Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

531쪽

nandi copiGratque eo niagis, quodplureis iam me sis occupatis ab ho te undis fultimis oppidis atque iis thuribus, vix nucius ad eos regi' de rebus peruenisset, Dinat omnia aduersa di&ulgarati Roberti confirma itis ciuium animis, commvvicatis, cum Francis Bascio cosseu,qui Andriae di vpraeerat , Canusium prini dein Venusiain profecti, ubi cum Masto Barresa. urbis praefecto,qua de communi siententia visa seunt,composuere,paucis diebus in Lucanos,indes in Campaniamprimenere. Quorum aduentu cognito Picininus, ct i- e distributis c ijs sese in Apuliam ad Tarentinum recipit , adducta secum Neapolitana Lxcretia, mi ea maxime silebat. Haec est ista Ineretia uius per orbem terrarum amores fuere quam notissimi. Eam Alphonsus adamatam propter formae qua praestabat, excellenitam uam fma etiam puellae illecebris senex ipse delinitus,divitise, iἷus,aut horitates ita extulerat, riplerique arbitrarentur si Maria vita excessisset, legitima uxoris eam loco habitur Im. At onso mortuo, cretia in arcem sese Temi am cum thesauris contulerat quibus clim timeret, quod Ferdinandum bellis exhaustum intelugeret, adduci nunquam potuit, vii eius se dei crederet, quin etiam clam cum hocte co sentiens, param amica consilia agitabat animo, vi tu, atque ambitione praeceps. Interea appetente tam Uere,Pius Pontifex Maximus, Antonium sororis suaslium, nulle cum equitibus, ac peditibuι quingentis maturare ad regem iubet. Praerarist Ioannes Comervis impigerct strenuus, atque in rebus besistis maxime exercitatin, quem nuper magnis stipendijs, maioribuspositiatis Pontifex a Picinino destruxerat. Iti;

532쪽

tu Minianensi impigre occupato,acrescis aggere ia egem,qui per id tempus Capuae agebat,peruenit. co festinis aduectis ex urbe machinis,ac tormentis aeneis, Castellum, quod est ad Vulturni ripam,qua mare illabitur,oppugnare adortis est quod curii a Marino Martianojmpstis teneretur praefidjs,miles V sepraesidi Pisis campos Leborios,omnem1 Campaniam, quae t is Vulturnum esset,population:bus infestabat. Oppida

vi,quis in prodio erat,disssi moenibus, paucos post quam oppugnari coeptum est dies, deditionem fecere. inde Antavius. annesi Scafatum profecti, castellum ggrediuntur. Cum autem oppugnatis ipsa difficilior et,quod c ellum in insula po tum, Sarno mine

cingi ur,turrim quatere duabus e regione bombardis incipiunt.Ea quanquam maxima crasstudine, biduo tamen continenter quassatu,ruivam facere quum ca

isset, poni e re aὴ ea parte comportata materia extru tim quo strato per ruinam turris militet ingressi c. thello potiremur. Quod reriti Castesiani est Antonio

'dedidere. Per idem reinpres. Marcus Antoni is roresim ct Petrus Paulus sauilanus, alter cum equitum tum

mis sex,alter cum duas in a Franciso misit, iunctis cuMatthaeo Capuam copjs pleraque oppida,quae in Peli suis, Marrucinis, Perent avis, Praecutinis1 aItat est periore ad Picininum defecerant,facile recuerauere reuium auimis in regem inclinantibus. stra res Picininum ex spatia tem reuocauit. Nam longa nas .

Manstedonia Turinum,mox Hortonem delatim,audinta Obsidione Loretana arcis, quam Matthaeus recuperato oppi o acriter oppugnabar, lectis cum peditibus Moscofumprofici turri bi equites, quos diuersi e lo

533쪽

cis arcessebat expectare decre erat. Scafato dedito,Ferorandus iunctissimul cum Antonio copys e Campania mouit,co consilio, ut in Apuliam pro ectus segetes,

ctra maturae in agris essent, rimi erct. Paucis tamediebus in oppugnando Monteforti frustra constumptis, per Samnium iter faciens,aliquot etiam castellis in itinere receptis, cum ad aprvinum perueni set sub Sabmianu n consedit inde superato monte, cui nuc Crepitario nomen est, in spatiam descendit: postiss ad Troiam castris, nitimos inde agros pluribus diebus vastavit. Erat autem OIIandigen us duplex, quod qua minus maturae e rant segetes ad equorum pabulum, qua .iam maturae,ad usum hontinum secabantur. Cum enim rei frumentariae laboraretur inopia, nulla fi eget panis in castris copia, triticum ahenis excoquebatur, in cibum tum peditum,tum equitum. Cum δε mortales permulti montanis ex oppidis, ct in js mercatores penuria menti ac lucri gratia veniret in castra, a fumentationis famam, inde miles vatilationi factus est inutior ob lucrum ac laboris pretium. Itaqj castra ipsa ad mercaturam pene conuersa inreu qi qaoddam ea aestate prubuere finitimis. Extitit autem iras solstiti diebus figoris tam atrox vis, ut necesse fuerit vineta conclai, ac siligi feram quanque arborem ad rignis castren ipsum res sane rara,at L annotatu digna propior temporis ac reglvis illitu natura. Vastatu igitur Troiae siubieritis capis rex inde in ovens, sub I ultummam cosedit mili evastatione in agro Lucerino usurus. Quo tepore aliquot etia castella,quae adradices motium,quael in ipsis siunt iugis posta deditionem fecere. Ouo nibuus autem Luceria leniata suer l, Ioannu

534쪽

rrasentia obstitit, qui satis magna equitum ac peditu

manu urbem tuebatur. Quae releuta quotidie praua diuersis locis continebantur. Adhaec Estenses Hercules, qui Fogia cum praesidiopraerat , disicusanteis regios aliberis populationib. prohibebat. Inde rex Sactum S uerinum petens oppidum, insequenti die recipit. Oppido enim egressus Nicolaus Rosa,cuius propter opuleuriam magna inter popular eis erat autoritas,impetr ra venia, eq),ctoppidum regi dedidit, quod tame diu- .rius in fide haud permansit. Dein rex ad Turrim, qua Dragonaria dicitur,motis castris, tentauit Carolum

Satarium sub cuius ditione finitima erant castella,ad deditionem pedicere profectus1 ad Turrim maiorem atroquendi illius gratia , irrito inde incoepto redi, LQuippe cum luto statim colloquio, Carolus Luceria ad Ioannem profectus,regem ludibrio habuerit, arbiatratum facile illam adse traducturum. Nam Fer inadus,q uod Honorati Fundani, si elissimi bi reguli C relin gener esset per i lim homines,quos ea de causa

se accierat, moturum se adolescentis animum ratus, multis ac magnis eum promissis per eosdem onerau . rat. Sed ille quanquam adolescens, astu tamen instructus,atis consili, dubias in initio subblanditus est regi. dum hac ratione dies plureis tereret,quibin praterit regem intelligerersiti, ais ardoribus exagitatu ,suis e finibus cum exercitu discessurum. Hac deceptuuste rex frustras ab adolescere habitus, Dodum, quod sonidum ad maresitum uniuerso cum exercitu pro μciscitur, vastissimam per planitiem , ac cultoribus vacuam, O arborum, atque aquarum indigam.

535쪽

liaque canes, equos, iumenta cernere erat passim astu exanimata cadere pueros armigeros ex equis r

penta delabi,pedites, aites itinere,calore, , dg ς denus uniuersum viribus iam defici. Cu iam ad aquas peruetussalsas, ibi vero aqvaru ipse 'ectus, fontium species blanda 'a quo sal rest,eo apparet aqua impidior ac magis lucida ) qui primi agmep ibavi,

pos repete gaudio, laetitia, a serit. Dah testari acclamationibus latitia cuca siet, ct inueta flumina fon eos copertosfigvificare, redditus, inde ab insequetiam clamor cn e set, uniuersum agmen ad maturadu excitauit, erexit A languentium animos at xbigustoti cupide initio fontes salse apparuere, repete ibi e gau a tristitia exorta est: castra i men haud longeposita in campis, locis 1 bortensibus, sub Caprinu ca;tedum, quo propinquum cu esset statim si e dedidit,siolicita tibim qui e Marra; familia in castris erant, cuiussam miliae proxima castella antiqua Ab ditione fuerant Appro rata a ca testinis, volentibin quidem animis,pra ea qua i ic erat copia, vina, panis, alia 1 cibaria: cti e vestigio in ca traper lata,itinere a b ε Iu cob cio: milites aliquantum refecere,praesertims horten-m quom non exigua in agris reperta est copia , quippe in maturi, immaturii, ac crudi pariter ac mites faeis tinpromi siue absumpti. Processum inde mitiora in loca, Imaj secundu Paulanu tuta. Rhodo igitur re- pto,acpraeter Vestas castellis omnibus, quae in ea Go ni parte coItitutasiunt, refectos paucis diebus exemcitu,noctu maximo itinere confecto, mane sub monte Sandi angeli, quod oppidusiumma e iugo,inquos Hsitum,aequinoctiali ab exortu pelagus a meridie subi . εισ

α - - . .

536쪽

HIS T. LIB. II ovctos Apulia dessectat campos: Vrio ιλ eos mores ab aut i quis dictos no temere quida pertendunt, in jsD Veneris celeberrimi uis quonda remissi, uniuerD cum

exercitu rex improuisus apparuit. Cuius repeiano a Luentu eo atrocius consternati saxi civium an mi,quod

maxime tutos sese antea arbitrati essent am asperitate,aqaarumi inopia,upabuli. Teutatis e tur oppidanis, quo minam sese dederent, obstitit praemium a Davue missum. Ita1 paratu ad oppregnauum necessarin, tertio rex die, qua parte που ossa ab Up vatione distimebant,ne , rupes ab ingrcss deterrebant,

rum magam erat in ca Iris nu verut acri oppi ct alio adortus, vulneratis aut caesis maxima e parre defraserib cu tribus circiter boris pro muris paguam osci, comminutis,ac deiectis no semelscalis, instaurataserius pagua,cohortantibuιι subinde dacibus, eiectis e muro propuDatoribuὀ paucoru pertinincia,unos δ empora pluribus locis miles irrupit,peri humiliorem turrit acto aditu,peditu pars maxima ac gregariora immissa est manus, moxs est ractis portis omnis maltitudo ingressa paucis in ipso ingressu e pro rari, sc*ssi, reliq*i in arcem est recepere. Direpsi )nis baiusfacies matre maxime inserabilisfuit, irritatis vir illiin imis punae ardore,ac multitudia: omni fimal imrumpente, ste praeda iacitata. Nam quo oppida ipsiq/nfrequens, atra opalentῆ esset, quod, pr cr tu Maxime securu mat5 ab sis; tuta exuum talar, p se uulgatum erat, e sinitimis vo lui, praesertim Mas donia qcupletistimos quosis ciues c an ulum a e co- portates illuc thesauros amicis,aut templom ac r ρ-

537쪽

Io. IO VI INI PONT A NItibus commenda sp Das nou sacra, non profana ab vi,

iniuriassi tuta erant,dum occultos thesauros miles e

quiri In viros ac mulieres se ima supliciorum edebantur exempla aximech sacris in aedibu euitum. Dassiepulchra eruta, spoliata donaria,direpti loculi venerabilium reliquiarum,arae etiam sanguinefoedatae,acpolluta adyta. Quod1 mulieres,a , imbecillior sexus eo cofugerant quist pro libidiue trahere, verborare,cadere , infantes a matrum complexu diuellere, Macsolofernere, rapere pueros,violare virgines nec δε-

esse,qui faminara pudendas partes insertis digitis correctaret,dum gemmas, umones h aut pretioseum aliquid putant illic abditum. In ipsos quoque tribunos ac duces tumultuatum,dum parci imbecillo sexui,ac sacris imperant. Rex Michaelis angeli temptustatim ingressius, claudi illud iubet; emadata delibus piris custodia in quo praeter ciuium priuatam pecuniamaritimis commendatam,auri atque argenti sacri magna diis reperta, eat regis iussu a scribis notata, atque aqua floribus in castra is in aerarium relata est. Quam tamen omnem parta post victoria Ac enim conceptis iurauerat verbis) referendam in templum summa dili etia curauit in lassi restitutasiunt,ars a bonis refoti artificibus, in ea qua fuerat antequam in numos constarentur,forma Nec vero alienum fuerit 'uoniain templi mentione maxime augusti inclaimus,ad cuius antrum ab ultimis terrarum ibis annis gulis plurimi mortalessoluendis votis accedunt de eius initi' quas ab antiquis Aut bus habeo compertata capro meo instituto referre. Est natiua specus durissi ,. io e sexo,in .uam multis graikus,caterum non lato

538쪽

admodum aditu descenditur ,stecularibus quibusdam lumen praebetibus. Vestit eam parte superiore, sua vatiua ipsa quidem ac perrimosa tei ludo est , e quercu rasa proceritate, lucin muris tamen circundatus pecori nequa pateat ingressus. Ante vero quam Medere in/ntrum incipias, aedificia extat manufacta elaborato e lapide. Vbi vero antrum in imum descentiris, quastecus dissunditur, mira an si religiosubit, loco ipse subobscuro, se horrido olai natura costituto. onent religionis tabella, potaue p. m si 'eos titulo

indicantia. Vbi vero arae admotu ad numinis pro umbes tua, loco D ct ab hominum accessu semoto,repete Inhorrescit tacito metu animus,atis in diuinam tantum rerum cogitatione versus,inpreces ,suplicia i unditur. Augent venerationem aliae item arae,nulla

sumptu, Po artificio factae, quibus natura ipsa vid tur locum statuisse. Cur autem Michaelipol imu d dicatas'ecus fuerit, hac a maioribus tradita coperis annos quidem sirepta noningentos,ais amplius repet D , qua quidem tempestate Heruli, Gotti, barbarai aliae qu dam gentes per Ital iam Occhabatur, Garga

num quenda, ciuem Sipontinum, cuiuspraegrande a mentum Garganopasceretur in mole, a quo ct ille nomen duxisset, cum armetalem taurum, qui oberrauerat perbia; is cum pastoribus quaeritaret, inuentu tandem eum ad eius, de qua dictu est ,stelunca diiuisipasientem animaduertisse: itaque ira percitum, contento arcu , summis in illam viribus sagittam emi Est, eam1 ubi tauri tergiaattigisset, retr seram e

539쪽

Garganum rem hunc sacerdoti expositurum Laureη-rium adin se, probatis me vitη antistitem ibi illum recognita actis admiratione ductum,dierum trium ieiunio indicto, multis etiam adhibitu precibus Deum esse consulendum, Gargano restondi se. Itaque absit

to ieiunio, e acra rite facta,noctu dormienti Laurentio astitisse Michaelem angelorum principem admonentem his verbis:Mea opera,ac Dei iussufactum Laureti,qui taurum indicem esse volaerim bastilica balui, quam mihi ad inba itandum cum hominibus in terris paraui. haec mea est basilica, meum hoc sacrarium apud mortu sfuturum. Enantia hec ciuibus rimonente meter te intelliant ea instei ca, in in adytis abolituram esse me mortalium peccat atqui ad eam coss gerint. Quo accepto oraculo, antistes smno exci i i Deo gratias exiisset, re populo indicata ,summa Gmum cum frequentia venerabundus, indictusvlιω- tionibus, pontisicis habitu amictus, ascenso monte adsteluncam proceditsacrassi ibidem peracta re,veri t. men ut ingredi antrum ausius esset qui siquam, multi cum precibus, cantatis rite diuinis laudibus,Deo gratias egit, nomens Michaelisper Omneis laudes cel . bratum. Rites rebus his pera his, Sipontum redijt, inqua ciuium tititia, ingenti urbis uniuerse gaudio Nec vero multis post diebus, neapolitanorum exerciam , quorum opes profligatis Beneuentanorum rebu abunde tum pollentes erant, Sipontum obsedit. Igitur

selicito depopulo sua anti titi, post indictum dierumnium munium, quo triduo fuerunt etiam in cia a hoste impetratae,a sitit rursus dormienti Michaeca

monens, ct pie, o rit factam, quod per seiunium ac

preces

540쪽

HI ST, LIB. ur eces a Deo auxiliam implorasset: Michaelem ste an gelari principem, hyssu Dei illa dicere, imperare, uti insequenti die de quarta tro populus uniuer1us arrvra caperet, in boItem1 repente irrueret, se ipsum ammatum ia acie ci*ibin affuturum. Haec igitur popularuo experrectaό issere, ac bono a'imo e se iube. Nora igitur dicta armatus a que a pugnam instructi 3 cmuis hostem negligentius agentem imprρursum invadit undit Mat, validis adeo 1 per e exortis procellis,

summos e moatis tu prorumpentibus terrifico impetu fulininibus , uti maxime furti rempestatis vi, ac fulgurum sexcenti exho te exanim ii reserantur. Fugaris igitur ac caesis bo libui, cris Deo optimo Maxinto ac Michaeli ritefactu uin antistes decreuisseti eluncam ipsam 'ti moris es, radia is ritus dedicary , Gelasium1 pontificem Maximum , pcr id tempus Soracte agentem de ea dedicatione consuluisset, astititidi tertio Michae inquiens Mibi egomet nulla adhibira hominum aut ψrte, aut opera vacuum feci hocsse um: mihi egomet desiertum humano cultu montem

dextra hac ubaperui, mea ego in lapide hoc vestigialami: mibi ego ipsemet adem hanc statui, sacrarium sese, bolic in dedicaui. Quaecuns igitur ab hac aede

basilicasacrario humana dedicatio assit, ritus, omnis ab Io humanus. Michael ego sium, qui hoc excavaro saxo,hoc antro,hoc habitaculo,bis Vidue manantibus stillii a laturim sum, ac deletum meam ad aram on Osetium mortalium erratia. Age expergiscitor sacerdos,ciuibus1 hac tuis disserito, cunui ijssimul rem diuinam idic facito, mes adesse antro meo ,sacrariqmeo,m bastuc tui populus1 mς, mortasti ἐρ