ErycI Puteani Suada Attica, sive Orationum selectarum syntagma. Item Palaestra bonae mentis, prorsus innovata. Operum omnium

71쪽

ERY cI PY TE AN Itulum pronuncio. M. TVLLI SOMNIUM SCIPIONIs est: scriptum Melogiis veterum illustre,&per se utile

uberrimos ac laetissimos doctrinarum fructus repraesentans. Evolvite librum,excutite dictionem, expendite argumentum ; iratas omnes Musas

perpetuo habeam , nisi volentes lubentesque in sententiam meam pCdibus eatis. De Cicerone quidem cum sermo instituitur, necessum non est elegantiam stili verbis adstruere: necessum fortasse, persuasum habeatis, latere in aureo aurei hujus scripti fundo, praeter Grammaticae Rhetoricaeque thesauroS,Arithmeticae aba cum,Musicae modos, Geometriς pulverem, Astronomiae inaggines , Moralis, Politicaeque ac Naturalis Philo- Qphiae quamdam umbram: quae Omnia & cognoscenda futuro Oratori sunt, si tam augustum sustinere nomen velit ; sed ipsi E LO E N T I AE PROFEsso RI cognita esse debent,

nisi impar humeris onus suscepisse videatur. Quid mirum Z Eloquenti a. . quaedam

72쪽

O R A Υ Ι Ο II. 37 quaedam quasi Sapientia, id est, scientiarum omnium , artiumque Orbis,

Graece ἐγκυ λοπαιδέ, appellari potest. Priscis enim illis temporibus, quibus rerum cognitio nata est, haec una sci' entia existimabatur, scientias omnes possidere. Postquam vero paullatim hominum genus proclive a labore ad fastum luxumque iret; vel certe latius hae suos artes terminos propagarent, nimisque arduum Videretur in uni- . verse genere singulos elaborare ; secerni scientiae coeperunt,& tamquam ex aliquo monte,rivorum: ita ex hoc

sapientiae quasi jugo sunt doctrinarum divortia facta: quae in unum tanqdem Eloquentiae pelagus receptae, denuo uniuntur.Etenim haec illa studia, velut florida quaedam prata sunt, varietate constant. Quot istic flores, hic artes: quot istic herbae,hic disciplinae. uarum omnium radices Ora tori indagandae sunt, succi exprimedi, vis & ratio edocenda; si modo,ut hortorum experimenta ad corporis u- sum: sic studiorum exercitia ad animi cultum referre nitatur. QAod mor-

C 3 talium

73쪽

38 ER Y cI PUT E A N Italium vita in arctum a Natura conclusa, morborum molestiis, periculis que obnoxia sit,quis neget herbarum sive neglectu, sive abusia maxime fieri; cum aut infestos nobis siccos impe ritia libamus,aut inertia negligimus e

Primos enim illos mortales non tantum Macrobios, sive longaevos,sed e iam sanos robullosque hac potissi-naum de caussa fuisse existimo, quod herbarum virtute, quarum perfectis

sima cognitione praediti erant, cor Poris contractum aliquod vitium,aut naturae mendum,statim ac facile cor rigebant. Pariter prisco illo aevo, cum in honore , & cultu Artes ingenua essent, non tantum pura, ac laeta Eloquentia florebat; sed spoliatum omni motu , ac cupidine animum virtutEquisque induebat: nunC vero quia ludibrio litterae sunt, ignavia, vanitaS, ferocia Iuventutem tenent. Et sic

Doctores ipsi necesse habent cum insi-nientibin furere. Nam nise dixerint dolescentis probent, si in scholis r . linquentur. Sisur ficti adulatores cum ca divitum raptant, nihil prim meditanturi

74쪽

ORATIO II. 3sut qua fidam insidiaι oribω δε- ciant: sic Eloquenm metiuer, nisi tamquam piscator eam imp erit hamucam, quam scierit appetituros esse pisit lui, sine se praeda moratur in scopulo. Sed quid hoc aliud , quam quod apud Α- .gellium Taurus Philosophus conqueritur , legem discipulos dare qua discant pes ius ait: hoc me primum doce. Item adtas, Hoc volo, inquit, disiere, Viadnolo. Hic a S mpso Platonis incipere t

sit, propter Alcibiadis comessationem: illia Phaedro, propter Lysia orsionem. Quid ergo est Z studio vincenda obrepentia vitia sunt, & cum Eloquentia caeterae quoque artes delibandae, sine quibus aridam insipidamque Eloquentiam habeas. Piliorem censere solemus, non qui faciem dumtaxat hominis, sed qui reliqua quoque membra, tΟ-tumque hominem, & nudum curiosis oculis objicere, & induere colorum quadam purpura queat et ita plane Oratorem arbitrari debemus,qui non tantum ipsam sitam Rhetoricam ct

75쪽

ee decantatis disserere ; sed ex omnium rerum pulvillis nectere hancifloridae Eloquentiae corollam possit. A Graecis, Latinis , Barbari, , res exempla petenda sunt, quae verbis exornentur ; & ex omni Scientiarum penu quemadmodum Cicero copioitus in libris de Oratore prosecutus es materia depromenda est, quae oratione explicetur. Sic prisci illi Rhetores : sic nunc quoque nec enim recentia exempla spernenda

sunt)qui voce & stilo publice Iuventutem ducunt : alii alibi , sed in Ticinensi vestro Athenaeo , ille , quem proxime inspicio & suspicio, H E N-

dustriam stimulum, doctrinam subsidium , auctoritatem exemplum habeo. Ac sic quidem quae secundo hoc anno facturus stim, citis seperque dixisse mihi videor. Dixisse inquam, sed docenda publica caussa, ut dicta docendo exsequar. Quod dum facio, conanti mihi album calculum vestrum adjicite : quemadmodum dicenti tranquillum silentium tribuistis

76쪽

. O R. A T I II. 4 stis. Qua spe stetus, non amplius disputo,an cum fructu anni circulum partitus sim ; sed laboro potius, ut eumdem illum fructum, jam spe maturum', & promisib uberem feliciter

percipiatis. Vos hortor, quorum Vacuum ingenii, ut ita dicam , etiamnunc horreum est ; ut ex hac schola, tanquam e publico agro , copiosam messem colligatis. Vos rogo,quorum ut cum Poeta dicam, immense ruperunt horrea messes, ut si non annonae, certe animi caussa

spicas aliquot collectum eatis studii ac doctrinae: sic clarissimum indicium habituri, quid Iuventus vestra proficiat; quo pretio tempus litteris, silentium Scholae, seipsam Professori im. Pendat. DIXI.

77쪽

ORATIO III.

DE RHETORIBUS,

Mediolanensium:

Praefectum, cVI. Viros Visu. LTERAM ROMAM MEDIOLANUM dicere, Perillustres Viri, vetus, Verumque elogium est. Quae enim duo Romanos rerum dominos, genum tam ad Deos pariae evexerunt, armorum

disciplina, & litterarum studium, ita urbs vestra olim complexa est, ut domi militiaeque ad Romanam gloriam processerit. Sed arma quidem, etsi internis seditionibus sypius fatigat . ad terrorem orbis fuissent,nisi Virtuti Fortuna invidisset. Inter arma Collisae tapius Reipublieae vulnera liti

rarum

78쪽

rarum , subsidio sarrata , nunc quoque jactari gaudent. Sic felix R. o-M A , totius orbis victoriis clara : ea quoque felix ALTERA ROMΛ, quae victa,Victricis gloriam aemularis. Illius fortunam . Mars , 5 horrida quaedam virtus: tuam famam litterae Promoverunt; ut mihi quidem videare Martem ipsum litteris,&inprimis Eloquentia, debellasse. Eloquentia inquam, quae Mediolani potissimum floruit, publice in foro, Min Scholis quoque culta : an in his ipsis , in quibus Suadae nunc quotidie

litamus 3 in his ipsis , quae PALATI- N IE. publico nomine dicuntur Id, investigatum eo, ut ostendam Scholas istas, inter antiquissima Vrbis ornamenta, dignas Juventute vestra es.se;&munus ipsiim honestissimum,inter titulos Civiles. De RHETORIBVs enim dicam, eos a mille,&ochinis gentis amplius annis perpetuos p .

nec e plebe, sed meliori fere num to hic fuisὰ : non miniis Professio nis gloria, quam stirpis claros; qui liis

bentius Professionis gloriani quam stirpis

79쪽

stirpis usurparunt. Decuit,&nunta decet; cum illustrius,mereri posteros Professione nobiles, quam stirpe parentes recensere: facere sibi nomerta, quam accipere ; nisi acceptum nova industria extendatur. Tota licet veteres exornent undique cera Atria , nobilitaν soti est, atque unica vir-

Virtuti proximum,largo & exundante ingenii fonte irrigare juventutem publice posse, & ad prudentiam prae parare. Ego certe, cui post tot insignes, & eruditos viros, docere in his Scholis contigit, etiam extra SchOlas, S ma)orum aliquod lumen , lepompam imaginum habeam ; longe tamen suaviorem in Scholis famam

degustare videor, quia ex me natam. Ecce autem,ut paene in periculu mO- .

destiam meam voco , dum a publicis vestrisque laudibus meas derivo. V strae enim laudes istae sunt, qui Scholas istas, a ma)oribus inititutas publico sumptu liberaliter fovetis : non meae, qui tantum gloIiae duntaxat Capio,quantum alii a me fructus.Itaquo

meum

80쪽

ORATIO III. Asmeurria potius sit exsequi docendo munus,ad quod promotus sum ;quam ornare felicitatem dicendo , quam potitus sum. Civis succedat,& rerum Mediolanensium peritus, qui pie ao

facile subeat hunc laborem .Et tamen conabor ipse , cum bona utriusque venia ;ud in comparationem, non dicam peritiae specimen, sed pietatis diligentiam accipiat, si quis concumret. Ego enim, ut nec civis titulum, nec periti laudem Iactem : audebo tamen, velut inter cives adscitus, periti conatum & velut inter peritos adscriptus , civis ossicium Reipubl. impendere'; quae publice me & Laris jure velut civem, &ELO ENTIAE

scivit. aid igiturὶ Patria de sanguine alienus stim 3 sed Professione, & Pietate vester. Vos aures animumquC

mihi, imo Scholis ipsis paullisperdate. Magnum & mirum est, quod dicam,ad veterem Vrbis,RHETORUM,&SCHOLARUM vestrarum gloriam: vester est qui dicet, εἴ ad vestrum etiam nutum aut restringet dictionis seriem i