Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

291쪽

esset: nec vera essent,qua Guilinusscripserat , mitrare quempiam esiuis ad Philippum constituit, qui cum illa his de rebus expostularet. Itaque vocatum ad se Mamrbaeum Maseritum virum, ct iuris scientia, ct confluo clarum, cuius erga se fidem, ac diligentiam antea -lijs in legationibus expertin fuerat, ad iter comparari iusiis: atque quὸ tutiora, ct commodiore viapro osceretur, expectandum illi ait Sigi simo m Maia- . testam, qui ad se q*amprimum venturus esset, per eius agrum breuius iter fore. Erat quidem Sigimundus ex nobili Malatestarumgenere:ex quo multi illustres viri belli is pacis artibus orti sunt. Hic eum sua 'sius gr.

tia um Fracifici,cuius gener erat ,fauore ablatus inter copiarum duces clarus habebatur. Qucumfurentis

procellae venierem in se impetum sustinere se posse diffideret, regis amicitiam ast expeti simulauit: eam nam rerum suarumsalutem arbitratus: θ qub tuto iret dem a rege petierat, impetrauerath. Caterum cum per exploratores certior factus esset, regem procul

a se iter facere instituisse, eius adeundi confluuiis immutauit. Quenisti stra expectarum, ut rex adsie non ire animaduertit: ratus id quod erat) illam aliquid noui confiij cepi se, cum ab eo iter tam deflectere empis et haud amplius disserendum ratus,musiaeum ad

Philippum abire iusiit, ct una cum eo Ioannem NMceam:quod is rerum in Insubribus, de erat oriundus, Acpraeterea Philippi morum peritim putabatur. Qui statim Vrbinum versus arrepto itinere per Piceni motana in Flaminiam primum, atque inde in Insiubres profecti,Mediolanumpervenerunt. Quorum aduentu cognito Philippus,qui eos inprbem deduceret, ummos

292쪽

HI ST. LIB. VIII as ius obuiam misit ais ijs diuersorium ct lautia data.ta te ad Philippum salutandi gratia in arcem isrunt : a quo benigne, comiters excepti sunt. Hinc facta mod alutatione, con stituit Philippus tres viros, quibus cum agerent, quae agenda essent: hi fuere I urio Coreartim, Nicolaus Guerreriim,ac Francisius C sillioneus quibus constitutu rebus domu redacti suiut. Postridie eius diei, tres viri a Philippo his audieris δε- legati ad eos venerunt,quidnam a regepertulissent cognituri. Ad quos Matthavspostprimos congressu lautiosacto, hunc in modum locutus est: Miratur xebe- menter siphonsus rex cum Picenam expedirione re

lippi potisiimum hortatu atque impulpis aduersus Fr c cum Vortiam usiceperit, ac Picenum ingressim, in tra paucos dies multa illi oppida ademcrit, ars in e tremos tam Picenisnes compulerit, venisse adseu philippo Ioannem Balditionem cum mandatis in quibus erat, se Francisium vortiam omniposita contentioneis pristinam gratiam recepis: ac proinde magnopere orare, uti ea omissa expeditione,illam oppugnare abs

stat, i sibi pe Gratum fore, quandoquidem istisdem dederit, sese eum tanta belli mole leuaturum: in eoIPhilippum bos faciliorem prabuisse, quod nise Francisium tantis rerum angusti' obluctantem ,sibi reco-ciliariphliu esset,eius amicitiam, atque opera in omne tempus perdidisset: quoniam isse perpetuo foedere

Florentinis,ac Venetis iuncturim esset,nefortunis omnibus euerteretur.Ad haec venisse paucis po t diebus t bellarium quῖdam cum binis ad se literis,ais eris a Sia . mone Guilino scriptis, eodem prope argumento, nisi i quod ha asequanto duriores ridebantur, quas quidem

293쪽

ast Ba RTHOLOMAEI FAC Irtiteras regi constaret, ad Francis uin, quibus eiFa- lcuerat verbis er Philippi scribam fuisse consiriptas

Guilini aurem literas paulo insolentiores iudicatas esse, quibus regem monebat, uti eorum reministeretur, quae apud Terracinam foedere comprehensa 6sent non

debere igitur eum fugerese prom se simulac Phili pa libuisset, se ab ea expeditione dissessa; Dacproin

vellet id foedus ratam esse. Haec autem atque aliaetus edi fiunt,inqait, qua regem insiummam admirationem adduxerunt. Primum vero omniam quo Phi-

lippia tum facio bi persuaderi μέ iussit, Francisium syncera secum fide in gratiam redire, quandoquidem

Fer Petrum Branaurum exploratam habet qui omniuFrancisci constitiorum est conscius, eam reconciliatione Venet9rum a plorentinorm constitio a Francisco co-fectam esse, o breui rei exitus es indicaturus. st aequidem omnia rex ipsi ex Troilo altero e copiarum Francisci ductoribus, haec ad illam scripsiit, vera esse comperit. Miratur autem rex haud minus quod de cossitioniblis renouaticum Franciscooederunihilale cognosci potuerit,praesertim in de rebm,qua pontificis, O sit: a'ne intersint, cum adduc non ita oppida Frauscus in Neapsitan o regno occupata detineat. Naio ipse ortire iri sine comprehesum est i quando Phi-ιπο nutata sentetia,placu sfer regem a puscepta e nitione ab stere,praestare Philippii debere, uti pra- .cisius ex omnibu4 primum regni oppidis praesidia ed cat,qod quidem a Philippo perinde neglectum est, ac si nihil omnino ad re pertineat quicquam de Fro- lcisco cognoscere. Quibusprofecto de rebin gravius que

ruisiisset in cum alio iri quam cum Philippo res ef

294쪽

mquicum statuitsibi firma,atque incorruptam amia citiam futuram. Quod autem ad causae honestate per . inet,considerandum Philippo etiam atque etiam est, risi id bellum rex pontificis maximi iussu ι tuus M tolitani regni iura uat, eos ipse maxime, ct aut ore, o impulsoresusceperitge s erit 1,nou licere regi ab ismis discedere,ne iusta de se querimonia causa ponti ri exhiιeatur. Praeterea quod ad dignitate suam attianere rex putat multissibi turpius existimaret si repere me jsgerendis rebus,praesertim in lainprostero viactoriae cursu, quam se nondum inchoata expeditione,

hoste tantum irritato,exercitum reduceret. Iam enim

nequid ignἡretur,in ponti ci potestatem supra quin que originti oppida,prater castellaplurima redegit; ste; is breui fore, ut eiectis Francisii praemist, retia quam Picenum in potificis potestatem vindiceti uuod N perficiat qxotidie a pontifice per literas , ac nuticio rogatur.Nec vero rex in ciatur, rei nil sese Simoni Guilino reducturum se inde exercitum , simul ac remtior factus uset, Frahcstam cum Philippo in gratialis redisse. Sed ea lege ubi ponti ci primum siti factum esset, ac bi Ciuitella, Theanum ac reliqua regni o pida restituerentur. Quod F Philinus rerumsuamniseciiritatem resticiat, certe illi optandum est, Fracsupicinum adimi,ut eo tot oppidis priuato, faciliore uti posset, quem tanta opes aduersius eum contumaciorem fecerunt. Tadem peis si Philippus in eopersilit, ut re

tit ragdm ab armis discedere, perficiat ipse quod illiu

mei postulat nab sponti cis querela mi facere id

liceat.hoc certe prauare Philippus debet, cuius volun luntati obtemperare, ob accepta ab illo beneficia, res

295쪽

aD BARTHOLOMAEI FACII inprimis cupit. Cum haec dixisset,nulla ei restonso D,hacse ad Philippum allaturos, ac de in iussententia responsuros, dixerunt. Nec multos ost Philippus istiuarcem vocatis magis mirari se ait,quod alphonsus sutaceret de pontifice maximo,qui maior eo in torris esset , ut nihil de Nicolao Picinino diceret, quem virum probum,ctoisi eum cognoui seu aliorum quorunda impulsiu non esset ei in re Fracisci obsecutus, quo alijs magis,quanimi credere de Ustus animo, ac voluntate perseuerasset,ise praecipue,qui ubi ususpostularet, pro regno eius tutando,quantum ipsieparatus esset,ef undere non sustinerent: ebuisse certe alphonsium plus mi in ea res ei habere, quam teris omnibus,qui illumsbi in generum lium, adoptasset. Se quidem, casis contigisset,eifacile obsequuturum iu eire odi resuisse. Satis i constare Franci creducero animo eam reconciliationem quae se:acproin illum a se in pristinam beneuolentiam receptum esse: cuperas a mota

prastare pose quod quidem pepigisset uti a rege illius

vexandi finis feret: hoc uno, quod apud regram pHperis se iudicatum. Post hac ad 31atthaeum conuersus, Te, inquit, Matthaee appella, qui regi natione es propior, O multis annis quantu ex sermone tuo iudicare pos sum in Italia versatus es. Non es, ut opinor, nescius O quantum ego Francisco,oquantum mihi is debet sed doleo me totiens,ac tam multis precibus fustra a rege contendisse,nia suscepta expeditione ab Istat: praesemrim cum sciat quam eius amplitudini, gloriaifareea. Ad haec Matthaeus, haud dubium e Philippus etiam ambitrari siphonsium non minussua ipsius,quam ponti cis voluntate aduersu Franciscum bellum susceptuer

296쪽

HI ST. LIB. r III. ast quoditam contumaciorem in fefactum se cum hostia ibrusuis constentientem videret quod Veneto bello resertim postquam is a se digressus Picenum occupa set manifehu apparui sset. Neque enim tam facile regem in Picenum profecturum fuisse,qia exercitu a se tu: tisatis erat,nis eum Philippus tantopere rogas et, νοetiamgrauius regem tuli se, tanta a se cura Philippum postulasse pii Omi Ga expeditione in regnum exercitxm

reduceret praesertim cum iper Petrum Brua auri ac Troilum constaret, eam reconciliationen imal tam esse,ideo, vi tantam a se vim tempestatis aueris ret,quam aliter in re tam siubita declinare nonposset,idi omni Venetorum ociorum1 confvofactum esse, breui palam fore: quandoquidem ab ijs ad Franciscum auxiliasubmiti stipendi, Jecie sita enim fama erat propediem Ventura essent. Nec vero Venetos id facturassuisse,nisi haec ficta reconciliatio de eorum consensu facta e set. Cui enim veri mile videris inimico an

mo in Franciscum essent,eos illi opem laturos. Plura dicere volentem Philippus interrupit. Sub ecutum inde flentium,dat' venia, oratores domum reductifiunt. aliquoipostea diebus de eadem re actum: cum.tamen in eo Philippus perstaret, ut vellet rege ab armis discedere. Quapropter legati ri videre temptis ibi nequi quam terι, abeundi consilium ceperunt. Quibuι facta

disicedendi testate,Philippus regi renunciari iussi e illa bipatris ista constituisse, pro in in quibus velut sua opera libere νteretur Adhaec qua iasprostrificentes aucunt, quae eorum animos offenderent, bono ea

confisio as acta esse. Qua tunc haud satis intellecta, .max de paci,qram cum Venetis usorijs clam reges r s

297쪽

erat,dicta esse cognouerunt. Nam quo die it si Floren ria egressiunt regnum repetentes , iue i ortaua a ciderit , e dedita opera a Furentinis factum sit , ijsηudientibus Florentiae promulgata est, Inter haec rex tam cum exercitu ire perrexit, cui oppido copiarum dia em, quem ante nominauimus, Franciscus praefecerat. huic etenim, ero maxime fi febat. Nam praeter qua quod sub eo multos annos in equitatu primos ordines duxerat, sororem ei uxore dederet opinione adlictus quam de illius viri virtute haud mediocrem conceperat. Sed erat is quidem praeferoci qua quidem re mutii Oimi infensos fecera ingenio. Hic quaecumque tanqdem ea causifuerit siue quod i Dacisco quoi propter acerbitatem morum si inuisiumsciret Jue quod maiora praemia a rege steraret, sue quod 'rulato

transfugio aliqnid noui cogitaret, quo Francisci res ictas, ac perditas restitueret, aliquanto ante pepigerat per micum Ghenarum , eis qui clam ad semi'fuerant tradita urbe , ipse ad regem transtret. Itaque vim petenti regi obuiamprofestus, haud cunctanter urbem tradi tr. Fuit eius transitio Alphos perquam grata,quoniam prater receptam urbem tam litam, intelligebat hsem magna virium parte per eius viri disicessum nudatum esse,qui ct magnas copias in exercitae eivi ducere , ct magna existimationis θnominis haberetur,thm propter rei militari cientia, tum propter eam, quae illi cum Francisco erat agnitatem. Cogitabat duos praestantes siclores, quorum

tri h consilio, atque opera forti,in praeli' uti conser iurat,o in quibus bonam stet partem reposiverat,vno prope tepore illi treptos esse,quibus auxili' destitutus

298쪽

IIIS T. L IR VII aDxec . quo campo dimicare,nec reliqua oppida satis taeri eposse conjd rct, praesertim cum ab ijs elusas, quibus maxime sidebat, ceteris Iuclaribus purum fidei esse: habiturus. Rex inde recepta E , ac legato traita, continuato itinere aduersius Franciscum recta ducendum censitat. Necprius consistendum, quam illam e toto Piceno pepulisset. Caeterum Nicola rupes i altrita Rsica Contratapotiaudi,ut consitum immutaret,

Uecit, docens, ta eius urbis praemia, ese quisibi clandistinum aditum pollicererer. Qua Je adductus Rex cum exercitu eoprofuim, castra 'Ut qaam maximὲ potuit,admouit. Qua quidem res satis cause fuit, ne Si 'mundus Malate ad eum accesserit, arbitratuo bibi satis temporis dari ad munienda oppida, dum Rex in eius prbis obse ione occupatus foret, quod eam sta Atque moenibus, valido in seper prae sidio munitam. obsessione diu latura non dubitabat. Alphonsus ea urbe

obsessa, tentauitsaepius' Genuationibus pluribus locis factis si qua siet aqua usum,quaproxima urbi erat,

oppidana auiserre, quo eos aquandi como ditatesub trita,ud deditionis faciendae ne sietatem arctius copeia Ieret. Erant in eo oppido complures equites, quorum dux erat Robertus Nequus, e sancti Seuerint proceri-lim , qui cani eqIitatu, atque oppidanis, hostibussese Mikiens,omnes eorum conatus rustrabatur. adhibita intus diligen ta nequi noui motus concitarentur. Dahea res saepius attentata, cum zon succederet, motis imae castris Barbaram fidei loco est nomen) atque inde ad Metaurum amnem supra Fortuna Fanum quo θFranciscus cum reliquo equitatu receperat,tantinu

ro itiκere copias duxit. Quo postqua Francis vi an

299쪽

maduertit, sinos intra urbem continuit. Louia tamen

'aesta quotidie committebantur, quibus septin Francisci equitatus intra moenia repu*us est. Per eos dies Ioasenes Baetbus ac Petrus Cotta legati a Philippo ad

Alphosium profecti fiunt,quo tempore regi, legati, quos

supra memorauimus, Mediolanum petebant. IIi1 e dem, quae priores a Philippo regem oratum venerant. Etenim tam crebrae literae a Francisco ad Phili pum mittebantur, ut semper in itinere nuncios ad re-

gem Philippum habere necesse esset. His igitur restonii , mi liri a se ad Philin m qui illum de toto annmo, atque consilio sito certior facerent, ex ijssatis cogniturum Philippum,qua vellet, quael sua sentetia. esset. Post haec paucis rerum sutumam, quaι legati ad Philippum pertulissent,edocuit. Forte aute clim apud alphonsum csent, tubicen quidam a Francisco in castra regia profectus eIt, impetrata1 a rege pro eivi ominis more atque instituto liberius loquendi licentia multa nefaria in Nicolaum praesentem ipsius Francisci nomine probra congessi, proditorem , acperfiduappellans, c proin regem admonens, ne quid istis leni haberet,nibilo fideliorem eum sibi,quam caeteris principibus,quorum exercitus dux erat,qaamri ipsi Francisco ore,cui fidem dedisset,quo tempore apud Marti nengam pax facta est,communi consitio aduersus rege

bellum susceptura . Nec vero illu/ν ausium fui se suis

modo armis ,suis1 copi' in Picenum, sed regis viribus cun sium,descendere. Postremo eum ad certamen Fraciscι verbis prouocauit, in quo ct duces pariter se mi- .litu de gloria, ac dignitate certarent. Apparituram

quidem Oopriaio eorum simul, ct milittam virtute.. eundem,

300쪽

HI ST. LIB. VIII a sem 1 diem aeterna aut gloriam, aut ignominiam eorum alteri allaturum. Cum haec dixisset, Nicolaus iam inde ab initio orationis fluae comotus, multis haud leuioribus conuitiis in Franciscum absentem coniectis, filem suam exemplis multis comprobans, atque illum per dia arguens, respondit, Sibi pergraue esse,qubaenoe set ea valetudine, qua ante acceptum in ceruice uuianus extitiisset, ostrasturum se fuissesingulari certamiane , Pter eorum proditoris infamia notandus esse Sed quando fortuna hanc bi facultatem debilitato tam corpore abstulisset: oblatam coditionem laeto se animo cum bona regis venia accipere: posteros die cum omnibus copi' ,siub ipsem urbem Faηum, patenti campo processurum. Quod cum a sepostulare Nicolaum dec ris tuendi causa rex animaduerteret, viri I partis securitati sese coUulturum recepit. Quibuι costitutis, nunc ius in urbem reuersus,qua eo set, qua ve esset Piacinini mens, Francifico renunciauit.Quae cum audisset latitiam vultu praetendem,pararisietos ad tantasoris certamen in posterum diem tu fit. At in regin castiris ingens clamor, atque alacritas Mimorum fuit. e qua una intercedebat nox,alijs pugnudi, aliis oectan dide siderio assectis,nunquam finem habitura videbatur. Adeo omnes duorum praestatissimorum totius It ilia ducum, duorum1 exercituum ac forti fimori totius Italiae equitum pugna lectare cupiebant. athanimis ias sibi repraesentabant pulcherrinisi istu 'ectaculis,m quo de gloria avrastantia rei militaris a- gegetur: uter ve melior dux esset, qAod diu antea du-ώiumfuerat,eum diem testaturum.. Postridie Nicolaus hora constitata in campummsuisImest. Sex is