Orationes, quarum pleræque tractant argumentum politicum. Accedunt nonnulla ejusdem in utraque lingua poëmatia Antonius Aemilius

41쪽

a suum, qui sanxit, raptus opificem Deum. Quin etiam usque eo progredi cur, ut non modo telluri si coeli, atque orbis universi mensura ad digitos veniat verum etiam pedem extra terrae lum, ubi figat, sibi poscere, rorumque hunc, quem calcamus mundi globum, sed sua deturbare, sustineat: quod de

magno illo natura miraculo, Archi mede, accepimus. Adeo ut Plato aliquem Daemona hujus corporis incolam Seneca Deum in humano hospitantem corpore dixerit. Verum enimvero, quam diximus vim animi immensam, tum demum in nobis experimur, cum eam, quae solo naturae impulsu effrenis, d caeco fertur impetu,doctrina moderatur qua sim etiam post juventam ei hos canos venia sit dicto in nobis mansura puerilitas et , quodque illis minusculis, idem quoque nobis,

velut majusculis pueris, eveniet,ut vagi inceriique etiam in montes ostendamus , etiam in Ole caligemus,neque unquam,quid ii sent aera et iis iciamus, i aut magis quam illi, qui nondum aere lavantur quodque omnium miserrimum Sc nobis indignum, inter inanima a sapientibus censebimur capud quos vita sine literis mors es , dc vivi hominis sepultura. Propterea prudenter censuere primores civitatis Iut ad reliquum florentis ima Reipublicae suae splendorem atque ornamentum, illis

quo Que disciplinis, literis, quasdam inde ab Ara urbis

42쪽

6 A, T. AE MI urbis hujus incunabulis, quantum memoria praeterita repetere possum , optimus quisque

civium amarum ir,ut qui maxime atque excoluita

ut qui religiosissime,illis , inquam Musis publicum tandem delubrum consecraretur. Occultae quippe Musicae nullus respectus , verbum vetus est. Atque ita dubio procul omnibus numeris abiblutum civitatis decus futurum est, sine exceptione ab omnibus jam laudandum, praedicandum, prudentissimique Reipublica praesides,tam praeclaros tam honesto ec fructuoso instituto omne apud omnes punctum sunt laturi, eos praesertim , qui non sunt nescit , quod pretium his artibus posuerit sapientissima antiquitas. Cum enim duabus praecipue rebus mortales gloriam semper

quaesiverint.bellicae virtutis Sestiterarum lau-dibus, ipsi viri principes atque inter eos ambitiosissimi quique , rerum gestarum gloria

maxime conlpicui,omnem splendorem dc majestatem, tot victoriis, tot triumphis partam, Optimarum artium claritudini longe posthabuere Caesar dictator M. Tullium , cujus hostis erat , lauream omnibus triumphis tanto majorem adeptum pronunciavit, quanto plus erat Romani ingenii terminos promovisse, quam imperii. Hujus itidem gener atque aemulus, Magnus Pompejus, quem per omnia

sortunam homini, egressum memorat Paterculus consecto Mithridatico bello,intraturus Posidonii

43쪽

O Posidoniissapientia prosellione clari domum, fores percuti de more a lictore vetuit fasces lictorio januae submisit is, cui se Oriens Occi- .densque submiserat Magnum profecto de grave maximorum in Rep. virorum de his literis testimonium ad quorum magnitudinem exinde quo propius accessere arteri viri principes, tanto impensius id egerunt, ut ab eorum laudabili exemplo quam proxime abessent. Ita Carolum illum Magnum, Auditores, haut satis habuisse accepimus, regni diadema cum aquila conjunxisse, si non itidem utramque Palladem hoc est: togatam e militarem gloriam sociasset, in urbe,quae regni caput aedem eidem consecrando quod gymnasium posteri ejus reges plus plusque ornatum celeberrimum reddidere Imprimis Franciscus primus, qui eopse fere tempore, quo, post foedam ba bariem, Maximilianus in Germania, Leo X. in Italia, primi ad bene sperandum de re literaria quasi signum sustulere, suis opibus 8 copiis

errantes toto pene Orbe Musis convocavit: quas intra regni pomoeria recepta tanquam firmissima imperii pignora, atque invictum Palladium, sibi fore rebatur. Iisdem , patrum memoria, terraemodandiae primores , inter tubas: armorum strepitus, ea in urbe asylum aperuere , quae virtute et bellici laboris inusitata tolerantia, tutissimam adversus omnem

44쪽

S A N et EM CLII stationem promittere videbatur. Qtiorum exemplo aliarum quoque civitatum procereS, atque hujusce, quam magis magisque omni virtutum genere in dies efflorescere cernimus,

urbis prim res, longius jam submoto host e,&detumescentibus in propinquo belli fluctibus, quamvis substitio adhuc coelo , receptum publicum perfugium iis disciplinis dedere: a

quibus tam in sago, quam in toga, Omne consilium domi militi aeque petendum esse arbitrantur, ex maximi philosophi nempe sententia; qui tum denique beatas fore Respublicas putavit, si aut docti, sapientes homines eas regere coepissent , aut qui regerent, omne suum studium indoctrinam sapientia collo. casient. Non ex trivio scilicet, aut circo ma-Ximo, obvium quemque, sed ex doctissimi, Musarum umbraculis in pulverem, solem protrachos juvenes. 8c mox rerum usu ec prudentia instructos viros,ac majoribus honoribus jam maturos,Reipublicae admovendos esse , princeps ille ingenii 8 doctrina Plato veri Sime judicabat. Quare Philippus ille Macedo, filium suum sub magno praeceptore Ari- stotele magnum fore ratus,Hile Di immor-,,tesibus gratiam, inquiebat, non proande ma natus est mihim iis,quam pro eo quod tempori- bu tuis eum misci conte tu spero enimfore, ut eductim ei iuditusque abs te, dignus olim existat

sis nobis, si parum successione rerum. Quare

45쪽

tiuntur, digniorem curam putem, quam ut literarum cultores in suam clientelam recipiant, sapienti si imae antiquitatis exemplo:

quae non temere Herculem fecit Musageten cui inter Romanos Fulvius Nobilior Musa rum simulacra consecrasse, communi aede dedicara perhibetur non obscure innuens, sum-

i morum virorum patrocinio suam literis doctrinae constare dignitatem Mirum i itur neutiquam videri debet, Ampli mimum Sena- tum novo atque inusitato loco his scientiis de artibus aedem publicam dedicasse : in quam non invitae , si bene calculum ponoe, unde-Cuavorsum commigratura sunt artium prae

de Musae quo praeter maximum civium iam inde ab omni aevo erga literas amorem , vel ipsius urbis splendor non nuperus , sed per antiquus . loci genius eas pellicere vi detur Libero ore loquar, optimi cives, qui nihil auribus cujusquam dare sole ori Opportunam iis hanc pra caeteris sedem, gratillimumque secessum visum iri , mea fert opinio ibi praeter ingentem his sacris

initiatorum numerum , tot pacis togae aristibus conspicuos viros, tot lato clavo insignes Optimates, tot veteris prosapiae multisque imaginibus claras familias, d reliquum urbis ornatum multiplicem S decus, praeter inquam haec omnia juburbana circum videre es

46쪽

ro AN T. AEMILrrcultissima rura sub cornucopiam ceresie istans omnigenam, suos pariter colonos,Confinesque populos frugibus beat cujusquemodi. Hic pubescentibus herbis ridentes , atque ad

invidiam usque luxuriantes Cerna Campo S.,

pasi in terrantibus numerosissimis gregibus Dalibi hortos florum varietate picturatos, des, quod praeficiscini dixerim , super Alcinoi po- me tumet Midae rosetum amoenos. Est ubi lenissimis Favonii flabellis viridantium arborum comae mollire ventilatae, jucundissimo murmure auribus blandiantur sest ubi innumerabilis volucrum vis,liquidissimum arguto

gutture concentum funditans, intimos audientium sensus incredibili voluptate permulceat. Adeo ut Flora cum Mellona, Ceres cum Pomona Bubona cum Hipponata singulae opum suarum prodigae,certare videantur. Hac-Propter,quotquot in urbem hanc unquam alventabunt hospites, quotquot fama internuncia undique exciti haec sacra penetralia subi hbunt lectissim juvenes,non publica voce hor is sum invitatas Musas, sed ultro potius , Gratiis passim omnia late incolentibus , hanc sibi se hdem prae caeteris edecumasse, haud dubie cre ildent; ubi severiorum studiorum intervalla hoc nesto otio dispungendi sit opportunitas iubi cum Laelio, Scipione, quos subinde , post lyravissima Reipublicae curas, vagas litoribus Oncha dc umbilicos lectitasse accepimus , ad

47쪽

O , - o I. Iralternam animi remissionem otiose liceat descendere dicta Laboriferis tribuantur ut otia Musis. Nec ignorant am adventantes Musae, quam propensis omnium procerum studiis , quo omnis aetatis hominum gratantium publico applausu, quibus universorum civium faustisssimis ominibus excipiendari amplexandari t. Cujus rei dignitatem, magnitudinem non subrostranos modo, subbasilicanos homines, non juvenes pariter, senes modo, in circulis semicirculis , passim praedicantes j audias Nerum etiam , quod caput est, quasi

per manus hoc amplissimi ordinis laudabile institutum ultima posteritati quisque traditu- ri sunt , fastisque signatum publicis ad sempi

ternam memoriam,

charta loquetur anus. Cum autem mihi quoque, Auditores , aliqua hujus laboriosae provinciae pars publice diimposita, ut meam opellam ad hoc praeclarum inceptum conferam renarrando primario historico Corn. Tacit, hujus instituti ratio postulare videtur, ut aliquid ad historiarum commendationem paucis in medium afferam. campus magnus d apertus, fateor, mihi datur, in quo late excurrere possit oratio Cornucopiae enim illud esse existimetis, ubi inest quicquid vultis, ut cum comico loquar; ex

quo vel lactis gallinacei haustum sperare li- 6 ceat,

48쪽

ceat. Quae omnia qui percensere cupiat, pulveris idem atque arenarum numerum subducere conetur. Quare omnes ejus utilitates lare diffusas commemorare , non est consilium: verum orationis S patientiae vestrae operam compendis ac iam summa contentus delibasse

capita Quo autem plus ponderis in animis

vestris Auditores, habeat oratio, nec quisquilias volantes, aut venti spolia memorare, ianescio quos parturientes montes, musculum

denique omnibus ridendum in lucem edituros, vobis inepte ostentare videares id ante omnia admonuisse pretium erit, quantae auctoritatis apud vos esse debeant illi, ex quorum lectione, magnum privatim , multo aurem maximum in Re p. fructum legentibus promittimus. In palliato quidem populo, principes historicos, principes in Re p. viros suisse,Herodotum Xenophontem Polybium, aliosque , nemo paulo humanior ignorat Inrogata itidem gente, qui suos antiquitus annales, vel historias nobis prodidere,quibus res Posteritatis memoria dignissimas ab oblivione vindicarunt, non proletarii aut de pullata plebe homines fuere et non ex trivi, aut summa cavea sed ex ipsa orchestra, aut quatuordecim gradibus viri honoribus amplissimi

quos , ubi omnem in Repub aetatem Contrivissent, historicam illam provinciam haud se- cui quam e exeras in quaa cum imperio mittebautura

49쪽

ORATIO Liebantu ortitos credas. Quos inter qui primi res pop. Romani consignarunt , pontifices max fuere inde, annalibu maximis nomen Exinde qui secuti sunt, Fabius Pictor, Porcius cato censorius, Postumius Albinus, Sempronius Tuditanus, Caesar dictator, Sallusi ius, Tranquillus, Tacitus,atque alii in numeri consulatu, praetura, tribunatu aliisque summis in Repub honoribus perfunctos esse, accepimus. Quin, ipsi principes Romani neutiquam sua majestate indignam hanc habuere provinciam quos inter Augustum Tiberium, Claudium, Trajanum Alexandrum Severum, aliosque res et ei a literis signasse , juxta mecum omne sciunt. Imo nec reges suo diademate hoc munus inferius habuere, Dionysius Siciliae, Ptolomaeus Lagi, Ptolomaeus Euergetes , AEgypti reges, atque alii quos nunc memorare supersedeo. Nunc videamus, quae lectionis historicae, in omni prope vitae .literarum genere, publice de privatim , praecipua sint commoda

quarum rerum maxima documenta haec habeo. Nihil esse magis cum animis nostris cognatum , nihil este , quod magis hujus

vitae curas edulcare queat , quam suavem rerum gestarum narrationem, domesticum quisque habemus testem. Vel una narratiuncula plorantem puellum placamus Vadolescentes

nihil magis avide lecturiunt viri passim in

50쪽

x A, MI CI foro, basilicis mulierculae in suis conventiculis non alia re otium fallunt symposiorum conviviorum omnium praecipuum condimentum fabula est: omnis denique aetatis homines, si quid narretur , inhiantes: sui pene oblitos circumsistere videas Quam rem callide secum reputans Demosthenes, cum causa oranda publica supinas Sc jacentes Omnium aures animadverteret, fabellam de asini

Umbra narrare coepit qua cum omnium et- res, animos rursus arrectos cerneret 8c amabitionem pararet,universi Athenienses, ut de eodem argumento porro narrare pergeret,impense flagitarunt. Cum autem fictae narrationis blandimento animi nostri adeo permulceantur, multo sane magis nos recreac reficit rerum gestarum historica commemoratio; quas non legere, audires, sed oculis coram cerneres,ac rebus ipsis immisceri nobis videmur Duce Miltiade cum Dario quasi congredimur, cum Xerxe montes complanamus, cum Annibale Alpes penetramus, cum Scipione Carthaginem exscindimus, ipsumque curnam triumphalem una conscendimus: nunc Periclem in Atheniensium concionibus,

nunc disertissimum Romuli nepotum , M. Tullium, in Rostris fulgurante, tonantem audimus in omnium denique regum peni'tioribus consiliis quasi arbitri sedemus. In summa non alibi quam in historiis, votum suum