Commentariolus De Statu confoederatarum provinciarum Belgii

91쪽

DE STAT FOEDERAT. eventu caruit. Nam experiundo cognitum est, prolem ex patred matre Belgis in Orientali India nata es , haud esse vitalem , vi tamque brevi cum morte commutare : Contra autem , quae ex patre Belgarat matre Indica

proles ibidem prognascitur, vivax esse deprehenditur. 26. Nihilominus, quod per naturam ibi non licet, frequentia hominum in Belgio suppletur quorum infinita quaedam vis in navigationibus istisque in locis ab hae s

cietate occupatur.

27. Porro mercatura in Orientali India vel praesenti pecunia , vel permutatione

exercetur.

28. Praesenti pecunia inter paucas qua G iamri callidiores gentes, ut apponenses, &quasdam alias,quae cum pecuniae usum, ante Hispanorum Lusitanorumque adventum ignorarent , ex horum avaritia pecunian etiam aestimare didicerunt. 29. Permutationi tamen frequentiorcst locus, qua merces ex Belgio advectae, cum mercibus Indicis permutantur , observato in eo antiquissimo hominum more, qui a te pecuniam inveniam non nisi permutatjone inter sese utebantur Merces autem ex Bel

gio advectae adeo nullius pretii sunt , quod

& supra annotavimus, mercesque Indicae adeo oretiosae, ut plerisque in locis merx nostratium, quae pretio florenorum e g. quinis

92쪽

BRLGI PRO WiNCIAR. cap. VIII 8 quinque constat , redimatur merce Indica pretii centum pluriumque florenorum, ce Ito argumento pretium rebus non naturam

sed uniuscuiusque populi aliam atque aliam libidinem posuisse.

Io Maximum tamen lucrum reportatur

ex iis gentibiis, quae ex initi foederis legibus monopoli potestatem Societati huic secere. Ira exempli gratia, piperis illi emendi soli fere Batavi ius habent , ae proinde ei merci adeo per nniversum orbem nece Giariae pretium constituere possunt quod volunt.

33. Merces illae quotannis in Belgium advehuntur stato quodam tempore,quo ipso etiam quantum fieri potest, naves aliae ex Belgio in Indiam destinantur.3 a Merces in Belgium delatae auctione publica statim divenduntur,' pro majore aut minore pecuniae vi ex venditis mercibus accepta , decretum fit de facienda in participantes distributione lucri quod factum est.

33. Ita fit, ut e. q. roo florenorum n

nline, quos quis ad societatem hanc constituendam contulit, in eum conserantur raroeto subinde so plerunq; o praeter propter florent, adeo ut reditus annuus propem dum exaequet brtis dimidiatam partem. Neque id mirum alicui videbitur , qui cogn verit que madmodum id est certissimum mcrces ex India huc quotannis advectas sa- . D s perare

93쪽

s: DE STATU FOEDERAT . .

perare hac aetate sex auri milliones,sive sexagies centum florenorum millia Unde etiam agnoscere proclive est, sortem sive capitalem summam , qua haec Societas primum instrututa est, totam quotannis plerumque Societatem lucrari. Plerumque dixi, quia subinde tempestatibus, subinde dissensionibus, inter Batavos Indos exortis , reditus annui ali

quanto sunt minores.

3 . Distributio illa vel praesenti pecunia, vel mercium in participantes distribu tione peragitur , cujus posterioris consilii haec interior est ratio , quod superioribus annis vieini aliquot populi spe tanti lueti allecti, de eiusmodi societate coeperint cogitare , instructisque aliquot navibus comis merciorum causa in Indiam orientalem instituerint navigationes. Societas igitur Batavi ea , quo illuderet eiusmodi conatus,

efficeretque ne sie lucri quid facerent vicini populi, consultissimum judicavit, pecuniae loco in participantes suos distribuere ejus. modi merces, quales ex India vicini populi

advexerant. Tanta enim copia eiusmodi mercium pariter distributa earum pretium vehementer decrescit , fitque ut pro lucro non nisi damnum reportetur. Est ea res Societati Batavica quidem etiam damnosa, sed Pro lucro reputandum est, si minori damno maius aliquod praeveniatur,quemadmodum

nullum majus huic inserti potest, quam si

aliae

94쪽

B2LGII PROvINCIAR. cap. VIII. 83 aliae gentes Indiana illa commercia etiam

invadant. .

33. Id quoque observatione hic dignum est , quod participantes non modo quotan nis fruantur amplissimis illis reditibus , de quibus jam diximus , sed etiam summa capitalis quam huic Societati constituendae singuli contulerunt indies, pretio aestimatione crescat, hoc modo, e g. Si quis Societati crediderit quatuor florenorum millia , si eam summam lactionem, quam eius nomine habet, alteri alicui vendere voluerit, quod haud lato fit, facile reportat Igooo florenorum. Nam florent centum huic Societati sub initium crediti sive dati, ad participandum si vendantur, valent premtium plusquam o florenorum. Neque id mirum videri debet; cum enim magis magisque in dies res huius Societatis efforescat, nihil tandem aliud expectandum est, quam ut progressu temporis annua distributio in Participantes facienda adaequet ipsam

summam capitalem. 36. Porro superioribus annis , exemplo , auspiciis & modo paribus societas illa quoque instituta est, quae Indiae Cecidentalis appellatur. Cui sub initium turbandae, duodecennales inducias ex Hispanorum a Foederatis Belgis petiit obtinuit, quod nimirum intelligeret, Indici argenti itinsmis mercibus omnem rerum suarum car-

95쪽

s STAT FOEDERAT.dinem versiari. At elapsis illis induciis, quibus inter alia cautum erat , ne in Occidenta4lem Indiam a Batavis navigaretur, pulchrum adeo & neeessarium institutum strenue ac serio est promotum. 37. Ad eam constituendam collata est summa septuaginta duarum tonnarum auri, qua pecunia cum adornata esset frequentissima ac instructissima classis , oppidum S. Salvatoris , quod vulgo Baia dilodoctos Sanctos Hispani vocant,caput rerum Hispanica ' tum initasilia feliciter est expugnatum sed mox infeliciter amissum. Interim ex direptis captisque iis in oris Hispanorum Lusita nqrumque ditissimis navibus tanta collecta est praedi, ut jam statim inter ipsa initia floxeni e g. viginti quinque in singulos participantes distribuerentur , qui constituendae

huic Societati flore nos centum contuleranti

Paulo post capta largenteam messem ferente, Hispanorum classe, praeda ad duodecim auii milliones&lius aestimata est. Qua o casione dimidiata pars creditae sortis sive summae capitalis in participantes est distribula adeo ut singulorum florenorum e tum nomines, quisq; florenos quinquaginta

Ie portarit.. i. 3 3. A experiundo cognitum est, in ea distributione Curatores huius Societatis prodigos potius fuisse quam liberales & in .cautos potius, quam prudentes. Cum enim ea

96쪽

BgLGII PRO IN cIAR. cap. VIII. se tempestate nullam adhue fixam sedem Imperii rerumve suarum haec Societas in Occidentali India haberet potius fuisset, si ea praeda ad res constituendas ac confirmandas fuisset collata, quam eam in participantes immaturis adhuc rebus distribuere. Nam huic Societati gravissimum gerendum bellum erat cum Hispanis Lusitanisque, quos acriter defensuros suas in India occidentali sedes satis constabat. 39. are est ratio cur absumpta iam illa capitali summa , octoginta tonnarum auri, de qua iam diximus, necesse habuerint hujus Societatis Curatores ex participantibus colligere novam quandam pecuniae summam , dimidiam nimirum partem illius captialis summae, quam quisque sub initium contulerat , cui mox imaginaria auctio accessit 8. tonnarum auri, ita ut tum fuerit summa capitalis I 25 tonnatum, mox aucta tonnis ,

se iam excrevit ad ligo tonnas auri. Quod quo facilius inter ancipites huius Societatis res prosperas nimis prodige curatas fieret, convenit inter Curatores de Participantes, ut novae illis summae collatae nomine singulis quovis anno ordinariae creceptae hic usurae persolverentur, hoc est, florent sex, eentum

florenorum nomine.

o. Sic aucto huius societatis aerario expeditio iterum in Brasiliam est suscepta eiusq; maritima Ora , di in ea munitissima Sc

97쪽

opulentissima Civitas Femambu eum est expugnata , ex qua faciliari inprimis immensa provenit copia mox in interiora limites magis magisque sunt porrecti. Dehinc in oram Africae tum est, ibique expugnatis

aliquo Lusitanorum munimentis haec Societas aperuit bi commercia cum illis Africanis gentibus, quae iuventutem sitam vendunt in servitutem , quos servos vulgo Negros solent appellate. Qua in re multum positum est momenti. Cum enim incredibilis quidam labor sit, quem sustinere oportet in iis molis , in quibus iaccharum exarund nibus exprimitur , nulla natio Europaea, quamvis validi me ompacti corporis sit, eum perferre potest. Possiint autem illa mancipia Africana, quorum statura brevis est, sed vis corporum adeo solida, ut soli singuli ferre pondus possint, quod tres validi bres ex Europaeis non possunt sustinere. 4 I. Quanquam autem haec sic satis seliciter cesserint, nulla in participantes ex eo tempore facta est distributio, non, quod non multae ae pretiosae merces bis terve quotannis: duodecim enim septimanarum spatio ultro citroque ham avigatio perfici potest, cum navigationes in Indiam Otientalem aditum reditumque conficiendum, requirant plerumque spatium mensium sedecim ex iis locis advehantur , sed quod hactenus unque ad nuperam Lusitanotum ab Hispanis

98쪽

BELGII PROvINCIAR. cap III 8 desectionem, partim ad tuendos limites, partim ad eos necessario augendos tulit operis multarumque impensarum bella suerint gerenda. 4 et Regimen huius societatis domi se habet ad eum plane modum, quo Societas Indiae orientalis, nisi quod supremo&extraordinario huius consessu, qui vulgo te

pellatur, semper Praesidis locum impleant ae tueantur Generalium Foederatorum ordinum aliquot Legati, idque eo potissimum titulo, quod ipsa niversitas Foederatae Reipublicae haud contemnendam pecuniae summam contulerit ad his, s Societatis constitu

tionem.

3. Foris in ipsa Brasilia Imperium est

penes supremum terra marique ibi Imperatorem, qui nunc est Mauritius Nassovius, quod crederetur illustris adeo spectataeque familiae nomen decus aliquod ac venerationem allaturum huic societati , in te illas gentes, quae longe serociores magisque barbarae sunt , quam in India Orientali. 44. Gubernatori additi sunt duo , vel tres qui a Curatoribus huius societatis ex ipso Curatorum Collegio deliguntur, cinoccidentalem Indiam destinantur horum est conjunctis consiliis deliberare ac decernere ea omnia , quae salutem Societatis spe

ctant.

99쪽

88 DE STAT FOEDERAT.

s. Ex ibidem locorum senatus quem Politicum vocant , institutus , in quo jus diciturin lites privatorum cognoscun

tur.

46. aetera omnia se habent ad eundem modum quo res alterius Societatis in India ori entali administratiar. Caeterum haec Societas intra hujusBrasilia angustias continere se haud constituit, Omnesque eo convertit hodie destinationes, ut aditum sibi in Occidentalis Indiae interiora in argenti ditissimas fodinas , quarum partem Hispani possident , partem ipsi Indi nondum sudiu-:ati ab Hispanis eorumque contumacissimi tostes sibi servavere Spes vero de successu vix dubia esse potest, oblata praeserrim nune eorum bellorum occasiones,quae Clisienses populi in ora huius Indiae maritima positi

cum Hispanis omnium atrocissima gerunt. Quibus cum sola desint arma ac alia militiae instrumenta, iis e Batavia eo delatis societatem eum his ac foedus facile obtinere posse , plerisque est persuasum in iam eo idonea Classis , armatura eiusmodi reserta, ante menses aliquot est destinata. 47. Vtriusque hujus societatis milites militiaeque Praefecti non solis Societatum Curatoribus,sed ordinibus Generalibus scederati Belgi , Supremoque etiam militiae

Imperatori dicunt Sacramentum , quod neque tutum neque decorum sit, vim araratam

100쪽

BELGI PROVINCIAR. cap. VIII. stam in privatorum esse manibus, solemnifacramento toti Reipublicae non obliga

tam a

48. Vtraque etiam societas utitur privilegio illo, quo solis illis in utramque Indiam navigare concessum est , non perpetuo , sed vero intra certum annorum in tervallum constricto, viginti puta, aut trigini praeter propter annorum 3 Cujus

institui quidem duplex est ratio. I. Prima est ista , quod eae in foederatam Rem publicam forte aliquando incumbere poΩsent necessitates , quibus ad ineundas eum ispanis inducia vel quoque pacem compelleretur , neque eis obtinere posset , nisi prohibitis ulietieribus in utramque Indiam expeditionibus. Itaque ne ea occasione contra dati privilegii fidem aliquid Ordines Generales constituerent , caute placuit certo annorum spatio ejus usum definite. Secunda est quod sic fiat, ut Cur tores utriusque Societatis identidem necesse habeant eorum privilegiorum ab Ordinibus petere consinuationem , qua occasione proauctis utriusque societatis opibus Respubli ea identidem sibi velut redostimenti loco ingentem quandam pecuniae vim potest stipulari. o. Denique utraque societas ad confirmandam hanc Rempublicam maxime hcomparata , dum utriusque rebus feliciter

gestis,