장음표시 사용
541쪽
De Poesi, dc pictura. Lib. XVII 4s
nes memoratu dignas contulit, sed& minima quaeq; totumq; penὸ ipsum Eustathiu Matth. De in ordine c*nςinne dilici tum, sub unum qiiasi alpeditam oculorum subiecit. -z
Si utilia veto idem Eustathius dixit in prae facione in Odyssea Homeri. At expedie Gregor. N ti bat adiiccre,que Clemens Alexadriniis, quΞve pleris; a liquissimi G xcis Pax ς dς i., si alii, , V .atiis Homeri Poematis partibus iudicarunt; ne quid dicam de Platone, qui Cum in es alii, A tegrὸ non admisit, nec pueris voluit praelegi. Et Dionysius quidem Lambinus vir valde doctus, idemque Parisiij silostra aetate iliarum lucrarum prosessor regius, et ii in Outio adnis Et linicis Poetis putabat non dc re nos esse nimis seueros, neque fastidiosos, non Mada. tamen continere se potuit,quin faterentur, plura in Homero esse remotissima a ueri. tate, atque a religione Christiana: quae qui tam ex eo malui huic loco inserere,quam ex meipso promere: nequis cogitet, quoniam Durinis disciplinis diu est cum operam damus, a nobis haec iniquius, aut rigidius perstringi. Qi iam multa lunt, inquit ille, apud eum de Diis absurda, eorumque matellate indigna quain multa foeda,Obi csna,stagitiosa, turpia quamquam magna quaedam,& Dionysita n reconditanir steria in huiusmodi sabulis inuoluta delitescere non me iugit, quae Πυn uometo. vii huius loci aperire,aut explicare sed tame cui sunt illa in dita Iupiter i pie Deorum atque hominum Rex, icxcentis adulteriis, stuprisq; nobilit tus Ganymedes ab eodem propter serinam raptus λ Marsa Vulcano in adulterio deprehensus Mercu- Arius Marti complexum Vmeris inuidens, sibique talem ana oris successum exoptans Iuno muliebri illo dolore a Iouis incontinentia su c plo excruciata Z Venus in prilio 1 Diomede s uciata ZThelis,de Aurora Iouem pro filii ne in acie cadant, deprecantes Ham Heroibus,&sortissimis totius Graeciae, atque Asiae uiris qtiam persona in imponit quos mores attribuit 3 quam Orgtionem acingit Z iurgant inter te, conuiciantur,mal KΦΗ, libidine inflammantur, irai R Mutur, aestv Uines tab
Bibl. Seletume Sectio Secunda. Si iuunt,
542쪽
scimi, plorant, lamentantur. Achilles Apollini minatur: eum Xantho quilio decet. tare paratus est riuuenibus Troimus captulis crudclisliineunterfectis, Patroclo parena tat. Eundem mortuum tantum vitae deiideri uin assicit et tantum mortis Odium perci. pit, ut dicat, malle se ab inseris cxcitatum homini non adco copioso mercenatiam, Ope an 'praestare,quam mortuis omnibus imperare. lia e Lain binus. Ceteruin , qui utiliter, atque honesid voluerit Homeri carminibus uti, is sequi poterit uel e silurin Fudociae, qus Centones ex eo ut Christi Domisi laudem conse. citi v l No0um imitari, qui profano poemate abiecto, sacram Poetim elegantissimis uersi hiis scripsit uel Gregorium Na Zianetenum sequi cretellas tibi non laureas di um- bratiles nectentem coronas , dum cslcsti spiritu cecinit. . De Orpheo Muso. p. X LE Orpheo, Ac Museo, uti aliis optandi ina erat quida actenus illos edidere, unam uel alteram cautionem adscripsissent. Nempe alteram, qua praemo--- nitimi issent Lectores, nil veri, aut boni in us existere , quod ad eos non ina naiaeiat ab illis, qui ea aetate Diuinam Scripturam fide calla seruabat. Alteram uero: Qua de Diis dicuntur ea ipsa nunc esse pleraque omnia tit falsa. sic inutilissima. Monis, iti Mohi, si rosum uocat Benedictus Arias Montanus, di facta legum,qui autumant ex vanitatin . . . .' bus Deorum carmen cDuilare non posse, hoc est, sine Ioue, Baccho, Marte, Vulcata' ' no, atque illis innumeris Gentilium I iis . Quare de Victor Giselmus scite monuie sequente Parines,quantopere ista cauenda sint. Ita autem cecinit.
s lini Pars esis , qua de bori rite Abiasciua licentia selibendi
Ah valiant tandem vatum fas tua Hierum Due horis profugum texit at ore M . Carminiost flenae, set numerasi datum. At nunc Me Patrι Summo, erisque choreis Nam di id adhae vano Hreptis, o ιentigine Laetam 1 ri tangit ab arae melos:
vicum Nausta nunc tenero tuom vocatia plectro, Mens abducta, Deum numina mugescis ' Nunc aer tis citharasiti Ionora iegens. Decipituri modis, quos in cit igne Cupido Que frose melli uo deducunt pectinerantus,Mur Catulla tuus ne T. buue Iuus ' Hispalis aurifro quos tulit, o sinu, ne igitur glandes inrum, atque Acheloia P pue et Mes Isities quom in era canentem praestat Auaedit attonius Flauus Iberus aquis. Cornua ,'sthabit reo meroq is qui ' Felices, quibus ora Deus rati amne rigavit Aut ut haec animum teneant delista turpis ' Irriguo Pa quos iussu, es acta loqui, In et aleat potius eum Ioae turba seo . Mustis 5 Ea, Iora Veneνis, da oram Sari Πνυ placeat, Ch ictus eis/Lcut en*uri.
Cui nomen quod se dedimus , itamque per
Ei cis mori rare vias, ae certa calorum
Praemia, e bonis sue futura malis. Horum dignascra aer musent carmina cedro. Aque Iccutura posteratare legi. ' Vquis at infeίμ, ιnhonesto carmine, Circe. Pecula sectatus, Gmina vana colu e David. Nane i num mens tua velis, vox tra loquatur, Hunc Phlegram, Δίπνη; manens vada bui Vn os in laudem, quidquid agemus, eat. da Irs, inque diem reueheἰ Pha bus,cum Luna tene Tartareusq; Iupiter igne coquet. fras, Ergo siquis eras, fac/las quem cistas aura Miser huic grates barsius icta e . A larunt, eo teptus Maere agat. Tequut scris itarat modo et i,ere M s, Sim Hemoniades Christus sit Chri Ius Apu. Elutob hxmano dignior ore Gni , Inq; tua ribus sempora taurus rat. GR 'uam qui mentis opes homini concedit, οὐ Non libi Pegasiusfus,am tabe Mides unda, Sed Gradi extinguai Giuida limpha in Carus magna loquar, tenuis si guttula tantum
Diurno raret latra sequore tua,
Ilicet Mne verassenus in pectore fomes sere, o a temis et tuere Mummitas. Febces Duces, silicia pocula, felix Tu sulcumraessum non asiande leuas. De
. esseris artano concitat igne sui λεν Deos, iterum dicam, fi mus ineptes,
Moribus T castra qui quid obesse potes.
Pror , his Anis summo me emur honores, Ferii, vii Vai um Noxia magna, puer,
Sive sitam late Aegem Psexu Idame,
543쪽
teratione F terna, de te potali , ex pnino capite Moannis
i Theogoniam Hesiodi legerit,meminerit eorum,quae Epiphanius contra Valentinianos siue Gnosticos scripsit,qui ' Theogoniam Hesiodi,trigintaque illa
secula sunt imitati in absurdissimas haereses inciderunt. Et o horum exclamat Epiphanius nugacitatem, & tantam vanitatem, qui conitigarunt Poeticis,&gentilibus fabulamentis suam ipsorum nugacitatem. Ac paulo post idem Epiphanius ostendit ex Hesiodo, Orpheo, ac Stesichoro innumeros illos, qui apud ipsos Dii nominantur , fluxisse id, quod & Irenaeus praedixerat ex Apostolo , reprehendens eos,qui sermonibus salsis,& genealogiis uanis,atque interminatis suturi erant,
Atmon ipsi tantum Christianae E esia Patres,uerum etiam alii habuere ubi Hesiodum carperent Extat enim Luciani Dialogus , qui Hesiodus inscribitur, in quo Hesiodum de se multa narrantem inducit, eumq; ipse, ut solet. irridet; extantq; ideo Epigrammata in Hesiodum plura. Praeterquam quod notum prouerbium illud est
de iis qui supersenescunt. HESIODI A SENECTA, de quo & Pindari di
stichon habetur. Ceterum, quod ad emendatiorem Hesiodi editione pertinet, cum in antiqua non tam opera & dies, quam Theogonia, & Aspis essent mendos ssimae, minus tameninendosissimae fuere, quas in Veneta accepimus, quam cum scholiis edidit Io. Franciscus Trinca uellus anno i y3 7. Verum nocui rerum caelestium auido verae Theogoniae exempla Gra eo carmine scripta desint, habeant erudita ingenia quae possint aliis vel proponere ad Christi Domini natiuitatem celebrandam, uel item ad imitandum, lisc quae sequuntur.
Bibl. Selecti Sectio Secunda. Ss,a Καὶ
544쪽
De quid se, pedibus astrictum argumen- Sed Dra nara Iuni non aratas 1 patristum, maiestati tam immensae gene- Et Verbum per se exmuens caro factum est. xationis,obscurius diceretur. Deus homo , SLne tempore erat, rucomprehensnio,i nesse Sero genuum prius genitum, messabiti quedam bH erbum principio, et ιnculo Aeque exulem Patrι vero, sitius sine maIre, onycransDiuinam mortati tempare orma. Et verbum per se existentu Dei, lumen, ex M. Et Deus domαm incoluis eum hominibus, ct mine lumen d Horram eius Apatνe erat indiuisῶ,aeterna νna es in et V GmAs humanis oculis, quas honoremEι Deus alligemtus erat Verbum. hoc ab initta Hly ungentu ab Hiij imo Patre. Aetermis uiolo ebat η Deo opifice munH, O gratia retis used, o vemue Patris.
t quius mundo: erant omnia per Usum Sed initium Euangeli, D. Ioannis perlemn buralia osperaraa.o Liano sine verba gat pius Gymnasiarcha, cui curae suerit va Limium est quod quidem eraι: est insita nam Hesiodi Theogoniam conferre cum eranii ipse plena, & inestabili quam D Ioannes E-Fila omnιbus chara, cir ciso morientiam lumen uangelista proposuit, eruelans E pectore, virorum . quod alte hauserat a Deo . Ut vero ne inrita omni u attraxerat in caliginὐ vero muri scholis adolescentum aliquid altius dica- . Causibus opstia bat raos serram ill Dans tur,quam quod iuuentus capere possit,confulgor tineat se intra terminos.Quod si i pleGγm Tt caliga non eam aurum .is fisa autem nasiarcha sibi ipsi aliquid altius haurire euab apibus depaua piat, legat quaeso Ioan . Maldonatum in Trat quidem montivagus desina civis petra, idem Ioan. Euangelii initium. Preco pramigenys bapi mi: nomen vero ipsi Divinus Danes, populum struam,hisset rexu ne quis puIet Graecis, or quidem rari.
t Uerbum non cygnouit aduena mhaeus erras. λων,
545쪽
De Poes , de Pictura. Lib. XVII. 83
Seruet uI agrestes, cornigerum . pecus , Lanigeras ut seruet oves, sturumg. ma Eros t
546쪽
i, In sanctam Saluatoris nostri
At degeneratione Pilij Dei tum Diui
na tum humana,qui & Hesiodum cum nostri afui pijs,sed sane doctissimis, conserre, ac Graecum Poema alia quoq;' ratione vellet texere, id ex libro sexto Carminum Be
nedicti Aris Molani posset petere: praesertim cx salutatione, atq; acclamatione ill ad i Miu NVarenum quae incipit
Me Theocrito, qua occUsene agitur de Eclogis tam i sus,quisis Vir, rict aliorum,ae de noxa Eelo specie magno iudicio, 'tij tetate con Uta.
PRabstitisse in Eclogis Graece Theocritus, Latmὸ Virgilitiavisi sint. At Theocri
tus in pastoricia simplicitate nudam habri delectationem, quae eito assicit a-tietatoe,id vero phisqu4m in Latina lingua ςi contigit, ut Dorica pastoribus conuenientissima inqueretur, qua Lectori plus ridiculae delectationis affert, quam s. uiui . Virgilius,qui eiusmodi linguae caruit commoditate: Quin etiam seruius, Donatii pDonatu . Terentiaruri lege quasdatri, quibus hexameter bucolicus ab hexametro heroico di 'μ ' serie dieitur a Virgilio neglectas esse asserunt ada Theocrito sepius Obseruatas. V i xiiii tamen Virgilius qui Latinam Poc sim in multis recid conscitHauit, ostendit eon diti eclogas posse sapientiae sella, qui animos attollat ad res grandiores, & digniores , 4 4..disi quale iunx tua ecloga quarxa c init; qus incipit. i
547쪽
ce, ac feliciter a Daniele Halsuotto Anglo Grscis versibus, ita redditam, ut singulis Latiuis fere respondeant. Π Ο Λ Λ I O N.
De Poesi,& Pictura. Lib. XVII. . . Ar
Hre igitur suaserim des ibanda, & ab Καὶ ἀναγινώσκον, ἀειτ ta γνοῦσαι τε δυωή- amatoriis, quibus reliqus sem Eclog sca , tent, secernenda, ne quid labis legentium Ηοεαα ἐ-ῖτυ πεδίον ξανθο χυεπιιν. mentibus adlia resceret. Quod si quide- Πυρναἰα τραχελ ιι ςαφυλή βλα σοι ἀλαν ius modi sue ad exemplum, siue ad canen. Θαι e. dum Gr hex Eclogis depromi cliperent, H' δ' εξιδρωσουσι δρυες δρο ρον μέλι eandem habemus Vitellij Eclogam Dori ς, οραὶ .Iχνια σμικρά δολου ἀτάρ ἀρχαίοιο μύρου-
548쪽
Neq. vero me latet,quas piscatorias Eclogas Iacobus Sann artus, & Ioannes Iovianus Pontanus pastorales,& Antonius Gerat dinus sacras,& alii alias scripserunti sed cuna prxter nitorem,& elegantiam carminum,nos ipsam cum cadena elegantia pietatem praecipuξ spectemus, probos, S ingenuos adolescentes,deinde irem inprimis eorum Prieceptores, de Parentes in Domino precamur, ut si eandena Graecani & Latina Virgilii hclogam sibi proposuerint, simul Constantini Magni Imperatoris,quam habuit ad fidelium estum de ipsis Virgilij versibus, tanquam foetam,& interpretem ad-h: beant; quae ut habeatur ad manus, huc ad texendam duximus; addituri statim post illam nouum, S: sanctum gelaus Eclogarum,quod collaudando Deo,mira pietate, uti de iudicio Iaco Dus Pontanus noster, inter alia sua Poemata consecit: quod collatum cum
quarta,& octaua Ecloga Virgilij,ii uelliget quisque, quid hoc prae illis ad verε idifieas do. animos sapiat. E v Ginaantim Impe Ieris oratione, quam habuis ad sancZorum caelum.
Constantini Maeni interpretatio
Me Virgi0 Gisga. Cap. XVII. D' noua progenies cinis demittitur alio Et iterum in alio Bucolicorum libror i ilaeo MUS I aula mi a canamus. Quid isto aperitusJ Addat enim.
Cum iam vult planE Sibyllam esse. Neque his contentus erat ille quidem: sed progressus est longius,adeo ut eius uti testimonio necessitas postulare videatur. Magnus abi rugro fictorum na tur ordρ t
QVid ergoλQuae est illa Virgo,quae redii t An n5 quae plena,& grauida secta est 3 Spi
ritu sancto3 Et quid obstat, quo minus puella lis: grauida ε Spiritu Dei,Virgo maneat perpetuot Reuertetur, etiam Dominus ipsis, qui Virgo est. Secundo, &orbetnassii ctum aduentu suo leuabit. Adiungit item Poeta: Tu modo nasienti puero, quo ferrea frunum Resinet, μιηρ fulget gens aurea Mundo ν Fa Lucina faue. Hoc duce, si qua manca t Moses vessi a noIbi,
Perspicud igitur possumus intelligere,etiam lisc,qtis dicta sunt per allegoriam occuli Ethis qui vim verborum atrius pcrquirunt, Christi Diuinitatem sub aspectu subiiee. reiae poetam ne quis Princeps in ciuitate qui caput Imperij est, ipsi,quod contra patrias lege ilari pulle quodq. maiorum instituta olim de Dijs sane ita teiecisset crimi. ni clare psester,uersyatem tanquana ita uolucris quibusdam texide. Vidit enim 'creto. beasum, bc eximium aduentus Saluatoris iam sterium t uerum ut immanena euitar erudelitatem, uientes audientium ad suam ipsorum consitellionem traduxi aitquentius pro aras Oct eiula esse, templa apparanda, sectificia obeunda. Ea icitur. que sequuntur aptZ ad prudelatum intelligentiam iuducit, it enim. ' '
549쪽
De Poesi,& Pictura. Lib. XVII. 48 9
Errantes hederas pas m cum baccare ullus, Mosas ridenta colocasia fundes acantho.
Vir admirabilis,& omni doctrina eximi E ornatus,accurat E illorum temporum perspiciens crudelitatem .
salum abisum inquit referent distensa capelia
Vera plan sum qu .edicit, nam regiae aulae principes fides non extimescet. 'sa tibi blandos fundent canabula flores, Occidei cr Apens, ct fallax braba veneni
Occideir es tam et usto na Hur amomum.
B His certE nec verius quicquam,nec ad Saluatoris virtutem aptius dici poterat . Ipsa enim Dei cunabula Spiritus sancti virtute flagrantes flores nouae soboli extulerunt. Serpens vero, a quo primi nostri parentes primum in fraudem impulsi, & mentes eorum a temperantia naturaliter ipsis insta ad voluptatum blanditias traductae erant, ut intcritum ipsorum ceruicibus impendentem plane perspicerent,omnino perijt,&venenum eius pariter sublatum est. Quippe ut ante Saluatoris descensum ignoratio immortalitatis, quae iustis tribuitur, animos hominum nulla spe bona adhuc confirmatos penitus fregit: sic cum ille passiis fuisset,& corpus, quo circumdabatur, es et a Spiritus sancti communione ad tempus separatum, resurrectionis vis hominibus patefacta fuit: & si quae labes humanorum sceleria in residebat, illa uniuersa sacro baptismatis lauacro abstersa. Tunc igitur illos, qui ipsi parebant, bono animo esse iussit:&c veneranda sua, eximiaq. resurrectione admonitos, similia sperare mandauit. Itaque non sine caussa fallax herba veneni Occidit: occidi i etiam & mors: resurrectio autem tamquam sigillo confirmata est. Cum autem dicit Asssyrium amomum ubique nasci: Assyriorum genus,quod fidei diuinae caussa suit, inultitudinemq. hominum Deum religiosE colentium innuit. Quae planε non aliter, quam densa ramorum uelut multitudo ex una radice odoriseris fioribus pullulat, exa Piabili roris temperatione rigata es
forescit. Eruditὸ igitur is sapientissime Poeta Maro, dixisti, &quae sequuntur omnia his aptὶ respondent. At mal heroum laudes,o Ia parentis
I m legere. quaesis,porem cognostere vinus . , Herm.
Per heroum laudes iustorum hominum recte saeta significat: per virnitem Patris MuD di fabricam,& molitionem Dei ad aeternum tempus duraturam intelligit.Fortasse e . tiam leges,quibus Sacrosancta Ecclesia utitur, dum uuam humanam ex iustitit,& te perantis regula instruit. Est praeterea illud sum in E miradum,quo pacto homines, quorum uita quasi media inter bonorum, malo tum q. uitam interiecta est,quaeq. subitam, repentinam q. mutationem neutiquam admittit, ab co rudi, mediocri q. uitae genere ad cileste,ac Diuinum,quod in rebuς mente sola coprehensis politum es ascenderint. Hugi paulatim flaues ι campus an Pa. Hoc est, fruetiis diuinae legis ad hominum ustim producetur. Inculio . rubens flenduit struthus uua . Id est, mores,qui non erant impia uiuendi ratione deprauati. Et durae quercus sudabunt rosit a melia. g Insertiam hominum illius temporis,& rudes, impolito'. inores describit. Ac fortasse etiam eos,qui labores a Deo exantlatos audiant, suavem quendam fructu in ex sua ipsorum in arduis rebus tolerantia percepturos demonstrat.
Pauca tamen Fubeunι pri et si a fraudis,
Guae tenta e Thetis raIibus, qua cingere muris Npida qua iubeant tectan in dere Alcos, Aher eru Dphis. σ ahera quae uebat Argo a Delectos Heroasr erunt etiam altera bella, Aeque uerum ad Troiam magnus mutetur Achillas.
550쪽
Scit E quidem 3 Poeta sapientissime; poeticam enim facultatem non extra decori fines prouexisti. Nam tibi,cum non esses Propheta, uaticinari non erat propositum. Obstabat etiam, credo, periculum quoddam,quod ipsorum capitibus imminet,qui patria instituta coarguunt. ProuidE igitur, & absque periculo,quoad eius fieri poterat, his,qui intelligentiae acumine ualent,ueritatem aperuit, ac turres,& bella criminatus, quae certε iam in hominum uita cernuntur Seruatorem ad bellum Troianum proficiscentem depingit: per Troiam Mundum uniuersum intelligit. Nam & prouidentia propria,& patris iussu in terram demissus ex aduerso cum improba hostium manu di
micauit,sed quid postea dicit Poeta
Hinc ubι ram,frmata utrum te fecerit aetas'. Hoc est,ubi adoleverit,malis,quae uitam humanam occupant,radicitus extirpatis, totam torram pacis ornamentis decorabit. Ceder se 'ste mari victor, nec nauIDa ρInus Mutatii merces, omnis feres omnia tellus e Non MEros patietur humus, non vinea falcem, Nec vanos discet mentiri lana colores. Eponte Pa sandix pasentes et emet agnos. Aggredere . magnos,aderit iam Iempus, honores, CBara Deum soboles, magnum DuIs incrementum Aspice conuexo nutantem pondere Mundum, Terrasque, tractu .maras,caelumq. profundum. Aspice uenturo laetentur ut omnia scis. O Amia Iam longe maneat pars ultIma uita Spiritus sir quantum sat erit, tua dicere facta. Non me carminbus uincet, nec Thracius Orpheus, Nec tinus, huic mater quamuis, atque huic Pater ad Panes/am Arcadia mecumsindice certet, i irin erram Arcadiae dicat se iudicrauctum.
Aspice inquio immensi orbis,&omnium elementorum hilaritatem. Ista aliquis sorte parum prudens de hominum ortu ac stirpe dici existimauerit. Verum quam rati nem habere potuerit,ut prole hominis satu edita,terra non rastros, non aratra passura esset necuitem falcis aci em, nec alium cui tum desideraturam Aut quo pacto hoc, quod dicatur,in humana soboleae stirpe intelligitur λ Est enim natura diuini scilicet mandati quas famula,non humani praecepti ministra. Quin etiam hilaris elemento- Drum pectius, Dei descensem,non hominis alicuius conceptionem indicat. Quod aute Poeta uitae exitum sibi longius propagari optet,est diuini plaiah aduentus inuocatio. A Deo enim non ab homine uitam conseruationemq.petere consuevimus. Eruthrsa etiam cum Deo sic loquitur: Quid mihi, Domine,divinandi necessitudinem imponis, actio potius E terra in sublime sublata, ad die usq; sanctissimi aduentus tui reseruas pEt quidem ita Constantinus Magnus, tantus licet Imperator. sed & e nouo Eclogarum genere qualem lubet nominare adiunctam, perspici potest, quam lat E adhuc pateat campus ad maiora illa in Eclogis canenda,quae Virgilius non intelligens,aut nolens intelligere, cecinit. Sedra per semperas,re asper sellantia EI saeuo uaιις gemmia,auruq Vticem ce fans coronam, stinguis nemos crepara Serenus graditur, longa ducens agmina , Puerorumqueeuellarum' rad anIIa, Sertis purpureis,candi ιχ. uenibus,
ti nos aeterno Ren perymantium. Spectaculum spictamus Diuinis imum, RAuditum cr imbuunt moduli Datissimi.
Iuuenes, & Virgines, Senes cum Iunioribus laudent nomen Domini. Iun. Caetus pudici oridarum Virginum,