Commentariolus De Statu confoederatarum provinciarum Belgii

61쪽

quidvis iidem impendunt Intes ligentes verissit num esse illud oraculum, quod sub initium Reipublicae .ar in nummis publicis expresserunt Imperator maris est terrae Do

minus.

Hispani sub initium horum bellorum non

satis animad vertisse videntur, ereptori clauso veluti foederatis mari , omnem eorum rem e vestigio pessum ituram. Hodie autem facti cautio resac experimentis edocti , vim praecipuam ad impediendas turbandasque Batavorum navigationes, negotiationes convertere videntur, non minus pro iis tutandis sollicitis Foederatis. Praeter mare hujus Im': rii ditiones nobilissimi amnes, Mosa ahenusac Isaia prope faciunt inaccessas quo confert plurimum Lex, quae in Foederato Belgio accuratissime observatur, qua placet, ut jus ac beneficium redimendo ruis captivorum non habeat locum in iis hostibus, qui in fluminibus illis publicis interioribusque eorum fluentis capiuntur. Enim v xo in tales capitali supplicio vestigio anim advertitur, &eo quidem iniecto metu fit ut flumina ilia hostilibus excursionibus mi anus in se sentur. 3. Munitae Civitates positae sunt in limite huius Imperii, non in Brabantia modo Flandria, Gelditaque arisiaci sed in ipso etiam Germanici Imperii fundo, ut Rheo

berga Iesalia , aliaeque quae in Cliviam ac

62쪽

BELGII PROVINCIAR. tap. D. Isuperiorem Rhenum excurrunt Foederatorum arces accivitates. Id autem quominus

mirum videatur, dc ut quisque intelligat, amicitiam , quae Reipublicae Foederatae intercedit cum Caesare dc Principibus Germanici Imperii , sic non esse violatam , occasio eius rei ac rationes paulo propius sunt aperiendae.

4. Exorto igitur intermispanos ace-deratos Belgas bello, plurimas Imperii, Clivensis Ducis, lectorisque Coloniensis ci-.vitates vi armorum aut occupatione sub ditionem suam rc degerunt Foederati quin cin limitaneo earundem ditionum agro castella plurima, aliaque militiae opera exstr-xerunt. Itaque inter Imperatorem , liven-

semis Coloniensem Principes , ipsosque ordines Foederatos multis desacerrimis disse putationibus litigatum est an id licet et aut aequum esset. Illi , quorum civitates vel agri erant occupati contendebant , . Amicos sese esse Foederatis Belgis itaque hostilia sibi aut agro suo inferri non oportere, inter certamina Hispanorum ac Belgarum sibi saltem beneficium Neutralitatis, quod vocant, deberi. a. Neminis esse, si aequus sit dc bonus, invadere dominium rei alienae

vacua tantum fieri occupantium . . Exurbibus suis occupatis , suoque in agro exstructis arcibus merito se securitati suae ac libertati metuere. 4. Hispanos quidem priores,

a sed

63쪽

sa DE TAT FOEDERAT.

sed nullo iure id tentasse, ac roinde haud esse Foederatorum , iniquissimum Hispanorum institutum imitari. Contra vero Ordines Foederati pro causa sua acriter contendebant Amicos se

vicinos illos libenter agnoscere , sed nec amicitiam laedi, ubi a vicinis innoxium beneficium petitur reportatur, arcibusque extructis, occupatisque civitatibus nihil propositum sibi , nisi propriam securitatem , ab omni noxa in vicinos fuisse futuros ali nos . . Agnoscere se quidem Neutralitatis beneficio uti has Civitates oportere , sed aspectu hostium Hispanorum , qui eas aut priores invaserint, aut invadere constituant, easdem Civitates ut hostiles invadere sese

atque occupare. . Non invadi a se dominium rei alienae, omnia integra manere Dominis, Imperium , privilegium , iurisdictionem, d si quid eius generis est Praesidio tantum suo militari in iis Civitatibus se facere locum in facere debere, cum adversus Hispanorum irruptiones, cum praesentissimo periculo Foederatorum eas idoneisin suis praesidiis earum domini tueri vel non poς 1int, vel non velint. Itaque non tam eripi eas Civitates Dominis, quam iure belli occupantibus aut occupaturis Hispanis. s. Sedin iuris pro se facere a uilioritatem

non vane contendebant. Quemadmodum

enim in ure privato Romanorum eras

Aquiliae

64쪽

BgLGI PROVINCIAR. cap. I. 3Aquiliae actio cessat, dum quis arcendi ab sedibus suis incendii causa aedes vicinas famma correptas destruit . ob iustum nimirum metum , ne suas quoque aedes ignis invadat ita multo maiora ut in publica gentium ac Principum causa possunt illi,cum a potente laoste per latus alienum expectant praesentissimum discrimen vicinorum Prin cipum velam potentium , vel merito suspectorum Vrbes arcesque invadere, suisque eas praesidiis firmare. 6. Igitur frustra aliari contraria demon strantibus vicinis Foederati ordines in caepto consilio in hunc usque diem perrexere. At que ita factum est , Pper latus vel infirmiorum, vel negligenter agentium, vel sub larva ac titulo Neutralitatis, quam vocant, insidias

clam meditantium Ditiones Foederatorum, quae in Superiorem Germaniam extenduntur, contra Hispanorum vota extiterint tu

tiores.

. In munitis istis praesidiariis Civitat bus praeter idoneum militum ptiesidium

duo sere horrea sunt, alteriim annonae milistaris alterum illius speciei annonariae, quae ad vitam sustentandam necesilario requiritur. g. Praesidio militari praeest aut ubernator , aut ille , quem Commendatorem vulgo solent appellare. Commendatoris

nomine utuntur Praefecti minoribus Civi- ι talibus

65쪽

ue STAT FOEDERAT. tacibus limitaneis ue Gubernatores vero di cuntur, qui majoribus gubernandis impositi sunt. Ad securitatem autem urbium ejusmodi institutum est , ut portarum claves partim snt in Praefectorum , partim in Vrbanorum Consulum manu . Iurisdictio etiam in iis militaris&urbana plane est distincta, adeo ut neque Praefecti militares, cives, neque

Urbani Iudices in milites juris dicundi habeant potestatem.

s. Militem Foederatorum quod spectat is partim ille exiernus est, partim domesticus. Sed longe major domestis externi militis numerus est, quia Foederatorum subditi, qui tenuioris sunt fortunae, in remotis navigationibus potius sese occupant, quam in ea militia , quae terra administratur. Neque facile quis ideo praesumat, miniis tutum esse hoe Imperium, quod nempe insistatae innitatur fidei militum externorum. Quippe externus miles non hic unius est, sed diversae nationis, Germanus in primis, Gallus, Anglus atque Scotus; quae nationes cum diversi plerumque ingenii sint ac instituti, muliisque inter se aemulationibus committantur, non facile suturum est , ut pariter conspirent ad evertendam huius Reipublicae securitatem. Haec etiam ratio est, ob quam in singulis maioribus limitaneis Civitatibus praesidia militaria non unius, sed diversarum natio. num disponantur atque conjungantur.

66쪽

BgLGI PROVINCIAR C . TI sIO. Numerus militum , qui Sacramentum dixerunt Foederatis , hodie serme ad centum millia excrescere creditur Centuriae ac turmae constant fere militibus centenis, paucis quibusdam exceptis, in quibus

majorem minoremve etiam numerum invenire est. Ex decem, subinderi duodecim, sexdecim, septendecim vel octodecim centuriis aut turmis constituuntur legiones: ujbus

singulis Colonesti nomine unus praefectus

est.

ii Miles partim eques, partim pedes

est sed eques numero multo minor quam pedes, quod in hac militia, quae in Polio ceticis , sive expugnatione Vibium potiusquam pretesiis versatur, rarior sit equitum usus Equitum porro duo sunt genera, quorum alii a diversa armatura Curassitii, alii Harque busiri appellantur. Lancearius autem eques, utpote parum utilis aut habilis,

iam pridem hic reiectus est. Singulis equilibus equi esse debent .non minoris alitudinis, quam quindecim ingentium virilium palmarum, facto mensurae initio a calce pedis prioris obliquo flexu ad verticem usque scapulae. Pedes alius hastatus, alius clopis longioribus instructus ex plures tamen scio petati quam hastati sunt, quod eorun, in oppugnatione Vibium major frequentiorque sit usus.

ia. Menstruum stipendium pediti est un- decim

67쪽

s DE STAT FOEDERAT. decim nostratium florenorum, Equiti autems ore norum triginta. Pediit hebdomadis

sngulis pars stipendii persolvi , Equiri

singulis mensibus consuevit Stipendia porro prompte satis iis per lvuntur, qui ipso Foederatorum aere merent minus prompte iis , qui merent auxiliari aere Gallorum quod id ars tardius plerumque repraesen

tetur.

II. Notare autem convenerit morem in

foederato Belgio receptum , quo etiam cum exhaustum prope sit aut inopia laboret publicum aerarium i sua tamen plerisque militibus stipendia septimanis ac mensibus singulis praestantur. Nimirum instituit ac recepti sunt homines quidam, qui a sollicitandis pecuniis militaribus atque decreto ordinum obtinendis, Sollicitatores, vulgo Sola

utiterata solent appellari r singula cen

turiae aut turm et talem sibi eligunt, qui dc sedulo instet, quo debitum stipendium ab Ordinibus obtinea ivr ω ob inopiam aerarii statim obtineri non possit,aut suis privatis iopibus, aut pecunia ab aliis mutuo accepi a curet, ut hebdomadale aut menstruum ni pendium continuo paratum sit ad id age h- dum magni certique lucri spe ac causa sollicitatores illi impelluntur : Nam pro expositis credi iisque e. g. Florenis centum

sollicitatores ejus quod interest nomine)subinde floienos decem , majorem subinde

68쪽

BELGI PRO v INCIAR. cap. VI minoremve summa fit btrahunt illi summae

quae turmorum aut centii riarum prete sectis

ab Ordinibus debetur , tandemque eit Opersolvitur. Homines igitur opulenti pecunias suas sollicitatoribus credunt ordinalias tantum usuras stipulati,is certi, seriurum tandem ut ab Ordinibus, soluto stipendio sortem recipiant cum ingentibus illis usuris. Verum ut ea re fit, ne militi stipendium dest, ita eadem ratione contingit, ut turmarum di centuriarum Duces sub signis suis non habeant aut alant tantum militum nume-Tum,quantum habere debent. Id enim quod

usurae nomine sollicitatoribus pendunt putant recuperare sese debere , acceptis ab Oidinibus stipendiis eorum militum nomine, quos simulant sub signis sese habere, non antem habent. Praeter ordinarium stipendium miles quoque fluitur in limitaneis civitatibus immunitate conducendi hospitii Id enim cives aut incolae alii , pro Vrbani

Magistratus decreto aperire tenentur. istamen eo nomine ex foederatorum aerario

asses sex singulis hebdomadibus, cujusvis militis excepti titulo, persolvuntur. Haec

pecunia vulgo merus , sicli appello

tur.

14. Si sorte ab hoste obsessae sint Civitates, ordinaria ac recepta pecunia desit, qua stipendium militi persolvatur, aenea, aut stannea, aut coriacea , subinde etiam 3 chase

69쪽

chartacea cudi consuevἴt, ejusque pretium constituitur ab urbano Magistrat , quod longe superat valorem materiae, ex qua nova illa moneta constat. Interim sic sibi libenter satisfieri patitur miles, quia liberata civitate aut dedita , a Foederatis Ordinibus extraordinatius Quaestor constituitur , qui pro illa nova ae nullius prope valoris mox reddi ecurrentem Justi pretii monetam. 3s. In Castris ac expeditione in gratiam etiam militum receptum est , ut res omnes venales immunes sint a portoriis omnibus vectigalibus & tributis. iis. In obsessis quoque civitatibus pro

ter ordinarium stipendium, annona quoque

exhorreis publicis gratis in militem distribuitur.

17. Capti milites gregarii, aut inferiores militum Duchs , lytro soluto, utrinque redirnuntur.'e lytro autem inter Hispanos Foederatosque sic convenit, ut id non excedat menstruum uniuscujusque capti stipendium.

Aliter profecto eum civibus agitur, hi enim

tantum sotyere tenentur, quantum hostes exigunt, aut in foetore carceris commorari, donec generalis domu tua redemptio capit-vorum , quod semel atque iterum quotannis. contingit, instituatur. A captivitatis tamen discrimine immunes in Beloica hac militia sunt foeminae, ac pueri, qui aetatis duodecimum annum nondum excesserunt,

70쪽

I. tque ita se habet ordinarius miles, Sed vero urgente necessitates subit aliquo periculo ingruente ,extraordinarius miles conscribitur , qui

vers solent appellati , plane iidem quos

subitarios vocant veteres Romani. Hi ad tempus modo aliquod conducuntur,4 quo promptiores sint ad dandum militiae nomen , diurnum iis stipendium decem assium offertur. Verum quia multi spe tam amplissipendii allecti deserere solent ordinarias centurias novarum signa libentius sequuntur, plerumque iudicatum potius civium cohortes, in quas multitudo civitatum passim hie est distributa, in subitariorum locum substituere , iisque , veteran atque exercito milite assumpto in expeditiones curam ac praesidium limitanearum civita,

tum mandare a

is Miles omnisin in eastris & in limitaneis Urbibus subest Iutisdictioni militatis

Senatus, qui in castris constat ex supremo Militiae Imperatore , aut Praesides, qui eius locum tuetur, ac sngularum legionum sum premis Legatisci In limitaneis civitatibus, ex supremo earum Praesecto , caeterisque omnibus in praesidio agentibus Centurioni bus. Hi ius dicunt ex praescripta a Foederatis

Ordinibus formula , quae vulgo trist heIs-lipies appellatur, ac publice typis descripta exstat.