Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

321쪽

philippi legatum virum ornat unum, per eos dies Hrege profectum, forte obvizm habuit, qui hominis for&tnam miseratas,quod ei algetis suae,illi a rege vitam

impetraciit. Caeter m mulctatus omnibus, qua tenebat , oppidis: toto praterea regno excedere iustus est Qui post mortem Phjlippi, ad quem si receperat,Fraciscum Vortiam, qui postea Mediolanense imperium sibi armis vindicauit, ecutus,cism Alexadriam ri bem fidei siua comissam Ludovico Sabaudia duci proderet, ad post emum in laqueum, quem per siphons clam tiam effugerat,incidit. Ea vero expeditio quarto po quam carpta fuerat mense vita est. Post hec Ioas v-nus e regni proceribus,qui aliquot oppida in ipse regni aditu tenebaricum adriam urbem,quae maiorum δρ-rum olim fuerat, perproditionem recipere tentasset.

nec res mi exsententiasucces isset, isλpostea Francisci Sortia copijs adiutus Adriam ibit., atque improuiso petiset, ea quoque oppugnatione sestra te rata, in propinquasuae ditionis oppida se recepit. Haec

autem per hyemen ab eo tentata,quo anni tempore regia copia in byberna concessent, nec cogi facile poterant. Est enim omnis ea regio, propter vennini tua galerpetuis nivibus dpraecipue ijs temporibus, immersa, qua in illam ouiunt, stigoribus, coelis intemperie,vix incolis,nq, assueris tolerabilis. Itahinesos te Vere, Vsnus,quem pepra memorauimuF, pys omnisui ex bybernis euocatis quibus eum rex praefecerat,

Soetam Io a castellam petri, i , oppugnare 'astris haud procul inde positis aggressu est. Quod I Magnouit coactis raptim Francisci equitibus, ct quos potuit e popularibusAuis, castra improuiso adortus re-

322쪽

HI ST. LIB. ΥΠ L , as gio fuit,fugavit1. Qua re audita alphosius,re haud quaquam negligendam arbitratus, ne Ioseas maiore, Francisci copias in regni es assiceret, ulvi Ciui- rellam quod Oppiam haud procul a Durato amnem

tum adhuc Franciscoparebar, natura quidem,o v re munitum npotestate redigeret, eo cum copiis pro scisci statuit. Copargiis celeriter, quibuό να erat, ad ν,dem Thetim constitit. ius aduentu cognito,Io-φι conterritu , maxime quὸd a Francisco Ier id t poris non multum iuuari poterat Uropter pontificis maximi,ac Philippi copias Picenum agrum vexantes, regi conciliari per amicos curauit. Cum autem reconciliationefacta, equites ij quos Franciscus ad eum mi serat, Truentum amnem petierunt, inde in Picenum transigressuri,in regium equitatum ignari inciderunt

a quo pro luti, magnah ex parte capti sunt.Rexsul

inde ad sterno amne motis castris, aduersivi Truentu

fumen proferius esteo consito xt Ciuitella belrum i ferret. Quod ubi patriarche nunciatu es, qui pro pontifice adhuc aduersus Francificum bellam gerebat, 1 sestim ad eum profectus, orauit, n copiarum partem. im Picenum mitteret, ad besti reliquim persequendas. Cui cum assensus essetu nem Vintimillima, cuius opera deli ac fortisuperioribuό bellis Uus fuerat quem, in Acarnaniam prouinciam profectum, ut Carologenero Acarnaniae privripi,per id temporis a Turcis Obsesso,opitularetur uscepta expeditione, reuocarat patriarcha discessio proscisci iusiit. Post cuiuι disce one,

cum ipse in in locis permaneret: Ciuitella, dedentibus oppidanis,praeter arcem,recepta est. Quae quide ex omnisin regni oppidis nouisiim uir,qvit in reti potesta

323쪽

temperuene t. Subinde s bosus,arcis obsidione erat enim munitissima ostis,is opere: dimo tonenititura videbam imundo Buisto delegata: mi es,

Berengario Larisio cum parte equitatus ad Ioannem Vintimillium, ipsi Neapolim redist. Raimantis ante omnia arcis oppugnatione isntata cis n:bil refceret, tantum ne quis ingredi, egrediae aut commeatus quicquam importare posset, attent ima cura risiudebat. ius rei taedio lecti , qui arcem laetantur, prosertim expectato nequicquam a Francisco roti . bus auxilio, deditionem fecerunt. Qlia recepta,ac praesidio firmata, Palinuntas adriam copias reduxit. Eriam Patriarcha post profectum ad se Ioannem Vintia missium, Au dum oppidinu, quod ab eo ob debatur, perculps maiore metu oppidanis propter auctus hostiuvires, in dedit omem acceperat. Ouossi viri eius opera

fortiori Neretur, eam ponti cis iussu, copijs omnibus praefecit. Post id Ioannes patriarchae consenseu motis castris,ad Ripam Transientam id est nomen oppido nutato bostium obuium facto duxit. Atque inde digressu, inter potitium, ac Solitem oppida castrafecit,comp sto usque agmine iter faciens, ohostis in conlpectu seret. Eo autem eo copiis profectin est, ut experiretur, an posset eluse boIte, ad Philippi copias, queispraeera Italianus Furianus, aut ipse Italiatius adse tranfine. Pri coniunctis copijs Fracscum agar ederentur, cui n-s.si pares esse non possent. Quam re Francisivi coni titura Austicarus, mediaprotinus loca de industria o

cupabat: eorum 1 conatus quocunque molieba ut, si

'abatur. Sextis cestris cum sub Montem Eripetum consedisset Sancti V toris oppidum, cum caste pi '

324쪽

HI ST. LIB. VIII. Nisique finitimis,ponti cis maximi nomine in viditioncm absique certamine recepit. Caeterum cum intueretur , ustra ast tentari ad altera castra aditum pro-1ter Francisci vigilantiam, uerso itinere, ad Ei thuiravnitam retrocedere cum exercitu bid filium parretarcha approbante) constituit, eo animo, ut per montana, procul ab hoste,ad vitai tu euaderet. CumGibi castrametatus esset, pestis mes,ac Tedonates. qui Romani pol cis imperium pertinacius detrectabant, expugnauit ac diripuit, quominus initimi, in lecto metu, re flerent. Cuius ei nuntiatum 6set, discum cum omnibus copi' e. dimicandi animo tan-rendere , ca ra diligenter mulsist, dimi sis paulo longius a castris ste latoribus per quos eius aduentuni certis Ggnosceret, ne imparatos ossentiret terunt panus is rumor fuit. Itas inde momitio uish castrissu dum reuersius est: inde postridie ad trueniunt amnem mouit: castrisis in fluminis ripa positis ubiuirit. Franciscus autem, ut hostes retrocessis a ouit, nihilominus tamen in suscepto consilio permansi, ut scilicet iκter bina castra mediis sederetineutram pamtem in eques ed tantum id agens ut neutri alteri co iungi pleist. Read conflium perlata, cisi quidem, uanam via cum copi' ad Irahianum turias perueniri posset, constultaretur, variabant ductorum sententiae XIjnanquepeditatus,ct equitatus orem, trirem diu egist, quam e haud longe aberunt inutiliore turba datque impedimentis relictis traducendum ce ebant:

quoniam pam, maris tractu ab Isalia, si disturent asique ita abi periculo limgi posse. Alijssub urbem Ar - λά hui um equitatus, ac peditatus robur, in ict δ

325쪽

rρο BARTHOLOMAEI FACII agmine agi placebat. Verum hoc consilium haudquae

quam tum videbatur. Primum quod flexander Francisi ater, eorum per exploratores itinere cognito qui D C C C. equitibus praeerat, acise vexare agmea temgo poterat: atque eo se 'gnando, lacessendos distinere hostem, quo a Franciscus cum reliquis copina currens medios opprimereriterrorem nocte augente, a

ponte , ut o a tergo circumuentos praesertim cum hostibis copiarum numero Age impares futuri essent. Luibin, quando fortunae etiam benignitate id contigisset,ut absique detrimentσ nullo reperto h 6 coniungerentUr gaemna eqQ um Uumfere prasertim cum hostibus copiarum numero longe siverioribus metentori' sine mini tris nesarcinis. Ioannis pzr9 co Dium fuit,rt itinere longiore, caeterum eotim ratio re , per Apennini montana exercitus duceretur. Pose enim ea cum impedimentis, atque omni exercim ia- uitis hostibus tuis euadi. Cuius conscium cum plares approbassent, Asculum versus perrexit, atque inde per Apenninum colla transemisso, que Sibylla accolae ape Iant,in campis Nursae, late patenti planitie, consedit, Wique inde continuato itinere, in Fulginatem contendit,cuiusprofectionem cum haud amplius a se impediariposse Francificus agnosteret, qui hostes abeundi conflio retroces isse existimarasic; jpoenites, quisora lj fortunam non tentasset,e Piceno excedere,pri qua rorae copiae coniungerentur decreuit, ne mi poste , cum pellet, discedere integrum non esset, ne pe aut ob-

sionem pati quodsibi turpe ad famam hominu ducebat aut certe necessario depugnare cogeretur. At δε- Mines Matelicam versus arrepto irimere in cinguli

vera

326쪽

ΗIST. LIB. VIII ari fiet, quibus in locis Italianus cum copiis erat, profectus 6,earumi et iam copiarum qua Philippi erat duxfactus,castra cum castris iunxit. Deinde ad Vicos, siub umbem Cingulum,per lusto exercitu, eos una excursione cepit ac diripuit. Inde ad Melane ductis copist aliquot dies in eius oppidi Obsidione consumpsit. Adpostremum

oppidani cum nullasses auxilii e set salutem suam,

ortunarum pacti in pontificis pote latem venerunMissa deinde civiarum parte ad Sanctum Angetam cum oppidanipraeterilem remerent, admotis undis pis, silum vi captum, atque in praedam militibui

datum est.Posthac Ioannes eum animaduerteret Dacificum e Piceno in Vrbinatem concessisse, ct ea, quae reliqua erant in eius ditione Picetium oppida, propter naturales locoram situs audaspraemia in imposita. fidione magis quam oppugnatione tetanda esse, i flareth vis hyemis, reuerti statuit, atque exercituit, is remiu in byberna reducere. Relictis igitur pontificis,

ac Pbilippi copi', aduersus urbem Firmum, non an plius per montana vi venerat,sed per plana iter cepit. ac nonprocul a Monte Sancto eo die constitit. Cuita inopinato aduetu oppidani conterriti,ante quam vir nexperirentur emisiis confestim adeunt oratoribus,qui

signi carent , ponti cis maximi imperataprotiniis facere paraus esse,deditionem fecerunt. Aliquot 1 terra casera circuiecta ab I certamine receptasunt inde ad Vontem Altum profectus, ibi aliquot dies ma-sLInterim Firmani,coniurationefacta,lleprostinqui. auxili, a Francisco defecerunt Alexandro stam itiarcem repulso quis ct magna equitatuspars una cura, ipse recepit Luod νbi Ioanni nuciatum est ubitὸ cuiu

327쪽

2νa BARTHOLOMAEI FAC rfomnibus copijs adferendum oppidanis auxilium adustauit. Idem fecere ponti sicis, ac Philippi copiae, quae in

propinquo erat,pti ostendimus. Cum autem arx eiusmodi foret quodsiverius demonstratum est ri nec pi, nec machinis vilis ,ste diutina obsidione tantum 6set expugnabilis, amunitis ijs urbispartibus,qua ex asce in urbem descesus erat, thi ab exteriori parte in iatutis, qua obsidioni necessaria videbatur, ipsie cum ν liquiue copi', ut eas in hyserna dimitteret, in regni f-nes concessi. Vix anno post Eugenius pontifex certior factus,Franciscum S fortiam suas, ara auxissares copias cogere, ac Tuderium petere constituisse quod o

pidu sexaginta millibus Usuum Roma abet de istius

aduentu valde licitus,accersenda a cist auxilia cofuit. Nam quodparte Tudertinorum sciebat Franci sis in primis fauere,in quos ille indulgentior fuerat dum ea urbe otiretur, ct propterea Franciscum haud tomere id costi, cepisse Hlicabatur fis enim praeter Picenum etiam in agro Romano oppida quaedam occupauerat in it Ludovicumpatriarcham legatum ad resem: ist Neapolim profectus, ac magni e pro dignitate re si tussimul acrei aduentus causani exposuit. auxilium ab eo haud di ulter impetrauit. Nec mora. Dines Antonius Vrsinus Taliacotius cum duobus mirulibus equitum ad ponti rem ire, sies cum lilius copi'

coniungere iussus e t. Interea Franciscus coactis copi', in agrum Tu uinum contendit, q*o vnoferme tempore O p tisicis, ct regis copiae conuerunt. Quo cognito Et genim Nicolauni Cardinalem Capuanum stratis in urbegratiosius, ac potens quod eius fides nonnihilsu pecta esset,propter amicitiam,quae illi cum Fauctsi σ

328쪽

Η I S T. LIB. VIII. rv erat, Roma amouendum curauit. Francisius autem, viper exploratores agnouit, pontificis copia; opinione

sua ampliora 6se ,stustrat se, nec sine pericula,quod

constituerat iterpersi qui posse, mutato repente conse Iio, antequam in hostium constectum veniret, in agrugesinatens redist. Ouo digresso pontiscis, ac re is copia in Picenum pro cisci perrexerunrt ea oppida, quae in Francisci Meperstiterant, armis ad deditionem cogerent. Sed Eugemus Francisci potet iam veritus, nimmagnas ab eo copias duci nuntiatum 6set, Thomam,

tunc D copum Bononiensem qui isti in pontificatus cce fit δὴ inem propter multarum rem cientia, atque eximias yirtutes illi acceptissimum, legatum ad alphosiuφ miseerat,qui maiora auxilia postularet. Boad regem pro ectiu:Cognosiis, inquit rex,ex Ludoui legato satis, ut arbirror, poni cis res, quo flatu sint, quant ossi in disirimine versentur: expellatur in Tu-dertino Franciscus Sortia hostis magnis viribus com

sulerunt animos aduersari, ipse rum re eius illius, ac fama. Nam,quo tempore Tuder tum urbem renebat multos ibi ciues quo Glerosseruire cogeret benefici' obligarat. Hi rerum novarum cupidi eius aduentum avide praestolabantur: ut Eugenio no minus de ciuium

Me,quam de hos tium vi labora. 1 it. Misisti tu quidem Ioannem Antonium Vrsinum ad pontiscem cum copiis: tertim quanquam is est pir in armis praestans, ct copias haberet non asternundas: tamen ad tantam rim hostis arcendam haud satis videtur. Est nobis res, vincis, cum hoste rei militaris periti mo ac vigilantis inro,νt haud temere cum eo congrediendusit. Nam i s

329쪽

ret,non solum Tudertinas ed etiam Picenus ager, qui tuis laboribus ac periculis potici restitutus est , mr in hostilem potestatem recideret. Petit irer a te Eugenias,orat, ut praeter eas quas adhuc mi sisti copias aura mittas,ne qxae nuncAut ingrauius discrime incidat.quod ut facias,tua viri se, ac si es postulat. M torem gloria,aut hiabiliorem conseqai lio potes, quam spontificis maximi dignitatem maiestatem, perpe- Ωιὸ conseruaris,ais auxeris. Ad ea rex Id quod ad bustri feci post reditum nostrum ingratiam. quoad mμhi vita suppetet, nec re, nec opera, nec auratio tuenda ponti is autoritatifuni defuturus, nec pro oppa G. dis eius aduersi ijs vlla unquampericula recusabo. nc que committam, ut pontifim merito de me mea quaeri' posiit Equidem eosum animo, ut non hoc regnum inori,quod ratis laboribus,actericalis meis sum adeptu , sed is caetera regna, qua inibi pater haeredit arta reliquit,ruere potius atque euerti, quamsacrosancta potestatis iura labefactari permittam. Mi ad ponti

li, in prasint iustis e se , praesertim cum nulla externa auxilia ad Francisium profecta accepissem. Qui ceris nisi maiores copias habeat, non est adeo politisci se

widaxdus. pertussium Pi eno bello q tum audeat. sed non ob id tamen haec a me dicuntur ut eum centemni velim. Nihil enim tuto in hoste contemnitur:nec ustidem eiusnodi hostis est, ut sit contemnenduου mutita enim ct consilio valet se rei militaris scienti se

sorti animo contra eundum, atque audentam censeo.

Quae petit auxilia pontifex mittam. quineti is a t

uentu

330쪽

ΠI S T. I ID. VIII. an tu meo opus fore cognouero, mihi ipse non parcam. Ab hoc sermone di ejus,Raimandum Buillam cum mille equitibus,ac pari peditum numero ad patriarcham in Picenu ire per Aprutinos, quibus in locis copias habebat, imperauit qui Truento amne traiecto, in P cenum quamprimum profectus, ad urbem Auximum cum Iacobo Guiano, uno e copiarum ductoribus qui pontifici merebant, ste coniunxit. Francisias interea in Vrbinatem transigressus D sumbrunum diuertit,ibis constitit, eo videlicet constito, ut transitum impediret metum, transire cogitantibus inferret, quominus uterque exercitus iungi ptisit. Nan1 Raimundus, ac Iacobus per loca mari propinquiora agmen ducebant, patriarcha vero minus diei iter,aut eo amplius,procul ab eis,cum reliquis copijs,per locasiuperiora iter fari bat. Cum i ei renunciatum esset Francisium ad Fos

sumbrunum sustitisse, nec longos cio a se abesse Mi-

mundum, paulum remorari iter ,sissimi progredi, donec coire in unum possent,mandauit , uti ope mutua imminens periculu declinarent. Qua re cognita Dan cistus, ne suos temere periculo objceret ,se continuit. Dimundud vero,ac Iacobus temperato itinere, una αε patriarcha inter Fossumbrunnm, ac Fanum, eode die peruenerunt. Postridie mane Legati iugsu conuocatis

omnibus copiarum ductoribus, ut quid agendum esset consultaretur, Georgius Nurius Philippi legatim, tam multo ante in castra profectus, liberius loquendi qua velis petita venia,detulit Italianum Philippo de proditione illectum 6se, sis eam rem compertam babere proin placeresbi,ac pelle, uti is vinctus in casi diam detur. Cum, mirantibus omnibus, MPmε