장음표시 사용
381쪽
ne patricii aduersus plebem in lentius aut arsoga
tius agerent;tum iure sacrosancti magistratus, quum inuiolabiles essent,longe maiora moliti, magnas in republica turbas & seditiones saepe concitarunt: neque enim grauioris poenae metu iis ,qui eos laedebat. inrogatae,quisqua eis repugnare, aut vi aduersari audebat. Ceteros enim omnes magistratus sacrosancta potestate superabant:primo enim quemvis,a quo imio ploratum eorum auxilium esset, afferebant, supplice
tuebantur, non contra priuatos duntaxat, sed etiam aduersus ipsos magistratus,dictatoribus tantum exceptis. QDd si quis ad eos, vel etiam absentes prouocasset, is statim liberatus ab eo, a quo comprehensus
fuerat, vel in concionem adducebatur,vel absoluebatur. Ad haec si quod eis decretum, siue a magistratu, siue a priuato,siue a plebe,sive a senatu factum displicebat, intercedere poterant. quod si senatus aliquid agere,vel decernere instituisset, atque unus tribunus dio plebis intercessisset,id decretum promulgari non poterat. Processu temporis illa etiam sibi vendicarunt, ut & senatum congregarent, dicto non audientes punirent,haruspicesque & augures consulerent. Multa demum quae non licebant, inuictis illis intercessionibus consequebantur, rogationes ferebant, quibus
lege Hortesia omnes Quirites obstringebantur. enim legii sciscendaru populus dominus esset, plebs
que non minima pars populi haberetur, quia eis cum populo agere ius non erat, sed tantum cum pIebe, effecerunt,ut plebiscita omnes Quirites tenerent.ΡΟ-3ostremo eorum audacia & potestas ita creuit, ut aliquando consules in carcerem coniecerint, & quosdaindicta caussa necarint : neque enim quisquam eis ad-
382쪽
uersari audebat,alioqui ipse sacer &deuotus erat. Hac igitur sacrosancta potestate comitia tributa in primis
inuenerul,quibus minores magistratus creari voluerunt,qui ad eam diem curiatis facti fuerant, tribunorum plebis numerum auxerunt, connubiorum communionem, quaestores, tribunos militum consulari potestate,& decemviros sacris faciudis,ex plebe creari obtinuerunt,qui hactenus ex patriciis tantum fieri selebant. Post haec quum plebs ad summos honores aspirare coepisset, tribunorum plebis auctoritate co- 16sulatum etiam,quae firmissima semper prope arx potentiae patriciorum fuerat, praetcrea dictaturam,ce-suram, imperiit, sacra,sacerdotia,quae unius ante nobilitatis fuerant non sine magnis reipublicae metibus intestinisque seditionibus sibi vendicauit. Iamque nihil aliud deerat ad ius totius rei p. plebemquepatriciis adaequandam,quam ut plebiscita quibus tu sola plebs tenebatur,omnes Quirites astringerent:tum denique hoc etiam secessione in Ianiculum facta, lege Hortensia consequuta est. Post quae tempora, quae ciuitatis Romanae leges,instituta,& conditio fuerit,post exponam. Nunc illud accurate demonstrandu est,quanam ratione,& quo tempore tribunorum plebis auctoritate plebs singula adepta sit,quae supra singillatim commemoraui. Quorum primum post eam potestatem creatam fuit tributorum comitiorum institutio,q uae ob eiusmo di caussam instituta a D ionysio
traduntur De comitiis tribu is
3 o Tribunis plebis primum creatis nihil aliud a senatu concessum esse videbatur, praeterquam auxilij latio
383쪽
plebeiis,si quis vim inserret, atque ob eam rem sacrosancti erat. Ceterum neque Vere cum populo,neque aliud quid pro ea potestatae tacere ius vllu erat. -- propter ut haec libertatis Romanae plebis iacta fundamenta stabilirent, illud primum tribuni procurarunt,ut ius illis cum populo agere esset,occasione huius rei quaesita,quod sp . Sicinius unus ex primis tribunis plebis concionari ad pMulum de comodis plebis a consulibus prohibitus esset. re sequenti die,
δ' summo mane, plebeiorum non parua manu comparata descendit in foru tribunus,& occupata aede Volcani ubi concionari tribuni solebant, plebem adc5cionem vocat,atque repleto foro Sicinius legem ad plebem tulit eluunodi:Concionanti ad populum tribuno nemo aliquid in contrarium dicito,nec dicentem interpellato, si quis contra haec fecerit, datis vadibus poenam sbluat, quantam tribunis visum erit. Qiij vades non dederit, necetur bonaque eius sacra
sunto,c6tentionumque de poenis ipsis iudicia penes populum sunto. Hac lege promulgata, & a plebe scita,magna incredibilisque,quamquam non statim cognita tribunorum potestas secta est. Atque eius legis subsidio omnia postea obtinuerunt, de quibus supra disserui . Hoc autem factum est,auctore Dionysio,anno sequcti posteaquam tribunorum plebis magistratus institutus erat,T.Geganio &P. Minucio cos. no vero sequeti A. Sempronio & M.Minucio cos. qui erat urbis conditae CCLxI I I. comitia tributa ob hanc caussam a tribunis plebis primum inuenta stat. 3o in summa annonae caritate , ne frumentum ex Sicilia aduectum plebi diuideretur, C. Marcius Coriolanus summa ope contendisset , ab iratis tribunis
384쪽
sius. Dequibus tractaturus ab earundem finitione initium sumam. Tributa igitur comitia erant, ut ex Gellio libro xv.ca.xxVI. intelligitur,quum ex regionibus & locis suffragium ferebatur. clibus verbis nihil aliqc intelligi voluit, quam quum per tribus suia fiagium serebatur,ut quod tribus plures iussissent, id
ratum haberetur. Erant enim tribus populi Romani partes distinctae locis in urbe diuersis, & regionibus undique circum urbem per Latium,Tuscos,& Sabinos dispersis,'quarum no mina supra accurate rettuli, quude iis disputarem. Ab iis tributa comitia dicta,ut acuriis curiata,& centuriis centuriata,quod scilicet non modo tributim diuisus populus sufrigium serret,sed etiam quid plures tribus iuberent, aut vetarent, spectaretur. Haec comitia post Coriolani. iudicium eorumque primam institutione Romae frequentari coepta sunt, & praesertim post legem Publiliam,qua minores magistratus hisce comitiis creari iubebantur ;quum ante curiatis fierent. Aesque deinceps caussae habendorum horum comitiorum generales quattuor factae fiunt. Prima ad creandos minores magistratus altera ad sacerdotes cooptandos; tertia ad leges fero das; quarta iudiciorum caussa. Magistratus auteliis comitiis creabantur, partim prouinciales , partim urbani, partim ordinarii , partim extra ordinem erant. Erant autem urbani ordinarii nia gistratus qui iis comitiis creabantur, omnes minores magistratus, qui singulis annis ad suum ordinarium in urbe munus obeundum a populo creabantur. In quo genere erant aediles curules, ut M. Messala apud Gellium libro x III. cap.xIm.&L. Piso in III. annali, apud eundem libro vI.cap.rx. dc .cero libeo
385쪽
i iii. epist. ad Atticum; tribuni, & aediles plebis , ut Dionysius libro ix. & Liuius libro ii. quaestores , ut Liuius libro iiD. & Tacitus libro M. iii. viri capitales,ut Cicero pro Cluentio; III. viri hocturni, ut Liuius libro ix. tribuni militum comitiales,ut Liuius li.
bro Vir. & Ix. III. viri monetales auro,argento, aere
fando fert udo,ut iidem omnes auctores iunt. Ex quibus magistratibus quaestores, aediles, & tribuni plebis ante legem Publiliam curiatis comitiis creabatur: post eam,& annu urbis CCxxCII. tributis creari coe- iopti. Magistratus vero minores urbani extra ordinari tributis comitiis fieri se liti,erant praefecti annonae, ut Liuius libro iiii. tradit, ii. viri nauales, alias classis ornandae,reficiendaeque, de quibus idem Liuius libris x.x L. & XLI. mentionem facit; quaestores parricidi),qui&quaesitores,& 11. viri perduellionis dicebantur,de quibus Asconius; IIII. viri viarum, de quibus Pomponius; ii. viri,vel plures, sacrarum acdiu locandarum,aedificandarum,consecrandarum,uel restituendarum,quos populus ex lege Papiria designare solebat, de quibus Cicero pro domo sua, & saepis . sime Liuius; iii. viri reficiendis aedibus sacris, de quibus Liuius, Catulus ad dedicandum Capitolium a poeulo praefectus, ut Plutarchus v.Viri turribus murisque reficiendis,de quibus libro xxv. Liuius; m. viri,& v. viri mensarii,de quibus ide Liuius libro v I.&xx- Iir. iii viri sacris conquirendis,& III. viri donis persequendis, de quibus idem Liuius lib. xxv. & postremo omnes siue curatores, siue magistratus extra ordinarsi, id est,qui no vi ordinarsi annua potestate con- sotinuatam habebant, sed tandiu in ea erant, dum cura, uonem cui praefecti erant, absoluissent, comitiis tri-
386쪽
butis creabantur. Prouinciales vero magistratus prouinciales autem Voco,quibus erat imperium curatio-u e ire tantum extra urbem) qui hisce comitiis creabatur , erant i II. v i, V. Viri, Vi i. Viri, X. Viri, XV. viri, xx.
viri, aut quotquot omnino creari placuerat, ad colonias deducendas,aut redigcndos colonos in suas queque colonias,aut agros diuidedos, de quibus frequetissima est in omni historia mentio,curatores viarum extra urbem,de quibus Cicero; iii. viri iuuenibus adio militiam conquirendis, de quibus Liuius libro xxm. Item proconsules omnes, propraetores,& pro quaestores iisdem comitiis in prouincias mittebantur , ut
Liuius libro iii. & alibi saepe in historia sua,& saepissime Cicero commemorant, quamqua unum P. Cornelium Scipionem proconsulem Hispaniae centuriatis comitiis semel latum creatum fuisse tradat Liuius. Tributorum porro comitiorum secunda caussa fuit ad sacerd6tes creandos, ex quibus ante legem Domitiam unus tantum fuit pontifex maximus, ut ex Liuior o Hepe intelligi potest;post legem vero Domitiam,qua
sacerdotum subrogandorum ius a collesiis ad populum translatum est,pontifices,augures,fetiales,VII .viri epulonum , xv. viri sacris faciundis, tributis comi liis creati sunt , ut satis supra dixi: ex reliquis enim sacerdotibus , rex sacrificulus centuriatis , flamines,& curio massimus curiatis , Vestales a potifice maximo , salii a magistro collegis , luperci, fratres aruales , sedales Titii, sacerdotes Galli, & reliquia suis collegiis vel magistiis cooptati sint. Ceterum ' ea tributa comitia quibus tam pontifex maximus primum, quam deinde reliqui sacerdotes creabantur,no
387쪽
omnium tribuum erant, sicut magistiatuum, sed in tum septemdecim tribuum, quibus id sorte obtigis.set. -d cur factum fuerit, nis verbis docet Cicero in Rullum quum ait: Itemeodemquσmodo ut comititiis pontificis maximi:ne hoc quidem vidit, maiores nostros tam fuisse populares, ut quod per populum creari fas non erat propter religionem sacrorum , in eo tamen propter amplitudinem sacerdotiivoluerint populo supplicari,atque hoc idem de ceteris sacerdotiis CN. Domitius tribunus plebis vir clarissimus tulit,quod populus per religionem sacerdotia mandareno potera ut minor pars populi vocaretur,ab ea par- tequi esset factus is,a collegio cooptaretur. Tertia Vero tributorum comitiorum habendorum caussa legia ferendarum erat. Haec autem erant plebiscita omnia.
Riis verbo legis etiam comprehedo rogationes quibus de pace ad populum ferebatur. Bellum enim lege centuriata indici solebat, pax autem tributis comitiis iniri consueuerat, ut libro xxx. docet lautus. Hic etiaeas rogationes comprehendo quibus legibus aliquis quavis caussa soluebatur. Huc postremo illas etiam rogationes reiicio,quibus a populo imperium triumphaturis ducibus,vel quacunque id ratione fieret, in tra urbem haberi permittebatur. His ς omitiis publicae quaestiones constitutae, ciuitas data fiepe a Liuio refertur. . Quarta porro horu comitiorum causisa iudiciorum exercendoru erat. In qua illud animata uersione dignum,Iudicia quidem capitis apopulo comitiis ceturiatis perfici: at si magistratus aliquem res ad populum faceret,nec capitis eum accerseret, sed ιὸ mulctam indiceret,ium omnia haec iudicia, quae demulcta dicebantur, tributis comitiis fiebant. Hoc
388쪽
autem summatim dici potest. Iudicia omnia populi quae de mulctu erat a magistratu aut potifice indicta, his comitiis perfici solita. Hoc vero ex omni historia Liuiana liquet. Exiliu praeterea tributis colaitiis decerni solebat, si quis capitis condemnatus ad populi
iudiciunt venire recusaret,ut tradit Livius. Atque ira ccomitiorum tributorum praecipuae caussae sunt. Ius autem tributoruni comitiorum haben or uni pches maiores, & minores ina istratus erat. Ex ma:ori , sio dictator,consules,& trib.militum cons. potestate; cesminoribus, tribuni plebis erant. Consules enim omnes minores magistratus creabant, tribunis ple Silao:
aedilibus plebis exceptis, quos tribuni plebis his comitiis renuntiabant. tribunos enim & aediles plebis tribuni ipsi; A eabant,ut ex Liuio de Dionysio constit. Reliquos ut dixi minores magistratus cosules, aut dictatores, si quando comitiorum habendorum caussa creabantur, aut tribuni militum consillari potestate creabant. Ab his enim quaestores,&aediles curules, hceteri minores ordinarii magistratus, Liuio auctore
fiebant. Ad creandos vero minores extraordinarios magistratus, ius fuit con ulibus,praetoribus, & tribu nis plebis. Sacerdotimi vero comitia tributa cons iles tantum habere solebant, ut ex Cicerone in epi sola ad M.Brtitum liquet. Sacerdotes autem erant post legem
Domitiam potifices,augures,XV. viris. F. VII. V Iri epulonum, & fetiales: ante legem vero Domitiam solii; his comitiis potifex maximus creabatur , isque Liuio auctore ab uno pontificum subrogabatur. Na post le-3O gem Domitiam eum cum reliquis quoque saccr otibus a consulibus factum fuisse exiitimo. De te .u vero iudiciorumque comitiis tributis facile est intelligcre,
389쪽
iis magistratibus licuisse I abere ea comitia quibus ius
erat cum populo age di. In historiis autem legimus interdum consules,interdum praetores , saepe tribunosnlebis ad popula de his rebus rogationes tulisse. Plebeios porro magistratus petendi ius erat Plebeiis tantum hominibus,binosque ex singulis classibus tribunos esse oportebat. Reliquos magistratus his comitiis heri solitos, omnibus seruatis legibus,petere ius erat. Ex sacerdotibus qui his comitiis creabantur, pontificum collegium dimidium ex patribus,dimidiu ex ple- iobe creari oportebat. Duo ex eadem gente sacerdotes eius collegia esse non poterant,absentium ratio haberi solebat. Adulescentes admodum post xv II. annum inaugurari poterant, pontifex maximus non nisi ex numero pontificum fiebat. Iis omnibus quibus in ce-turiatis, in tributis quoque comitiis ius erat, id est ciuibus Romanis, quibus cu suffragio ciuitas a populo data esset, ipsique in tribus a cc soribus relati fuissent.
Nam quod Latinos aliquando sustragatos fuisse legimus apud Liuium, n5 repugnat iis quae dixi, quum id iunon iure ciuitatis, aut tribus adeptae facerent, quam
non habebant,sed iis datum sit antiquo Casilano foedere, atque a magistratibus &accersiri,& prohiberi possent,ut latius paulo post exponam. Iure igitur non nisi ciuibus Romanis pleno iure comitiis suffragium
serre ius erat,ex magistratuum vero indulgentia Lati
nis etiam. Commune aurem omnibus comitiis erat,vi
Iove fulgente aut tonante,ea haberi no possent. re hoc & tributis comitiis conueniebat, ut auspicia hactenus seruanda essent, ne haberentur quo die seruatum esset de coelo. Vnde sequitur his etia comitiis obnuntiationi parendum fuisse. mquam aute tributa comitia hactenus auspicato haberi debebant, in
390쪽
reliquo tamen genere auspiciosum nulla ser' religio ne altringebantur: quod Dionysius libro nono ostς dit sic: sue erat HypAminis itarer tridula comatra curiata, ruod ciuriata , portebat exseἡatus auctoritate 5. ιἷ8ri, Apopulus curiatimii rarium diceret, t auio ioser. . Triἴura dero non senseu Iosenatui non adhibiti jacerdotibu , AEuguribusque. Vim se per tribus populo persciebamur. P, ei, enim masti iratus ausspicia Ante comitio rum tributor uni diem trinundino opus erat, huc a)io modum de centuriatis dixi. Die comitiorum alite qua haberent ut, concionem is qui ea habebat, p6pillo facere solebat sortitiones aliquot fiebant, ut de praerogatiua tribuήin qua tribu Latini suffragium ferrent, adfuissent. In sacerdotii quoque creatiotie XVII. tribuum sortitio fiebat,quos no nisi a populi parte creari ius erat. In iisdem comitiis erant diribitores, cust des,&praecones. Nam rogatoru munere is qui coniutia habebat, fungebatur. Vnius autem tribus, ut unius centuriae,unum suffragium erat: nam singulorum iotaro minum vota, puncta dicebantur. In creandis aute magistratibus,tot dabatur tabellae; quot cadidati essent, quorum nomen receptum esset.& quoniam xxxv. tribus erant, oportebat xvi ii. tribus ferre queinque candidatum, ut a maiore populi parte creatus diceretur,ut autem quisque prior eum numerum tribuum tulerax ita prior renuntiabatur. Quitque tot creati erat, quot ex lege in eo magistratu este oportebat,tu comjtiis si nis sebat. Eadem propem odum ratio era; iudiciorii, dc legum, quae etiam in conlitiis centuriatis seruaba-30 tur. Tributis autem comitiis non unus erat destinatus locus, quemadmodum centuriatis, quia religio non erat extra rie,an intra pomeri uim haberentur