Tractatus de ischiade, adnexis duabus historiis morbi

51쪽

sectus profundius propagatus provocat Secundarios quosdam , partim eX consensu , partim ex antagonisino explicando S essectus . . Consensuali enim modo Vitalitas per omnem culis eXtensionem evehitur; eulis laxa ac frigida sit iterum densior et calida; Vel Si spastice tensa , sicca ae frigida fuerit, mollior ac calidior naturaliter transspirat. - EVedia activitate in Systemate peripherico

nervorum, consenSuali 'modo eliam in truncis nervorum imo et organis centralibus Vitalitas e X citatur,

energia et lonus in illis expergesit. An lagonistica

quoque ratione erethi Stica nerVorum centralium agilitas irritamento ad peripheriam applicito , compescitur , et aequilibrium functionum restituitur. Hi eme tus secundarii etiam in systemate irritabili mande stantur; assiuxu enim sanguinis ad culi in majori, functione cutis irritabili evecta sit, Ut congestiones in organis internis tollantur ; vasa ideo maiora a Sanguinis copia liberata habilia iterum normaliter sangendo red

dantur.

Si tandem culim, lanquam Orga non SecernenS, ad reliqua proce8sus VegetatiVi organa reseramUS, Spon-le palet, qua ratione Sub diaphor est eVecta, re Sor-plio aliis in organis interioribus quoque evehatur, Sta-Ses tollantur, et eX organismo eliminentur Patet inde magna utilitas rubosa cientium in assectioni bus , praecipue ab alterata culis a clivi tale pendentibus , hinc praecipue rheumaticis, et cur fracta phlogosi epispasticum impositum omnem obsolVat saepius curam , uti praedicat Sares. - Ubi autem non solum dynamicae sun clionum perturbationes, sed constanti Ores jam modificaliones in massa organica Sunt eVOlu-

52쪽

tae, exiguam Vel nullstm eXereent emeaeiam, et potius tentanda :10 Vesicantio, quae praeter rubefacientium virtutem, et illam eNSerunt, quae eX Suppuratione producia est derivanda. Inflammatio enim erysipelatosa sit phlegmonosa, abit in Suppurationem, Vesica rumpitur

vel eschara Separatur, et copiosum funditur Vel serum tenaX, Vel merum pUS , - copioSiori hac secretione purulenia imminuitur Secretio morbosa in organo interno assecto ; ViVidior autem Viget resorptio interna,

talique ratione in ischiadis gladio secundo illud productum morbosum eru neurilemmate eliminatur.

Nolandam hic tam de Vesicantibus, quam de rube-saeientibus, locum applicationis illum esse eligendum,ox quo secundarii quidem illi essectus derivatorii orga-

non assectum attingunt, nequaquam autem primarii, statum irritativum adaugentes. Assignat ideo Co lurimus apponendaS eSSe Sirias emplaStri cantharidum

2 4 pollices lataS et 6 pollices longas, et qui dein inisellia de postica Unam ad regionem exitus nervi ischi adidi ex incisura ischiadica pel Vis majori, secundum huiusce nervi decursum ', alteram ad capitulum si bulae socundum nerVi peronei decursum 3 et tertiam 4 pol lices supra malleolum e ternum. Si autem dolor os praeprimis in posteriori genu parte persentiuntur, Vesidans ad externam articulationis partem esse apponendum suadet Lartheta. - Ιn ischiade an lica, in qua

Cotulimus vesicantia apponenda quidem nunquam De cessaria credit, 'unum ad anteriorem semoris partem, secundum nervi cruralis decursum, alterumque ad internam cruris faciem in directione nervi sapheni esset applicandum. - Nunquam autem apponatur ad dorsum pedis, constanti enim eXperimento Cotunnius iam

53쪽

ipse didicit, nullibi vesicatorium dolentius agere, quam in hocce loco, unde dein amplius idem non tentavit. Suadet porro ille Vir ingeniosus: se ut VeSican S, POStri quam Vesica se iSsa largum suderat serum tenacissi Dinum, glutinique par per plures dies, dolores tamen nondam eVanuerant, primi Vesicantis ulcere consoli- , , dato toties iteretur, donec glutineum illud penitus e seliciatur, et dolores sugentur dicitque porro : , ,Πa

,,beo frequentes casus, qui Vel tertium Ve SicanS repe istito exegerint. - - Nec desunt innumera e Nempla ischiadis, omnibus remediis incassum tentatae, breviS-simo temporis spatio VeSic alari O Saepe et Unico Sana tae, uti testantur: Coturiurus, Van Swreten, Stoerle

fra narrata historia morbi. Hisce in omni fere casu ischias non nimis inveterata sanabitur ; respicienda autem adhuc morbi natura, d0 qua eadem notanda, quae Supra Sub cura Stadii primi memoravi, et pauca proinde adjicienda

M si nempe perlinaX inhaeret lues venerea, molliodus Loiivriana certo Oirines auseret dolores nocturnos et plerumque cum lue etiam ischiadem ipsam. bH si psoricisis subest ischiadi, antimonialia sortiora, ut: Sulsur auratum, an limonium crudum etc. Sulsura-cca et Salina, balnea lepida et Sulsurata ete. locum sibi expetunt. c) si tandem arthriticae vel cl) rheumaticae est naturae ischias, sortiora singulari virtute in Systema culaneum agentia, simul cum prioribus adhibenda, supra sub classe disphoretico rum calidorum comprehensa; inter quae excellunt. anti mons alia, ammoniacalia, praeespue spiritus 3Iin-

54쪽

dereri, balnea et frictiones tepidae λ praeterea autem adhue : dulcamara et guσjucum, Pae 'peculiarem habent assinitatem ad Vasa lymphatica in organis Librosis, quae Sunt propriae Sede S rheumatalgiae sit arthralgiae. Praeserenda autem hic adhuc dulcaniaria, dynamicam magis Sphaeram serienS, quae hocce in stadio est eminenter assecla; et guaiacum ΡO'

phosin ipsam profundiu8 immutans , tertio potius

stadio chronico relinquendum.

Cui a stadii chronici.

Cum huius stadii momenta essentialia sint e partium assectarum debilitas, continuata Seri alienati secre-lio magis passiva, hujusque Secreti corruptio et acrimo nia Vellicans, ipsius quo tandem nervi degeneratio ; in dicantur in genero vemedia excitantia, Systemati JJmphatico et capillari tonum reddentia, metamorphOSin alienatam ac depravatam immutantia, psoudo organi Sationes resolVentia, has De cum humoribus e Sis ac cor ruptis ex organismi Sphaera evehentia, partibus, ob nervi influxum imminutum, tandemque plane Sublatum, paralyticis vitalitatem reddentia. , Pleraque remedia Sub cura stadii secundi onum e rata ut hic eo locum sibi Vindicabunt; praecipue anu moriralia, mercurialia, ammou/GCalia, balitea et vesica ilia ;eorumque continuato usu quam plurimum considendum. Laudantur autem adhuc plura, quae Sat saepius optatam induxerunt sanitatem. Cum autem hocce in morbo sere semper 83stema dermaticum torpens, exhalallo pe-

55쪽

ripherica imminuta deprehendatur, morbuS ip Se 3 epius artri iticae vel rheumaticae sit naturae, haud mirum, plurima ex classe acrium fuisse depromta. Maximam Iaadem ex hisce promeruerunt: 1. Cicuta, quae in peripherico uniVersi Systematis nervosi polo, factorem tum receptiVum quam reactivum doprimit, praecipuam Suam Virtutem in SyStomate Vegetativo exserit, sta Ses in systemate lymphatico ac glanduloso resolvens ac si uidi suns ; metamorphosin universam in hocce SyStemate alteranS ὸ Simulque culis sunctionem evehens. Vogi). Inde expIicandi onfectus salutiferi, quos adseri cicuta ischia dicis, praecipue si causa rheumatica Vel arthritica subest ; quod ludulenter docet exemplum a Ces. Stoerio narratum. 2. Aconitum quadrat praecipue in assectionibus invete ratis. Analoga quidem gaudet Virtute ac cicuta, prae dominatur autem acre, plus ideo SOlVit, quam Sopit, altioremque Vegetationis sphaeram Validius serit ; Vogi.) et multum ideo commendat usum' aconiti in dolore ischiadico Cel. Stoerk imo nonnunquam cicutae

praesert.

3. Laudatur ab aliis Langenbeck Bella lorina, ob virtu-lem , quam omni Vi e Serit in Sphaera Vegetativa; praecipue si morbus ex turbata sanctione culis, systematis lymphalico - glandulosi, membranarum Serosarum etc. pro manat, altiore in Sphaeram irritabilom ad Vegetativam corripuit, et pertinaciter absque reactione universi organismi in Saa primaria sorma constitit ; unde Vis medicatrix Belladon ude in ischiade chro nica, et analogo dolore faciei Fothergilii expliean

randa ischiade, ubi gladium exsudativum praeValet, vasa lymphatica torpent, diaphorosis e St retardata,

56쪽

metamorphosis in organis membranosis, sit, rosis, lγmphalidis ac glandulosis in Sua misceta egi alienata ;individuis pastosis, laxioribus minus irritabilibus optime con Veniens. t).5. Rhododendrum Chrysanthum, a Noe in Valde commendatum, ephemeram solum gloriam sibi vindicavit. 6. Laudatur porro in rheumatalgiis inveteratis et analogo cum ischiade dolore faciei Arseiticum, praecipue aluichab iis. Journ. V. Wallher u. Uries e.) et a La- laurie Journ complement. 1822. Iulii. p. 327.) Systema nervosum est, quod primarie ab arsenici Vir

tute incitante ac roborante corripitur, ejusque activi - as in systemate Vegetativo per omnem directionem exaltatur ; et hac ratione Simul est roborans ac re SOl-Vens, Stasesque discutiens Vb t) ; et proinde in doloribus nervosis inveteratis, habitualibus, ab normi jam processu VegelatiVo, Stasibus etc. Stipatis, magnam exercet efficaciam. Lai Genbeck, Exhibetur ad gra- Di partem pro dosi. Acidi arsenicosi g grani parte

paulatim consumta, ischias, Omnibus renitens remediis, sat brevi Sanabatur. 7. Calcia rea et barγta muriassea analogas sere exserunt virtutes, praecipue in Sphaera Vegetativa et quidem copiosa muci, urinae et Sudoris excretione ; resolutionestasium, ac exsudationum in systemate Vagorum lymphaticorum , glandularuna ac telae cellulosae obvenien tium, earumque imminutione ac plenaria resorptione ;facile autem heroica illa, sere metallica remedia, ma jori do si porrecta vomituritiones, cardialgias di arrhο-cas etc. provocant FG t). Laudantur ideo praecipue in assectionibus arthritico - rheumaticis inveteratis, chronicis neu rogibus, a turbata Vegetatione pendenti

bus, et exsudationibus dyscrasi eis. Propinantur ad J- 3 grana pro do si in solutione.

57쪽

8. Nec minus celebratur oleum iecoris Aselli, quod leniter alVum movet, diaphoresin aulem ae diuresin sor liter promovet; et eVecla resorptione interna valde potens est remedium ad reSolvendas StaSes, praecipue a suppreSSa culis sanetione pendentes. Ob virtutem

autem Suam EXaeStuantem cautiorem exigit usum. Datur ad cochleare 1 cibarium bis terve de die Dier-hach). Nec desunt plura exempla ischiadis, frustra aliis remediis tractatae, usu autem olei iecoris aselli sat brevi temporis spatio Sanatae, a Schenk, Gunther, Katetemberger, Osbergimus, Hi eland Ilus. J. 55. 59.61. 62. Bd.) enarrata. s. Recentiori etiam tempore Phosphorus urinosus infleo ianimali Dipyellii solu tus optimo cum essectu in ischiade suit adhibitus a Cel. Loebeistein-Loebel. I f. dourn. 44. Bd.) prae primis sequentibus sub circumstantiis: Si

morbus chronicus evasit, si nulla amplius obtinet in-Πammatio , et si sortissima iam ac probati Ssima remedia incassum fuerunt tentala. Evehit enim imminutam sensibilitatem, inde propagato essectu circuitum sanguinis accelerat, ac inordinatum rhythmicum reddit; calorem animalem et sudorein promovet; di-uresin adauget; omnem metamorphosin vegetaliVani incitat. Hinc in ischiade a sudore vel osmorescentiis culaneis retropulsi S , aliisve metaStasibus prodeunte et nulla amplius labri stipata , praecipuos exercet effectus salutiferos. Praescriptio commendata est sequens: I p. Ol. animal. Dipp. dr. Unam, 'OSPh. u-rrnos. gr. Unum . Solutis adde Ol. C aput Sept. unum. M. D. S. omni aliorio 6 - 18. guttae Sumendae; praeterea IIp. Extr. bos anti Scpl. unum H drach. duas, Salis fartari Sept. semis - draeh. Semis. Ag. merith. Pip. Unc. quatuor. M D. S. omni 3 horio alternatim cum priori cochleare semis Sumendum; - Si -

58쪽

mul externo grana quatuor Phosphori in iane. sernis olei anim. Dipp. soluta mane et Vespstri in locum dolentem infricantur ; et decoctum Specierum lignorum pro polu Ordinatur. 10. Mullis quoque praeconiis extollitur, praecipue ab Home, Selle et Voget usus terebiathinae coctae , a Cherne primo propositus tum internus quam eXter' nus 3 principio enim Suo balsamico cum acri quodam iuncto sub atonia et imminuta cutis Vitalitate, in uni-Verso Systemate lymphati eo , minus in membranis si-hrosis praestantissimas exserit Virtutes solventes; simul etiam Systema nervosum praecipue illud spinale ac gangliare immediale prehendit ac excitat Mogi.); et ideo in ischiade chronica inveterata, praecipue in subjectis phlegmaticis , languore systematis irritabilis et torpore Systematis gangliaris praeditis eXoptatum eSt remedium ; praescribitur secundum Home et Cher ne terebinthina ad drach. duas cum unc. una melis despumali petuntXta, et exhibetur mane et Vesperi 1

cochleare cosseanum.11. Analogas sero exserit Asa foetida a Therincommendala ; Suo enim principio balsamico in altiori Sphaera Vegelativa metamorphoSin praecipue in membranis fibrosis ovehit ac roborat, aequilibrium inter

resorptionem internam et Socretionem externam restituit, praecipue mi dysharmonia haec a morboso influxu nervorum spinalium dependet Vogi , et proin de in ischiade inveterata, cum spasti eis extremi latum assuetionibus stipata praecipue in subjectis constitutione torpida, Ioueophlegmatica, ac serophulosa donatis, accomodalisSilniam e Si remedium.12. Multum quoque e Xspectandum do heroica illa methodo a Caudet de Imum in curanda arthritido et rheumatismo in sorum ducta, secundum quam deger

59쪽

aquas tepidas maximas pro possibili quantitate, ad 40 sextarios usque et ultra exhaurire iubetur ; pluresque adfert auctor casus Sanaiae ischiadis , cujus natura orat rheumaticae Vel arthriticae indolis.

stinendum esse ab ista medendi molliodo in subjectis succipienis , phlegmaticis, ciuibus energia SySte malis sanguis eri, praecipue arterio si delicit, et qui

ad apoplexiam, congestiones etc. proni Sunt, Sae' pius enim lethalis Subsecutus est eventuS. 13. Laudat Cel. Bartheet Hecfricis aferar quae Secundum II audi i consultum tali ratione applicatur, Ut aeger sit isolatus , extremitas assecta panno obducta, haec- quo globato excitatoris non isolati fricetur , Π Sque dum pruritus exoriatur. Vel secundum Abbe I miri conductor o parti dolonii admoto, oliciuntur Scintillae, usquedum hisce locis noduli exoriuntur 3 utramque hanc methodum subsequitur sudor SubleVanS , qui bene Sustentandus; - tamen Vix praecavebit elec-1riellas recidivam.

14. Multum celebrantur, praecipue a Francogallis infrictione S cum aethere acetico Reciae it periodi quo dola societo olc. N. 43. et Reydellet ', mullum quoque auxilii Oxpectatur ab imposito emplastro diaphoretico IIvnsichti, emPlastro Pices, opto ut camphora iuncto. Cud o de V ium); vix autum si metamorpho Sis nimis

est alterata, multum de illis sperandum. Si hisco remediis in cassum lonlatis nihi Io minus dolor os ischia dici perdurant , ad eXlrema, licet magis dolorifica confugiendum, acuPuricturam nempe, caulerium actuale , ut nerυi excisionem. Licet haec proprie arti chirurgicae appertinuant, tamen nece S- sarium , quaedam saltem de his verba proferre:

60쪽

15. Acupunctura virtutem suam medicatricem dobero videtur actioni cuidam electrico - galvanicae, Vel saltem huic analogae, uti docent experimen a Cel. Pel letali Walter M. Grae se s dourn. 8. Bd.); nec desunt numerosa ischiadis sanatae specimina, enarrata

Pelletan, eVilandas esse arterias et nervorum trunco Smajores; imo docet Loolorci, aegrum sub operatione lipo thymicum faelum fuisse, subsequis deliriis et abscessu in loco punctionis formalo. 16. Cauteria analogam habent cum rubefacientibus ac Vesicatoriis efficaciam , praecipue mora ; intensiorem autem, et praeter hunc essectum illam adhue exercet ferrum candens acti Vitalem, quae e ulcere prosando artificiali, adustione producto pro pullulat, analogam secundario Ve Sicantium esse clui, qui autem etiam longe profundior ac inten Sior eVadere debet, uti docenta Baslisio , Van der Herdere, Gesnero, Tum , Aleis, in Walter's und Graesu's Jour. 3. Bd.) Larthez etc. enarrata eruompla ischiadis, moria Vel cauterio sana-lae , quae omnibus remediis decantatissimis pertinaci ter renitebatur; praecipue Si secundum Petrini methodum opplicabantur. 17. Si tandem nerin excisionem dicam, sane plurimi iam Domine abhorrebunt; respiciens autem Una eX parte analogiam , quae inter ischiadem et dolorem faciei Folhergilii obvenit Hause): altera ex parte illum es seclum proficuum, quem e cisio particulae nervi communicantis faciei, infra orbitalis et inhamaxillaris in

hocce morbo praestitit, uti illi easus Cel. - Εdin.