, illico nititutores iuris, quii: tates adhuc velut antiquo illo errore confusas, ad certamiendi formam redegeriint diis non e ih visum nefas , acci cepecuniam : sed etiam hac poena anima ciuerti putaue at, si cur pleraque delicta puniuntur. nec enim semper viae ad mortem perueniunt. Credo autem illum, quisquisit legis huiusce constitutor, illa intra se cogitasse e Nonnitium animos maritorum darare ad sauguine in 'e Ile quoia inmitiores , qui ne coaspicere quidem cruorem sufficetit ira ulti se a gladiatorum vulneribus auertunt: & quaa
iam nemo dubitet, & illud spectaculum in parte esse poe- . Ium, tamen nequis limorum quoque hominum suprema
1100쪽
M. FAB. INTIL, AN i. pericula habent suam gratiam de hect aculo loquor. Cod
rauerunt quanto esset dissicilius occidere e ac scierunt sui rum , ut si unam hanc mortis poenam contra adulteros con.
stituissent, is pius impune committeretur adulterium. Consti tuerunt ergo ν cenam & secundam: prospexerunt infiimio. ribus, piospexerunt lenioribus. Forsitan cogitaueiunt &il-lζd. non omnibus futuras esse vires, ita temperauerunt se eritatem, ut vindicat et se quomodo quisque posset. Dixi tanquam pro iuuene,dixi tanquam pro marito: dicendum est tanquam pro impubere Non mehercule satis constituere apud animum meum possum, an huic adulteros licuerit occidere. Quo enim tandem modo defenderetur fili L s tuus, si quis extitisset, qui diceret, Occidisti homines nondum maritus, nec enim vis ista nominis huiusce, appellatione prima consiliit: nec satis est maritum tantum Oseulo putari. Postea nudari filium, atque in conspeeiu iudicum corii tui coegisset : atque interrogaret, an ille maritus ester, qui fieri pater non posset. Ac si tantum illi tanquam adultero irascer1s, sat serat hoc dicet e pro filio tuo: Puto nondum habebat mariti dolorem. Ad vulnera adulteri,& eaedem, & tristissimum occidendi homi
nis ministerium, πagno quodam impetu, & ut sic dixelim
strore opus est. Neemitoreos concitari, qui veterem matrimonii consuetudinem, qui pudorem cubiculi, qui spem liberorum expi gnatam esse credunt: qui illos occultos atque inenarrabiles patiuntur aestus. Non potest uxolem suam scodisse, qui adhuc amate non potuit. Velum illi quoque patri respondendum est, qua vindicandam priorem iniuriam fuisse dicit. de qua hodie dum abdicat, multi vehementer grauiterque dixit: cum fieret, tacebat Non existimo adeo inimicum filio suo patrem, quamuis abdicet, ut aliquid turpiter suspicetur , praeter id maledictum, quod ipse audiuit, quod intra verba constiti, maximo arque admirabili potius experimento, grauitatem huius pueri, se ualitatemque , iudices,diligetis r quia is qui tantum nefas concupierat, ipsum Fuerum appellare non ausus est. Facilius illi fuit loqui cum hoc patre , hoc seuero: & loqui non semel, M pecuniam polliceri , &adiicere pretium. Tum iste tamen non adiit magistratus: non voci se ratione saltem inuidiam facere apud populum conatus est : tanto facilius ea igere magnum animum , quam praestare. Si hominem occidere iacile est,
tum feriri oportuit, cum de stupro filii tui loquebatur e cum