Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

301쪽

ass B ARTII ο LOM AEI FACII procul inde ad mille passius cum exercitu costi: tib

rem pii conuenerat, utriqueparti campumpraefatu rus. Mansis in armis Picininus ultra horam temptruo

praestitutum, Francisci cum uis egressum prinosain Caterum idstu afuit. Nanque Franciscius quae taniam illam ratio aut causa mouerit ,siue partam gloriam in disicrimen, de qua eo die haud dubie iactabatur alea,adducere dubitarit, siue quid aliud peritimuercit intra urbe; vos continuit. Lao pse Nicolaus ta

. qaam victor moenibus insulta;,τssae stdportas cacumrit, hostem voce compellas, increpitan; , in eum, con Nitia iactam. Cums nemo ob viam exim,exultanti-btu atque trian botibus sivis in castro recepit. Post haec Alphonsus quum in bu locis tempus nequicquam remi cerneret,nec propter natural situ ob deri eam urbem posse, quoniam mari allueretur, qua comme ius commodie importari possent: ct Francisci prasim tia eam obsidionem laboriosiorem facerendimissu ast legatis refro ducere exercitum instituit: Hasus co pse Nicolaus Montem Aureum, ipse montem Arborum ita appetantur ea oppida contendit. Ex quo quidem contigit,Franciscum inter duo hostium castra medisi Hse. Rex deinde continuato itinere, Vm, atque inde Auximum, qua oppida in pontificis ditionem sua vo-' turitate redierunt,atque inde Firmum duxit. Cumquelao ad alteram oppidi partem qua a portam vergit, castrametaretur, Alexander Francisici frater,uir acer, vi ritas urbis, nostendimus, custodia praeerat,subita eruptionefacta habebat enim ad sexcentos equite postremum agme,quod Ioannes Vintimillius ducebat

a m*s aggressus terrorem intulit. Quod ybi rex per

clamores

302쪽

regii perior s, nutemurali, quod pro 'a tostabat,vi: capso, cs ad portam p vando progressi strent. inde ad

munienda castra continae reditum. Erat ea urbi ma-- αgna atque opulenta , totilis Piceni longe muniti uia. ' in ea emine bat rcpes quaedam tanυ altitudinis, ut ex

' ea perinde ars e ecata quadam excelsa, omnis prope

piceni ager destectaretur. in eius rupis cacumine pla- 1lities modica inerat qliae muro cincta crebris I rribus interpositis arcem inexpugnabilem fecerat. ram verbs arcem quod in orbis prope formam, natura circunensa rvςs fuerat, Gironem vulgo appellabat. Quam quirenebat, uniuersam Picentium pro tunciam tumultu ac terrore quatiebat. It que Alphcnsius prooecto urbis sitis, quam quidem non in obfideret eo venerat, sed iremptriretur,ansilio aduentu motui aliqui in urbe fe-ient cum nonnullos cies esse accepisset,quituscisci prast to Romano ponti ci dedi creperent, paucis post diebus motis inde castris ad Turrim Palmam com. postro egmine profectus est,eo videlicet consimo ut tentatapa us Asculo urbe exercitum in regnum hyb emodi gratia reduceret. Quo ego tempore a Genuen re nnusim, quibus cum rege tum bellum erat , ut de indu- clys agerem,pridie quam moueret,ad quoddam casterulam, haudprocul a Firmo perueni. Cumspostridie viane ad eum ituras essem,exstativorum incedijs c

stra inde mota agnoui. Absecuivis confestim citatuesti , ηρη me crimine propter hostes, quibus mu

303쪽

as B ARTHOL Ο MAEI FACII digredientium a tergo agmen insequi,hau prius os catus sum quam Marranum, quo in loco castras cerat , peruenit. Et quoniam nox iam suberat 'un-riato et tantImmodo per Lupum Vrreum, qui tum castrorum praefectus, omnibus purpuratis longe praeflabat aduentu meo) nihil propterea eo die egi. Eodem vero die paulo ante quam in ca ra peruenissem, Petris Broaurus, ac Troilus, de quibus sapiamentionem fecimus, de proEtione sugecti comproheni unt,armis se equis, atque omκi rerum supe2 ctile direpta. Nec ita temperari militum furor potuit propter rei atrocitatem,quin ct omnis eorum equit tus eandem subierit calamitate. Quod tamen iniussu regis essectum est. 1licionem de hispraeter caeterasscerat epistola quaedam a Francisio, ri videbatur ,striapta,ct cum nuncio intercepta qua rogabantur,uti cogitata maturarent, nec amplius disserrent. Quos postea Neapolim perductos, in Histaniam missos rex in arce Selabia urbis Valentini agri,custodiri imperauit. Postridie cum rex inde mouiset, in itinere eum salu-raui,siter aues ad eum scriptis tradidi. Quibus lectis cognita aduentus mei causa est castris positis qua a rubissem auditurum inquit. Caterum eo die nihil ea dere,quoniam fero castra posita essent,agi potuit. Postria die eo iterpersequente ventum est Asculum urbem in Picentibus validam ,stus nobilem, quam ab altera parte mosfiublimis,in quo sita est arx, ab altera Trustus amnis ripis praealtis munit. Urbs ipsa plano a serenti campo posita atque ad ic3s perfrequens. Eius o pidi aliquot ciues, patriaper seditionem pulsi cum ad

alphonsium profecti essent, is emfecissent intestia

norum

304쪽

HI ST. LIB. VIII. aisi norum motuu ubi cum exercitu appropinquaret propter clientelas qum in urbe haberent, ne lata occasioni deesset, magno praestio Franciscum nudatum iri arbitratus si ei tanta urbi ratiis opportane in ipso Piceni agri introitu fita adimeretur, Acilior. 1 fore posea pontifici aduersu Franciscum belli reliquias, ebconfestim duxit, ac Ab urbem ad milla passus cactra fecit. Erat ei νrbi praesidio Ioannes Francisi ater curalita equitum peditum 1 manu, ipsis impiger. Quirit regem aduenta se conspicatus eis, defensoribus permania turress dis' ti,i .per urbem,ne quid clandestini ciuium conuentus fieri possent, armatorum ca- tema costipatus,incessanter ibat. Rex Perὸ r primum castrapstasunt,viri bis stum propiu: specularetur, trans flumen, qua arota erat, cum paucis equitibus nulla ob flentesie contulit. Inde reuersus in castra relii quum diei ac noctis tempus quieti dedit. Posiridie qua vellem, dicendi, ne arbitrispotestate facta, hunc is modii verba feci: Si recte animaduertes rex, quae G nuensibus amicitia cum Neapolitanis regibus multis iam ab hinc stolis fuerit, profecto bellu hoc, quod i cumgesiimus,non odio, aut inuidia edosio, se quodam amicitiae iure siusceptum a nobis acgsum esse imdicabis. que enim ab L ingratitudinis, ais impi

ratis nota, eos reges, quorum re κm mercatoribuι

nostris aeque,ac Neapolitanis ciuibu emperpatuit, ex

. quo ment&m, atque omne genus commeatuum e

portare nobis integrum fuit sti illud ciuitatis nostra horreum recte a nobis appellaripsit in quorum d nique ciuitatibus res Jortunas ciuium nostrorum 4mplicitas cum eorum ditionis hominiια habemus,

305쪽

bello oppressos atque a nobis auxilium postulantes dea serere potuissemus. Neque enim quicquam ad nos pertinere pidebatur ea disceptatio, videlicet rari vestrit tiregnum ipsium iure deberetur. contendentibus vobis de principatu ad humanitatem, o oscium nostrumpe tinere duximus ei opitulari, quem se Neapolim regiii caput tenentem,ct Neapolitanorum ricam in regκε profrctum sciremus. Nec vero id alia ratione a nobisfectum existimare debes,qui no ignoras quo semper ci tu quas obseruantia Hispanos reges, degenuι ducis, prosecuti fuerimus. Postquam autem Renatus tibi νμctori cepit, satisfactum inula, o amicitiae arbitrati, nihil ultra aduersus te conati simus. Quin potius ami-oitiam tuam quemadmodumpribruasi Neapolitanoru1egum,nobis ultro expetenda putauimus, certa sum,

posthac non armis ,sed benefici', nox odio ,sed amoreo sedulitate latuimus. Nec vero tibi Gentienslsim a- inicitia,ut opinor,a sternata est quippe ijs amicis,nu lain Italia reliqua gensfuerit, cuius ope, inimici tuin num tuum labefactareposimi. habesposthac regnuipsum quietum, ac stabile id1 longo iam quassatum

bello,liberis aduenarum commerci,s, breui inpristina fortunam haud dubie redactum videbis, quod uni

prosem rex Omulum a te maxime optari debet, quid

te gloria amor tangit, cuius ab ineunte aetate cupidisinnitu iudicatus es. Ea enim vera abilis, principum, ac regum gloria est, ciuium, ac populorum quieti, ac nititate consistere , in quas calamitates belu acceperunt, resarcireperpacem queant. Hanc ipsam quoque

pacem Philippo Mediolanensium principi haud mole-

sumsere 'uo resticere ridebaris extiteris elin satis

306쪽

ΗIS T. LIB. VIIt irino sepotuisti. Fuere vero, qui Genlia renunciam to quoque a pacis confusi non abhorrere. Quod quia facile creditum est, Legatos scito im designatos esse, qui Neapolim ad te de pace acturiprosciscantur. Ego v re ideo ad repraemissus Fum,uti inducias in aliquod i pus petam,quo interim sustensis armis, liberiore iam

imo, pax ipsa 's quam legati aduentarisu tractari psit in idi fidem publicam obstringam, i inducias concesseris. Ad hac Rex μου sum usque ade)gloriae auidus,ut non multo pacis, o publica rea tialitatis auidio; si . Nes vero aut natura, aut consumtudinis nostra est etentibus pacem negare. trabsim per inhumanum,atque impium duxi. Quis enim tam demens est,qui Ap itpace mi, malit bello contendore' Equidem bellum hoc non bellandi gratia, sted pi r

gno potitus, bello flvcm imponerem, suscepi g ij

Nec me praterit, yarita semper amicitia Genuens bus cum maioribus nostris extiterit, ob e 1 causam in amicitia perseuerare potius quam belli g rere emper optoi. Verum enimuero ita tulerusuefata quaedam, siue tempora, ut filia mutare ncesse fuerit. Philippa aduersus cuius poluntatem in ea re nihil agerem pacem ipsam probari gaudeo. Legatos de pace, i v nerint,libens audiam,nec per inestabit, ominM pax componatur aeaquum erit praestare Genuenses nouauentur : de induci' autem quando quidem pereas pacem quietius rractariposse intelligo) quominus per te agatur,noa recuse.ab eo sermone digressus,in iis quos i e delegit e in iaciam codicionibus agere coepi. Hi fuere Lupus omenes, Baptista Platamonius incla

nes Atana. toga mihi cu in disi ratio, o cotrouersa

307쪽

ara BARTHOLOMAEI FAC II extitit. Quina ipsis inducist coprehendendi essent, ne v pro rege vellent θ alios Genum sis comprehendi,qui ab starnise per id tempus Genuensem rempub. gubernantibus priae pus,ad amicitiam regis confugerant. Denique cum viderem inducias aliter claudi no posse. nisi que comprehensis, nec mihi id ipsum facere liceret. petita a rege discedendi venia duo tamenpost in ca-Hispermas Nam propter Asculanos milites, qui passimpopulabundi vagabantur,non poteram absique periculo inde euadere. Obseruabat autem rex, an aliqui motus a propinquis proscriptorum concitarentur , ni ab initiosterauerat. Cum i neminem praesidi, metu, arma sumere audere animaduerteret, ipsisumen cu exercitu transire sussua dei se Pontisci satisfactum arbitrattas, cum Franciscum hostem e Piceno sumin uisset,instanti iam bruma, Abiaprofectus est. Priusquam Asculo discederet, Theramitani, qui ad eam die in Franc cime permanserant ,potetiam regis veriti, ad eum misere, qui urbem, praeter arcem, in siuapor sate esse, ac paratos deditionemfacere Ignificarent. quos benigne susceptos, ct collaudatos domum remisit, misiis interim qui urbi praemiofuturi essent. Posthac Ioannem Antonium Vrsinum Taliacottum, Paulam Satarum,Iacobum Monthagatam, cum nonnuilis

alijs copiarum ductoribus sad duo millia equitum G .runt ad Nicolaum,quem apud Montem aureum cum exercitu constitisse diximu , pro cisici iussi: qui qua pontifici oppida receperat, νna cum illa tuerentur:ctqui restabant in Francisi de populis bellum inferret. Cum autem essent in itinere, audierunt Nicolau,pl

308쪽

cum copi s,quas raptimpost Asielsum regis contraxeorat, aduentare aliquot cohortes e suis per adaesum montem circummiserat,quae pugnae implicitum a te go adorirentur: ratus sed quod rei militaris ratio p fluitabat illum in medio circumuentum euadere non tosse. Caterum 2 qui misi fuerant tardius iter fecerant ct iis qui in castris remansierantitante celeritare,atque impetu μ=eruenit hostis, pt ad induenda arismus actum rix fuerit. Pauci,qui praesidij causa in ammis eranLeorum impetum exceperat. Quod cum Nicolain animaduerteret, pro tempore exoriari milite

coepit uti correptis armis , hosti obuium prodirent ne tantam mi contumeliam in castris inferri patereturi Caeterum o subitus hostis aduentia, ct eorum absentia quos circummissos diximus, quorum nullus apparebat, nullassentietatur clamor, tantum qs terrori incussi , pinigre defuga, quam depugna cogitantes sudorisalutem anteponerent. Clivus, in quo Oistra ρο-

ita erant, ct oppidum proximum dissipatos fugaserauauit. Nicolaus quoque cum rem deperatam, ac profligatam cerneret, tentatis omnibus,quae bello clam ii

ducem praestare aequum erat , salutio 'ipse consuluit. ni rem uos a tergo missos diximus, cumper explora tores , quos praemiserant, accepi)sent os iam fusos ct in fugam verses nec iam prauam instaurari po1se antequam in hostis conspectum renissent, qua vennani3 ad Nicolaum reuerterunt.Non destiter ut tamen, usa rege mittebantur:crptum iter resecuri, Necum Nicolao coniunxerunt. Quibus co se auctus, qui a b c Fruacifico p rebant, populos vexare rursus cstia

309쪽

Dum hac in Piceno aguntur, rex Adriam, atque inde ad ciuitatem Apeninam prosectu , Theramitana ami cis cura non abiecta, imundum Baistumpraestantem Pirum,cam ηs,quibus praeerat apist,ad arcem obside-dam ire iussi. Cateris i cop,s in hyberna, in loca cim cumiecta dimisiis, ipse Neapolim redin. Raimundis Theramum,ni iussus erat,profectuι , ars ab oppidanis in obem haud cunctanter receptin, ante omnia, quo omnem auxili, stem Obsi is adimeret, arce ipsam circumuallauit, non ab interiori modo, verum ab e

teriori quos urbis parte haud modicae latitudinis fos. saperducta ,praesidia, circa eam, ubicunque vru ese

ridebatur istosuit, qua neque egredi quenquam, in gradive, neque ullam commeatuum genus inferri paterentur,retatis interim I ira caeteris artibiu,s qua expugnari ipsi ampo lset. Sed erat 9 naturali stu, O vere permunita, atque ideo nec xi, nec operibi sexpugnabilis. Per hunc modum supra duos menses circumsisit,ad extremum cogente famis metu, H in auxilium dejerarent, quod a sitam diu ne quicquam expectatum viderant, Mimundo arcem dediderunt,os utem suam,ac fortunarum pam. Qua recepta,praesidios valido rimata, Raimundus Adriam copias reduxit, ars ibi hyemis reliquum quieuit. Vt autem ad rem Genuensem redea. rege Truentum amnem Dransgresso er Apennini iuga, qua iter est Nursam, imbin Hetruriam, atque inde Genuam peruast,prius Raphaeis Adarnio, qui tum princeps Genuensem rem, obtinebat, in de rebus,quas egeram, uteris certiores G. Quibus ille cognitis Ioannem ridericum, qui se regis amicum profitebatur quanquam multis omi -

310쪽

I1 I ST. LIB. VII f ij fium dissuadentibus) Neapolim confestim ad rege misit. Cui cum mandata exposuisset,et uti legatos Genu et mitteret,persuasit. Satisfacturos ei reliqua Genuense maxime Raphaelis ducis opera, qui pace amicitiam ,

eius vehementer expeteret. In id a rege delecti Cara- fessus Cara ga,ac Ioannes Tudiscus cum mandatu Genuam profecti Aur. Cumqyde pace agere carpi sevta ars in i potissimum instarent,n regis dignitati at&honori in primis consulerent, multaprop0uerunt, O illud ante omnia,ut Genuensis in eius turris fastigio. quae praetoriae domui coharebat, igna regia, uti antea, diebus festis tollerent. Quod cum non reciperetur a Genuensebus, cogitandam aliam quampiam regis placa di rationem duxerant. Quod cum Neapoli,rbi rex esset melius feri posse visum esset, Baptista Goanus Iurisco ultus,ac Baptista Lomelinus vir integritatis ac prudentia laude clarus, legati ad regem iam multo antZ designati, ut diximis, una cum regi' legatis longis nauibus inuem,prospera nauigatione Puseolos pcruenerunt. Quibin ipsi comes datus sum ut essem, qui prorep. nosra,quae de pace essent conscienda uteris prode rem. Erat tum forte rex haud procul venandi studi, profectus, qui ut audiuit legares aduenta se, laetus eo

nuncio,manere eos Puteolis iusint, nec Neapolim reverteretur,praemisiis interim, qui illis domum se lauriaprapararent. Quapostquam parata esse cognouit ipse enim alia viapraeierat) Legari Mapolim ac misitisant,profectis in arcem regiam comiter, ac benigne a regesuscepti Aunt,eoch dutaxat alutato, ac magnisicis perbis ornato, nihil aliud eo die egerunt. Pos ἐς staceingi coeptum, in quo aliquandiu de condition