장음표시 사용
61쪽
oculis sunt abominabiliora. Itam cauebit Pius ab eiusmodi nefario atq3 impio iuramento, etsi alioqui per membra illic fuerit dissecandus, quando idola sunt revera, non Deus,cuim solidum hic debetur honos,rizque inficiari illud poteriit ipsi Inquisitores.
Accepto a vincto iuramento, eiusmodi quaestionibus eum examinare incipiut.C ias sit: e quo regno, e quo archiepiscopatu aut episcopatu. equa urbe,oppido,aut vicor ex quibus auis,proauisque prognatus : qui vocaDantur: ecquos habeat fratres aut sorores: quos demum habuerit parentes, α quae eorum nomina, quae officia, vitaeque
rationes An ipse aut e sua gentilicio quis quam, Inquisitionis censiram aliquando,&quibus de causis subierit. Quotennis sit, quos dixerit aetatis annos se habere,vbi ρο- tium, quibusq; exerticiis,quibus porro personis conuiuens exegeritὸ cogitum; hic viatae suae totius per annos ac loca singula ii quibus commoratus est,exactam rationem reddere:ex iis enim singulis argumenta desumunt haud leuia, quibus miseri hominis causam postea impense grauant. Accepto ad haec parerga responso, repetunt vot
απις mssonefactionem nunc blanditiis,
62쪽
nunc comminationibus adhibitis suaden-
tes ut veritatem scilicet ultro dicat, pro certo sibi persuadens, eos neminem unquam comprehendi iubere absq3 iusta causa,testim usq; sufficientibus,atq; ita aut contes sim aut secus ad carcerem remittunt. In tribus istis prioribus audientus multi aut spe allecti promissionum, ibus eos studiose onerant, eos in domos suas remi tendi quam primum quod ab ipsis quaeritur, fateantur: aut ingenti porro correpti metu, quem ex saeuis cominationibus co , ceperunt, pleram indicanr, quae inquisitoreS omnino latebant, eos nemine de rebus illis antea deferente, se ab eis delatos existimantes, quibuscum de eisdem rebus egerunt aliquando. Eo modo, dum sua im-Prudentes propaland alios quoququi eluia modi nihil fortasse metuebant, de quibo antea nihil patres acceperant, calamitate sua inuoluunt: quum praesertim intelligero iam coeperint, sanctissimis patribus nouis subinde praedis inhiantibus quam gratissimum id fore, quorum gratiam, quacunqῖ demum ratione, modo ipsi ex ea calamit te liberentur, protereri student. Ita fit, ut
ipsi sepe vineti levissimis de causis primu B iiii capti
63쪽
s4 IN IsITIONI s HISPANIcAE capti & se & complures alios perdant falsis Inquisitorum promissis & blanditiis habentes fidem, ignorantesq3, tum quam rationem in rebus suis tenere debeant, tum
maxime quo loco ab eis patres illi habet di sint, id est,non patrum, ut ad totius humanitatis & pietatis ludibrium ipsi se appellari volunt) sed hostium imauissimorum,qui vafritie,dolis,mendacus atq3 omisnis generis fraudibus, & vitae & fortunis &nocentum pariter & innocentum insidie tur. Aduersus has omnes pedicas unicum
superest remedium, videlicet, ut is qui Fato suo hoc est Dei Prouidentia, in ipsorum
manus inciderit, Primam ne eis quantumuis inantia pollicentibus quicqstam credat,timeatue vel exatrema quaes comminantes,illius Cr timorem Cr
morem ab oculos semper babens, qui postquam occia
derit corpus,er mittendi anὶnam in gehennam poto statem habet. Is er capisiorum nostrorum omnium numerum exacte tenens,eorum nussum citra ipsius optimam certe ergasium uoluntatem in terram decladere Ptietur. Alterum erit, ut linguam constant fiante eobibedi, nes quicquam retondeat, q*or σαωusationis siue Cr depositionis testium, quibus recto utris ordine tenetur respondere, sibi fiat copia. In quarta porro audientia rursus expe-s titur
64쪽
titur a reo iuramentum pergrauibus coto stationibus adhibitis,ut vitro exponat qd noueritim minus, fore ut ex iuresecum s at, fiscale aduersus eum accusationem intendente &c. Si constanter adhuc affirmat,
se habere nihil ultra quod exponat, tum demum proponunt illi ex scripto accusationem, eam vero compluribus atq; colictis grauaminibus plenam, quae neq; reo ipsi
Vnquam venerunt in mentem, neq; illum quisquam de eis rebus apud Inquisitores unquam detulit: siquidem est vera & ge mana ars Inquisitoria sanctorum patrum fidei scilicet, ex suo penu haec gravamina, seu flagitia potius, confingere in hos p cipue fines. primum ut multitudine ac gris uitate criminum confictorum obruentes miserum hominem,attonitum reddant, ac siti ipsius impos, nesciat ubi sit, aut quo se verrat, quidue respondeat: Dein, ut tentent,si forte accusatus,ex intentatis criminibus quodpiam admittat, aut saltem si de illorum quopiam possint cum eo verba coserere, unde in nassam trahi possit. An hoc est imitari iudicium Dei, cuius causam Patres fidei agere apud misere imperitum vul
gus iactant,in ipso praesertim spectaculi ac
65쪽
triumphi vestibulo, in quo innocetes supplicias mox assicio os exhibent, impudetissime ac plane irrisorie canentes, Exurge DeuS,Iudica causam tuam An istae artes ex fide cuius patres appellari volunt, pr gignutur An veri fidei patres eas aliquado docuerunt, eisue usi fueruntὸ An rationes
germanae hs sunt reducendi in viam eum quia fide & Dei verbo imprudens aberra ueri t,edocendi ignorantem,corrigedi eum qui pro humana conditione deliquerio An vero ii't potius Satanr laquei, qui in frequenti usu caluntatoribus ac diabolicis hominibus semper fuerint, in occulto tensi ad sup plantandum pauperem,offendicula captiosa & maligna arte ex professo compos ta, ad quae impingat, ac demum sese exce- rebret, qui incautus & communi simplicitate minus vitae suae prospiciens illac pertransieritZ Quis enim existimet sanctos patres eiusmodi struendis muscipulisoperam dareZ Atque quot miseri in hosce laqueos inciderint, ibiq; & corporum & animarum sorte iactura fecerint,detestado actu ac opera istorum artificu iniquitatis & violentiae, illius Inquisitoris vere C at holici tribunal, . . Christi,aliouando manifestabit.
66쪽
se communia omnibus fere, qui in hoc socio tribunari in id discriminis vEniut Sic ha hent. Quod baptiZatus quum esset,filiusq; subiectionis Romanae Ecclesiae, ipsius professione deserta,ad lutheranam seciam tr sierit, eius haeresis erroreb admittendo, ac recipiendo: neqῖ contentus se haereticum esis, alios quoq; effecerit haereticos docendo ac dogmatizando &c. in hunc fere sen-' sum addui turgida complurima atq3 ampullona verba, quibus terrorem incuti ni simplicibus. Hoc primum gravamen alia pleraq3 sequuntur aliquando maioris, aliqua-do minoris ponderis , quibus ex compos to illud interserunt , de quo delatus fuit accusatus, aut eam cispicionem, quae de ipso fuerit a quoquam concepta, eamqῖ non suspicionis nomine , sed affirmati de contestati facti, in hoc enim sanctissia. 'mo tribunali omnia quae expediunt, lia
Accusatus tum respondet ad obiecta sibi gratiamina sigillatim, aut fatendo auediffitendo, ut commodius potest, quo verba praeeunt criba illa scripto exipit. Ac
67쪽
cepta ex eo hac extemporanea ac tumultuaria minusq3 accurata confessione, o f
runt illi papyrum di atramentum ii velit, scripto sibi liceat respondere. Consiliueorum hic est, ut ostendant se nihil praete mittere quo commodius ampliusq3 possit
reus innocentiam suam declarare ac tueri:
atqui sub hoc aequit iis specioso praetextu latet ars Inquisitoria, ea est ut accepta iam ab ipsis ex rei ore,vocali & praesenti conscia sone, alterum addat accuratiori diligentia compositam, in qua facile sit discrimen aliquod afriore inuenire,quam utiq, coram se neq3 habet, neqῖ verborum Onium, quae in ea aut dixit,aut exciderunt,metu Pryse tim consternato, reminisci potest. Si hoc non, item aut multa aut aliqua priori addat. Expedit porro ipsis habere, unde eas quas desiderant contradictiones sua peculiari dialectica inuenire possint,nouo atque accurato rei scripto aptiore nouis calumis materia suppoditate. Huic technae prudenter ac salubriter qui velit occurrere, ex tempore ac impraemeditato ibi respondebit nihil: sed ad omnia alia pisce mutior
praecisis ac numeratis verbis petet, dari si-hi accusationis exemplar, atramentum qῖ
68쪽
ARTES ALIQSOT DETEcTAE, asci papirum, tempus etiam, quo per otium atq3 maturam deliberationem ad obiecta' sibi possit respondere. Et quonia ipsi haud dubie eo resiponso satisfactum sibi non putabunt, conabunturq3 utrumqἶ responsium adipisci in eos quos ex posuimus fines, oportebit respodentem sevio apud se esse. vehoc laconico responso conatus eorum i stingat: neq3 quantumuisquirant ab ipse, & requirat, vigeantq3 Inquisitoria sua,tum grauitate tum improbitate, ab illo breuis. simo concamq3 responso se avelli sitat. Et si responsum illud, quod diximus, extempo- raneum vchementer percupiant isti patres captatores, scriptum tamen faciunt maxia mi ab hominibus praecipue literatis, quos' perpetua propemodum experientia norue eius esse genii, ut dum errorem, eorum i dicio,vnu aut alterum, lape etia haud magni momenti, defendere aut interpretari contendunt,complures alios annectere soleanc,aut saltem, dum ex ipsorum literario penu multa depromant , multam etiam materiam captiosis hominibus suppeditet calumniandi. Itaq; accidit saepenumero
ut eiusmodi viri docti vel leuissimis de causis in iuud barathum primum incidentes,
69쪽
compluribus eisdemq3 grauissimis postea
titulis onerati inde exierint Vel ad ince dium, vel ad paulo tolerabiliorum trium αpbi pompam, Ox qua, quod supererat viatae, in perpetuis pudoris tenebrisfuerit traducendum,id quod exemplis compluribus polsemus comprobare, nisi ex comment xijs de artibus Inquisitorus iustam coni xere historiam vereremur. Igitur eo in loco oportune sapiet , qui ex matura deliberatione succincte ac resolutorie responderit, Christiana prudentia consultrice, quae neq lymphata aut evirata veritate consci- . entiam laedat, neq3 longa nimis responsior.e ansam praebeat aduersariis nouos i
queos sibi induendi, id quod ipsi ex respo-so scripto haud dubie captant. Operaepretium etiam erit, si quando ex ipsorum c nonibus aut sententiarijs theologis quos vocant respondeus se a poterit confirmare. Tum enim neq3 veritas omittet quicquade Bo, R responsum haud tam facile patebit calumnus,' aduersarijs quoq3 armis propugnῖtum. Quum quis scripto aut voce fatetur eis quippiam ipsis aperto haer
ticum, hanc orationem solent obseruare.
70쪽
ductione aut secus : eumqῖ ex singulis speciatim ita gratiant, ac si eas etiam speci tim asseruisset, docuisitetve, & si illas accusatus neq3 protulerit unquam, neqS con cedat, neq3 etiam intelligat Vt vero res exeplo fiat clarior, unum adducemus quod paucis ab hinc annis Hispali accidit: neq; enim confictis exemplis opus est in re singulis propemodum diebus in sancto illo tribunali magno cum dispendio simplicium Prestrtim ac rudium usitata. Vocatus venit ad Inquisitionem Hispalensem quidam , quod in consectu familiarium amicorum dixisset, praeter Christi sanguinem, qui sit os quotidie ab ipsorum peccatis eo abluit purgatqῖ, nullum se aliud purgatorium gnoscere. Erat hic homo simplex, ruri perpetuo addictus, absq3 ulla deniq; cultiore institutione . illud a quibusdam suis sortasse coniuratis semel audierat , neque displicuerat . Quum coram patribus fidei sisteretur, fatetur, se quidem eius fuisse sententiae : sed quando suis reueret tias non probetur,eam se libenter reuocare. Verum quid tibi miselle profuit haec ta pre .ceps& repentina palinodia Dum rem es
sessus,illos incendisti, si tacuisses instigm. xta purgasica dςmqt, laterem lauiues.