Medicina practica - liber secundus

1쪽

- - . m

2쪽

IE r. ac in i mo Principi, ac Domino,

H ASSILI, COMITI

DOMINO MEO CLEMENTISSIMO, Salutem O Felicitatem perpetuam. P. O ae vitae principium 3c caloris innati fontem esse idemque pri

mum vivere, postremumq; mori, dc reliquas corporis partes ex eo vitam haurire, nec actiones

suas obire, nisi vitali calore Ac spiritu per arterias ab eo transmisso perfundantur,in scholis Philosophorum & Medicorum notissimum est. Nam, ut Hippocrates, lib. de corde, eleganter scribit, 'Urγγm ' ἀνθε -κ,

3쪽

EPISTOLA

naturae humanae fontes , hsicque flumiNa excurrunt, quibus corporis nostri tabernaculum irrigatur. Atque haec vitam homini conferunt , is exsiccata fuerint, homo perit Et Galeri. 6 .de usu pars.c T. καem etiam puras θερμασίαζ, ias j ehoinooeta Gorum, Harum e.

Esi et i mi. Cor caloris natiui, quo animal regra

tur , quasi fons quidam es stam ess Nimirum

quod Sol est in maiore mundo, id cor est in

minore. Vt enim Sol lumine suo uniuersum mundum illustrat atque exhilarat, & calore suo omnia vivificat, ac fouet: ita Cor calore suo & vitali spiritu totum corpus vivum M vegetum reddit, idque fouet, conseruat, spiritusq; vitales , tanquam radij quidam aetherei & vivifici, a cordo in uniuersum corpus dimanant. sit, ut Aristot. 3 .de part animal. cap. . s

mordia ignis natiui continentur. Ac propterea Ctiam, ut, eodem in loco, Aristot. scriptum reliquit, locum suum Mormp ἀκeοπoAsy Tu σαμα- TD- , veluti arcem corporis occupat. Conditor

enim rerum sapientissimus ipsi in thorace, media corporis regione, qui maxima ex parte osseus est, locum dedit, atque ante sternum', a tergo spinam dorsi quasi munimenti loco constituit, quibus ex latere Vtroque Comstas

4쪽

DEDICATORI A. stas securitatis gratia adiunxit. Imo in dorci omoplatas seu scapulas, quas Celsus scopiu-la operta nominat, quasi scuta cordis , apposuit. Intus vero cor totum pulmonibus cinxit , quibus non solum tanquam puluino in cumbit , tunde etiam Avicennas pulmones cordis culcitram vocavit J sed qui etiam respirationis organa sunt, quo calidum, quod in corde est, Conseruatur. Atque si hae omnes corporis partes saluae sunt , oeconomia etiam corporis recth administratur , ta sicut in re gno , Cuius Princeps , cum iis , qui a secretis ipsi sunt consiliis Ac primariis administrationibus, valet & floret, omnia recte atque ordine fiunt & administrantur : ita etiam, dum Cor in sua regione bene sese habet, calorem vivificum in omnia membra diffundit,eaque

omnia florem, O fulget ver Gratiarum , ut est in antiquo Ariphronis Sicyonij hymno ; nisi

pars aliqua 'iuato vitio teneatur et quod ipsum tamen facilius toleratur, si Cor hilaritatis auram adspiret. Contra vero,sicut,dum Rex aegrotat & de salute periclitatur, Omnes subditi in moerorem & squalorem coniiciuntur: ita etiam,Corde male affecto,totius corporis salus simul in discrimen conlicitur; id quod non solum in lipothymia & syncope, sed de in respiratione laesa accidit, atque Vbia 3 illa

5쪽

EPISTOLA illa caloris in corde ventilatio necessaria ce sat . aere , quem spiriru ducimus, denegato, homo in praesentissimum vitq discrimen comticitur, ut in iis, qui angina laborant, vel quibus a re aliqua in orificium asperae arteriae illapsa spiritus intercluditur, aut qui laqueo strangulantur, vel aqua aut carbonum fumo suffocantur, manifestum est. Cum ergo libro primo Practicae,qUem amno superiore edidi, Capitis praeter naturam affectiones complexus sim, secundo hoc libro morbos ac symptomata Cordis, Ac reliquarum thoracis partium, quae gratia cordis inprimis factae sunt,complecti libet. Vt vero Illustrissimo nomini tuo, Princeps

Cess me, hoc quicquid est operis inscribe

rem, Caussas, Ut opinor, non leues habui. Priomo enim satis superque notus est Illustriss. Celsit. T. erga bonas literas amor , & Carum cultores incredibilis beneuolentia , quam cum alia manifesta faciunt, tum id, quod insigni& Principe digna benignitate ac libera, litate Academiam Marpurgensem, bonarum literarum, virtutis & pietatis officinam Illus rem,alit, fouet ac tuetur. Eum ergo Illustr. T. Celsitudinis in bonas literas affectum etiam hac qualicunque Dedicatione posteris notum facere & commendare volui. Deinde quia scripta mea omnia iure quodam Illustrissimae

6쪽

DEDICATORI A. strissimae Domui Saxonicae,utpote in Electo

rati Saxonica Academia nata,debentur, Cum ea vero Illustrissimae Domui Hassiacae a multis annis foederis sanctione contracta necessitudo, re Illustriae T. Celsit. inprimis arcta intercedit cognatio dc assinitas et hoc opus i re Illustriis. T. Celsitud. deberi existimo. Accipe ergo, Princeps Illa iri e,hoc quicquid est operis Medici, vultu beneuolo M

fronte serena, atque eo affectu, quo alias bonarum literarum cultores, re qui quocunque modo ad Illustrissimam Domum Saxonicam spectant, complecti soles , & meis conatibus faue. Deus ter. Opt. Max.Illustrissi T. Celsi Saluam, incolumem, & omni ex parte beatam, felicemque praestet, ac tueatur. VVitte-bergae, Cal. Augusti, Anno Christi 161'.

Iste rig. Tua Celsitud.

Subiectissimus

12 δ N I EI i S ENN ERTUS, D. Serenises. Eleet Saxon. medicus, O Facultatis Medica ibid. Professor ac Senior.

7쪽

DAN iELis S E N NERT I Medici Do clim , Practica Medicinae librum secundum typis mandarj sumptibus Petri Rauaud, Bibliopolae Lugdunensis, ego Regis Consiliarius , re Procurator in Lugdunensi Praefectura non impedio. Die G.Mariij, I 6io P RG ET

APPROBATIO.LI 3 R v M qui inscribitur, Practicae Medi

cinae liber secundis, Autlyme DANIELES ENNERT O, D. Medico, a petro Rauaud Bibliopola Lugdunensi, typis mandari permittimus, ac simul ne quis citra datam ei facultatem denuo excudat interdicimus. Datum Lugduni die 13. Mariij, anno I 63O.

DE CHA PONAT

8쪽

INDEX CAPITVM

LIBRI SECUNDI

PARTIS PRIMAE.

De Om ac Faucium, sti partium in his

contentarum aegritudinibm.

Cap. I. E labiorum tumoribus. II. Nim De labiorum fissuris. SIII. De labiorum ulceribus. SI V. De labiis vulneratis, lepo

De dentium morbiS. XI. De dentium dolore.

XII. De dentium stupore & algore.. F XIII. De dentium stridore.

ScDe dentibus nigris male coloratis & sordidis,ut & de sanguinis e dentibus flu

9쪽

X v. De dente aureo pueri Silem. coXVI. De gingiuarum affectionibus. Si XVII. De morbis de symptomatibus maxillarum. o XVIII. De oris vitiis & primo de eius inflamma- tionibus & ulceribus. TAXIX. De foetore oris. 86XX. De gurgulionis laxatione. 8'XXI. De gurgulionis inflammatione & exulce

ratione. y3

XXII. De tonsillarum inflammatione & viceri

XXIII. De iis , quae io guttur vel gulam incide

runt, eximendis. Io

XXIV. De angina. Io XXV. Destrumis in collo, & bronchocele ac hydrope gutturis. III

LIBRI SECUNDI

PARTIS SECUNDAE

De asserae arteriae , pulmonumediastini , diaphragmata, thoraco praeter naturam a Sectiombis.

I. Cap. Os Sst E asperae arteriae morbis. Pag. II

II. De Pulmonis intemperie. I 8 II. De pulmonis inflammatione , siue peri- pneumonia. 18 I V. De vasorum pulmonis & primo de aspe

rarum arteriarum angustia. 2or

10쪽

XI. XII. III. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI.

XXII. XXIII

XXIV. XXV. XXVI. De laevium pulmonis arteriarum angustia.

De apertione vasorum pulmonis. a IsDe grandine , calculod vermibus in pulmone genitis. 23 De tuberculis pulmonis. 2 a

De hydrope & hydatidibus pulmonis.23 6

De pulmonum cum latere coalitu. 23 TDe pulmonis vulneribus. 2 ODe ulceribus pulmonum & phthisi. a s De mediastini inflammatione. 2To De diaphragmatis tumoribus , & primo de inflammatione. 2 2De vulneribus diaphragmatis. assDe pleuritide,seu inflammatione pleurae,& musculorum thoracis. 2'TDe thoracis vulneribus. 3 QDe fistulis thoracis. 3 6 De empyemate. 3 TDe hydrope pectoris. 3S' De vertebrarum dorsi luxatione & gibbositate. 36 De fractura spinae & vulneribus spinalis medullae. 3Tx. De tabe dorsali. 3T De vermibus dorsi. 3 sDe luxatione & fractura costarum. 3 ISDe mucronatae cartilaginis prolapsu. 381

LIBRI