장음표시 사용
511쪽
Ast ea, sopiis 1 pri Geograptii Atiti Diores, deinde item IO. hemus I. s. aequae Franciscus Bellesorestius in sua Gallica Cosmo )raphia, S. Augustinus optatus Miletiitanus, quae item latabux mellinia Tertullianum , S in Cyprianum. Patilus Orosius,Vukor Asticani, de Vandali ea perseeu tione ini Africa, pluta ad Africanam antiquam instoriam, pνaesertim Ecclesiasticam spectantia scrip Ietuncquam deinceps Caesar Baronius Cardinalis suis Anaalibus persecutus eli atque persequitur i.
Nicolaus Villagagno, qui expeditionem Caroli V. in Africam seripsit. Et qui uniuersam historiam vel per Chronographias ut Genebrardus, uel per collectionem, ut Ioan.Tarcagnota, vel per vitae Caroli enarrationem, ut Alph n-sus Ulloa, scriptis tradiderunt. Sed de pet ligna est lectu Leonis Afri Geographi historia omnium Africa regrinum', ac populorum accuratam descriptionem complectens, qiii&Itali eδέ&Gallichin ilicem prodiit. i , ptatici sciis Atua resius, siue AluateZ Africam Hispanies descripsit, qua item ver
Quin Je paucos ante annos hoc ἡst anno a 188. ETypographia Damiani Zenarii Veneti assecuti sumus Opiis illustre, Geographiam item se Italic8 a Liuio Sarmuto
conscriptam, qua praeter plurium Pilitemsi locorum, ac nautice acus expositi neni, Pruvinciet, populi, regna,Ciuitates, montes, flumina, lacus, & mores Africae enarrantur, cum eiusdem Asic tablilis hyo redi pressis. Africanae item historiae delibatio cum scholiis Francisci Balduini Lutetiae Parisimrum anno is 67. edita suit.
Aethiopicarum νerum, Diὸ Zethiopum. Cap. III. ' i' PRaeter aliquos E memoratis, ac praeter eos, qui suas nauigationes scripserunt,de quibus actum est, ubi de Indae s his l0ricis locuti sumus, extant Ludovici Patritii Nauigationes A thiopiae, Aegypti, utriusque Arabiet intra Gangem I
Io. Bohemus I .de AEthiopia, & eius priscis motibus . Damianus a Goes de AEthiopum fide, religione, moribus, de qua Religione vi. de pleraque quae ad seculum hoc spectant, in litteris Patrum Societatis Iesu, quς Indici vocantur. Varia porro de AEthiopibus Heletes, p*sertim de Aethiopia inhabitabili: Coelius, 3 3 Leonicenus 3. y9. Se rursus Coelius se . I 8. ac Lueianus de Macrobiis. Nonnosus GraecE historiam ςonscripsit, qua conrfectitur legitionem suam ad Aethiopac, Ameritas calliόμη ur de Saracenos, Ze ad alias gentes Orientis, i ustiniano Imperatore. Vide Pitatium in Bibl. qui summatim .iu ς legationis. Ne historiae narrat capita potius sabulosa μύθω κός -& quedam de Piginaeis.
HistorIcι x CV tracarum rerum sue Aegyptiorum. Cap. IIII.
PR ter Diuinam scripturam, quique eam sunt interpretari, preter item chro. nographos &Geographos, quos paullo ante innuimus, ubi de Aethiopicis scriptoribus dictum est,ac praeter Pierium. 'aleriamina,qui post alios antiquiores egit de Hieroglyphicis', prelegenda sunt . antequam quisquam adiimoueat oculos ad legendam Aethioporum historiam,ca,quq de Annio Uitet biensi,de Beroso Chal-dso supposititio, te Metasthene, siue Megasthene, deque aliis eiusmodi diximus. Ex his autem, cum eorum plerique, qui postea scripserunt, hauserint materiam, qua suis scripti, interuere de Aegypti Regibus, Ze Sacerdotibus, siue de Aegyptiacis
512쪽
rebus t Deil δ agno et cordatus Lector, ecqua fides iis ipsis, quibus falsitas earum hi λstoriarum haud innotuerat, sit adhibenda . . lCeterum,de AEgypto, qui uel recentiores, uel antiquiores egerunt, hi sunt. Qui tame circus istE praesertim in ijs quae sunt ex Antiquiotibus excerpta Icgendi lant, Ioannes Boliemus de Aegypto, de ritu gentis vetusto I. s. Ludovicus Patritius Romanus de Aegypto. Coelius Calcaginus commenta raone de rebus Aegyptiacis. Crinitus de Aegyptiorum antiquitate 8. 1. ac de iudicio Adriani Imperatoris, de Aegyptiis populis, eorumque moribus I a. o. Coelius de uiuentis Aegyptiorum ,&eorundem ritibus i8.37. deque nonnullis aliis locis sparsim I3.2s.&3.r 6.&7. II.& 2 o. 3I. Polydorus 3. t I . quales essent Aegyptorun literae. Vti & Coelius et q. 26. Sed vi- dendus Pierius Valerianus, ubi de Hieroglyphicis. Iam, quae Iamblicus, de eius generis alii , de symbolis, opinionibu'. Aegyptiorum scripsere confutata sunt a Theologis, Philosophisque Christianis abundΓ sed Ze nouissime Ioannes Baptista Crispus perdocta patrum Panopita, quam Romet edidit aduersus Platonem, hoc munere magna cum laude sui eius est. Nos item ubi de Platonica Philosophia egimus duodecimo libro huius Bibliothecae nostrae Sele. etae, pleraque hac de re studiosos praemonere it uduimus. Antonius Gueuara epistolas a. de moribus AEgyptiorum in funeribus amicorum. Diodorus Siculus, quaedam de gestis AEgyptiorum, quae fabulosa potius, quam ii storica habentur. S. Hieronymus, de Scriptores Ecclesiastici de Monachis in AEgypto, sed haec ad Ec reclesiasticam historiam attinent. Aulus Hittius de bello Alexandrino . Leonicenus de Alexandris Vrbis dificatione magniti idine, priscis nominis. 3. 6s C. Plinius lib. Io.epist de impetrais ciuitatis gaudio Pro Hippocrate. Plutarchus, Aelianus,TZetdes, Coelius, Leonicenus darii de Aegyptiorum Regi bus sparsim. Quae autem circunseruntur Manethonis Sacerdotis suppletnenta ad Berosum de Regibus Aegyptiorum, commentitia esse non semel ostendimus. De Nili incremento Lucretius lib 6.rietzes, Aelianus in variis Graecis, Leonice.nus, praeter illa quae Plinius, de reliqui, praesertim Geograptu tradiderunt. Porro de Regno Aegyptiorum scripsit Herodotus, Diodorus Siculus ,Manethon,
qui resertur ab Eusebio in Chronico, & a Iostpho lib. r. contra Appionem : ted lato Qverus 3e legitimus Manethon haud extat. Quin Se Herodotus dissidet a Diodoro, de Iosephus ab Eusebio ae primi dupilli, ab his duobuI. Dinastias item Aegyptiorum ponit Eusebius. De eorum antiquitate Diodorus, 3e ante hunc Herodotus: de Ponit ponius Mela, de Plinius, sed pleraque illa veritatem haud sapiunt, De religione item illorum Strabo, Plinius, Eusebius libris de praeparatione Euan gelica, Pausanias in Corinthiacis. Tertulliauus apologia ad gentes, de aduersus Mat. eionem. Aug. lib. de civit. Dei, Quin & tuu nuis inquit.
O sanctas gentes, quibus h sc nascuntur in hortis . Numina. s vero de rebus Aegyptiacis sunt digniora scitia. Primo de Nili inundatione Plin lib. I .cap. .ac de eius caussis. Diodor. lib. I. cap. est. Strabis lib. . it. Pomponius μΜela lib. 2.c.9. Solinus cap. s . Seneca lib. Moral.q.cia.. Plinius addit solum Nilum inter flumina nullas spirare auras .
Osiridem, te Isidem Diodorus ait prici E ab Aesypsius coli solitos fuisse, quod
multa ad eommunem vitet usum inuenerint.
513쪽
TZς ei de Insulis Britannicis.
Bedae Angli libri quinque historiarum Anglosaxonum usq; ad tuam aetate. Polydorus Virgilius Vrbinas libris a st .
Gildo Britannus . . Georgius Lilius Britannus Chronico ab Hengisto, hoc est ab anno Christi Domi ani sexcentesimo usque ad annum II 6 . Pontius Vitruvius Tarni sinus libris sex. , Plus II. in Europa de Anglia cap. I.& de Scotia cap. 6. quam aliqui minore Britanniam, alii secundam Britanniam uocant. Io. Boliemus 3. 26.de Anglia, Scotia. , Hibernia, via& de plerisque aliis Insulis,
inue Insulanorum moribus . .... - -
B. Antoninus Flor. tit. 16.cap. 6. de Regibus Angliae,& S. Duncta . Tit. autem I .cap ρ. de bellis inter plane iam,& Angliam. Volaterranus lib. 3. de Britannia, variisq; populis, & Regibus in ea . Ioan . Mait Scotus de Angliae, & Scotiae historia. Coelius 18.2 i. de moribus Britannorum. Galfridus Arturus Anglus de rebus Britannorum libris octo. Galfridus Monem utensis de Regum Britanniae origine, ac rebus gestis, Parisiis editus. z.Humberius de gestis Britannicorum. Lansrancus Archiepiscopus Cantuariensis de gestis GulieImi Comitis. Stephani Pellini destriptio Angliae, de Scotiae Parisiis 3 188. Gallich. Matthaeus Patis historiam maiorem Anglorum edidit. Nicolaus Triuestus Angliis Annales Anglicos stripsis a Comitibus Andegauen. si bux hoe est ab anno Christi I usque ad 13 QT. Nicolaus Sanderiis de schismate Anglicano Romae editus: auctus postea ab Edouardo Risthono editus primo in Germania, deinde Romae emendatior apud Bartho lomaeum Bonsidinum anno 1 386. sed N E Latina in Italicam linguam conuersus ,
' Histori, Eeelesiast lea Anglit in quattuor libros distributa,quae continet quidquidd ab Henrici Octaui tempote usq; ad hoc tempus euenit a Hieronymo Pollino Dominicano Italice conscripta, & edita Romae apud Gulielmum Faccioitum ann. ID Hector Boetius de Scotorum historia. Crinitus a. io. de iis, quae Hieronymus scripsit de Scotis gente Britannica. Τzettes de insulis Hesperidibus , ex triginta insulis, quas Orcades uocant. Ioannix Lessaei Seoti Episcopi Roseisis, De origine,moribus,& rebus gestis Seotorum libris decem cum accurata regionum, insularum Scotti de uera eiusdem tabuit Topographicae Descriptione . In sdibus populi Romani . I 378. Latiia: qui sane lectu sunt et digni, de utiles . .. ε - Porto de Scotis, ne pereat Scriptum, quod non ita pridem ad manus nostras per- η uenit ad antiquitatem Christians Religionis apud Scotos pertines,idque uiro pro. ,& docto Georgio Thomseno Moto conscriptum,huc illud attexendum duximus.
oraeter Scotiam Haebrides Insulq numero quadraginta tres, & Orcades numero triginta & una, sint subiectae, quarum aliae triginta, aliae riginti quattuor milliaria I ta. ose rilica in lonstitudine continent. βω--.MSeuerus autem Imperator illam Britanniae partem , quae Romano parebat Impe- , - . .rio vallo,cuius vestigia in hodiernum diem extant, a Scotia distinxit. Postea tamen ρι- . lactum est, ut, quod intra vallum Seueri, & Tuedam fluuium interiacet, Scoti suo
Regno adiecerint, ut nunc eda ilumine ab Anglis diu datur. L
514쪽
arte sedes suas accepcrint ea tame edi a ilicis Diti irin 'uriri r ormii H εἰ
rino et erosul ita μηI; neque enim ignorabativisis Romanorum hillanas volata stimus,quod tunc toti Orbi notissimul a ctat, Sosia, Iulio Caesare,& si ib Claudis Im.pclatst ealx ram. Britanniae partem Utiniano Imperio subditam filisse sitarininu, ut, refert Iosephus de bello Ilidaico lib. u. .cap. iee Romadi in Britatuitati ut xuim m.quanti pidus ille sequimi Se naiiat quattuor lcgibnes per potui alereri tinuo fit, ut api id serti illianum ea Britanniae pars intellipi debeat; Ne nunc Scori, didicit Staiqinin Rudio dato tum M a BQ si ea aera i ponetia rati Chrysostomini etiam iis scim. de I et uecoste,exilla vulgi opinione qua Scoti humaim carnibus uescit bin mimBr uani, inquit, qui aliquaUA bimiai ira vele Ubaeur carnibiis Munc alii nascisis ienui iis reficiunt. Et in Homilia. Quod i eus fit titutio; apud eos suis latamit r.esic Ecclesiis,& erecta altaria. Eodem spectat qliod rcfert '. Hi errasivarus ad Marces lana, Brittacis,uin religione proces mir/beisduci sole dimisso. liti tere Meum sibi fama tantiim &ωripturamg rclarione Gna fruni Noq; qui in Volerum .seri pris vel mcdmeriter ersatus ell, ignorare potest, inter as gentes, quae tum Christianam religionem profit ibantur, Britannos etiam, ac non sine laude, numerarL. Lartir Rritaram in voti poris os stbcoti antiquassi in Solptinum ciplinbia centonii tr seu ut alios rei fas est oravissimus Auctor I cinis Uthr tabilis si bra emi s. ubi varias Fecit nimosigineIeiuinaerat. Et quanquam in ea Britatinas pararis thoinano subdita erat in theri variam
xeIigione tutitationes extitera' , ii Scottia tam Jn, ut exaecrtissimas hi iiDilarulia num l- mentis liquet nulla in hanc usque aetat tu muta tu exta rit, sed in ea, quum 1 cmelacco perunt . Ut inde, ac Religibtreconstantissi h petoiansuiuiir. . t M. i t i
. Dic leuani quidem temporibus grablissima; mea parte Britanniae, qui Romani M- Parebat , pcrsecutro est cxcitata, m. lues Aulanus hulac ni artvtai palma est coronaqtus, de quo Fortunatus de Laude Virginum . . pu irae Z
Romanorum subdi stasia imperiae Galladiu , vaniauri modo absianae
515쪽
an peste eam Britannis partem, ad quam missi is est, conseruauit, sed & Orcades
Insulas tum barbaras, & incultas, ut ex Scotorum con stat annalibus, ad Christum eonvertit. Cuius Sancti Palladii memoria in Mernia Scotiae Prouincia, in qua ibitus conditae erant reliquiae frequelitissimo hominum concursu, ac summa pietate
ad nostram usque aetatem lebantur.
Sub haec tempora religio Christiana in grauissimum adducta est discrime, Inter Britones enim qui Romanis subditi erant, & Scotos,perpetua bella gerebantur. Cu- - uero Blitones a Scotis permerentur, epistolam ualde supplicem ad auxilium impi randum Romam mittunt in haec uerba, resert Beda lib. ι .cap. 1 3. Amo ter conserit.
Gemuus Britannarum Barbara ad mare repeta I, repelset mare ad Barbaros e inter haec o .riuntuν duo generaraverum 3 aut mergimur, aut iugulamur. Sed cum I inperatot R oma-; nux Theodosius iunio licuius Imperii vigesimo anno haec epistola scripta erat,nullum ad eos subsidium mitteret, ne quid non experirentur, malum malo sibi cumulant. In Germaniam ad Saxones falsorum Deorum veneratores auxilii gratia confugiunt, quod illi quidem tulerunt libenter, sed ma Ximo Britonum ipsorum incommodo. cli μυμ . . enim Saxones numero & viribus potentiores euaderent, Britonibus magna ex parte ἡ Q i, sedibus depulsis, illam sere Britanniae partem.quani Bri tones prius incolebant, sibi vindicarunt, & ab eorum etiam duce, liue geme illi nomen imposuirunt, ut Anglia deinceps vocaretur,& populus Anglorum ves Anglosaxonuin nomen acciperet quo etiam factum est,ut Saxones adhuc gentiles,suam gentilitatem in magnam illius Insulae partem inueherent, quod ad initium Imperii Martiani Imperatoris contigit. Seoti verb ea tempestate, ut cum Saxonibus bellum gerebant, quo suas ditiones ab: eorum incursibus tutas, & intactas conseruarent, ita in religione ita hristiana suscepta
nihil ex nouo Saxonum in illam Insulam aduentu incommodi sunt passi, quin potius eum a Gregorio Magno ad Anglosaxones Augustinus Episcopus missus esset, ut populum illum gentilem Christiana religione imbueret, Scoti diligentem criam opexam in eo populo excolendo contulerunt: ut testis est Beda lib. X. cap. 3. tardus, o ainquit, Rex misit admetiores natu Smorum, cuius mniaferta gens, quam regebat Anglo. m. Dominicae dei, se dona disceret, ct in praei sacramenta. Missus vero ela ram,fx Audidantis δε-- mansietudinis, a p/etatis vir: Et paulo phst. Imbuebantax a pro puribus Scotis paruuli Anglorum cum matrabusfuses, se obseruatione disiplina regulam.
Id quidem verum est,quosdam Scotorum Episcopos in cerimoniis quibusdam Augustino Anglorum Episcopo restitisse, qudd eas non existimarent esse Ecclesiae Roma. , nae, sed ab Auῖustiuo invectas,acetiam in suis Digcesibus morem adhuc illum Asia.
tieum retinuisse, ut non nisi decimaquarta Luna,iuxta veterem Iudaeorum consuetu. dinem, Pascha celebrarent. Misit, inquit Bedaelib. 2 p. I9. Honoratis Papa buero geri , D Scotorumi quos m obseruMIones. cta Pa a errare compererat; exhortans ne paucuaIem ... d. suam, in extremis terra sinibus constιIutam, sapienDorem antiquis, e modernis, quae pre Orbem terrarum eror rara, i Ecclesiu, ais marent; nete contra Pashales computos, o de- 'exesa S nodatium totius Orbis Ponti cum aliud Passa celebrarent. Sed mos ille,& nouus erat, & a paucis receptus,ut ex epistola clericorum Ecclesiae Romanae ad Scotos constat. Scripta, inquiunt, quae per latores adsanctae memoria Seuerinum Papam adduxerunt, eodem de hac late migrante, reciproca res 'se ad ea , quae polinia afuerunt Auerunι, quι-bus reseraris, ne diu tantae quaeuoms c ligo mi ussa remaneres, reperimus quo am Pro-υ uincia vestra eontra Orthodoxam sidem no m ex*esera haeresim renouare conanIes, Pa a murum, rn quo immolacus est Graisus, uia os caldine re Ianus, cin quarta decima G-ina, eum Hebraeis celebrare mentes. UZela mincipio, inquit Beda lib. a. cap. I9.
mansue declaratur, o nuperrime temporibus togis, hanc apud eos haeres m exortam, es non totam eorum gentem, sed quo GH Gyr,hacuesse impluitos. Haec Beda. Quin etiam pauci post sedis Apostolicae admonitionem, errorem suum summa animi demissi
ne reliquerunt. His etiam temporibus occulta, & latentia in quorundamianimis Pelagianae lis resis semina emergere coeperunt; ut ex eadem epistola constat. Et hoc, inquiunt, reque ergnouimus,quia virus Pelain a Mysos apud uos denuo reuiuiscM.que num hortam
516쪽
ut a mentibus tui moἀ uenenata verytisioni remus arusratur. Et pauidpost, Pt Horiamur ne qEcrum arma com Pasunt, apud uos cineres citentur ; Sed, ut antea Pelagiana h.eresis nullas in eo Regno radices figere poterat, ita S: ea aetate, illius αnascentis reliqinae, mox sedis Apostolicae auctoritate sunt suppressi. INeque ab hoc tempore, utque ad annum Christi mille simulas quadringentesimo; legimuς, haeresim ullam Scotiam imia sille. Illo vero seculo missus esti nullis Crauius a Uviclesio Ando, qui haereseos suae in eo Regno spargeret venena ; Quod cum ille in Academia Sancti Andreae summa calliditate esset aggressus,ubi virus se prodore empit, capitur, ac cum neque Patrum auctoritate, ncque scriptiliarum testimo nus cedereta meritas sitie impietatis poenas, flammis consumptus, persoluit. Neque vero satis suit Scotis religionem sitam domi integram conseritate,sed & stis minime contenti aneu stiis, apud exteras etiam stentes, eam silmmo studio propagarunt. Hi γ' ast. Q. ais., ius rin t stis est S. Mansii eius primus Tullensium Episcopus,quem Scotum fuisse ex V. H antiquissimis Ecclesiae Tullentis monumentis constat. . DTestis est S. Chilianus Herbipotensium Episcopus, quem Beda in Martyrologipad 8. Idus Iulii, eκ quadam In illa Scottae testatur cum sociis profectum in Germ niam, &ad Maelium Fluuium Christi fidem prsdicasse, Si martyrio coronatum.Ob cuius scilicet' Episcopi memoria in apud Herbipotenses fundatum est amplissimum
pro Scotorum gente monasterium. ii
Testis est S. Boii facius plimus Moguntinorum Episcopus , qui Frisiam , te alios Germaniae populos fide Christi illustrali it. Marianus Scotus, lib. 2. seb finem membtile epistoli Gregorij tertii, quam si riptam tonatur ad Bom facium Scotum Moguntinum Episcopum. Et Tritemius de Scriptoribus Eccletiali icis,eum quoque Scotum R. a x. Qisse refert, & in hodierniim diem in Rogia, quae Scotie prouincia est, extat Oppidi illosnathy, ubi natum suisse Bonifacium, una est & consentiens illius populi a maioribus accepta traditio: Ad cuius etiam memoriam, & Cathedralis Ros sensis Eces sa dicata est, Multaque alia extant illius in ea prouincia in hodiernum diem monuismenta. Sed quia in Anglia vitam monasti eam aliquandiu professiis est. uulgo Anglus putabatur. Testis& S. Romualdus, qui ob Christi fidem martyrio est coronatus. Colitur Mechlinis Kal Itilii ; ac ut refert Malonus, in suo Indiculo Flandris, pro Mechlinensium Apostolo habetur. Testis est S Colmanus cum seriis, qui cum uniuersam Diὸ Germania Euangelii pr dicandi caussa obivisset, martyrii et a gloriam adeptus cst , cuius ac sociorum triumpho, Ioannes Stabius sub Maximiliano primo Lipphico cat nune eleganter descripsit. Testis est S. Patricius prope Glassuensem c iuitatem in PScotia natus, cuius opem infantes Hiberni ex matrum pendentcs ubcribus implorare uidebantur', ut teserti Beda, in Hyberniam insit Iam a Celesimo Pontifice ad illius gentis salutem procurandam missus est . Plures recensere opus non est, cum his plena sint Martyrologia. Quantum etiana apud Stotos Monasticae, ac FcIigiosae uitae studium viguerit, testantur tam multa ab his,& tam praclara cxcidata Monasteria, in quibus tot uiri sanctitate, & doctrina illustris floruerunt, ut non tautum domi, sed & apud exteras etiam gentes, arctioris vite exempla haud obiciam ro- liquerint. Cuius rei uel unus Columbanus qui, quod tu montana Scottae Fatac natus csset, Scotus Hybemtis, a Beda, a Mariano Scotti, de ab aliis nominatur 'tesis esse potest, qui in Gallia; Germania ,&Italia monasteria amplissima et cxit. Apud Burgundos sub Theodorico Rege celeberrimum ab eo sin datusta et Lux uicii se MO Enasterrum, in quo is erat Monachorum numerus , ut alii alias luccedentes, diuinas laudes assiduo cantu per simarent, ut locus ipse ab omnibus Laus perennis longo tempore diceretur. . In Apenninis etiam montibus, cum ex Burgi milia in Italiam venisset, BCbiense ab eo monasterium.est erectum. S. Gallus illius dateipulus etiam Motus,celeberculauillud S. Galli Monasterium apud Helvetios erexit. Alia possunt id genus plura ri scr-ri, sed instat omnium est, quod in Germania quattuordecim opulentesima Monasteria in Scotorum gratiam sint fundata,m quibus,ex sola Scutorum gentem religiosos pollent adoptari; quod etiam antehaec tempora utrique & Germanorum N S coto
517쪽
A rum genti seliciter cessit: quamuis hac aetate in Scolorin manibus tantum sit Ratis bonete Mona flatium, cui praeeli Venerabilibus vir D. Ioannes Albus, suo dignissimus loco. Quod sanE antiquam Scotorum pretatem haud 0bscure conratiendat.cum ob eam etiam apud cxteras gentes, in tanto suerint honore, ut tam praeciam, ac in gnifica illis Monasteria aedificaremur. Cui etiam pietati & Vualafridus de rebus Eoclesiast icis c, is . prsclarum affert testin otii una; mamβιε, i aquit, genrculari us m rem rota seruet Ecclesia, tamen 8 cgue huic opera, sol um mssuu Narao quot ri mutis plura-bus, multi paucioribussed cenis vic/bus 9 Hnumerat ster diem, vel noc emgruas unis res, non intam pro peccaris deplorandis , Meuam pro gustriatanae deuouoms ex etiane, Budium freque, re uidentur. Haec ille. Hanc etiam antiquam Scotorum religionem,sat
. indicat Templorum magnificentia, ac splendidιis musco tum apparatus in ipso Sco-B tiae Regno, ut res sere fidem superct,tot & tam illustria adificia, ac ta b c ne instrueta, in tam angusto Regno esse potuisse: cuius tamen rci telies esset pollimi iiiiiici, qui ea oculis suis aspexeriint & qui ea non videru0t, ex ruderibus quanta aedificiori im magniscentia extiterit, iacit E coniiciunt. Ea fuit etiam status Ecclesiastici dignitas, vi Episcopi, de Abbates in eo Regno, de ob familiatum suarum splendorcm,& tinnuloiu,.quos alebant multitudinem, cxteris et aain tentibus,quae regnum illud invisebant, Lsent admirationi. In Monasteriis quoque ea vigebat charitas, & hospitalitas. rt omnes sine discrimine ad ea diuerterent, in quibus tanto ordine omnia erant disposita, ut sine Religiost disciplinae impedintento, non modo Principes viri, sed de ipsi etiam Reges in illis subinde hospitarentur. Religiosis etiam mendicantibus tam liberaliter populi eleeniosynis subueniebatur, ut a Diuino cultu illi minimc auocaretur, Se mulC torum etiam paupertatem si is eleemosynis lubleuarent; Adeo vero apud eos insanie erat a Religione semel suscepta dcficere, ut nullus in eo Regno Apostata tonsistere auderet. Et quanquam ad extremum mundi angulum sint redacii, ita tamen Diuina prouidentia illis consultum est, ut corporis viribus valeant, di animis ad omne disci plinam, si cultura adhibeatur, sint idonei. Nequeet inter illos desuerunt,qui doctrinstaude excellerent, quorum aliqui nonnulla illius monumenta polleris reliquerunt. Testis est Sedulius, qui sub Theodoso Imperatore vixit, vitti in humanio te lite ratura,& in Scripturis eruditissimus. Testis est Sacrae Parisior uin Schola sundator Alcvinus,a veterum literarum maiestate minimὰ degenerans. Testis Marianus Scotus
historiographus larissimus. Testis Richardus a S. Victore, cuius Epitaphoum aravis literis ins culptum in ingrcstu Abbatiae S. Vtictoris Parisiis cxtat. I, Tellua qVcm geni t fora Scotta parau,
Hunc tegit ingremio Gallica Ierras.o.
Testis est Ioannes Duns, qui ob ingenii acumen, nomen subtilis Scoti adeptus est. Testis eii Flanciscus Maronis,qui Magistrum Sententiatum doctissimis Commen
latiis illustrauit. Testis est & nostra aetate Ioannes Maior qui & in Magistrum Sententiarum Commentarios, Je alia etiam plura ingenii sui monumenta reliquit. Apud Tritemium,& eos,qui de scriptoribus Blitannicis Catalogum consecerunt, Ionge plures licet excerpere . . Et certe quadiu apud Scotos Catholica religio vigebat, non tantum viris doctis, sed sortibus abundabat,ut domi ac foris ob rei militaris gloriam essent celebres. ι-- νεαΕ Testantur id tot bella domi gesta cotra Britones, Anglos, Danos, Pictos,qua in priclara et suae sortitudinis exempla apud Germanos reliquerint: quo tempore cum Carolo Magno,cu quo scedere coniungebantur,militarent,ac post etiam in Gallijs non raro,& in I talia cum Carolo octauo , & Ludovico XII. de in ipsa etiam Palellinac x multarum gentium constat annalibus. Quod sane mirum non est, cum ea illius gentis pristina sortitudo extiterit, ut inter alias Romanorum laudes, hanc etiam Hegri' sippus lib. ue . de excidio urbis Hierosolymitanae cap. is . numerare non dubitarit,quod L.
eos etiam Scotia tremeret . . ut d ait a , inqui Bruannias inter sumor toto orbe Hursas , c a Romanis in Oxίem serrarum redactas remit hos Samma inrece a paluae sinuus sista Regionibus, tremit hos Scotia, quae terris nihil debes. Sed ex quo a Sedis Apo.
Bibl. Selectar Sectio Secunda. Qq stolicae
518쪽
stolicae obedientia sese praeciderunt, non modo a pristina illa dignitate uidentur de- Agenerasse; sed qui antea clari, & toti Orbi notissimi erant Geth nune σκοτεινοὶ, siue obscuri esse uideantur: ut qui pristinam illius Regni faciem,& gentis dignitatem,quado in ea Catholica florebat religio, ante oculos ponunt , tam breui temporis spatio
eam tantopere degenerare potuisse, magna ducantur admiratione. Nain etsi ab anno sere Is o. occulta quaedam haereseos semina in eo Regno spurgerentur, ac sensim etiam in multorum animis germinarent, ante annii tamen i y6 res in apertam non erupit desectionem; a quo tempore adeo ciuilibus bellis Regnum illud exarsit, adeo caedibus ae sanguine cruentatum est,ut aliud nihil quam perpetua quaedam laniena extitisse uideatur. Sed Deus,qui in finem iram suam continere non solet, iam ab aliquot annis multorum oculos aperuit, ac corum cisam, quorum est
in eo Regno praecipua serε auctoritas, ut iaci id uideant, ex quam felici rerum omnis nstatu,in quam profundum se malorum gurgite demiserint,&iam pristinae sus temeritatis, ac insanis pertaes, ad Ecclest Catholicae gremiu a quo se sacrilego furore praeciderunt, summa animi demissione in dies accurrunt, aded ut magnis a breui tempore incrementis Catholica religio in eo Regno aucta sit. At, quod summa commiseratione dignum est, pro tam copiosa messe ad horrea domini colligenda, operae deficiunt'. Et sanEa Gregorio XIII. sis. memoriae Miissi ponti in Lotaringia pro Sco torsi gerite erectum fuit seminarium,&a Clemente VIII. qui nune Petri Cathedram tenet , pro sita solicitudine Duacum in Flandriam, ob belli incomoda, quibus Lotaringia
Premebatur, translatum, id tamen prouentus habet ita icnues , ut tot optimae spei adole sentibus, qui ad exteras nationes, qui pietate, & literis exculti, gentis suae salutem procurent, quotidie confutant, minime alendis, sufficiat. Quibus nisi piorum C liberalitate, ac munificentia succurratur, Divini nominis propagatio, ac animarum salus in Scottae regno non mediocriter retardabitur. Ceterum spes magna omnibus
affulget, Christum Dominum, qui hane meratem Clementi VIII. Vicario suo, ut
inter tot grauissimas curas, ac omnium Ecclesiarum sollicitudinem iniecit, ut ex paternis visceribus, hoc Scotorum Seminarium, piorum omnium clecinosynis commendaret, sore, ut corum quoque uoluntates permoveat, ut liberalitatas sitae sontes aperiant, ininimeque tam praeclarum opus,quod ad Diuinam gloriam,& sternam animarum talutem procurandam tantopere spectabat ob exiguae rei familiaris inopiam impediri ulla ratione patiantur, quam eorum liberalitatem Deus Opt. Max. aeterna
felicitate compensabit. Et Regnum illud, si, ut speramus, ex misera haereseos set uitute tandem aliquando emerserit, tam insignis beneficii, memoriam perpetuam Dconseruabit. De Gube o Candem Hiserico, qui ri A lia, Molia , Hiberni cri P.
LIcet autem in Indice librorum a Sancta Sede Apostolica prohibitorum non sit
expressum nomen Gulielmi Candent, qui librum tertio item recogntium 3c au- , ctum, primo in Germania emisit Francos urti ad Maenii in anno Isseo. quo de Britannia, hoc est Regnis Anglis, Scotie, Hibernis, atque adiaceivium Insularum agit addita Chorographica descriptione; cauendum est tamen, ne minus circumspcele testatur,cum de rebus piis, Virisq; Catholicis obloquatur interdum. Qui tamen naui, sculabes, opera Arnoldi Vulon Duacensis, igς, ac Benedictini, ubi sublati suci int, credo expurgatus emittetur in lucem , BAt denique eiusdem,cuius supra meminimus Ioannis Monsoni prodierunt Inscriptiones historicae regum Scotorum, continuata annorum serie a Fergusio primo Re.gni conditore ad nostra tempora. Praefixus autem est Catalogus,sitie de gentis Otigine Fragmentum Andreae Meluini Amsteidani apud Corneliu Classonium an . Ioor.
Historici aliarum Oceani Insitirum. Cap. VI. .
Cosmographi, deinde Americus Uespucius, & alij, quos supra indicauimus, ubi de Indicis,& de Asiae Historicis locuti sumus, ij enim libris sitarum naui gationum, plerasque istarum attiferunt.
519쪽
Ioan .Bohemus de Taprobana insula, Se gentis eius moribus. 3. 27. Epistolae Patrum Societatis Iesu de Mosambico, Goa, Cochimo,Iaponia. Hieronymus Osorius Episcopus Sylvensis. Ioan . Petrus Masaeus, libris de Indicis rebus. Leonicenus a. 6 p. de Seria insula Rubri maris, ac de illius accolis, de de Sere animali in illa, a quo dictinia scricum.
Dusularum Sarmatia . salicae, ac Scythiae. Cap. VII.
Insularum Ralthici maris . Cap. VIII. OLaus Magnus Gothus, ac qui alij de rebus Suecorum , & Gothorum Septentrionalium scripsisse enumerati sunt iupra. Infutirum Maris Mediterranei. Cap. IX. AEginae, de . thensium Tlianus in variis ii istoriis , Plutarchus in Problematibus & in Paraliciis minoribus, Leonicenus, C lius,TZetzes item, ubi de AEaco, de cuius filiis Ouidius libiis Met , , cpholeon uti de de Phoco AEaci filio AElianus in uariis laistoriis, de Plutarchus in Parallelis minoribus. Andri insulae, siue Aioriensium I eonicenus, ubi de celebri die Dionysii. At Historici de Graecis rebus, quorum stipi a me hinimus, plura de Cycladibus Insulis . De Amorgo autem una Cycladum Aelianus in variis Giscis. Aniledon quae sit, Plutarchus in Problematibus suis egit. Balearidum, te Ebusae, quarum Gccion imperium tenuisse sertur.Tet et2es Celius,
Crorum, siue Coorum,& Coi Reipublics Aelianus in variis Graecis. Macareus' de Coica historia. Vinum bibere sius, & filiabus non licebat in Cousque ad certum tempus. - , Aelianti; in variis Graecis, ac item de Simonide Coo, seu ino κείου, deque liustibus mortuorum, de de Apelle: Cstius item de Cois. Leonicenus autem de Iulide urbe. Tetetetes de Sisypho Coo 1. 29. De Core sitie, mulieribus cornutis Uuid .lib. 7. Mera morphoseon. Chii Insulae Pius II. Chlorum castitas N alia apud Plutarchum de virtutibus nulliolim,' IS liii in . ac Leolii sium. lCorcyrae, & Corcyraeoru in Aelianus in variis Graegis. Taetzes de Corsica insula, di de Sylvellii in illa a Romanis inuenta materia. Leoni nus I. 73. Clitus,cur Cyrnii Macrobii, a I. 3. 3. I Cretae, atque Cretehfiuna Io. Rohemus 3. q.Cretcnsum Reipub.&aliarum rerum Aelianus in uarijs Graecis sparsim TZet lex item nonnihil, ubi quid Cretae effugium. Caelius votoue adulteris poeua apud Gortynam,& de Cretensium moribus. In Vaticana Bibliotheca cxtat libellus Gricus de occupatione Cretae. Plutarchus iii Problematibus, Quinam apud Cretenses dicebantur Cantacautae, curque apud Gnosios mos fuerit mutuum accipientibu S argentum rapere.
At Leoni coniis, de ouis pleraq: de Bienno in Creta urbis origine, de Cretensium conuiuiis,de Curetibus, de Antenoreo colle in Creta, de Oaxo Creis ciuitate, deque Elearcho eius Tyranno, Je Phronyma illius uxore. De choro Ariadnes , de de Androgeo Minois filio.Quin Se Ouidius lib. 8. Metamorph. de Labyrintho, de Ariadnt corona in 'dus. I Zeietes de Bouc Minois, de de Dycti Cretensi, ac de Dsdalo, de Icaro, Se de Idomeneo Aelianus iii variis historiis. Ac de Minoe Cslius 3 o. 3 cur dicatur Daedaliis secisse simulaclira mouentia. Uide Petrum Bembuiti. ac recentio. es historictas de rebus Venetis, ac librum nostrum de iuuandis Graecis in primo Tomo huius Biblioth. Cypri Pius II. in Aliacis P. 93.
Bibl. Selectet Sectio Secunda. QS a Isocrates
520쪽
6o Antoni j posseuiniliserates de laudibus Euagors Cyprii , Patris Nicoclis Aelianus in variis Giscis, ubi de Cytheriis. Epiplianti Episcopi scripta aliquam afferunt lucem earum rerum , quae in illa con
Scriptores item de bello sacro, quod gestum est in Syria. Quin& ii, qui de Cypro a Selymo Turcarum Rege capta hoc siculo historias coa.
Plutarchus autem an Parallelis minoribus de Myrrha Cinars . filia. Crinitus de Exagono legato misso in dolium serpentum. Leonicenus de Platano Cypria nonnulla agit, quae uiam ad historiam faciunt. DE L i, Aelianus in uariis historiis, & Leonicenus. r. 8. 2. Iq. I. 9. ubi de Dio. medis Insulis historia. Eleouidum Insularum Leonicenus r. 83. Ephyrs Aelianus in uariis Glcis. Eubss TZetzes, Leonicenus pauca qiisdam. At de expugnatione Nigroponti, Historici huius seculi. Matthsum vero Herbenum, qui hanc historiam dicitur scripsisse, nec legi, nec qualis suerit Scriptor, audiui. Chalcidis, Aelianus variae historiae , ubi de Magi stratus, & legationis munere apud Clialcidei, ses,de ita Atheniensium aduersus Chalcidenses, & Plutarchus nonnulla in Problematibus. TZetZes 6. y 8. Caelius 2I. I9.I8.3 . quid sit Chalci iugare inesnde Chalcis nominata LeonicenuS I. Tq. De Erit tensium vero Republica Aelianus in variis Graecis, & de Carysto Eubaeae vibe, de qua item Leonicenus nonnihil, & Cllius i l. 6.da latico Carystio. Gnidi Insulae , Politianus, ubi de Gnidiis nodis i. 39. Cflius, quinam sint Ammeniones in Gnido 2C. Io.
Ioffensum, siue TasIsorum Aelianus in variis Grscis, Cslius Is .i I. Icariae Insulae, Pius Il. in Asia cap. 77. Cflius a I. 7. 23.3O. Ichtuta Aelianus in uariis Gracis. Ithacae. idem Aelianus in uariis Graecis. Plutarctius de Alalcomenio Urbe Ithacensium in Problematib.Qus uero, uel uera, uel sabulose dicta suiu de Sisypho, MAutolveo Caelius, & de Autolycos sertis TZetetes, ac de Vlysse αὐτουργω Aelianus . deque Telemacho. de Telegono,deq; Erigone sorore Penelopes,& de ipsa Penelopeidem Et ianus. Leonicenus autem de Elpenore, & Cstius de Procis Penelopis.
Leucadis C lius 2 3. 3 iLiparae. Ex Aristotele Leonicenus I. 89. Meli liue Meliatum foeminarum facinus Plutarchus libro de virtutibus mulierum Meliis Insule Nicolaus Villagagnoi Statuta item Melitcnsium equitum edita Florentiae. Vide in dictione Rhodus, ubi de Iacobo Bossio locuti sumus, cap. 43. Sectio. nis tertiae huius lib. xvi. . Mitylensorum Elianus in variis historiis. Naxicitum Leonicenus ῖ. 7.Rs odiorum Plutarchus in Problem. plura. Cflius, & Leonicenus sparsim. Quinde ab aliquo reseruntur undeviginti libri historiae R hodiacorum a Philippo Amphi polita conscripti, quem non vidi, quemadmodum nec quod dicitur Theodoricus Adainaeus scripsisse de Rhodo insula, & militibus eius . Iacobus autem Fontanus, scripsi: de Rhodi expugnatione ad Adrianum. VI. & Gulielmus Rhodi Procancellarius Sed vide etiam huc spectantia, quam de ordine sacro Rhodiorum Equitum historiam texuit idem Iacobus Bossius, de quo supra egimus cap. 4s. tertiae Sectionis. Saliminiorum, Telamonis, & Aiacis Plutarchus in Parallelis minoribus Samiorum . Acilianus in variis Graecis. Leonicenus, Clitus. Samothraciae Elianus.