장음표시 사용
531쪽
Erasmum Melanchthoncm; Dc quibus Erasino, 6e Melanchthone, ut de Stagelio , Aemilio, Acontio, ViiOlfio, a moratio si ea,quae Opus erant inprimis scripta luis lenti videlicter,ccis aut in fide nutallo,aut in haeresses prorsus corruisse, minus eos laudassci, cuni&hoc ad lirrcssis illo unon sinuandas malὸ salus mentibus possit addere stimu lum: Quamuis haec libris adiuncta suisse Scaligeri ab haereticis, si cur dubitem qui B poemata ipsius in Gallias ante triginta annos cripta,& edita viderim: ut neque nurandum iit,nihil de Prudentio, scdulio, S.' aliis priscis, ac pijs Poetis hoc libro a Scaligero agi,cum haec Gcii ae,ubi liber est editus, haud cudantur. Ccterum,& reliquos Poetas seth aequales Di siros, ac certe huius seculi Scaligc r itidicat Pontantilia, Sannazarium. Fracali Orium. Cc latum, iii bum, Politianum, Victam, in quibus cum no semper, neque Di omnibus nouum, numerum, candor Um, venustatem admiretur, erro.
res item notat,& corri et t. In alio autem noliri seculi Poeta cum quaedam repichen dat,quae legenti Scaligerum eo in loco sunt Obilia, dic inquit idem eIIam cum Domi.
rur quippiam heroem e semisse Dexm, x ahcros is hominem. Non possunt mons rarum
C Arictotelem, aur inum Iesum cadere H retur. Haec illo. Hos cum expeta distet,ascendit ad qua tam aetatem, in qua agit de Malco, SCreno , Op s. uipei Sidonici, Calphurnio,Boctio, Aulonio, Paulino, Claudiano:de Nemesiano item actu. ciet. rus,nisi quod cum Gratio,qui suit secunda aetate eum comparaturus, ill huc retulit dum iudicium . Ac de Boetio quidem ait: Met' Seuer m v mm, er du/o, r se erat AE, Boetii tau, . faciae prouocat omnes auctores, siue illi Graera sim, sue Latmi; sicμβ Orbane eius oratio δε- Irim deterior mucitur: At quae obuit ludere in me , diuina sine sum, ni liadis cuti ius, nihil grauius,neque densisas semenIiarem I ene/em, neque acumen ab u9I candorem. m. - dem censeo paucos cum His comparato rise. I lalla doces eum Latme loqu/,ai Vastam Boetius
bene sapere. Sic Scaliger cordatissimi . . Mox venit ad tertiam aetatem, in qua asnoscit Sulpitium, sententiamque sita pro r, nunciat de Pccito, Iuli enale, Martiale,Sciu'ca, Valerio Flacco, Silio, Statio, Lucano: illud de Martiali pie hoc est rcctissime obseruans, cum inquit: Multa sum eius Epigram
Deinceps secundam persequiti iraetatem; in qua Gratium,& Menesianum,Quinti. Cap. r. lium Varum; Sabinum, Pt opertium, Ouidium, Tibullum, Catullum, Horatium examinat, nec tacet quibus Elocis explodendae sunt partes eoru nob impudicitiam, de , Iasciuiam: ut de Catullo item dicat: Multa sin eo sunt quorum pudet, inulta languida, quorum miscret, inulta coacta, quorum pigct, . : De μίν Caesaris Maligeri Poematibus. Cap. 1 III.
A T veto ut ad ipsa Iulij Caesaris Maligeri popinata veniam, quando, S: hine aliquod de viro iudiciu , ferri potest, iciendum est plura extaro, quorum nomi.A. A na haec sunt. Apiculae, ubi epistolae . Adamantii Caicili tumulus. Vtbcs. Nemesis. Heroes. Logogriphi. Teret ismata, ubi Satyrae, Archilochus, Manes Catulliani Noua Epigram uiata. Hipponax,Ata, Fartago,bydera, Hymni,Thaumantia, Aliacreotia, Epidorpidum lib. 8. Arae Fracastoreae, Lacrimae, De Rcgnorum euersiotubus, Nimplis indigenς, Aenigmata eruntamen quonia &hsc a Genetiensib. hqreticis edita suer ut ann.i 17 . suppresso loci,& Typographs note propterea icipndu cit, ut.pleraqό passim inspersa sunt aduer, i Bibl. Selectae Sectio Secunda. R r a sus
532쪽
sus Ecclesiam Catholicam sue in Teret ismatibus, siue in Hi ponace & Logogryphis, siue in libris Epidorpidum, S: de Regnorum euersionibus, sic ab ijsd in haereticis de-.
truncata elle quaecunque Scaliger de caelitum sancti tale, venerationc, & inuocatione olim pie, ac catholicε scripserat.
Graecorum monita in legendis Poematibus. CV. V.
Ain vero etsi Basiliui, ac Plutarchus Graeci Auctores, Claristianus ille Theologus, Ethnicus hic scriptor, ea ratione, qua ceteri, de Poetica non scripserunt: eae tamen in legendis Poematibus profanis praecepta, & monita tradid cic, ut ne irio Poetas lecturus, vel expositurus, praecipua quaedam ex illis praeternuti erc dcbeat rQuae utinam tanquam antidota propinarentur adolescentibus,antequam ad vcnena, quae inplerisque Poetis latent, accederent. Quin & Gregorius Nagian remis,ctim re ipsi,qualia essent pangenda carmina,sum G -g N xii' mus videlicet Theologus atque Poeta monstrasset, paucis, sed secundissimis carmini id iam' V bus,qusnam,& quanta Christianis ingeniis materia Poeseos se of serret, sic innuit. Oep-- ganum Dei sum,ac beno modulatis carminibus Dei,quem Omnia contrem istunt,laudes cano.cano inquam, non Troiana non Argonautas, non aprinum caput, non celebrem Herculem, non quomodo aptissima compage terra cum mare colicreat, non ς 'marum splendorem, non cflcstium orbium curi s non stiriosos amores, non eximiam
iuuenum lyram prioribus digitis molliter pulsantium, sor mam . Vcrum Deum illum N agnum.Trinititis'. lumen cano, magno'. Angelorum hymnos, quibus propiussantes certatim mecum celcbrant, cano etiam Mundi concentum,& quidem p rs sentis vitae concentum longe praestantiorem,quem omnibus rebus ad unum finem properantibus avide expecto . Cano insuper immortalem Christiani passionum gloriam , quibus me humanam sormam cslesti admiscens Diuinitate assecit .
Mixtioncm ineam,& temperationem cano; neque enim creationis meae ratio ullo
sermone pro diem tale explicari potest,quove pacto ex celesti, & terrena natura con . cinnatus sim. Hominibus postremo Dei legem, Mundi q. facinora, ac consilia, reiq. v triusque fidem cano, ut nimirum,S: illa animo tuo condas, & ab his quam longissime fugias,diemq. aduentaritem extimescas. Hsc sunt, quς lingua mea cui harae cuius da in S eerdoti instar modulatur. Qub magis nobis, qui sacer iii munus obimus, prouidendum est, ὸ.- 'i es, ' neque ullum sonum edamus qui ab huiusmodi concentu discrepet. liquide ipse puris sacrificijs,quib. magnum illum Regem mortalibus concilio, puram linguam seruabo: Neque enim committam, ut ab aliena lingua,*daque,atque Oblcsna mente vivificii illud saerifici uiti pii rissimo Deo mittam. Ex uno eodemq. sonte non simul & dulcis,& amatulenta aqua scaturiot: purpureae velli caenum mini in E conuenit. Quid enim Nonne facerdotis filiis ignis alienus olim exitium attulit,9 sacrificio mantis suas impune ad nouissent pnonne sacrosancta Dei Arca mortἴ ei accersivit,qui labant c,& ii clinatam contrectarct 3 His cxcplis c5 moueor,grauissim Eq. vereor, ne quid mihi mali pura Tritii rate impurὸ attingenti diuinitus accidat. AIq; utinam sceleratam quoque mente dies multos huc ill hucq. temerE vaga utem vellit fraeno quodam propius adiue' tam cogere atque inflectere,aut certe a haude,& impostiira omnino liberam in pectore retinc re liceret. Haec Grsco licci carmine) Na Ziantentis . iactes Q y Veruenimuero multo antea Moyses, de David cadem cecinere,qui & Poetices in ei Getaete . teriam v b rrimam, velissimam, sublimem, dignam mentibus, qua a Dcosactae ad Iacuanhelant, polletas reliquerant. Quae si, ut secundo libro liuius Bibliot.Selectae sci ipsi . . mus,cum omnibus Epicis,cum q. Pindari Epinicijs, qus ille inscripsit Olympionica , Nemeonica, Pythionica conserantur,nemomon viderit, quam ista ineras sapiant hu-gas ineptias prae Diuinis illis ac iiicundisssimis laudibus,quibus imbuendi cssent adole centuni antini, prius quam saliis Poetarum rabulis, ac somnijs oppleti,tocii m d inde aut angustissimum,aut nullum caelestibus, quae altissime animos attollunt, & pa
Sed Se incute hoc seculo Macarius Mutius Camers aureu emiserat libellii de ratione scribendi Poemata; qiic deniq; diu delitescente ac pen E ex hominu memoria pcnitus sublatu, huic nostro labori ad texuimus, digniisimu quidem qui legatur ab omnibus.
quia concentu Diuino di Mepeti
533쪽
De Poesi,& Pictura .ri Lib. XUII. 47 3
A Atqui & fures ante annos quam scriptor ille ad nostras manus per eniret,rogati ii Laurentio Ganthara Brixiano Poeta ut eius nomine tractationem de repta Pocleos ratione scribbremus,assensimus ; Quae saepe E Typographiis Romana, Lugdunensi, Veneta prodrit.. 'urnam hoc scalo de Poesica scripseram Disca dingua. Cap. V L
I Nter eos vero qui & Italica hodierna lingua, & soluta orarione de Poetica scri
pserunt, num Crantur quattuor, Antonius MinturnusJoannes Baptist iraldus,lo. Baptista Pigna, Francisciis Patricius. Ludoilicum Caseluetrium haud addimus nisi quatenus concellii Apostolicae Romanae Sed is alicui legere licuerit expurgatum: quem ad inodum Indice prohibitorum librorum admonemur: Qui etiam si legiis possit,expediet, ut quet Annibal Cliatus aduerius eundem Cancluemum scripsit primo percurratur. l ISed ad V in turnum quod attinet, prscepta ille Heroica,Tragica, Comica, Satyri - ,δc aliarum Pocleon etiam Italicarum tradidit .i Franciscus autem Patricius accurat erudit E fideliter historicam Poctarum dccarim de origine, ac progrcssibus Poc seos sic edidit,ut primo libru egerit de furore Poetico. Sccundo: num Poetis orta sit dcaussis ab Aristotele allatis. Tertio: num Poetis iit linitatio. Quarto: num Poeta sit imitator. Quintinniim Pocmata scribi possint oratione soluta . Sexto: Num fabula magis qdam verius sit propria Poetae. Septimo: num Empedocles maior Homero, Ilaeta fuerit. Octauo uritin ex historia possit Poema sormari. Nono:num antiqua Poemata conflabant harmonia,& rylli no. Dccimo: nutri sint plures imitationis modii C quibus expendit quae tibi fuerant obiecta: quaeve ad exili ij Poetae Torquati Taxi Poema Italicum de Hierosoluma recupcrata, siue de bello Syriaco pertinent,quod tamen editum est postea ab eo recognitum.
Poetices origo, Diuisis, Uralitas. Aenum Poetae et candi sint, qui de naturinus, aut supranaturalibus , et elrrenide moratibus Uyreice, sed eam mine scriberum. ''VII.
P Laio in Ione Poeticam Diuino cuidam tribuit Numinic quamobrem artem esse
negar quasi non tam industria,& labore.quam Diuino afflatu comparetur. Eau to,quoniam res,non tam imitari,quam facere uidetur: unde Je nomen παD ρὰ το ποι ὶν accepit addat autem feta veris: vel fictis vera imitetur: deinde item, quoniam maiore ornamentorum apparatii,quam Rhetorica , propositam sibi materiam explicat;ab eodem Platone species Rhetorices secatricis in Gorgia esse dicitur. Aristoteles autem naturalem quidem dicit esse Poetica, sed quae arte iuuali queat,& perfici. Sed & cuin dicit, Poqi amni aliquos a natura esse bene tormatos: nnia negat tamen aliquos a mente abstrahi tanquam furore percitos. Id quod postea planius Cicero,ut solet, pronunciauit,cum scripsit, Poetam neminem sine instam matione animorum existere possic,& sine afflatu quasi furoris. Pindarus in eo se gloriatur aduersariis Bacchylide nimirum, & Simoni deesse superiorem,quod ipse natura Poeta sit,illi autem didicerim a Magis is, iii quo tantum esse vult,ut eo potissmum nornine,ie aquiis, illos coruorii in sit ales esse dicat: r Σοφος inquit ὀπολλα ἐιδως φυα παγγλωοπίφ, ρα ς ωs ακeαντα γαρυε νμαθοντες in λαβροι ωος πρός ορνιχα θων. At rursus Plato,quemadmodum variae sunt imitationis species, sic tiarias Poeticas facit. Veram alteram,quam ei καστικtar alteram falsam, quam φανταζ rικχ , hoc cit phantasticam nominat. Veram inquam illam, quod honesta docendo dei celei; quippe quae uersatur in materia laudabili: salsam autem, quae obscsna,& uitiosa in animos hominum stis illecebris instillet: quam propterea idem Plato e sua Rcpub. exterminare uisus est. Nos primum de uera, deinceps de falsa dicemus. Primum igitur se offert Diuina Poetica, cuius ante omnes Sacrs literae mentione faciunt, licui de Moyse locuti,ostendi miis Eius uero Poeticae qui primum Auctorem
Bibl. Selectet Sectio Secunda. R r a saciunt
534쪽
Natu talis poesis . Moralis Poe
Epie amata. Nu veri Poetae dici ponsint, qui hi.
bini senten . tia. primo loco debent Poeti homilies sacrae melio. res: deinde deletiate. Iambinus recte putat Poe
s in noti esse inubii ne sola metienis
stuc requiratur tu Poeta Os marna sonans Poera debet esse. David.&alisi sal nographi, veri Poe
faciunt Tubalem, quem Scriptura dicit Patrem suis omnium eanentium cythara, ghaud male dixerunt; quamuis & antiquior lacrit, quemadmodum euicimus, ubi Scaligerum Piero Macedoni Poeticae originem tribuentem refutauimus. Porro sacram Poesim attentarunt imitari Orphsus, Mustus,& alij Grsci antiquiores: sed ut liquidam cslestium terum notitiam non hauserant, Poeticam ipsam contaminarunt.
Sequitur Naturalis, qualis inter Ethnicos suit Empedoclis, Nicandri, Oppiani, Arati Lucreti j, Pontani, Fracastoris,& reliquorum:sed que in Lucretio cauenda sinis, ea postea dicam . Naturali iuccedit Moralis,ut Phocylidis, Pythagorae,Theognidis, & eorum, qui
mox Elencho Poetarum aliquot tam veterum,quam recentiorum erunt adscripti. t
Sub Morali locari possunt,qui Oeconomica versu conseripsere,quales Hesiodus,&Virgilius suis Georgicis. quive Politica siue ciuilia,uti Solon,Tyrteus,& reliqui: Demde qui varia illa persecuti sunt Epica, Lyrica Comica,Tragica, Epigrammata, non ableganda, si ad virilitem inducant, vitiosa non admittant. Hic vero litem non secero,numii Poetae sint,qui argumenta rerum naturalium vel Geographica, ut Dionysius de situ orbis, vel qui Columbeidem, lime est Christopho ri Columbi nauigationem,uel hi storica,quemadmodum Lucanus, carmine sunt pet secuti. De his enim cum agitata res sit ab ijs, qui de Arte Poetica scripsere, tum in sententiam Dionysi j Lambim dudum est,cum descendi, qui in Epicis non eos tantunumerandos esse duci qui res Hrtiter, Sc pr clare gestas, itaq cecinerunt, ut Homerus, Apollonius,Ennius, Varus,Virgilius, Lucanus:aut qui de agricultura scripserunt,
ut Hesiodus,aut qui de piscibus,& vcnatione, ut Oppianus: uerum Citam, mulloq. a. deci magis eos, qui rerum caussas occultas,atque a natura inuolutas uersibus explica erunt, ut Empedocles,& Lucretius: & qui de affectibus animi comptimendis, de uirtutibiis expetendis, de uitiis fugiendis heroico carmine praecepta reliquerunt, ut P3thagoras,ut Phocylides,ut Horatius. Nam cum E rerum naturalium cognitione, morsique, ac uirtutum cxplicatione homines cssiciantur,nescio quo modo, maiores , atque elatiores:&cum ex utraque re animi magnitudo contra aduersa, reruinq. humanarum imbecillitatem,sorti ludo contra mortis timorem, temperantia contra libidinem,constantia Catholics Religionis contrahqreses comparetur: Poetis autem hoc maxime propositum esse debeat,ut Lectorem reddant meliorem: secundo loco, ut delactent: ablurdum lit prosccto,eum,qui talia argumenta heroico carmine pro rerum dignita. te tractarit, indignum Poets nomineiudicari: bellorum autem, & rerum riisticarum, ac siimilium Scriptorem, solum in Poetarum numero, tuq. collocari. Magnopere e- Dtiarn Lambmus ab iis dissemit quamuis grauessiit A veiores qui Empedoclem, Se ceteros huius generis Scriptores E Poetarum choro sustulerunt: nihilq.eos neq. Poetsproprium, neque cum Homero commune,pIster numeros habere pronunciarunt, ijs uero libentius assentitur,qui illum,& Philosophum p K stantem, & optimum Poeta suisse censuerunt. Non enim poesim imitatione sola, sed numeris,& spuris,& uirtutibus poeticis inetiendam putat: neque Poetam imitatorem quendam statuit tantum, sed ingenio excellentcm uiruin,& nae ite concitatum,& ip E ut ille dicit diuinum: verbis porro non sem per v ten tem usitatis;&popularibus,& de medio sum pris, sed interdum ti quidem sς pius nouatis,priscis,longe arcessitis: res magnas, res admirabiles,res abstrusas, ac reconditas in lucem proscrcnt - Denique ci, cui sit ingenium, cui mens diuinior,atque os magna sonaturum,dat nominis huius honorem, ut iubet EFlaccus Hec igitur cum ita se habeant, certi sinum est, ea, qus Regius Propheta,queve alii ad Dei gloriam concinuerunt, tantum abcsse, quin veram Poeseos formam habuerim pro ratione rerum,quas scribendas susceperant, ut reliqua Poemata , quς tantum ex fabulosis inuolucris constant, fabuls potius sint, quam Poemata; nain & propter huiusmodi Paematum genus, vetus illud prouerbium in ore multorum filii, Poetas multa mentir uti vel ipse Aristoteles inquit primo libro Metaphysicorum. Ceterum honestς omnis Pocseos ita gens utilitas est, atq; ad res cdiscendas commoditas: v t vera dixetit, qui eam adolescentis animi nutricem, de alumnam uocauit.
535쪽
De Poesi,&Picturas. Lib. XVII. 47 s
5 Certὸ ipse earminum sexus , di numerus, tu animum allicit, sc memorie limret; variaq: iucunditate mentem permulcens, facit, ne penE unquam ea, que idcth percopit, obliviscatur. Quin&iincitatad laudanda Dei opera rima gnoq; est ad remissonem curarum leuamento. Que quoniam duabus orationibus,sitae sunt sexta.& septima Franciscus Bencius noster eleganter, ac Pi Fest persecutus, Lectorem ad illum remittimus, cuius extant uiginti duae orationes, Romae editae,quae de Ingolstaclis postea rue se sunt numero auctu. Quid Sc ex Poetarum,&dpum comparatione.quam M. Antonius Muretus lib. 8. cap. r. variarum lectionum arguth, ac doctὰ attulit, utilita
tem ipsius Poetieae unusquisque intellige, De qua item Petrus de Valentia in Benedicti Atiae Montani hymnos, de sec uia hoc ipso anno bidui praeloquio satis cordath scripsit.
Vsso qualis, aes ructus . Poetis Ethnicis. Addunsur cautiones. Cap. V jH.
CAUTIO PRIMA. D verd ante omnia fatendum est , E plerisque Poetis Ethnicis multa qiioqire
intelligi posse, quae ad rerum naturas vestigandas, & ud inoros efforinalidos peristinent : Stylum item, ac verborum propri tatem siue Gi Scae,ac Latiniq; siue aliarum linouarumcx iis posse comparari: delectum tamen eorum habendum, & cautiones omnino adhibendas,qtias ipsi met Ethnici, scd altius,atque solidius Patres haede re docuerunt. Earum veroPrima hos, qui sequuntur auctores habeat. Ida Mere intuit. I socrates duxeras e se turpe, ea existimMnepulchrum quidem esse dicere. Idem Perlae, ut ait Herodotus, Obseruabant.
C Ae Iuuenalis inquit: Sat in I q. Nil dictu fis m, usque haec limma tangat, Intra q pMer est procat hinc, procul ira purigae,. Lenenumer cantus pernoctani/s parasiti; Maxima inbetur puero reuerent , siquia Turpe paras . Nec tu puera contemnerιs annos,
' Sed pecca αro ob at tibi fluus in m. Eodem spectant, quae Ouidius cecinit.
Eloquar niuius, teneros ne tange metas, Sabino odores mutus ipse meas.
Cusi mataram sto, non es in cus amori sD G cum Casiimacho tu quoque Coe m es Me certe Sappho meliorem ficu amrca, Nec rigidos mores Musa Thalna dridis. Carmina quis fluuit tuto legis e Tibulla 'Vel tua, cuius opus Ombiu pulis ii pz uis potuit lecto duras sedere GM. ZEt mea ne ficto quid carmetna Iale sonant. Plutarchus certe homo, licet a nostra religione alienus monbi, haud minus paratos esse debere, qui Poetas legunt, quam qui ad vitandam ebrietatem de collo pen-- dentibus amet ystis lapidibus uti intur. Quemadmodum enim inquit ad urbis expu- gnationem, reliquis aliis obseratis, satis una est, que pateat porta,qua hostes irnam-pant, ita custoduis sentibus, si ipsae tantum aures falsis, turpiaque excipiant, ibi nam afferunt perniciem menti,cuius propes em locati sunt. Quamobrem, Je perito Duce opus esse ait i& inter tot fabulas,atque comi lenta,qus tumultu Omnia opplent, mentemq; h proprio quasi deturbant loco, cautissim incedat bportet, quil quis salutis sus serio curam gerit.
S. Hieronymus illa interpretans verba. Et dedis Terra eorum ramus myri ethaelibissRegum gyrum, ranis inquit, Poetarum carmina designari; qui 1 Catholica regula discrepantes, Regum terrenorum corda deceptionum fabulis replant. Eadem sermh repetit, cum alia illa verba expendit. Et ranam, disperdidit eos.
Quin & Damaso scribens ; Absit, inquit, ut de ore Christiano sotiet , luppiter om
Poetarum, S Apum copo rationem ut de in M. Anti luteti lib. s.c. .uariarum Lesionnm
Atiae Montani hymni edio Antuerp. im,
Plinia cautio. Is crates ad Daemonicu . Het . lib. t. Iimen ali
Ouid. lib. . de temedio Anioris.
536쪽
nipotens,&mehercule, mecastor, & cetera magis portenta, quam verba. I AQuet cum una cum aliis dixerit V ir sanctus Augustinus, ea alibi attulimus; Is ait, tetra torrentem Tartareum Poetarum i storum lectionem vocat. , Deteriores donique esse perniciosissimis ictionibus, non defuere qui dixerint Poe, tas, quod illi de libera fronte, & quasi perpetua illecebra animos e statu dimotieni honestatis . . t rotatib st intra I
' nimi. LV. i. Ly. . t ut ura tior AAddo, Patres antiquos si quis illos nobis obieceritὶ tum Graecos, tum Latinos, liligenter quidem volui alle Poetas Et lini si at ideo, ut non tam inde et man ciam dii, cendi addiscerent, quam ut gentilium errores consularent: nam cum suum cluoddam Graeci habuerint naturale testamen tu in , nempe unius Dei cognitione'a, quam illis si Dcus apertam exhibitit, cx suo ipsorum testi inonio potuere coini inci; quod ut Cyrillus au Graeci contra ineffabilem gloriam omnipotentis scelestum figmentum co- potuerunt, ac quodam quali laqueo ans mas simpl iciorum illaqueantes, quem cognIruerant Delim, non ut Deum glorificaueriint, sed partim metu, partim v critatem in iniustitia detinent , evanuerunt in cogitationibus suis: ae proinde Sapientiam Dei quae iustissim ξ illos deseruit, sui illa tuli. steata in . Quamobrem sicut Hebrari vasa ar centea Id autea mutuati sunt ab Aegyptiis ad corum expoliationein ac subinertiorinem ; Ac D iuid de latere Goliς superbiisimi gladium cripuit ad eum necandum ex eorum quasi armamentario, quae quidem iure nossea sunt, tela lis ruantur, ud rum errores oppugnentur, non ditendantur: impietas: accusetur, non nouisti athdem scriptis religione vera Obscurata mendacium illustretur I I OEt sanε. ut strenui militis est tuis: pilus armis ferire hostem ita quein admodum S. inquit Gregorius NaaranZenus 7 piutantis est viri inicere id . qui, i in veMnatis quibusdam, di reptilibus seris accidit, quarum carnes utiliter ad saliisem pha acis,& remediis admiscentur. Sed ut grandis est prudentiae aurum in luto qua rCre, ita n cprobi, nec iudicio rectὰ utentis est hoc moliri, priuiquam sanctorum Seriptorum libros euoluerimus ἱ quibus edocemur, qua ratione ea tela ex hostium manibR ex torquenda lint. Quin etiam, sicuti, qui venena tractaturi, nisi prius antidotis sese praemuniant; quique ad bcllum profecturi sunt, niti antea sibi arma comparent, Psecipites, atque imprudentes iure cxistimantur; ita ad impiorum dogmata, sabulas, por-tcnta, impudicos amores perlegendo); ut imparati, nec prs num ui accedamu , iudicct is, qui vere prudens sit, quantae prudentis fucrit. L.
Denique aio consciendum esse absolutiorem Poeticum Apparatum, quam qui hactenus prodi jt: in quem etiam multa conserantur Ox Obseqnis Poetis haud obsce na, cura Diuini honoris offensam, & pietatis iacti iram. is autem Apparatus qua lis, & quantus esse debeat, dicemus, si prius caussas attul primus, qtis o ob s illiu ς cingitationem iniecerint. Earum vero prima est,qudis satisfacienduli, iii ctor in aenii , quae veterum Poetarum phrasibus, atque clocutione, ac numero priuari nolis it: coque minus, quod hoc seculo tu in quo ira axitiae, excitata sui tibique PQeseos 1ludia, additaque incitamenta ab iis, qui obscς nos Poetas Grscos, & Latinos, addo ite Erecentes aliarum gentium, .cisionibus, Schultis, atque elegantibus iupis illustruiunt, de ipsa POcsi, uberius quam uti quam antea, scri lites . Accedit, suta, qui paucos ante annos Prisco in m c in in , Obi si ita te sit blata , di tinfrix curarunt , non omnino simi assecuti, quod alioquin sapicnter optauerant. Cinuemni deniseptis plerisque carminibus interpositae. suissent licitulae, reliciique est qui quali hiantes loci, tu nugis lectores illexerunt, ut integra pocidata conquiscrent, atque pei ς- gerent, qtis sortasse neglexiit cm. His omnibus adduntur Coin meo tarii, S Dicti'-naria, reliquave eiusmodi seditatibus iisdem istarentia i qus si qui pi j viri mundarent, sanctum Get operi pretium, Cercium ςa pus44n i raum quae pro Iu P Iahq chu , put
537쪽
A aut verbis, honestiora subrogat, non probatur, tum quia quantacunque adhibeatur
purgatio, scin per tamen libcr, cuius argumentum turpe sit, pristinum, ac natiuum redolet odorem, aut saporem: certe i ple dicendi character, allusiones, rerum series, ' ν vis assectuviii scheinata, aliaq; lumas modi,qii Od uirus haulerunt ab Aucto iis animo, id in Lectoris mentem, quamuis ea de re nihil cogitantem, latenter instillant.
tum quia quidquid in eorum , quς scripsit Auctor, locum suificitur, uix pertingere
potest ad eam uel inuentionem, vel Latinitatem; quae ceteris respondeat. Quod si denique huiusmodi expurgatio esset adhibenda, ea paucis limis voculis, S comm de, ac cum dignitate praestari posset: alioqti in incunda potius videretur alia quaedam ratio longe aptior, i cmpe ut ex uno aliquo Auctore, verbi gratia, Horatio, seliserentur honesi artaimim Ods praetermissis. turpibus poematibus, titulus vero et iis inodis libro prefigeretur. Selec a quaedam ex Horatio, vci ex Catullo, vel ex Tibullo, &c. Pretierea qui flores ne dicam spinas Poctarum collegerunt, ut Textor; vcl comparationes eorum intcr sese contulerunt; non separarunt priciosum auiti.
Primum ergo a Poetis, qui insanabiles sint, non omnia quscunque scripto mandarunt, discenda sunt. Quamobrem sat esto, si quae ex bonis Poetis hauriri nequeunt,
tantummodo ex aliis sumantur, quae ad poeticam elocutionem syctent. Nam inueritionem, de dispositionem imaginum abundὰ suppeditant nonnullae partes Virgilij, Horatii, Seuecs; aliqua item Claudiani Panegyrica, parsque sylvarum Statij; ac si quid in elegalitioribus Epigrammatibus Claudiani, Ausonij Martialis sit,quod sine labe a Christianis oculis aspici possi. At cum Poctica elocutio prscipuἡ iuuanda sit
exemplis, descriptione rerum, locorum, permnarum, temporum, comparat lon Ibus, coli similibus, ornatuq; lenientiarii in , & fictionibus rerum vel naturalium, vel moralium, vel aliarum; breuibus illis sane, sed exquisitis ; haee E Lucretio, Tibullo, Catullo, Propertio, Otii dici de Arte, de Remedio, de Metamorphosibus, Achillei de Statij, Claudiano, Silio Italico, Lucano, Terentio, Plauto, sic peti possent, ut ad
quattuor tamqliam locos cona munes, & capita redacta essent. PRIMUM descri- H- , istaptiones bolliculum Apparatuum, conaressuum, victoriarum . Veris, Droi, Tempo Poetici Apris Invidiae. Fluminis, Animalis alicuius,& aliorum eiusmodi, quae sinat prope Innu P- - mera. SEC. VN DV M. Comparationes, quarum disponendarum ratio E Scali. gero posset hamita clii ceteroquin cani ipse rem potius delineauerit,qtiam absolue rit. TERTI V M. Sententiae honestae, & graues, quae pro Virtutum, ac Vitioruordine, quando plerunque ad humanas actiones pertinent, 'itanto copiosiores est sent ac selectiorcs, tanto admirabiliorem vim haberent ad informandos animos, puritatemque, & clocutionem solidam instruandam. Q V ART V M. Fictiones, quae tum e Latinis, tum item p Graecis, Homeri, Pindari, Hesiodi, & aliorum poematibu3 adiuncta Latina versione post ent decerpi,cuiusmodi illae sunt: Quod terra columns innitatur. Quod Mundus hic aurea uinciatur catena . Quod fama sit mons rum. Quod serpens, qui caudam mordet, sit Tempus. Quod dum Deus loquitur, creaturae contrentiscant,&altu in agant silenti uiti. Praeter qua in quod ad tollendam Obicsnarum fictionum occasionem, ploisq; poeta intuentiones breuissim Esuo
ordine locari possent salua in omnibus Religione. E Mercurio Tris megisto, Plat ne, Philone, Plutarcho, Maximo Tyrio, sanctisq; potissinuini ipsis Patribus, quos Diuinus Spiritus mirificὰ assauit.
E, empla e Patribus, qui Poetarum EIhnicorum testimoni=s usi EthnicosonMuarum. Cap. VIII.
OVonam autem modo ex Ethnicis Poetis ad unum Deum indicandum, plures autem Deos reijsendos, imitati Apostolum, tum Clemens Alexandrinus, Eu-1cbius, Theodoretus, de ali , tum Iustinus ex Homero, Eschylo, Philemone, Or-plico,
538쪽
paries quo modo possint esse scholiaili poetatu Ethnicorum. Vnus Deus. Palmiu moram fimula-cta ulule invecta. Dies Iudicii extremi praeis dictus a Sophocle.
pheo, Pythagora, Sophocle,Furipide, Menandro ostenderint, & sequentibus liqueia . . bir. ut si versus quos adiiciemus, separatim, quasi e luto exemptae gemme ob oculorponantur, eisdeni Poetis ad usum rem adhibendis,ac quasi ad eas gemmas in auro concinnandas possint idem Iustinus, de reliqui Patres esse tuti scholiastae, atque Mita dicam opifices. Afferam exempli caussa paucos versus h Sophoclet, atque Philemone, ex quibus idem Graecos oppugnat, probans unum esse Deum, de extremum Iudicii diem prae
Unus vere, et nus Deus est, a ut Carum condi It amplami Terram Amam si cras maras, se vensorum Impetus . Sed nos mutu mo Iales, coxaee erram , Traximus malorum solatra,
Neoru simulacra, ex lapidibus, ct Iums,
Aul aureorum, aut ebu=ne re figuras,
Et vero ill pt hiberet ii Hvcrsus' 'scci Admonitio.
omnici cernetis tectissime mortuos quoque iudi
Neque item obesset si addiscerent,qiit ipsim et Poetae Et bulci aduersus seipsos scripsere in derisum falsorum Deorum ,
aut contra poematum tuorum mendacia.
omma, . . Ita paulo post averrinus': cum enim di.
Duam erit cisum mi Surges, i xistet ueste sς cancre Iouemdan rem Caelitibus hoc eis
Erit enim, em 1 ud seculorum tempus, Cum plenum ignis Ibesaurum laxabutun=yaether, pastuque amma , Omma se terretina, es Abismi.
539쪽
Saturni ii iis tria Regna Caeli, Maris, Inferni sorte tribuerint. Inquit autem sic. A tibus iura, ilico dubitat cuias ille sit. In- quit autem dc Iouis genus esse controuersum, & Cretenses semper strisse mcdaces.
At cum Paulus testimonium huius ad . LatinE sic. uersus ipsos Graecos retorserit,videt Chri Dictus orum hau unt veracta Vatum,stiana mens,quatenus Poetarum illorum Jatu nι sis natisAnem ινω Regna dedisse . testimonio interdum utendum sit. Quin Nam Calum, aque Erebum qu9nam commit
C etiam sum ipse Apostolus dixerit. Qui resistit potestati,ordinationi Dei resistit; Callimachus autem hoc ad fallos Deos, atque ad Phintaim reserui intelligitur, quinam apud Christianos dςbeat esse X. sus istiusmodi. Poetarum. .u Neque verti satis habuit Callimachus, qui Iouem ita irriserit,sed eodem hymno veteres Poetas mentitos esse asIeεις, quirere soni , ut a si mente, uelit ' nam aruasta, quae
Poetarum Graecorum antiquoreum d maior expensio: se quaenam ratu e uetuendi, D . . .. at primo de No ero. Caput a. UI
IAm vero Poetas Graecos Ethnicos, ut habebantur priucipes heroici carminis,
& nonnullius alios accepimus Graxe s& quidem castigatiores editos si mul uno uolumine ante quadraginta circiter annos. Ij autem sentis Homerus, Hesiodus, Orpheus, Callimac bus, Aratus, Nicander, Theocritus, Moschus, Bion, Dionysius de si tu orbis, Colui bus, Triphiodorus, M us iis, Theognis; Phocylides, Pythagorae aurea carmina. Fragmenta denique aliorum. hoc est , quaedam eκ Elegiis Solonis, quae continent γνάυας, hoc est, lanientias morales. EN Tyctaeo πιρὶ τοῦ s πολει unc ei a A, hoccst. debellica vimii Ea RianoMx Naitiuac bio, ex Panyaside, ex Euphorione, ex Antimacho, ex Orpheo, ex Lino, ex Mim immξ ex aliis Callimachi. . t Fragmenta vero heroici Poematis Empedoclis extabant quidem manu scripta, at nescio cur adiecta non fuerint. Sanὰ, hunc de terum natura libis scripsissimi eum niliteris tincto ignotum est; quin etiam aliorum ipsius Scriptorum Pacla maetus philosophus in Aristotelis Ethimi Sopronius in ijs quae de animascripsit, Simplicras in primum Physicorum secere mentionem . Hymnos vero naturales edidit, sicuti a Menandro est proditum. At cum ab aliis erroribus immunis' iton esset, palingenesiam quoque credidisse videtur ex iis illius versibus, quos Origenes affert in libro plui
dam extare. Hi is it tui l. alitio
540쪽
Eustathius. Eustathius in Homerui
de Homero . Iliadem H meri no esse maloiu , sed honotum i-
αἱρες ἰγι Γυμῖν Θεόe αμβροτοι, οὐκ ε=ι θνή si δὴ τὰ πowεγώ sp o MLὸ λυρη τε, χορος τε Θαμν ς τ oi os τει-εξ αλας ἐιιπαρος ἰχθύς. hoc cst . Non ego mortalis visis Deus Ese, et atrie. Ille ego qui quondam fueram Orgoque,suerque Atque rurex, volucoque, Cr venae ιμ- ex mare piscis. Sive fimus,J Volucer, nec non mar ν coia HyG . . . Iam igitur de Homeri origine, & vita Hethdotus; at de vita, δe Poes eius Platarchus,qui copiosὸ ac diligeb ter de laetione, figuris, coloribus, sententiis, philos phicis elui dogmatibus esit. De Vita item ipsius Dion Chiysostomus: at de Houie ricis quaestionibus, hoc est περὶ ζητηματων triginta Porphyrius Philosophus, atque fide Nympharum antro in Odyssaea , cripserimi. E quibus latus patet campus erudi-'to, S probo, tum lingus Graecae diu mas, tum ea quae ad imores, uel ad retunt natur faciunt, indicandi: sed 3e sit nurin primis secernendi impribbum a probo. Scio autem Eustathium Archiepiscopum Thessalonicentem, qui Homerum inter pretatus est Gr ce , ταῖs πα iκβολά ie, ita de Iliade Homeri locutum.
Et est prosecto regium quid Homoti poesis, & pr lettim Ilias. Et pa*mia quidui . ait malorum Ilias, haec vero omnis boni cst Ilias, Dramatis quidem in modum con secta uni ibrmi, ted plurium coullans narratioue personaruiu, lcatena vero OM01iqui quis dicere possit, bonorum genere, Philolophia, Rhetorica facultate, bona ducendi uexercitus arte, virtutum disciplina moralium,artium denique quarum labet, & scientiarum. Dis tere quis inde potest de laudabiles dolo vertinor uinq; in Ddaciorvino fictiones, S acerbitares di neriorum, & mella odum encomturum. Prudentiam xer' dicere vix posset aliquis, quantam piciat attendere volenti f ir' nt 2 Qus etiam Eistoris laudabilia nuste videntur, iis Holuet cana arte ni nemo priua bir, multa experientia, aurium delectatione, animorum informatione . ad vituat mi excitatione, aliisque, Ob que historia in confic:ens laudatur.' Quod ii quia labu adrum pleniis est, iecirco nulla dignum admiratione quin pulpi; priiiiiiiii quidcm, muti mouent Homericae fabuli risum, sed nobilium sensuunt v mbrae lunt, aut vela utina haec Eussa timus. il I . . . nota liq' Si XI. Ibi I. γSed &cum Eustathij Commentarij ob paucitatem exemplarium.non nocurabis Eessent ab interitu ; Nicolaus autem Malia nus eos rectici Romae curasset praefi3it Operi Apologiam de Homero sat donari, & cinditam,qua quid Plato re vcla,quid Aristoteles quus Stiabc Plutarchus, Dion, Chrysostomus, de alia vereres, addo Hem& Patres, Baiilius,& Gregorius Naziauamus de Hontero setisci iit,non adeo mutulverbis, sed pici se explicuit ruindicans i Iliani ut inquit ah Homctomastygibus, sin mulque docens, cur Pocis sub labiliai si inuoluctis, variar Philoloph et decret a lex sici I adiecit quinam lucubrationes siue Commentaria in Homerum stirpi illent: quia umreliquias qui extabant Eustathius in suas παρεκβολας,siue decerpta .c tulit. lIn Eustathij vero Comentaria Matthaeus Deliarius Indice coniccit, in quc sc Omuςs