장음표시 사용
21쪽
eons linitione ac dispositione etc. Sit statuenda ; lamon iuvabit, ex copia 57mplomatum, Pibu S hic noster moriabus iunctus esse solet, illa, quae ceu character istica isellia di donveniunt, ab reliquis accidentalibus secernere, ei letiorem benevolum ad haecce attentum reddere, quo promptius hunc morbum dijudicare, atque ab aliis analogis aliorborum formis dignoscere Valoat. Summe character isticum morbi Symploma est ipsa illius sedes: nulla enim otia est assecta pars, nisi nervus ischiadleus vel cruralis; hinc dolores Secundum unius, alteriusve nervi decursum percipiuntur adeo Stricte et adcurate, ut aeger, ac Si an atomiae Sit peritissimus, digilo monstret totius nervi decursum, ita ut nemo de morbi sede dubitare amplius possit. Porro dolores exacerbantur motu extrem Dalia illo solum, quo nerVus assectus tenditur; proinde dolebit iniselliade postica flexis femoris, extensio cruris ac pedis 3 o contra in ischia de antica maximi perSentientur cruciatus sub extensione femoris, et fleruione cruris. Sunt haec 2 symplomata, quae Neur algiam Ischi adicam Vel cruralem semper in omnibus ejus stadiis fideliter concomitantUr.
Studii autem in specie primi ins Iammatorii) signa
palliognomonica Sunt: Dolores punctorii, lancinantes, urentes, Sub conlinui, Vesperi exacerbali, pressione digiti impositi adaugendi 3 pulsus arteriae , praecipue cruralis, etsi non fe-hriles, lamen aliquanto tensiores, sortes, acceleratiῆ urina coloratior, per Vices cum Sedimento albo aut ro-
Secundum stadium exsudativum) minus characteri stico est distinctum, nisi decremento Symplomatum inflammationis activaei remissionibus dolorum magi S lucu-
22쪽
leniis ; doloribus ipsis minus pungentibus , quam obtusis 3 sensu myrmerismi per Vices redeunte , cum dolori bus aculis alternanteὸ qu0dque pressio digiti impositi parum doleat; nihilo minus motus eXtremitatis saepius stupetitis ob dolorum augmentum dissicilior, et ob nervi influxum imminutum imbsieillior reddatur. Tertium stadium chronicum) clarius iterum manis e-
statur : Dolores enim modo obtusi, modo ietus eleetri ei instar eruiremitatem Secundum nerVi decursum permean-les , persectas celebrant intermiSSiones; verum tamen omni motu illico excitantur , et Solummodo pressione in D strvi truncum applicata Sopiuntur ; insumus nervi vel
hydropiet vel plane degenerali pede lentim tollitur, et proinde extremitas marceScit, atque hebescit, ita ut Eegri tandem ViX incedere possint, id quod etiam ob illico subsequens in nervo tenso dolorum augmentum fere impossibile redditur; consumit tandem aegrum Semper febris depascens, hectica, Vel calarictus suffocativus itae finem imponit.
ViX quidem timendum, nequis aliam morbi formam cum ischiade confundat ; siquidum symplomala pallio' gnomonica eam sussicienter a quocunque alio morbo distinguere valeant; interim ad plenam morbi descriptionem iuvabit, aliquas ei analogas morborum formas, illi: Coxulgium, 'ollidem, III elitidem lumbalem, et insoni
mationem praecipue rheumaticam, musculorum, eorum' que χ'elamentorum, Vel fasciae lalae extremi talis inferioris discernere.
23쪽
L Sumini hie momenti accurata ischiadis distinctio a
Coragia, quae plerumque cum illa confundebatur, saepe unus idemque morbus habebatur, Vel cui ischias qua species Sub Sumebatur, Vel sat ambigue ab illa dis cernebatur. Colunnius primus suit, qui , - ut ipsis
Cotunnii verbis utar: - , , Duas summas Ischiadrsve secies distinxit: alteram in qua dolor , fixus in coxa, ulterius non excurrit; alteram et ero, in qua subjec ,,lum laesae comae pedem continuo fractu propagatus
Mattingit Tum primum plures exstiterunt medici, ischiadem proprie sic vocandam,) discernentes a Co- algia , quae Ionge alius est naturae, aliasque asstietat
Disserentiae, praecipue e Scriptis Cel. Γ uff, Vialpi, Drressit, Cheluis, Iieisich, Propper Act. depromtae, suut
sequentes: A. In Achsade postica: 1. haec in stadio suo primo, inflammatorio, magnam quidem habet analogiam cum primo coNalgide stadio, quod a Cel. Iliust stadium prodromorum nuncupatUr; percipiuntur enim in hocce primo coXalgide stadio dolores pungentes, Saepius ad genu usque proten si , pressione regionis pone trochanterem mai0rem adaugendi ;nonnunquam ObserVantur e acerbationes febriles vos pertinae; dissicilior ac dolorificus redditur extremitatis assectae motus, Singularisque eius delassatio ac rigiditas persentitur. - sequentibus autem coXalgia dissertab iselliade: quod ille dolor in coNalgia quoque pres sione ad internum latus arteriae semoralis e pelvi prodeuntis , hinc in regione , ubi musculus pectineus au teriorem articulationis faciem legit, applicata e acer
betur, quod non sit in ischia de postica; dolores illi
pungentes , dolori fixo in acetabulo intercurrentes, ictus electrici instar exiremitatem permeantes non
24쪽
adeo servant accuratum nerVi i Schi adici decursum, sed potius secundum muSculum Vastum internum ad poplitem, et Secundum internam tibiae laciem ad malia Ieolum usque internum decurrunt Volph. Rigidita; et delassatio pedis, quae ab aegris , coxalgia laborantiabus , horis matutinis lectum de Serentibus, persentitur,por diem motu continuato imminuitur, imo et evane Seir; in ischia de potius contrarium obserVatiar ; nonnunquam hoc jam in Stadio coxalgici extremitatem aliquanto tenuiorem ac prol0ngatam, eAlus intusve rotatam aegre trahunt, claudicantes incedunt, quod symploma in ischiade deficit. - Prehendit tandem coxalgia plerumque insantes, rarius adultos ; isellias ad altiori te tali polius propria pueris pareit. 2. Adhuc magis coxalgia in altero Suo stadro , quod a Cel. Biust Stadium Vel prolongationis dieitur ab ischiade discrepat, sunt enim ejus signa character istica Sequentia: Tota exiremitas saepius ultra 3 pollices prolonga la, nalesque complanatae 3 extremitatis assectae peS multum exlu S est rotatus, et ideo trochanter hujusce femoris magis infra et extus po-Situs 3 genu adeo sexum , ut aeger solum digitis pedis insistere valeat 3 dolor ille tensivus in genu hocce in stadio vel multum augetur, 3 et nisi prius adsuerit,
nunc eXcitatur VehementiSSimus , Saepe intensitate majori insignis ac illo tu coNa ipsa existente ; tamen Vero non pressione immediata ad genu , sed pressione Versus acetabulum tentata exacerbatur. IIaec Omnia symptomata in ischiade nunquam obveniunt, dolorque hic Semper accurate ad nervi ischia diei decursum est restrictuS. 3. Licet coXalgia in ultimis suis duo bus stadiis, quorum alterum exarticulationis, alterum ulcerosum a Cel.
Rusi denominatur, aliquam habeat similitudinem cum
25쪽
fertio ischiadis stadio, chronico nempe dicendo), quia in utriusque morbi forma dolor imprimis in genu percipitur ; macies extremi talis, molus ejus impossibi/ litas et claudicatio, insignis eΝhaustio virium Summum nunc attingit gradiaria, sebrisque hectica tandem aegrum in sine semper consumit: tamen, doloris accurata directio secundum nervi ischia dici decursum, nullaque exiremitalis rotatio vel abbrevi alio in ischiado observata ;altera aulem eX parte caput semoris ex acetabulo prο- trusum; trochanieris situs mutatus, pedis rotatio ac elongatio, tandem autem abbreViatio, purisque ex abscessu acetabuli essu si O, cum SeceSSU OSSium, carie destructorum conjuncta, sat multa et characteristica praebent symplo mala distinctiva. B. Nil ideo amplius .restat, quam ut coXalgiam quoque ab Achiade antica discernamus; pauca solum hic monenda habeo, cum eaedem fere analogiae ac eadem discrimina obVeniant, ac in ischia de postica; morbi natura enim plane eadem, solum sede diversi: Dolor in ischia de antica magis in anteriori et interna extremit alis parte persensus, preSSione ad regionem arteriae cruralis ex pelVi prodeuntiS tentata, adauctus, multum coxalgiam adde quare potest, cum sere idem in hocce morbo Occurrat; sed hic dolor in ischia de antica ob accuratum suum, secundum nervi cruralis et sapheni ramisi eationem, decursum sat characteristicus est; praeterea preSSio Versus posteriorem acetabuli faciem in regione incisurae ischia dicae tentata, nunquam dolorem in ischia de antica augebit, cum iu coNalgia illico Vρhementissimi cruciatus exoriantur. Reliqua, cum in omnibus stadiis sint eadem, quae supra, eo
Naigiam cum ischiade postica comparans altuli, iure
nunc silentio praetereunda putavi, ne error Vanae repelitionis mihi opprobrio Verlatur.
26쪽
Haec solum adhuc notanda Veniunt, quod nonnunquam, praecipuo sub alliori ischia dis gradu, per con- Sensum ligamentum eapsulare capiti S se moris, et indoos ipsum quoque inflammatione c0rripi possit, et vice Versa ; proinde utriusque morbi formae cum SutS Symplomatibus simul observationi praebeanthir. II. Quod Psoririlem attinet, ViX phlegmonosa mu Sculi ipsius inflammatio cum ischiadis stadio primo instaminatorio, sub cluo Solum aliqua obvenit analogia, confundi poterit ob eminentes in regione lumbali us eli onus; facilius iam inflammatio Velamentorum musculipso adis rheumatica ob minorem Symptomatum Vehementiam et Vagam eorum sedem ischiadem simulabit ;licet autem in psoitide motus cruris alterutrius sit impeditus, lorpor et formicatio in crure cum dolore len-Sivo, subinde lancinante in regione inguinis, ad genu saepe Usque protenso, alternans percipiatur; febrisque
validior aut mitior superveniat; lamen permulta adhuc restant Symplomata, quae distinctionem Sublevant, haecque Sunt: immanes cruciatus Sub conamine semur eleVandi, attrahendi, Vel e trorsum rotandi ; sensatio caloris et aestus interni; interdum dygiaria Vel ischuria ob sphinc terem Vesicae spasmodi de clausum; atrocissimi ad lumbos lia montes dolores, leVissima preSSione ad regionem renum lenta la exasperandi, quae Symplomata in ischia de plane desunt; SerVani praeterea aegri lumbagine ameti situm magis incurva luna, Sub quo musculus psoas relaxatus quiescit; ischialgici autem econtra lubenter extremitatem extensam habent, ne dOleat nervus ischia dicus tensus ; nunquam tandem Servant dolores in lumbagine illum accuratum et proinde character isticum, ischiadi proprium, secundum ramisi-eationem nervi ischia dici vel cruralis de eursum, Sed Vage super fasciam latam extensi decurrunt, Saepi US Se eundum columnam Vertebralsem ad scapulas uSque aS-
27쪽
III. II Felitis tui ibalis nonnunquam quoque habet ali
quam cum ischia de analogiam ', ob SerVantur enim, Si medullae spinalis erutrema pars lumbalis inflammationis sociam sistit, inferiorum extremitatum torpor, para lysis, Vel conVulsiones, aliaeque doloriscae sensationes eum Vel absque febri ingruentes 7 Si autem involuntarium alvi urinaeque secessum, Vel eorumdem relentionem, Subinde satyriasim accedentem, profundum Iamborum dolorem, pressione ad columnam Vertebralem adplicata exa3perandum; asiactionem plerumque nervi ischiadiei et cruralis simul, utriusque semoris, eorum' epotius imbecillitatem, aliaque myelitidi lumbali solum
convenientia Symplomata, decursum totius morbi, ejus que cauSam respiciamus, notabilis utriusque morbidisserentia cognoscitur Larthea. IV. Disseri porro ischias ab insanimalione, praecipue
rheumatica, musculorum, eorum ple velamentorum vel
fasciae latae extremitatis inserioris, quacum magnam quidem habet assinitatem, nonnunquam etiam cum illa complicata. incedit, Sequentibus symplomatibiis : In myositido et insammatione velamentosa dolor non adeo servat directionem linearem secundum nervorum de cursum, uti in ischiade, sed in omni saepe extremitatis circumferentia, vel latius lamen disrusus percipitur, prouli nempe unus pluresVe musculi, maius mi-nUSVe Velamentorum spatium inflammatione est detentum. Dolet in haedo instam alionis specie praecipue ille Solum motus a clivus, qudin perficiunt musculi Osrecti ipsi, aut ubi velamenta inflammata tenSionem e periuntur ; idem motus passivus in istis musculis vix ullum excitat dolorem ; in ischiade Vero ille reformidatur motus, sub quo nervus assecluS tenditur,
28쪽
sive sit activus, SiVe passiVus; ob SerVallar praeterea in myositide totanica sere muSculorum Vicinorum rigiditas ; eximius calor etaterne iam pereeptibilis ; saepius sat intensus e tremitatis rubor ac tumor, quod nunquam in ischiade observare licet. Sedes inflammationis, praecipue rheumaticae in musculis, eorum que Velamentis non adeo si Aa, Saepissime migrat ad partes longe etiam distante S, iterumque redit ae eVa- nescit ; rarissime autem in ischiade morbi sedes mutata observabatur, pertinanc eidem Semper nervo, ejuS-que Vaginae inhaeret Liarniann.
Supremus medici rationalis scopus positus in di)quiSitione et accurata cognitione naturae ac cauSae morbi , tum proximae tum remotioris; omnia enim inde Veniunt explicanda Symplomata morbosa , elucescit inde omnis futura prognosis, desinitur inde omnis medicaminum selectus. Quam dissicile autem sit naturam in suo proceSsu biochemico, oculis adeo abscondito, ob SerVatu, quisque lacile intelliget , et eo sacilius Veniam dabit, si in eriplicanda hac re abstrusa, adeo parum adhue culta
Propria ad hunc morbum disponsins corporis constitutio nulla quidem datur ; singularis solam Vitae con ditio, qua coactus homo exiremitatem inferiorem aut dynamico aut mechanico iussu Xui exponit, proclivitatem uamdam haece in extremitate producere pol e St, Ut quolibet momento externo morbi sico , haecce pars pr 'aliis lacilius corripiatur, uti observare licet in laniatorribus , Venaloribus, piscatoribus, nuntiis, eursoribus, militibus, insolatoribus, etcl. Non ulli, uti et an det Naar, reus, Prosper etc. ischiadem saepius sinistrum, at de x-
29쪽
trum latus lenere observarunt. Qua ratione autem fiat, ut ista in extremitate sacilius nervus, eiu8que neurilemma , quam reliquae adiacentes partes, ut muSculi, eorumque Velamenta etc. assiciantur, plane inexplicabile est, nisi singularis Sensilitas ultra normam evecta, in SySte- male nexVOSO , praeci Pue Spinali, sexu, aetate, ViVendi ratione, idiopathice Vel sympathice producia; aut praegressae in SyStemate nervoso latentes morborum formae, per innuXum psychicum, Onaniam etc. p0sitae, Saclis , adeo eminentem inducant dispositionem, ut prae Omnibus aliis partibus assiciantur nervorum trunci ipsi. Docet Ces. Elem: ,, Ischias hypochondriacis, haemorrhoi- ,,dariis , scor buticis familiaris est; quibus adnumerat adhuc Cel. Sachs temperamento cholerico - Sanguineo donatos , nimia sensibilitate praeditos, praecipue Si Sanguinis abundantia , et aetas provectior concurrat. Notat autem e contra Ri delles, quod ischias prehendat omnem SeNum, prae Serlim tamen Vir OS ac Senes, rariusiiuvenes, nunquam sere infantes; temperamenti instuXussit vix notabilis etc. uod causa S excitantes ipsas, et quidem remotiore Sal linei, innumerae sunt habendae. - Enumerantur enim a Cel. Nichter mechanicae laesiones, coxae illatae ; Onerum gestatio ; haemorrhaeiarum Suppressio ; melas la- sis lactis; materia rheumatica; lues Venerea , - haec autem Videtur potius coXalgiae causa fuisse) ; - cito
Sanata ulcera Vetustiora etc. - Adnumerantur hisce ab Cel. Langenbeck Suppressae chronicae estore Scentiae cu- laneae , et arthritis Vaga. - Porro a dysenteria intempestiVe Suppresa quandoque dolorem ischiadicum ortum fuisse docet P in Sioselen. - Tanquam frequen iissi ina autem causa habetur refrigerium, licet Cel. Sacris opinetur , rarius ischiadem eX rheumatismo et arthritide ess6 derivandam ; habitationes humido-frigidae, Venam 'iones in aquis , corpus influxui pluvias ac Venit frigi-
30쪽
di expositum , vicissitudo aeris frigidi et calidi, et ut Cel. Sachs ipso adsert: Stragula humidiora, calor hia inidus in genere, dormitio in terra frigida ae luimida
corpore eNae Stuato et c., in genere Omnia momenta rheumatismum proVoc talia, Saepissime causa ischia dis habenda; proinde etiam tempore Vernali ae autumnali morbus frequentior ; Vel lamen hocce anni tempore te lerrime Saevit; et lotricibus , agri cultoribus, pastoribus,p scaloribus et c. Sach s) familiaris. Omnes hae prolatae causae autem nil nisi inflammationes producere Valent , estque ideo eX asserio Cel. Sachs status quidam inflammitorius nervi ipsius, Vel eius ne urit ei limatis, aut utriusque Simul causa proxima morbi huiusce habendus ; quod demonstrant tum morbi terminationes in eXSudationem, crassitiem aliamve organicam degenerationem , tum cadaverum lustrationes, tum therapia antiphlogistica , primo in stadio singulari eum esse elu adhibita ; ex hacce morbi natura omnis morbi decursus facile explieaudas ; liceat ideo hancce accuratius considerare
Multum de natura morbi istius ab viris haud parvi ingenii disputatum fuit; sic Loerhaire, Tissos, Stario,
Cullen, Letilin elc. rheumatismum et arthritidem solam, aliamve specificam aerimoniam cau3am morbi habuere. Ces. II mann illum morbum explicat qua SpaSmum,
matismum, inflammationem et doloreS qua Inembra con gestionis sanguineae , haemorrhagicae assumit; huic altera morborum classis, motus nempe in corpore, praeter naturam assecti associantur, et hisce Spasmi Sub sui nuntur 3 malum tandem ischiadicum specificis congeStionibus , assectionibus i spasticis amnibus adnumeratur; et hinc didit Ces. Slahi de isebiade, quod sit : , , apparatus, ,spaStieus contentionum ad haemorrh0idales eruptiones.