Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

121쪽

3s materia copia erat, unde main reficerent.Postquam auton cognouerunt Petrum cum classe aduentare,nec

iam uauim ipsam a se defendi posse, nauisi ipsius imuenmte pilis praesidio maxime necessariam, eam aestimatam,quum de precio domino cautissent, quam proxime potuerunt, sub murum depresere, eo videlicet consito,ut regis nauibuUubeundi oppidi facultas adimeretur , extractum, prius malam ad eam partem quam infirmiorem exintimabantiro munimento

tuerunt. Maxime vero ex eo casiι iudicatum est rerum

humanarum euentus incertos rise,solere, plerumquamortalesfuturarum reru ignoratione falso latari a que angi. Nanque regi, deiecto nauis malo gaudebant, quod hostibus importandorum commeatuum facultas sublata videbatur: aduersari, vero muttiatam armamentis navim dolebant, quod eorum nauigatio imporitiesset. caterum rei exitus virosique iudicio deceptos

docuit. Nam ni ita cecidiset, nec Caieta digresso inde prasio Alphonse restiti'sset, necpo' eadem nauis yndis obruta regi, s nauibus muros subire conantibus impedimento extitisset,necporro tanta clades consequuta esset. Tot tantisi aerumnis adacti Caietani a Francisco,atque Otolinosummisprecibuspostularum, ne se diutius assuetaripaterentur,ac si tolerabiles modo δε- ditionis conditiones proponerentur ,siuae saluti confiselerent, malle se ferro quam fame interire e nullum se periculum recusisse, quamdiu desubsidiosterauerint, ct quoad Aperfuerit aliquid, unde vitam producerennunc se omni humana ste, atque ope destitutos, tot mala diutius ferre non posse. Franciscusper id tepora

122쪽

rro PARTHOLOMAEI FAC II ager erat nam dum paulo ante pugnaretur acrius, s gittas ur traiectus fuerat.Itaque oppidani utraque separatim alloquuti,demum virtutis animum admisericordiam exere. Mi siligitur Otolinus ad Alphon-sum,quiteteret adsie mitti quempiam ex ijs, quibus Adelioribvi uteretur,qui cu de deditione ageret , ct nominatim Antonium Panormitam, quem poetam non

insuauem Mediolani apud Philippsi in magna gratia,

O dignitate cognouerat: eum1 non tantum propter prudentia, sed multo etiam magis propter aequitatis

opinionem,ct quod illum ab Alphon se apprime diligi

acceperat. Hi praeter eximiam doctrinam excellenti ingenio praditus,ct carmine, 9soluta oratiove,quod est perrarum rope aeque valuit, in βadedo,aut dissua dendoperfacundus habitus:iudicio quoque acerrimin, atque imprimis facetus, iacentem tempestate nostra elegia excitatuit.D mιncio accepto,Alphonsus tametscon debat oppidanos aut vi autfame breui ad dediti rionem cogiposse, tamen ad humanitatem suam pertianere arbitratus quae illi dicere vellent, non asternari, Antonium misti. Iss in senatum introductis audiente Otolino 'am Francisicus propter vulnus sese domi continebat hunc in modum, cum illi pauca praedixi ssent,disseruit: Videre vos no Obito Caietant,quonam vos discriminis fortuna, ct pertinacia vestra perduxerit,ab A phonsio terra,marise vos non obsesso: s modo, verumetiam circuncessos esse nec ullum iam essugio locum parere : esse vobis rem cum rege opulentissimo, Omaximo, cui non modo Sicilia, Sardinia, Balearer

insulae,mstania, atque Aragonia regna amplissma vrruetiam 'agna huiuι uberrimi regni paritareat:. e quibus

123쪽

HI s T. LIB. IIII. me quibus ct immensam pecunia, ct milites in belli v-

sum necessarios copararefacio possit. ridetis nurbem premat,o muros armis circumsonet, castra urbi con-runctasint,vel in ipsa urbe potius. Unus tantum muri circulus interiectus, ct is quidem adeo qua satus, ct disiectus. t ruina magis, quam murisseclepraebeatia me urgeminι ommu maloru maximo ct grauissimo. Nacaterae quide calamitates aliquomodo tolerari possuntsolafames ad extremu ferri non potest. Satius eguel iniquas quassans coitiones, is leges ab hoste a cipere, quam ineria maceratas vitam finire. suxilia praeterea nulla habetis, ea, desterare omnino iam potestu cum ad hunc diem nulla venerint. Intelligit Philippus,intelligunt Genuensis siphonsi vires terra m ri maiores esse, quam ut ab obsidione vestrafacio

depellatur. Cogitate quantaι copias terra, quanto mari habeat: quantaspraetere parare queat cogit te. Nolite obsecro expectare extremum urbis casium: nolite committere, ut videatis patriam vestram, quatvobis debet esse charissima ferro excindi, domos cremari,fortunas diripi, uxores,ac liberos quod omnem exuperat calamitatem) in oculis vestris rapi, ct distrahi. Sapienter nimirum qu quis ille est qui ait, aut vince, aut vincenti pare fortis nique animi estJipsis, vi cerasi vero non posiis potentiori obtemperare,ct fomtuna tempestati, cocedere. Alterum iam experti estis,

ridetis enim vos nec vincere, nec libertatem vestram

tueri posse. Erit igitur prudentia vestra alterum sequi, p)tentiori scilicet obsequi, quemprofecto si deditionem feceritis, ct clementissimum, ct mansueti Mum agnoscetis: alioquin de patria vestra, de fori

124쪽

nis,de coniugibus,de liberis, deparetibus, de libertate,

de vita denis vestra quicquam mihi creditis) acti. existimate. ad haec Caietani,non ignorare se in quibu disscultatibus versarentur. Sed nec fortasse evi esse quas existimaret: nec pero seprorsus de sub diopem

omnem abiecissemeque enim aut Philippum,aut Genuensies passuros esse uti eorum praemium, uti tot icharissimi ciues ct milites, ut denis reipub. amici mdes in hostiumpotestatem veniant. Se tamens dentur sibi triginta dierum induciae, quibus liceat Philippo, ac Genuemus denunciare,qui nam si βarum rerum status, ut nisi interitu auxilium mittatur, cum bonus illorum veniaρ int deditione facere, post eam diem sese absique controuersa deditionem facturos. Cum hisce postulatis Antonius ad regem reuersu,quid C

tetani vellet,retulit. Quae cum audisset, veritus ne qua interea clasiis Genua pararetur, quanti parari fama erat, inducias nullo pacto concedendas censiuit. Itaque confestim renunciare ise Antonium iusiit, aut continuo deditionem facerent, aut se ad extremum certa in veten compararent. Quaste destituti Caietani, quum nihil omnino scire possent,quid nam Genua ageretura iam enim Petrus e Sicilia cum reliqua classe venerat, ct aliae naues in dies aduentabant,nec famem diutius ferre poterant, rursus per Antonium ab Alphon se petierunt, Pisaltem eas mi inducias daret, quibus Philippum,ac Genuenses,tantam quostatu res eoru essent certiores redderent. Sed quoniam maris tepestas i

certa esset, tridui haud amplius staeium,postqua nuncius Genuam peruenisset, quo Mediolanum proficisci

posset: uti Philippo, ct Genuemus confiijs deditio a se

fereri

125쪽

fieret,requirebant,qua vi rex sciretsi praestare velle, optimatum liberos ob fidespolliciti sunt sed ne id quoque impetratu. quod ne Alphon seu co cederet, duae camsae erant: alteraqHod intelligebat eos diutius famen tolerare non posse: altera quod interea auxilium ijs ab hostibus mittipoterat. Reversus ita, ad eos Antonius,

negauit id ab siphon se impetrari posse,ac nisi ex templo deditio fieret erant posteapoenitentiam eθrum δε- νe 1 deditionem vero a se honeste iam seri posse: quod discillima quaesperpesii, randiu a seris auxilium ne quicquam expedassent:putarese Philippa ac Genuensesnauius laturos si quid in se ipsis crudelius consius

rent, quam e conseruatis Caueta amitterent. His a que huiusimodi verbis cum Otolinum atque oppidanos ad deditionem inclinasset,petist Antonius ut Otolinus ad regem proficisci nongrauaretur scfacilius posse de deditionis conditionibus, quae velunt,eo peteme transigi Existimauit enim rem ipsum per mutua colloquia ct melius is comodius tractari posse Gech eo overe leuatum iri. mi ostulato caeteris omnibus assentientibus unus Pica exurgens negauit aequum esse eum qui

Philippi persionam gereret, ad alphon sium prosici ci.

Quem cum reprehenderent, non illepide inquit Antonius, non e sse videlicet considerandum quidnam ille diceret,niorbo enim assectum 'am is aliquot dies in

o se habuerat) inphrenesm incidisse, atque ideo ου-

rare. Itaque cognita Senatus voluntate, tuit Otolianus Francisco inconsulto ad Alphonsium D coferre et a cepiah in id fide regia, cum autoniρ ad regem profectus,longo sermonesuper deditione nequicquani habito in yrbem redire. Cqiusprosectionem cum Franci cus

126쪽

aegreferret, maiorem ciuium partem ab eo alienavit. Post haec inter Genuenses 9 Otolini cohortem exorta dissentio omnem deditionis mentionem sustulit vino enim amplior apud Caietanos Francisci quam Ontini auctoritas erat. Quod cum siphonsius animaduem teret, intuit obsessos terra maris omnibuι copjs oppugnare. Iam enimpraeter rostratas ad exdecim on rarias coegerat.Itas scalas ct coruos,per quos in m rum e nauibus euadi posset , caeteras machinamenta bellica confestisnparari iussi, atque expediri. Ad haec turrim ligneam mobilem,non modicae altitudinis,qua muros superaret machina antiquae genus erit: c ius consilium cum oppidani sensissent, continuo eam

partem,quae ad maresita eram, Lmma ope munierunt, ea1 raptim accertatim essecere omnia, quibus in chinarum violentiam, coruorum maxime, declinari

posse existimabant. Postqua paratis omnibus Alpho sus ab omni parte oppidum adoriri instituit, terra ita copias diuisit ad diui Theodori templum Hemicatu

fratrem cum parte copiarum, nec procul inde Ioannem alterum statum cum lecta manustatuit,ipse adue

sinporta Ferream sc enim appellabant qua ad castra

ferebat, reliquas copias habuit. Petrum minimum natustatrem, cuius virtuti cu ebat, a portu classe oppugnarerrbempraecepit,in qua erutpraeter onerarias quindecim, triremes decem. Adversu hosice apparatuo Franciscus atque otolinus tormentis variae magnitudinis per muros dispositis, alios regiis castris, alios classi opponunt, alios ubi plurimum periculi immineret, iubent occurrere foeminis, imbellibus D qui supererant, negotio dato utpugnantibus lapides 9 tela ministra

rent.

127쪽

rent. Signopugnaeproposito, regi, pars eminus lapidi

bus atque omni misitium genere certare, pars maenia subire, aincalin admouere contendebant. Simul lin-gnea turru, mutnaues remulco agi capta. At oppid

ni in eos qui propivssuccedebant,lapidibus ali omnifariam telis coniectu,niurassialvi applicari non sin bant,cubitalibusch clauis qui crebri in muro Ob idD-cti erant,plerosis hostium igittis ac minoribus tormentis exocculto pulnerabant: nec ullum Istra tesin tantam multitudinem emittere poterant. Dprimὸ quidem turris contabulata cum rotis ad muros ager

rur , terrori oppidanisfuit:ps ubi propius perducta

partim tormentorum ictibus,partim sua mole disiipsera est,multis in ea pugnantes cecidere: ab ea parte v hementer hostibin animus creuit.s mari quoque atrociter pugnabatur. Nanque naues simul atque ad teli iactum appropinquarunt, tormentis oppidanos lacessere coeperunt: cor uis1 ad malos religatu, ingentem lysterrorem intulere. Stabant intenti oppidani nanque

ea pars fortioribus tuenda data fuerat cum longurijs ct surculis in id factis, in quas fiforte comi incidissent,necessario procumbebant. Inter haec Alphosus,quo magis bos a portus defensione auerteret, acriin P eria terra imperat,alios hortando, alios nominatim appellando,praemias pollicendo,atque adportam,quam dixi,Ferream facto impetu Auccedent, milites in por nam alacriores reddebat: multo, acriinpra se quiseque ubi curabat,nitebatur. Pudor enim mulatque auararia,gloria, militum animos longe acuebat. pse Dorium clamor ad caelum ferebatur, exhotatione,

128쪽

bantur,quoue propius ad muros succedebant, eὸpluris aut cadebant,aut suriebantur. Quod cum auerterer Gartias quidam Medineus signifer regius, vir fortis, ct strenuus , signo, quod mam gerebat,in segsam x his illato ocios ut sequeretur pociferans, cum auidius progre1sus scalas muro admouere contenderet, lethalia ulnere accepto vix inde retractin est. In hocpraeityam dore naues ad oppidum succedebant, laxatis funibis

coruos dimittere in muros paratae. Primach omnium ea nauis, qua Petrus ferebatur, coruum muro 'ini,cere conata est. Sed cum erub extrema nimio interuallo inrmuram peruenire non possent, di fractis sim pondere

rotarum axibus, coruo comminuto, qui supersteterant in marepraecipites collapsi vit: ij j omnes, quod armis grauati erat, enem,praeter duos Drepanitanos .

quisub aquis flatu mirum diloricatis thoracibus, ct

reliqua armatura incolumes euaserunt. Eo caseu P

trus, ct qui in nauibus erat,totam pene victoriastem deposuere. Ad haec navis altera cum comi exponendi causa propius subiret, crebris tormentorum ictibus re pulsi est, nec postea navis vlla in jeiendi corvi faculta tem habuit. Nanque ob rerum successum crescentibus

hostium animis eam parte acerrime tutabantur. Ouὸν Ei Alphossis agnouit uorumsaluti parcendum arbitratus, receptui cani iusiit: quo Pso,Petrus extra tommentorum iactus naues reduxit,necpost eam diem v- niuersa oppugnatio tentata: sed tantum in obsidione , perseueratum. Interea Genua cum esset auirum C tetanos obsessos ame insuper laborare, tres onerarias ingeres,nec dum enim regia clasiis Caietam conuene- .rar,arma e deci cari , ijs,fauentibin quibusda ci- uitatis

129쪽

nifusis optimatibus. Blasus Ueretus praefectus est,maxima nobilitaris, ct populi parte ferete nouo homini eam praefecturam dari, quὸd eum honore quas posivi

hominis nouitate existimabat. Erat is quidem humili Senere ortus,caeterimi vigilans,callidus, lingua celeri, expedita,animo , Apra dignitate a raeterquam par erat honores publicos assectante. Dum hae naues pararentur, Genuam perlatum est, plures iam naues ab Al onso coactaου Caietam conuenisse: cumG ob id ampliori classe opus 6se cognoscerent, naues undeciv confestim ijs tribus adiesere. Caeterum optimates,qui prius vix tulerat trium nauium praefecturam ad sil sum deferri, ei te anniti coeperui, Pt eo a praefectura amoto, aher ex clara gente praefectus crearetur. suod iam Blasius animaduerterct, mox ad artes conuersus,cum Philippo,penes quem summa rerum pol stas erat,per amicos,qui apud illum poterant, ut inuiris aduersarjsmi is honos ratus esset, perfecit. Di re impetrata classem maturari, caetera quae usui es eniparari conse tim curauit.Dum ea parantur, Geuuen ses desuis qui ob idebantur, vehemeter oliciti ct anxifBenedictum Pallavicinum, quisese Alphon si amicitiam habere profitebatur, mittere ad Alphonsium statuerunt, antequam aliquid de classis apparatu ad alphonfium permanaret: eis in mandatis dedere, uti ad regem se missum simularet i cu illa de conditio nibus deditionis obseelsiorum ageret. Caterum oportunitate colloquendi cum Francisco, atque Otolino data,quanta clasiis decreta esset doceret: hortaretur Dri eos fortiter labores tolerarent,quorum sinis appropinquarer, ct qua essent regη opes terra, maris eri

130쪽

iat BARTHOLOMAEI FACII plorareticum ijs mandatis Benedictus Genuaprofectus ad regem acceptasti se contulit, de deditione agere, ut instituerant, coepit jactas potestate oppidum intrandi,ut eadem illa,qua cum rege egerat, ominuntia caret, qua Genua pro eorum salute pararentur, edocuit ses ob id venisse, nequid prater Philippi, ct Genuenses nominis dignitatem ipsi desserato subsidioc

sulerent. Ceterum vehementer tacito opus este, ne rex

sese ab eo elusumsusticareturi. qua quidem res*ipe niciem esset allatura. Eius oratione Francisio, atque Otolino confirmatis ad regem reuersus,non posse obsessos ad deditionem flecti restodit. Cognitis, qua voluerat de regis copijs ct classe, Genuam redist. Quibus rebus Philippo nunciaris,qui Genuensem remp.ger ban classem confestim expediri orumentums obsessis deferendum convehi iussere. Classe pero ita parata atque instructa, Blasus idoneam ad nauigatam tempestatem nactin, Caietam Persius contendit. Quodpos quam Alphonsus comperit, extemplo undique copias accersit: ac fratribus, ct cateris primoribuό couocatis, suo que, inquit,tandem viri fortes, Genuensium i solentiam ath iniurias patiemur' missi bellumsuscipimus, quin contini se amicitiam ac foedus cum hostibus nostris ineant, eos, classe ac pecunia adiuuen&nobissemper aduersi,infestish ob inuidiam scilicet o νι-

tus ingentem nostram odium, ferre nonptisunt,opes nostras mari coalescere.Nam ut omittam qum prioribus Aragoniae regibus iniurias intulerunt, quom m dis ct quotiens illas bello persecutisunt,nonne ingenti classe comparata, cui Guido Toresiuspraefuit, occupatis nobis bello Histano ,praesidium nostrum, cum nihil ab his