장음표시 사용
201쪽
non aliter ac pisces in aqua, Ves culices in aere moveri sursum deorsumque, &per ipsum veluti ad partes natitare opinati sunt: Motum vero periodicum atque. circularem a corde tanquam centro ad peripheriam, dca peripheria versus idem centrum profundissime ignorarunt, donec tandem seculi proxime elapsi rara felicitate contingerer, ut utilissimum circulationis sanguinis negotium a Guitiu-
mo Harvaeo, sicuti communiter credunt,
detegeretur, ac postmodum ab aliis in usum physiologicum aeque ac pathologicum imo & practicum uberius illustrare
g. LI. Interim, ut in compendio sistamus, quae a dictis Auctoribus uberius exposita sunt dogmata Sinensium phy- sologica huc fere redeunt: Vitam ac saenitatem hominis consistere in certa duarum qualitatum, calidi stil. innati &humidi primigenii seu radicalis conte inperatione, cujus utriuSq; qualitaris commune vehiculum sint spiritus&sdnguis: Unde vitam ac sanitatem hominis tamdiu sartam tectamque conservari. unt, quamdiu inter calorem innatum ex hu-
202쪽
midium radicate debita esset proportior Quae Sinensi um Medicorum hypothesis
ea Iemcorum vix aut ne vix quidem
differt: Ovum enim non posset ovo esse similius, quam Sintea haec hypothesis Galemcae. Easdem vero qualitates statuunt porro in principalibus quibusdam organis corporis humani tanquam in suis fontibus recondi, indeque per reliquum corpus diffundi, atque ab illis ju-Xta eorum naturam, a quibus promanant, adium & operationem singulas corporis partes pro sua quamque eXigentia accipere. Humidum primigenium adserunt porro sedem suam habere in corde, hepate, renibus, pulmonibus &sene : Calorem vero innatum dicunt hospitari in intestinis majoribus aeque aeminoribus, stomacho, ureteribus & folliculo fellis. Divisio humani corporis intres ventres seu partes, Opremum scit. a capite ad pectus, medium a pectore ad umbilicum & infimum ab umbilico ad plantam pedis, Mnensibus quoq; solemnis est, ita tamen, ut artus, brachia nempe cum cruribus, simul comprehendant. Elo
203쪽
Elementa mundi supponunt Ginenses ortum suum derivare a coelo&conjunctis cum eodem qualitatibus, calido sic. S. humido, quae ad quinarium reducunt numerum, terram 1 cilicet, metalla, aquam, arbores, aerem & ignem r. Eo quod omnia corporum genera, quae in hoc universo contineiatur, huc reduci queant. g. LII. Qualis vero me dicorum physiologia est Talis quoque eorundem est Pathologia. Universi enim systematis in medicina Sinica mirabilis est connexio & harmonia: Sicuti igitur vitam ac sanitatem hominis in certa quadam qualitatum proportione collocabant : Ita ex incongrua earundem comunmone aut violenta separatione sanitatem corporis primum alterari &
languere, deinde ditat vi ac tandem prorsus extingui docebant: Unde morbi deinde varii orirentur ae postremo ipsa
g. LIII. Pulsuum inprimis adcuratissimi sunt observatores & miri artifices, ad quos rite cognoscendos ac di-
204쪽
gnoscendos subtile non modo inge nium sed & longa experientia usus
que Jc exercitatio requiruntur. Sun que in eo inprimis laudandi Sinenses prae Europaeis, quod eXplorando pulsui integram fere horam impendant, adeoque etiam de constitutione totius M. S. me
lius ferre queaut judicium , ac nostri quidem medici Europaei, qui vel ex soli
tantum consuetudine pulsum aegrotan tium explorant, vel post unum aut alterum ictum statim digitum removere solent Quam proinde Sinensium conserens cr) Ula chmiditis cum hac perversa medicorum nostratium cs
consue- r Instit. Med. rational. Lib. III. Cap. III. s) Praeterquam quod in eo toto sere die peccent Medici practici, quod expis
rando pulsui non sat temporis impendant: Ita non minus praecipitem errandi occasionem nanciscuntur, si, statim ac in cameram, ubi aegrotantes
decumbunt, ingressi sunt, ad pulsuum
eXplorationem . ruant. Potuit enim Contingere, ut manus ipsius medici
pulsum indagantis vel tempore hyberno nimio frigore, vel aestivo nimio
205쪽
consuetudine tale tulit judicium: In eo,
ait, peccant medici. quod in cordis motibus observandis non sat temporis impendant, sed post unum vel alterum iritum manum removeant,adeo sesaepissime decipiantur, putantes
calore sint adsectae, a quibus qualitatibus ipsi quoque humores in suo motu admodum mutantur & consequenter ipse pulsus alteratur: Ex quo proinde pulsu ejusque diversa conditione si statim de indole i psius sanguinis vellemus ferre iudicium, admodum verendum, ne illud valde praeceps atque erroneum sit futurum. Accedit, medicum saepe vocari ad patientes tintidiusculos ac pusillanimes, qui ad praesentiam & conspectum ejusdem statim exhorrescunt & pavore corripiuntur, a quali animae passione iterum san- Dis in suo motu valde alterari & consequenter alius exploranti medico pulsus exhiberi potest, quam revera est; Qua ratione praecipitem rursus errandi viam offendit : Haec ergo incommoda ut sedulo evitet, praestat aliquantisper expectare, atque exploratiotiam pulsus disierre, donec ad temperiem &motum suum naturalem sanguis fuerit
206쪽
totam M. S. cum tribus aut quatuor ejus gut
rufis, quarum consistentiam is mixtiowem in uno 2 et altero pulsis explorarunt,pari ambula- re passus Cum plerumque sterisoat,ut parti culae a tergo sequentes aliter mixtae alius que consistentiae sint. Accedit etiam hoc, quod peregrina fermenta e ιabulis partium solida- rumsubinde excutiantur franguini confun- . dantur, in quo sat anguis tamdiu bonus esse
potest, donec heterogenearis e particulae, a sanguinispriori motu cs mixtione abludentes . cor ingrediantur, is inpulsur tum celeritate , tum frequentia notabilem mutationem inferant. Non mirandum ergo, quo Sinenses in
ovi randis puls us nobis fini feliciores, ut pote qui integram fere horam huic negotio
impendunt,quo tempore tota M. S. cordis tha-Iamos peragrarui, unde etiam de totasangui
nis Massa aequius ferre possuntjudicium. Ha ctenus Waldschinidius. LIX. Atque huic Pulsuum theoriae tota quoq; medendi ratio Sinensium jsta perstruria est, quorum proinde exacti.rern qui habet cognitionem, mor- bos etiam felicius ac tutius reliquis per- curati Quapropter proprie non molis a
207쪽
sed pulsebus medentur imo vero morbis per ipsos pulsus. .ando enim pro pulsu naturali cognoscunt irrepsisse
praeternaturalem, adhibent medicinam pulsui praeternaturali, ut ab eo omnino abeat aut ad naturalem revertatur: Quae medicinam exercendi methodus utut nobis mirabilis, nova ac paradoxa videatur, illis tamen vetustissimis jam temporibus usitatissama fuit, & in diffusissimo, antiquissimo ac florentissimo Sinarum imperio multorum secutori usu comprobata. Quando vero non nunquam, ut suspicari facile licet, curatione non succedente, voto suo excidunt, dicunt vel pulsus non adcuratae cognitos esse, vel malum hoc cum altero complicatum, vel medicinam pulsui, cui
mederi impossibile sit, adhibitam fuisse.
Ex quibus proinde omnibus manifestum est, secundum hanc Sine sum
medicorum doctrinam totius medicinae tum cognoscendae tumfaciendae cardinem
in sola inquisitione solertiori pulsuum
208쪽
ctrina fundatur quoque universassum Semeiotica tam Diagno ca quam Pro gnostica, cujus itidem curiosissimi sunt observatGres, imo medicos nostros paeos mirifice superant. Hac enim pulsuum scientia instructi Sinenses Me dici non morbos tantum ipsos, sed 3c adfectiones ac qualitates morborum, imo Sc mortem ipsam scituit praesagire imo certo praedicere: Cum nostri ubi-qrie cespitent ac toto die a vero morbi genio aberrent, judicantes de praesentis morbi indole ejusdemque symptomatibus & eventu non ex sola tantum conditione pulsuum, sed & urina ejusque variis contentis, habitu diverso corporis externo, quem in sexu sequori penitus spernunt Sinenses , cum muliere Misas videre non liceat , sputo insuper &saliva, excrementis alvi, respiratione vel liberiore vel dissiciliore, ac decubitu, sudore, morbi tolerantia, viribus aegrotantis & signis praecipue criticis &c. Non eX guo quoq; medicorum Smarum
prae noitratibus est praerogativa, quod
209쪽
post exploratum pulsum omnia divia nent, atque ad miraculum fere morbum, quaeque ex illo orta vel oritura sunt,*mplomata, diserte doceant, imo mortem ipsam non ad dies solum sed ad menses, integrum annum vel saei plus plures annos praedicere possint etl Cum e contra nostri aut a circumstantibus, quid morbi habeat aeger, aut abi aegrotantibus ipsis, quid patiantur vel l passi fuerint, sollicite soleant perquit rere, imo in praesagienda morte noni in chronicis tantum sed & acutis saepius turpissime hallucinentur. Singui laris itaque hinc elucet medicorum Sinarum eminentia , quod universaliter omnes ac singulos morbos eorumque
adfectiones ex pulsibus cognoscant: Quod quenquam alium hucusque prael stitisse aut praestare potuisse non liquet.
LVI. Quid de Materia Sinensium medica dicam, qua certe opulentissimum Sinarum regnum non destituitur
Optandum quidem foret, Missonarios Romanos huic simul curae invigilare,
210쪽
ut tandem adcuratam vegetabilium quorum in arte medica usus est, descri ' ptionem haberemus, quam laudabilem operam P. Bomi molitus esse dicitur Sed frustra hactenus Herbarium eiusmό- di speravimus. Nihilominus variae eaeque utilissimae Europaeis me dicis radices innotuere, quibus felicissi- mo cum successu in debellandis variis morbis, arthritide v. g. lue venerea , tremore, paralysi, atrophia, hemicrania, phthisi, ictero flavo, obstructionibus alvi, aliisque morbis chronicis usi sunt, quas inter Rhabarbarum Sc radix Chinae non postremum certe locum occupant. Cujus rei indubitatum potest esse argumentum, quod ipsi quo ique Indiam chinae radicem in magno habeant pretio, eamque inprimis
commendent contra luem Veneream,
quod malum latissime quoque in Indiis orientalibus grassatur. Quod
formas Remediorum attinet , potiones
inprimis , pilulae atque pucteres sunt , quibus utuntur, & quibus omnibus obviis malis mederi conantur. Necesse