장음표시 사용
81쪽
A P. VIII. De cistegiis Soeieratum triusique India, quibus in
Orientem , Occidentem navgatur.
DS Collegiis utriusque huius Societatis
opportunus sese offert dicendi locus partim quia inter hujus Imperii praecipua sunt munimenta , ut quibus immensae Opes in hanc Rempublicam derivantur partim quia istae societates non unius hic ditionis propriae , sed omnibus foederatis ditionibus
et Collegia illa haud aliud sunt, quam quorundam privatorum societates, auspiciis publicis institutae ac confirmatae , quibus fit ut solis illis privatis , aliis omnibus exclusis, integrum sit suis sumptibus militem conducere , naves adornare , denique idoneas classes instituere , ad communem hostem Hispanum opibus Vtriusque Indiae tot per annos incubantem possessionibus suis iure belli exturbandum , ac ex gentium insuper iure cum Indorum nationibus ab Hispanis nondum subjugatis , Foedera ineunda &commercia quaelibet exercenda. 3. Occasionem huic instituto dii inprimis feceres: I. Decretum ab Hispaniae Rege promulgatum , quo commercia Mnavigationes Foederatorum in Hispaniam omnino Vetabantur, ex qua sola Foederatis Indicas
82쪽
BELGI PROYIN cIu, I cap. VIII. r& Exoticas illas merces petere tum licebat. a. Ingensin enorme pretium , quod earundem mercium nomine Hispanici mercatores
tunc temporis exigebant, utpote Regi suo earum nomine gravissima portoria pendere' coacti, adeo, ut in unica prope Hispania monopolium esset optum universi ditioris
orbis quibus orbem reliquum jugo subjiceret suae dominationis.
4. Accedebat&causa, quae tunc incidit, privata, memoratu inprimis digna Nam eodem tempore Batavus quidam, qui per annos plurimos Hispanis& Lusitanis mercatoribus in Indiam navigantibus ministerium suum ac fidem probaverat, a Lusitanis,
ω rte Turcis, tandem captus e carcere liberari haud potuit , nisi immensi pretii lytro
persoluto, ad quod cum non sufflaerent privatae ςjus opes , subsidium Amstelodamen 'sium aliquot mercatorum& petiit&impetravit ea lege, ut in patriam reversus arcana omnia , leges commoda Hispanicae navigationis in Indiam aperiret ac revelaret. Vnde tum cognitum est, mercaturam in India exercentibus certum lucrum nomine expensorum quinque sexve Florenorum centum prope florenorum esse. s. Vnum consiliis Batavorum tum adhuc obstare videbatur, nimirum Serenissima Venetorum Respublica, quae commerciis in Persa exercitis hactenus Indicas etiam mer
83쪽
a DE STAT FOEDERAT.ces ab Indis in Persiam delatas terrestri itinere per deserta Orientis Constantinopolim, ac dein domum referebat, quae etiam causa
est illius, quae hodieque in ea Republica
est , opulentiae. At vero vanos imposterum futuros Venetorum conatus, Batavis ex eo
colligere promptum fuit, quod Batavi maritimoin minus sumptuoso itinere negotia sua possent expedire, terrestribus illis Venetorum itineribus susceptis cum multo maioribus expensis coniunctis.
6. Sed modus ac forma institutae curataeque hactenus utriusque Societatis propius nobis expendenda sunt 7. Igitur ante ipsam Orientalis Indiae in . si tutam Societatem privati quidam commerci otiam causa adierant, visitaverantque illas Indiae ditiones, quae Hispanis aut Lusitanis non parebant. Sed vero cum singuli illi mercatores consilia illa non conjungerent aut communicarent, atque alii aliorum instituti ignari, eosdem Indiae portus cum iisdem mercibus peterent aliique aliis sieessent impedimento , pro lucro saepe non nisi damnum reportabant. Praeterea cum in ipsa navigatione ac itinere vires navesqtie non conjungerent, saepius Hispanis ac Lu. stanis in praedam cedebant. Horum malorum avertendorum causa instituerunt
Ordines Foederati Belgii Generalem quandam societatem, quae ad certum annorum spa-
84쪽
BELGI PROVINCIAR. cap. VIII. τ patium sola privilegio uteretur navigandi in Orientalem Indiam , secundum certos limites certasque leges praescriptas. g. Decretum illud ordinum mox promulgatum est, invitatique simul sunt omneshatum ditionum subditi ad ertam pecuniae summam , quantam quidem vellentsnguli, conserendam , qua huius societatis destinationes optatum ad effectum perducerentur. Sic factum est ut alii amo te
Reipublicae capti , alii certissima spe lueti allecti , pro suis quivis opibus eam peeuniae
vim certatim contulerint , ex qua summa sexaginta quatuor tonnarum auri conficeretur. Haec enim prima Capitalis, ut vulgo loquuntur, summa hujus institutae Societatis suit.
s. omnibus iis , quipliquam pecuniae
summam in hanc rem contulerant, datum est Participantium cognomen, quod nimirum participes essent rerum, quas haec Societas feliciter aut infeliciter esset gestura. Io Iis vero qui contulerant eam pecuniae summam , quae excederet sex, vel in vest- Frisia tria Floretiorum millia, datum nomen
est, quo capita participantium, vulgo lacostparticipatum dicebantur. Ex his solis
exclusis caeteris, qui minus contulerant delecti tum sunt, &hodie etiamnum deliguntur illi, qui curandis Societatis rebus cum maxima auctoritate impositi Curato-D Ie S
85쪽
res Societatis, vulgo Belaim-hebber
ii Capita illa participantium nominandi Curatores illos habent potestatem : Electio autem alibi Ditionis Ordinibus, alibi Vm bano Magistratu competit, prout diversis, huius Societatis Collegiis in aliis atque aliis ditionibus institutis aliter atque aliter visum fuit. ia. Iisdem Capitibus articipantium
Curatores Societatis quotannis administratae relin impensarum acceptarumque opum xationem reddere tenentur. I 3. Caetera Curatores pro arbitrio &prout consultum est, expediunt, neque ea
eura in iis nisi cum vita vel lapsu unius &,iginti annorum finitur. I . Curatores illi in singulis Ditionibus certo In loco ac navigationibus commodo conventus suos habent , qui Camerae vulgo solent appellari. Is Sunt autem in Cameris singulis, Am stelodamicio, in Zelandia Iet,ad Mosam I 4, ut&in vest-Frisia 4. I S. Praeter hos in dinarios conventus inquavis ditione instituitur, urgente necessitate , Amstelodami inmoliandi, aut Middel burgi in Zelandia extraordinarius aliquis& supremus Conventus, ad quem singulatum ditionum Camerae suos mittunt Legatos. In eo de rebus arduis&extra ordinem
86쪽
BELGI PROVINCIAR. cap. VIII. 7s 'oblatis, consilia ineuntur & decreta sanciuntur, quae sngulae Camerae personae probare ac sequi necesse haberit. I . Extraordinarius ille supremus Conventus constat collegio septendecim viro
thren appellatur, certusque cuivis Camerae numerus praescriptus est , eorum , quos ad hunc Conventum debeant destinate aliis major , aliis minor quemadmodum Amstelodamensis Camera oeti , Middel burgensis quatuor, reliquae ditiones unius aut duorum Legatorum mittendorum habent potestatem, pro diversitate nimirum pecuniariae summae , quam alia Camera maiorem, alia minorem contulit ad res huius societatis constituendas. Et sane aequum est, ut cuius res potissimum agit ut , quique plus quam caeteri credidit Societati , plus etiarn quam alii habaa aut horitatis.18. Ita quidem instituta est serma regundae domi huius Societatis inter cuius initas leges haec praecipua fuit, ut Curatores collata pecuniae summa in adornandam classem idoneam , - ac comparanda arma necessaria ad Lusitanorum Hispanorumque ex India exturbatronem , coemendasque merces , quae ad permutationem cum Indiae
quibusdam populis instituendam , quam primum uterentur m quotannis expen- a sarum
87쪽
6 DE T TV For DERAT. - .farum ae illatarum opum acculata ratio redderetur , ut ex lucro quotannis facto aere portato pars sepoheretur ad res commercia Societatis augenda de confirmanda pars autem in usum participantium , quos vocant, pro rato&summa pecuniae quam Societati quisque eredidisset, destribuereturs
quae distributio 3optheelinge vulgo, appel-
is Ita susceptum est tam illustre institutum, cui sub initium successus amplissimi
non defuerunt. Nam partim permutatione mercium , quas Batavi vilissimas in Indiam deportabant, ut specula, plumas, orbes aut
globulos vitreos, denique pupas aliasque ejusmodi quisquilias Norimbergae potissimum in Germania ex cu pro ligno, aut alia vili materia affabre factas, quibus incredibile dictu est, quantum Barbari illi delectentur, reportatisque mercibus omnium pretiosissura is, ut serico, margaritis,nobilioribus aromatibus in si quae eius generis alia sunt, partim castellis aliquo Lusitanorum Hispanorumque secure inprimis tum agentium feliciter expugnatis. In quo postremo Regulorum quorundam in India auxiliares a narius iis haud defuere rit pote quibus Hiaspanici nominis incomparabilis ambitio ae avaritia iam pridem erat vehementer insensa
ao. His mcccssibus factum est, ut primo
88쪽
BELGI PROVINCIAR. cap IIII. 77sexennio ab instituta hac societate exacto, ab anno nimirum I 6oa, usque ad annum eiusdem seculi clavum , Capitalis summa sexaginta,ut supra diximus,4 sex tonnarum auri aucta sit, praeter factam in participantes reportati lucri distributionem, ad plus quam
trecentarum tonnarum auri summam. Sed
pomoeria ditionum ac limites Batavorum in India adeo mox sunt prolata , ut non
unum sed plurima amplissima ditissimaque regna partim vi sub suam redigerent potestatem, commerciorum in iis exercendorum causa, partim donis , foederibusque sic sua facerent, ut exclusis Hispanis Lusitanisque sibi solis te serrent potestatem commercio tum in iis exercendorum. ai. Ergo de ordinanda illic componendaque Republica quadam Batavica tandem est cogitatum Placuit ut caput Regia illius Impetii esset civitas, cui Bataviae factum est cognomentum , adeo munita mariscue lateritiis cincta, ut superioribus annis magni Iavanensium Imperatoris, tunc hostis, nune amici,insultus. sustinere potuerit, quanquam ab eo plus quam ducenta millia hominum tracta dicantur in eam expeditionem. 22. Placuit ut in ea Regia sedem haberet Supremus Gubernator totius Indiae Batavicae. mutus tanta ibi est authoritas quanta in Foederat OBElgio Gubernatoris Sari premi & Imperatoris. Viit ut autem pompa
89쪽
longe majori quam Europae fere Reges, qui
mos datur ingenio illarum barbararum gen tium, quae externa illa specie potissimum capi vhtur. Sub initi uiri perpetua fere haredignitas fest: sed,eum ea res plena magni poriculi videretur, placuit, ut Hispanorum Lusitanorumque recepto in utraque India m re, non hi si triennalis esset imposterum illa administratio 2 3. Praeterea in eadem Regia instituti sunt duo Supremi Senatus in quorum al- tero res publicae Societatis, quae pace bella, scidera ae cometriercia spectant, cum supre
in Gubernatore pertractantur. In altero
est ipsum justitiae tribunal , in quo causae privatorum ac lites Sc alia ejusmodi expediuntur.
a . Ad ista in singulis provinciis, ditionibus ac insulis, quae huic Societati parent, constituti sunt duo supremi quasi magistratus, quorum alter praeest militiae passim dispositae , partim ad continendos in obsequio, Barbaros, partim ad reprimendos vicinorum hostium insultus' alter iis curandis gerendisque rebus praeest , quae spectant communem commerciorum rationemri plane ut veteres Romani plerasque provincias per Legatumin Quaestorem administrabant. Ne autem in exercenda mercaturali, qui ei curanda praesunr, fraudulenter agant, suique
potius commodi, quam publici habeant rationem a
90쪽
BELGI PROVINcIAR. cap. III. 79tionem, additi iis sunt Censores quidam, qui haud attendunt modo ad ea prae geruntur, sed etiam eadem annotata ad Supremum Gubernatorem a Senatum singulis trium mensium intercurrentium spatiis, transmittunt , ex quibus omnibus iidem Senatores conficiendum curant una Scriptura totum Societatis illius statum , ex qua in Foederatum Belgium transmissa , Curatores, qui domi agunt, continuo intelligunt, quomodo
se habeat totum illud Imperii sui Corpus, as Sedis tum cogitatum est de pro-
incolentium numerus par aut superior evaderet numero Balbarorum 3 o nempe
consilio , quo Romani in Provincias ad provinciales in obsequio continendas transferebant Colonias, quae ex solis Romanis civibus constarent. In eam rem amplissi naum aliquodGynaeceum publicum in Regia civitate erectum est, in quod tenuioris fortunae virganes plurimae, in Brigio ad eam rem pretio conductae , delatae sunt, quae sumptibus societatis alebantur, facta militibus sociisque navalibus Belgis aut alii mercaturam ibi exercentibus potestate eas ambiendi atque in matrimonium accipiendi, Quas amarent Verum id consilium optato