장음표시 사용
61쪽
tiae armis, imbecillis ac enervis Iurisconsulti conatus exsistat. Date mihi paulli per prisca illa Iuris Lumina, quorum Re onsa vim Legum jura
merito obtinuerunt; illa antiqua Eloquentiae decora, quorum in dicendo venus,ardor, maiestas emicuit: pariter omnino in Iuris studio, & Oratoriis praeceptis elaborarunt. Sed de omnibus nimis longum essct fingata tim di cere: unum Ciceronem , do quo sermo est, in verborum meoruta subsidium voco. Prodi igitur tu or torum Princeps, & in Attici persona scribens, studiorum luprum rationem ob oculos nobis pone : imo tu pO tius Attice tributum tibi a Tullio termonem exsequere ; ut alienum testimonium videatur , verbaque fidem facilius inveniant. Atticum e primo
de Legibus audite: igitur ista ipsa explicas nobis his subsecivis, ut ais, temporibus, s conscribis de Iure Cimit
btilius quam caterit Naum a primo umore aetatis Iuri studere te memini, cum ipse
etiam adna iam ventisaram: neque u
62쪽
Ο R A T I o II. . 27 iram mihi visius ei ita te ad dicendum d disse, ut Ius Civile contemneres. Sed nunc ipsum quoque Ciceronem proferre lubet, quem e Bruto vobis sistor Ego autem Iuris Civo sudis , multum operae dabam a causia P. Alio. quiquamquam nemini ad docendum se dabat, tamen consulentibiu restonianis, studiosior audiendi docebat. . Quod Cicero igitur fecit, faciundum Auditoribus meis Censui; eo etiam magis,quia ipse feci,
ει triennium, postquam Philosophi
titulo donatus sum, antiquarum Legum tabulis impendi. illud autem quam maxime in aliis cernere libido
est , quod in nobismet ipsi expressimus ; in primis, si cum fructu aliquo,
atq; emolumento expressimus. Quia
vero universa haec Philologia nostra in Lectione & Stilo posita est, Rationem Legendi optimos auctores,, Eligendi Methodum tradidi. Scribendi Norm m, di Declamandi Leges dedi, ea industria,
di malo, quem sntfi me ingenium fallit in docti probent, indocti appo
63쪽
ERY cI PvYEANI posui,dictavi, edidi: de quo gaudere ipse, quam dicere malo ; Iah non tam indicare industriam meam dicendo, quam laudare velle videtar, illam jam publicis typis consignatam, publico iudicio commissam. Si quis fuit,qui calumniae suae dentem innoxio & innocuo libello imprimere tentaverit, non me profect6 laesit, sed suum potius dolirium patefecit,ridendumqu proposuit. Quid autem ' cur me ipse torqueam hoc quoque genuc invenitu ut olim Platonicus ille conquestus est) qui meliores obtrectire malunt quam imitari; σ quorum ilitudinem deserens, eorum Ufectent simultatem. Haec quide iri in publieo, fuere : posmem
nunc quoque privatas Exercisationes, . Dissertationes, Scriptiones , e museo Laris silentio, e Sole & umbra,e Campis A spatiis, huc in conspectum vC- strum&clarissimam lucem proferre, quas nullo privato commodo publicis Lectionibus adieci, & comitarii loco sectatoribus meis admensus sum;
nisi jam publice publico stipendio
satisfecisse, 6 communi omnium re-
64쪽
o R A T I o II. as spondist e exspectationi viderer. Sic igitur quae transacta sunt dixi ι imo suae diei a sunt feci. dixi autem quia feci; nec se i tamen uti diceremo.
Ego tamen vereor , ut quorumdam
ingenia sunt, ne haec ipsa, quae alio quopiam referente magnifica laudisque foecunda fuissent, me ipib, qui
feci, recensente, evanescant. Homines 'enim,uti Plinio subscribo, cum rem δε- struere non possunt,sectitiionem ejuι incessunx : irasis undasecreusarum ipsium; si Ludori, quod non sile, ipse, culpatur.
are Iam conscientia mea rubnixus, brevi facilique trajectu temporis de praetcrito in futurum orationem transmitto ut quae deinceps, quo G dine, quo modo qggressurus sim, in antecessum videatis. Cum vero dili gentius rem universam expendindicthciliorem Orationis partem, postquam e praeterito emersi, permensus mihi videor, secure, ac sine ut la deinceps remor aut obstaculo dicturus. quae enim transacta sunt,dicendo eorrigere non licet: quae vero prae manibus sunt, exsequendo, pro consilii r
65쪽
quae transacta sunt, Iusto quoque judicio censete quae futurassent: ut haec quoque approbetis. Cum dicendi facultas Arte, quae Naturam; & Exercitatione , quae Imitationcm comitem sibi adsciscit, constet; Eloquentiae velut quadrigam quamdam par tam mihi video quam inscendam, quam regam ad caelestem & Plice barum illum motum , donec anni ipsius conversione,ad novum Doctrinae ordinem sucro transiatus. Ab Arte igitur, sive Praceptis initium fa- ciam : quae dubium fuit, e prisco ali quo scriptore, Aristotele, Cicerone, Quinctiliano destimerem ; an ex his omnibus meo quodam filo ac methodo concinnarem ; eoque tandem, libratis expensisque utrimque rationibus, sententiae meae lancem inclinavi, ut ipse dictanda potius congererem, quam explicada aliunde desumerem: sic desiderio multorum obsecuturuS, qui excipere doctrina calamo, quam auribui malunt: sic quoque temporis compendium facturus, ne universus
66쪽
Ο R. Λ T I o II. ssille annus soli Arti impendatur. Taqui voles, sume tibi quinctilianiosissi
riones interpretandas; sed quidi annon tot libros , quot menses inveneris e Sume Ciceronis de Oratore luculentum Opus; annon Citius ad anni terminu,
quam librorum fioem appuleris ' Sume laudatam Aristotelis Rhetoricam; an- non plus tibi operis quam temporis Hujusmodi sane libros incohare publice cum pompa & ostentatione licet : absitavere, nisi privatim, Cum emolumento non licet. id exemplis rem probo, & defectus Scholarum publicos hic recenseo sed nec sententiam meam auctoritate defendo ; etsi vestigia quorumdam video, qui rectam docendi viam strenue. calgarunt. Multos equidem offendo, si rem ipsem in vitio positam culpem: paucos mihi demereor, si probos honestosque conatus elogio prosequar.
Eo enim signoscat mihi Scholae G nius pravo usii declidatum est., ut cum plura in disciplinarum docedarum ratione culpanda quam laudanda snsi h laudavero,parcus; si culpa-
67쪽
vero, nimius fuiste videar; quamvis laudando copiosus, S culpando restrictus cxsistam. aid igiturtis C- so sum, qui ab Aristotele, Ciceron ,
Quinctiliano, reliquisq; docti pulveris magistris Iu ve*tutem abduco nequaquam: ad eosdem potius duco. Omnes enim explicare aggredior, dusingulos negligo;-ab omnibus doctrinae subsidium accipio, dum in
nullius verba pertinaciter iuro . Et sic tamen, cum meo omnia Marte dixero, dictavero, explicavero, aditus
ad luculentissimos Auctorcs liber est, lectio integra, iudicium impeditum. De Arte habuistis, Auditines; ut M- iuran=, id est, Ingenium ad scratis, verbis non praecipio- id ehim aD Ε opendet, & D E o a hominibus datur; etsi corrigere Naturae aliquem defectum, ipsa Exercitatione concessum est. Quare ad Axercitationem tran Cco, ac de eadem consilii mei putatam
rationem e ono. Bonarum liti rarum , omnium que artium intertriamentum ac defectuin, ab otio B d sidia natum esse, manifestum evadet, l
68쪽
O R A ae I o II. si prisca illa saecula &studia contemia plere. enim ignorat verba fin- ctiliani sit nil or Eisquentiam, scieterasi artes descimisse ab ilia vetere floria , non impia hominum, sia desaei. Aventutis, o negligentia parentum , inficientia praecipientium, o oblivione moris antiqui's Non prosecto inopia hominum, auti ingeniorum. Ineptum enim esset,l iasi,m aut es etam jam Naturam di- cere, quasi ingenii nobis. vim conser-Vare non potuerit ; cum familiarem quoque desidiam nostiam stantum enim ingenio crescimus, quantum industria deficimus velut solicita maias ter mentis quodam incremento supplere vuleatur. Quo magis adniten- 'dum esse arbitror, ut cum Natura ' ipsa conspirantes , tantum Exercita--tioni e more prisco impendamus, quantumEloquentia delectamur. It i que,ut adeXemplum Veterum,ad pro
j fectum discentium omnis institutio dirigatur, vocem stilumque Auditorum meorum simul exercere institui: ut hac velut face, & hoc viatico, ad vota fellinent , dc Famae se inserant.
69쪽
Haec enim Doctoris laus est maxima, ad laudem Discipulum promoVerCimo hic universae Professionis meae finis est, ut ad meum ipsius nomen & munus quispiam e Juventute ista exsurgat. Quod ut Exercitatione Consisquamur , Imitatio a ungenda est ; sed Imitatio non unius tantum, sed unius potissimum Ciceronis , C quo sine periculo ullo electionis docerpere omnia atque libare liceat. Nam etsi inter veteres illos alii quoque fuerunt, qui dicendi gloria floruerunt ; Inveneris tamen , velut in
amplissimo quodam campo , noXias alibi herbas sterilesque plantas, quas sine aetatis ac stili confirmati subsidio non discernas , sine scriptionis tuae
damno non decerpas; nisi Hortensius ipse,aut ex Hortensis fueris,ma- .gnoque judicio, ac selectu decerpse ris. Si fueris,repagulo ac limite omni remoto, ad nulla non Scriptorum te vireta ducam , imis impellam. Interim Ciceroni eumdem in Scholis e cim hac Eloquentiae Palaestra locum faciam, quem pro Rostris es in Ac demia
70쪽
O R A T I o II. 3sdemia olim dicendo ac scribendo obtinuit ; ut primus legMur atque audiatur. Sed quemadmodum periti sculptores non universam statim imaginem, verum dignissimam hominis partem caput praefigere tironi solent; ut ab ipsa artis arce laboris auspicium sumatur : ita ego in ipsb Cicerone selectum faciens , illud potissimum scriptum, sive fragmentum delineare aggrediar, in quo Velut capite, elegantiarum omnium meatus ac do-
inicilia psiusque Philosophi ac Philologiae sedes posita est. Equidem
cum attentionem & intentionem vestram intueor, praeivisse tacita mente indicium & nomenclaturam meari
videmini: ti concepime librum, quem indicare gestio : etsi nullum ego vobis conceptum malim ; ut integrum
potius assensum vestrum meo indi Cio merear, quam aut revocare mentem , si conjectando erraveritis, aut ex supervacuo monere videar, si divinando fueritis adsecuti Sed ne verborum cunctatione vos suspensos ha-bcam , Nomenclator ecce fio , ac tu C a tvlurn