장음표시 사용
531쪽
introrsumet eruptione M Avens em oritur. Et Acir
unc'pei neta, libd. cap. . inter syncopes stigna: . ., nominax, Apud Hippocratem quidem & antiquos oGrae
,.- is cos vox 'v'SR, Vsitata non fuit, qui affectum hune osti fusi. &-appellarunt: Paulo ta men ante Galeni tempora haec vox inuenta, & in specie tribuitur grauiori malo, quam est Am H, relae &Haec enim inter has voces genuinal est differentia. Nam,
ut docet Galenus, ad Glauc. lib. cap.Ia. Arim ista est synco
pe imperfecta,& praeterea syncopen semper praecedit, atq;in As md i a sensus nondum plane aboletur ; & in ipso pa-roxyaemo aegri vident, audiunt & intelligunt, quae audiunt, picet non possint nutu aut signo demonstrare cogitationes. Praeterea , ut Aetius, tetrab. r. se .et. cap. 3. iocet, in
Atam pure aegri non sudant, in syncope vero sudationes accidunt, quae ideo etiam syncopticae dicuntur Cum enim in syncope vires magnopere prosternantur, & calor ad interiora refugiat ; humidum partium solidarum rectore destitutum ad exteriora defluit. Ac frigidi sunt ij sudores, . quia calor naturalis regens partes solidas in syncope vel extinguitur , vel extinctioni proximus est ; quod a partibbus illis profluit. In lipol mia vero sudores non exeunt, quia vires in hac non ita collabuntur. Quidam tamen hanc Aetij sententiam & differentiam non simpliciter admi tunt, putantque, etiam in lipothymia aliquando aliquem sudorem accidere posse, & in syncope corpus ita dispei, tum esse posse, ut vix aliquis sudor erumpat.Z oth - Sunt quidem nonnulli, qui lipothymiam & syncopenes non solum maioris & minoris ratione discrepare putant,f-cepe & longe maiorem esta differenti m existimat Mercatui: R' 'ium atque lipothymiam esse' aiectum cerebri, & in ea solum . . .' ae primario cerebrum offendi, seu esse casum subitum fui animalis potensiae, qui satietrocedentibusqpiritibus ani malibus ad cerebrum ipsum , quo accidae: ut instrumenta sensuum & motus spiritibus destituantur, atque ita a io nes suas exequi non possint. Syncopen vero esse proprium cordis affectum , & in eo cor primum pati, & hinc ob de s dentiam, qua cum corde habent, alias acriones omne'
532쪽
laedi. verum falsa iv tanto viro indigna est haec opinio , &: in lipothymia non tam spiritus animales, quam vitales laeduntur,id quod surriplomata , quae in lipothymia adsunt,
& caussae, quae eam excitant, ac cor , non cerebrum afficiunt, solumque a caussis syncopes magnitudine differunt, satis docent. Ideoque in omni lipothymia pulsus ( quanquam Mercatus sine ratione contra experientiam id ne- ngat aliquo modo laeditur, nec plane saluus est. Quod vero simul facultas animalis afficitur , ideo fit, quia spiritus animales salvi esse non possunt, si vitales recte sese non habent, cum illi ex his generentur. Quapropter lipothymia non cerebri, sed cordis affectus est, in quo sensus Si imotus ideo laeduntur , quod spiritus vitales cerebro non communicantur. Caelius Aurelianus & Aretaeus , in inscriptione cap. s. lib. M t. de morbis acutu, cardiacam in genere appellat. Quia ta mea non solum cor , sed & orificium ventriculi segnificat, in specie nonnulli eam Oncopen , quae oris ventriculi consensu fit, cardiacam appellant. Alij vero & magis proprie eam syncopen simpliciter . cardiacam vocari debere censent, quae primario cordis affectu fit, eam vero, quae ex oris ventriculi fit consensu, stomachicam esse nominandam, ut docet GalenuS, s. de loc. eor. cap.τ. ita. metae med. c.s.3.de victus ratioue in acutis texid'.
Definitio. Est ergo animi deliquium,ut Galenus,ir. meth. med. . s. De gindefinit,praeceps virium lapsus id est, subita actionum vita- tio. lium & consequenter animalium imminutio , sicut syncope pene earum abolitio, ob spirituum vitalium vitium, &denegatum in alias partes influxum.
Itaque pars primario affecta est Cor. Caussa proxima mulsi est spirituum vitalium , sine quibus cor, nec ulla alia pars in corpore suas actiones edere potest, subitus defectus; id quod subita huius mali inuasio satis testatur. Spiritus
autem vitales ad alias partes non influunt, vel quia non generantur, vel quia generati dissipantur & dissoluuntur, gut suffocantur. Non generantur, vel defectu materiae,
533쪽
s1o Lib. I I. Pari. IV. Cap. VI.
vel generatrice eorum facultate sese non recte habente Deficit materia in nimia sanguinis euacuatione. Quali
quam de tum spiritus simul dissipentur. Quo etiam lacere potest calor intensus & perseverans, qui non solum spi
ritus dissipat , sed & eorum materiam absumere potest. Spiritus enim vitales ex tenuissima sanguinis parte generantur,quae a calore magno & diuturno absumitur , idque in iis facilius accidit, qui humores tenues, & corpus ad
aptum habent; de quo Galenus,IA. meth.meae c.6.
Facultatis autem generatricis causili spiritus non generantur , cum ipsa cordis substantia , quae spiritus generat, sese recte non habet; quod fit in morbis , qui temperiem cordis valde immutant, calidumque eius natiuum abs munt,quales sunt febres syncopticae, malignae, pestilentes, colliquantes,llecticae, --Mhic, item morbi compositionis,& solutae unitatis,qui si sint paulo grauiores , a sync pe ad vitam nullus datur regressus,sed hominem jugulat. Spiritus vero generati absumuntur & dissipantur ac
Corrumpuntur variis de causis.Primo spiritus corrumpu-tur,aut certe insigniter mutantur & afficiuntur a maligna
ac venenata cordis ac spiritibus vitalibus peculiariter aduersa materia,sive illa in corpore generetur, id quod accidit in febribus malignis, aut cum vermes in aliquo loco stabulantur, vel sanguis menstruus, aut alius humor corruptus alicubi in corpore delitescens putres ac malignos vapores ad cor mittit; siue extra adueniat, id quod fit,
cum aer malignus m venenatus , vel venenum admotum, vel morsu aut ictu animalium venenatoru corpori commmunicatur. Quo pertinent & peculiares antipathiae, cum quidam rerum aliis non ingratarum odorem, conspe
elum , vel praesentiam ferre non possunt, sed ea de caussa animo deficiunt. Deinde a corde auertutur, resoluuntur Ndissipatur spiritus vitales variis de crassis. Nimirum calor insignis spiritus ad exteriora euocat & dissipat. Quo perti
nent febres ardentes, aestus aeris, balnei,corporis motui nimiuS,perturbationes animi nimiae,ira,mν re seuellam sum gaudium,quo alios syncope correptos, alios mortuos
esse legimus , vigiliae, fames & inedia diuturna,Venus ni
534쪽
inia , dolores vehementes, colici, oculorum,dentrumoris, ventriculi & aliarum partium,in primis earum , quae maregnum cum corde consensum habent, euacuationes nimiae, vel sanguinis per nares, uterum, haemorrhoideS , Vulnus, phlebotomiam , Vel humorum excrementitiorum, per Vomitum , aluum,Vrinam, sudores; quae excretiones, in primis si cum dolore coniuniantur,id quod fit in dyssenteria,
vires valde prosternunt , aut si abscessus subito rumpatur, de quo Hippocrat. s. aph.8. a tuberculi inlud ruptione exsolu Itio, omitis S animi deliquium accidit,aut si hydropicorum taquae,aut empyicoru pus subito euacuatur. Et ut spiritus facilius dissipentur,facit corporum & humorum natura in iis,qui tenues succos habent,ut facilius exhalem,& ahoo-
Tortio suffocantur & obruuntur spiritus vitales,vel cuivi spiritus & sanguis subito ad cor confluit,quod fit in febre
syncopali, ex humore crudo cum oris ventri culi offensio ne,de quo Galen. IE. meth.med. c. M. & consternatione nimia& repentina, quam Graeci usio ,n'mmant Galen.I2 meth. med.c s.vel cum Vapores crasis a ventre inferiore attollun
tur,& humores crassi ac frigidi arterias replent, ut spiritus libere moueri non possint, vel cum circa cor & membra vicina copiose filigines cumulantur .m laesa respiratione non expelluntur. Hisce caussis hactenus enumeratis addit adhuc aliam Carolus Piso, de morbis ab ilIuuie serosa cap. de morbis thor cis, statuitque, etsi caussae hactenus enumeratae omnes absint,tamen accidere posse syncopen,quae hominem in momento ferrum jugulet,ab interceptione seu obstructione nerui sexti paris cordi implantati,ab humore seroso e cerebro
repente in eum defluente. Docet enim cor accepto a cerebro motus principio moueriadeoque si aetate florente vel consistente & in corporibus calidis & humidis &serosa in capite colluuies abundet,& in principiu neruoruirruat, ac vel guttula saltem eius in neruum cordi insertu aberret,spiritu animali non denegato, cordis motu subito intercipi, hominemque inopinato mori. Quod ante ipsum etiam docuio Piccolonuineus , qui statuit, neruulos
535쪽
s 1 a. Lib. I I. Pari. IV. Cap. V L
illos exiles, qui a sexta coniugatione Cordi inseruntur, ei vim motoriam praeter sensum tribucre. verum in hac opinione illud magnum paradoxum est motum cordis pendere a facultate animali& non sui generis ac peculiarem esse , qui vitalis dicitur.' Et si ab hoe neruulo obstructo fieret non citum syncope, sed & motu occidere idem deberet, ubi in apoplexia totum neruorum principium affectum. At videmus in Apoplecticis nihilominus cor moueri & pulsum durare. Et experientia etiam se didicisse scribit Spigelius, falsam esse Piccolominet sententiam, cum plurium animalium corda exempta e co pore abscisso penitus neruo aliquandiu mota fuisse ob seruarii. Ideoque cuilibet perpendendum relinquo, an- non illi, quorum , ut syncope subito extinctorum, allegat historias Carolus Piso , apoplexia forti exstincti fuerint;& memini aliquos iis similes , quos Piso describit, habitu scilicet corporis carnoso, aetate consistente, subito concidi se , & nullum verbum protulisse , ac post horas non multas mortuos fuisse , qui tamen reuera fuerunt apoplectici, cum motus cordis & pulsus in iis permanserit aliis quandiu , facultatis vero Ianimalis assectae signa evidentia
Differentia illa, quae secundum maius & minus est, non ita magni momenti est ; cum curationem non ita variet. Magis illa attendenda , quae a caussarum diuersitate sumbtur, & quod alia sit per primarium cordis affectum , alia per consensum uteri & lienis. Nimirum quinque, quae cum rationem variant, differentiae sunt attendendae , quarum tamen singulae rursus aliquas particulares differentias habent. Prima est, cum materia spiritibus generandis subtrahitur quocunque modo; quod praecipue accidit in cor Pore raro ,& quod humores tenues habet, qui facile dis
Secunda, cum ob morbum aliquena cordis oeconomia eius & spirituum generatio laeditur. Tertia, cum maligna & venenata materia spiritus cor rumpit,
536쪽
rumpit,vel insigniter mutat, seu in corpore genita, in se-bribus malignis , seu extra communicata , quo pertinet Mopiatorum usus.
Quarta, cum spiritus dissipantur & absumuntur a calore nimio, motu corporis & a nimi,vigiliis,inedia & euacuationibus immodicis , abscessuum eruptione , & aqua-mm sub cute euacuationeaeonfertim facta , doloribus. Quinta cum suffocantur spiritus,vel ab humore crudo in febri syncopali, aut animi consternatione,aut a vaporibus , seu intra genitis , seu extra communicatis. Signa Diagnostica.
In lipothymia, quae syncopen antecedit, pulsus est languidus, paruus, inaequalis; facies pallore suffunditur, ex recursu spirituum & sanguinis ad interiora: qua de
caussa &jextrema frigent, oculis tenebrae suffunduntur, aut viride, vel flauum quid iis obseruari videtur. Sudor se Pe diaphoreticus apparet, praecipue circa frontem ; quoniam partes calore destitutae humiditatem continere nequeunt cerebrum aliqua ea parte compatiturifrigidus' erumpit; quia per cutim ob reuocationem caloris ad interna refrigeratam transit. Quae sign omnia diligenter a tendenda sunt; cum utilissimum sit, imo summe necessarium, imminentem syncopen praeuidere, ut quantum fi ri potest, praecaueri possit. Nam sicut Menon , filius Zoax, ait, ut refert Rabbi Moses,6. apbm. qni syncopen non prae- uidit, aut praevisam annunciauerit, hominis mortui homicida est. In lyncope vero symptomata haec omnia vehementiora sunt, pulsus quo ad sensum cessat, mentis actiones,& motus sensusque corporis , ac Vox quoque perit. Quod ad signa cassisarum , humorum tenuitas , & corporis constitutio ad vis pii iunx, apta suis signis cognoscitur di tales praecipue oncope corripiuntur, si febris ac edat, vel ambientis aestus, atque in his celeriter facies Hipp. ap
paret, ut docet Galenus, Iet. meth. mea. c. 6 HumoreS ma
ligni in corpore geniti, aut venena extra quocunque modo communicata e suis signis patent. Causta resoluentes a suffocantibus non ita dissiculter discerni possunt. Si enim
537쪽
y1 Lib. II. Pari. IV. Cap. VI.
corpus extenuatum sit, & caussae etiam spiritus dissipati tes praecesserint , ex spirituum resolutione, & dissipatione malum ortum esse indicatur. Si vero cohibita sit aliqua e uacuatio , homo plus iusto edat aut bibat, frigidorum, ac crudorum humorum signa adsint, aut phlegmone vel obastructio,vel dolor circa cor adsit, aut , materiae subita ad partes illas facta sit, aut repentino timore aut terrore homo consternatus sit, suffocari spiritus argumen
E x cuius autem partis vitio cor afficiatur, ex cuiusque propriis accidentibus, quae syncopen necessario antec dunt , cognoscitur. Ex utero v. g. si s cope prodeat,uteri affeciti signa sunt. Ex affecto ventriculo si proueniat, precesserunt oris ventriculi dolor & morsus, & nausea , vo mitus,& eius generis signa alia. Et quidem si ob flauam biaiem os ventriculi molestantem accidat, cognoscitur ex maiore oris ventriculi dolore, ex vellicationes anxietate, oris amarore,siccitate & siti. Idem de aliis partibus esto iudicium. Si vero nullam alicuius partis affecta est indicium, nullusque silius affectus, nec febris, nec inflammatio, nec alicuius partis affectae signa adsunt; ex primario cordis assectu lipothymiam prouenire indicio est. . Quid autem mali cor patiatur, cognoscitur ex aegri sa-cie , modo, quo in syncopen incidit; & ex his, quae praeescesserunt. Ex spirituum corruptione, aut venenata aut maligna alteratione si fit syncope, liuida & valde frigida apes parent extrema, facies pallida & plumbea est, nec tamen Collapsa , respiratio non ita est immutata , licet sit frigida, cessit subitus aegri lapsus,& si venenti sumserit, vel ab animmali venenato morsus vel ictas sit aeger,nec id latere potest, Ex spirituum dissipatione syncope prouenire t dictum,
cognoscitur ex iisi quae praecesserunt, labore & exercitio nimio dolore, vehemente, vigiliis, & similibus caussis. v Ex spirituum suffocatione fieri cognoscitur si caus e istae non Praecesserunt, aeger plurimis & crassis humoetibuS ambundet,adsit ventriculi anxietas , & nausea , cum pyaecoxet
538쪽
Ex quibus omnibus syncopen a cognatis affectibus di neves cernere facile est. Distinguitur syncope ab epilepsia, quod si curas licet interdum animi deliquium, aut potius quaedam ani- rq mi seu sensuum perturbatio epilepsiam praecedere soleat, Iulla tamen adest in lyncope conuulsio, sicut in epilepsa. Ab apoplexia vero differt, quod in apoplexia pulsus ini
gniter non mutatur,nisi morte instante. Ab uteri strangulatu,quod in ea aufertur respiratio , sed non pulsus, cum contra in i ncope pulsus ad sensum penitus auferatur, rh spirationis autem difficultas tanta non adsit. Interdum tamen cum suffocatione uteri oncope coniungitur,atq; tumi pulsus interdum non percipitur. Progo tumi. Qui saepe & sine manifesta caussa animo linquuntur,
repente moriuntur. Hipp. 2. Ch. I.
x. Omnis 8ncope malassed pessima, quae sit in corpore debili, quae vetusta , qnae confirmata. Cognoscitur autem 6ncopen esse confirmatam & consummatam , quod color faciei viridis apparet, & oodum, .ut in strangulatis inuertia
p. Syncope,a qua homo non restituitur, post irrorationem faciei cum aqua rosarum, Post vini exhibitionem,postptarmica etiam,lethalis est. . Cor primaria affectione laborans auxilium non admittit , puta phlegmone,erysip. serasia vehementi,per se bres acutissimas,vulnera praesertim sinistri ventriculi. Per consensum vero assectum a cerebro, epate,ore ventriculi, a subita & vehementi animi perturbatione,curationem rem cipit, nisi vires plane deiectae sint Paul. A gin. tib. s.c . s. Syncope ex cordis intemperie simplici mitior est, quam quae ex instrumentariis eius morbis, aut soluta uniatate oritur. Simplex etiam spirituum animalium alteratio minus offendit, quam eorumdem suffocatio aut resolutio,& euacuatio. c. Syncope, quae sit ab intemperie cordis frigida vehementi,aegerrime curatur. Nam a nulla alia corporis parte calor naturalis cordi communicatur,sicut coriquod est caloris principium,calorem aliis communicat.
T. Qui ob magnam humorum crudorum copiam febri-
539쪽
s1 6 Lib. I I. Part. I V. Cap. VI.
citantes in syncopen incidunt, si ventriculus & epar in . his inflammatum fuerit, desperata selus est. Similiter qui
ob humores tenues omnino concidunt per febres, & veniatriculum aut epar inflammatum habent, viribusque lana guent , in his celeriter lethalis constitutio in facie appa
q. Non statim salus promittenda, cum quis a syncope sibi redditur. Nam si pulsus non redit, nec calor vividus,& aeger frigidus semper man et,mox in syncopen relabitur
s. Syncope, quae ex immodicis euacuationibus, tim re , tristitia, aut alia euidenti caussa prouenit, minus periculose est , quam quae ab interna orta est.
In Ma- Curatio autem syncopes in duo tempora diuiditur, Wilomai S nsii paroxysmi,alterv intermissionis. In paroxysmo ut aeger curatio. excitetur & reuiuiscat quasi,primo spiritus co seruandi,fouendi & instaurandi sunt; secundo facultas animalis at icte vitalis excitanda , tertio causis , quae spiritus laedunt, tollendae sunt , pro quarum diuersitate diuersia praesidia r
quiruntur. Si spiritus non generentur ob nutrimenti desectum, corpus quam primum nutrimento reficiendumst non generentur ob cordis aliquem morbum,ei quantum possibile; occurrendum et si spiritus corrumpantur, vel caussa maligna alterentur , illae caussae per contraria tollendae: si
dissipentu r, & resoluantur, non solum per odoramenta &alimenta spiritus instaurandi & fouendi sed & caussae illae,
quae spiritus resoluunt, tollendae , pori corporis ne nimia fiat resolutio, claudendi, euacua tiones immodicae siste dae, dolores leniendi , & reliquis etiam caussis occurrrendum : si a spirituum suffocatione fiat syncope materia ad cor affluens reuellenda ; si copiosa sit , euacuandassi cruda,& crassa,alteranda, Primum ergo quod attinet, spiritus conseruentur, roborentur , foueantur , & ad naturalem statum reducantur cum internis , tum externis auxiliis. Nimirum aqua rosa cra , virium,acetum,aqua cinamomi, cariunculi, inoscita
anabra & similia alia cordialia admouenda , iisque facies irroranda & tempora illinenda. In paroxysimo tamen ob seruandusa h
540쪽
seruandum, i. vi in morbis calidis frigida usurpentur rosae,
re earum aqua, violae, flores citri, ian talum , acetum. In
frigidis autem morbis calida. Licet tamen in frigidis aliquid de calidis admiscere vidi spiritus su bito reficiendos
x. In foeminas odoramenta suauia naribus non admoueantur , sed potius graveolentia, ut castoreum , ruta , ne Vieri suffocatio concitetur, atque ita periculosius malum res datur. Cordis quoque regioni epithemata , fomenta , sacculi, inunctiones ex cordialibus, theriaca , Mithridatio , oleo citri, spiritu aliquo,vel aqua cordiali admouenda . Atque hic etiam valde utilis est melissa vino odorato, vel maluatico conspersa , & in latere calente calefacta, atque cordis regioni imposita. Exhibendum simul vi in generosum vetus, aut panis eo madidus Vix enim aliquid magis & citius vires , quam vinum reficit. Quanquam v re alias & extra paroxysmum iis , qui inflammatione viscerum aliqua laborandi, aut capite dolent, vel simili malo insessantur, vinum non conueniat: tamen in ipsa syncope; in qua uniuersum corpus refrigeratur, plus urgent militus reficiendi, quam illae caussae prohibere possint. .De delectu autem vini in syncope videatur Galenus, I x. metae med. c. . Si vero sit caussa frigida ,-non solum vinum conuenit, sed & moschus, ambra & aromata , confectio Athermes,
jrupui de corticibus citri, confectio iambrae, dia moschi usurpari potest, & in primis ad spiritus subito reficiendos plurimum possunt aquae & spiritus cordiales passim de
cripti, quales etiam supra, ct c . praeced. fuerunt propo sitae. Inter eas autem facile primum locum obtinet aqua vitae alba Dresdensis, quae quia nimis operosa visa fuit, ad istum modum a D. Andrea Donrero correcta , & contracta est. Spirituum bonorum seqq. lento lave seorsim paratorum
misia rub. e ligno tamarisci, e cerasis , fel in prunor. oluestri uuarum passarum , flori sambuci, e baccis iuniperi , cortic - auraui. rates . an. Canth. iij. euphrasia, scolop.rat. ad. Canth.j Aqua