M. TullI Ciceronis Opera omnia, quae extant. Editio ad Manutianam, & Brutinam conformata. Cum annotationibus, & castigationibus, quae ex variis doctorum virorum scriptis selectae, suis quaeque tomis adiectae sunt M.T. Ciceronis Fragmenta, ab Andrea P

61쪽

quam serant. Nonius, Subigere. Seges. Quid enim aut Herodoto dulcius, aut Thucydide gibilius aut Philisto breuius,aut Theopompo acrius aut The phrasto mitius inueniri potestZNon. Graue. Acre Mi Vnde autem Deilius: quani ex annalium monumentis, aut res bellica aut omnis reip. disciplina cognoscitur 3 unge ad agendum, aut dieendum copia depromi maior grauillimorum exe inplorum, quasi incorruptorii testimoniorum,

Perge qui se nec enim imperite exorsus es. Non. Exorsutes Magna etiam animi contentio adbibenda est, explican do Aristotelem si legeris. Non. Contendere. Sed ad extremum pollicetur probaturum quae se ipsac inest quod eisicit dialecticorum ratio.Non.Comest. Quiro enim, non quibus intendam rebus animum, cedquibus relaxem,& remittam. Non. Relaxo.Remitto. Quando philosophi esse coeperunt3Thales ut opino primus .recens haec quidem aetas. Lactant.lib.3. c. is.

- . .

ident ni est sapietis prouidere, ex quo sulentia est appellata prudentia. Aug.lib.3. contra Acad. Dieurei plures volunt esse caelos. senilus. haq: tunc Democriti manus urgebatur, est enim noni

' annum magnum esse voluerunt omnibus planetis in eun-gem recurrentibus locum, quod sit x I I. millia nongentos quinquaginta quattuor annOS.Serv. reati

62쪽

peati certe omnes esse volumus Aug.lib.I3.c. . im

Quantum inter se homines studentes moribus & omni Vitae ratione differant.Non.Differre.

Hic contratius Aristo Chius praesusu ferreus ihil 5

num,nisi quod rectum & honestum est Non.Praefractum

Ecce autem non philosopsi quidem, sed prompti tamen ad disputandum homi nes, omnes aiunt esse beatos, quivi uant, ut ipsi velint. Falsum id quidem. Velle enim quod non deceat, id ipsum miserrim una est: nec tam mi serum est non adipisci quod velis, quam adipisci velle quod non oporteat.

si Deus unus est,quae esse beata solitudo queat. Lactant.

Praecipiunt hoc isti,& facit nemo.Non.Praecipere. prosecto omnis istortam disputatio, quamquam ubere, mos sentes virtutis,& stientiae colinea tamen,collata cum horum actis, perfectisq; rebus, vereor ne tantum videatur attulisse negotiis hominum quamdam oblectationem otii.

Quq est igitur philosophia socrate,nec dubito.quin quo

cunque sit lautitia, qui victum elegantem magnisce,nin minus quam deceret colere instituisset.NonLautum. Villi in dolore podagrae nihilo ipsum,vel omnium maxumum Stoicorum Possidonium,quam Nicomachu Tyrium, hospitem meum,fortiorem.Non.de doci End.

' eloquentiam tueri, quam tu in callum Hortens, credo, ut ipse cum ea es ascenderes,sustulisses. Non. Sublatum.

63쪽

sume & alias nonnunquam,&paullo ante adliortatuies,aliorum facta& euenta conquiram. Non. euentus. aut eum hodie bellum cum mortuo gerant. Fronto. stare velim dari inibi, Luculle, iubeas indicem tragico , uin, ut stimam,qui forte mihi desunt. Non.Sumo. yaeessant igitur onines, qui docere nihil possunt, quo motius sapientiusque vivamus. Non. Facesse. prudentiae partes sunt, mentoria,intelligentia, prouidemtiae August. lib. I . cap. Ii. Trin.

si nobis eunt ex hac vita migrauerimus, in beatorum insulis immortale aeuum, ut fabulae ferunt, degere liceret, quia opus esset eloquentia Z cum iudicia nullanerent: aut ipiis etiam virtutibusῖ nec enim fortitudinis egeremus nulla proposito aut labore, aut periculo, nec iustitiae, cum esIetiiihil quod appeteretur alieni: nec temperantiae, quae rege Iet eas, quae nullae essent, libidines: nec prudentiae quidentegeremus, nullo delectu proposito bonorum ,&malorum. V na igitur essemus beati cognitione naturae, & scietia, quae la etiam deorum est vita laudanda. Ex quo intelligi potest cetera neceuitatis esse, unum hoc voluptatis. August. L .ge Trinit.

- deinde boni mores, drinodestiores, & aa capienti praecopia molliores. Non.capere: Lltera est nexa cum superiore, & inde apteque pendens. Non. Aptum. Caeli sigitortam admirabilem ordinem, insatiabilemque pulchritudinem magis spectat. Non. Spectare.

Ut easdem tenebras efficiat, quas effecit in interitu Romuli,qui in obscurationesolis factus est.Augdibri .c. i s.ci uita

64쪽

Tune pseudrimenon & soritam,& totam dialecticam aut illudis,aut increpas Nonius. Increpito.

Quis te aut est aut suit umquam in partiundis rebus in e sniendis, i 3 explanandis premori Non. Pressum. Malo vel unum paruum de ossicio libellum quam lon. gam orationem pro seditioso homine cornelio. Lactan.

Nam quod vereris, ne non conueniat nostris aetatibus ista oratio, quae spectat ad hortandum. Non. Conuenire. Aut tibi id ipsum peruertendum fuit, quod tu ne attigisti quidem: aut quasi eius partes,membra quaedam, caedendae.

Non. Caedere. . t

Quid tu, quam soles cum rationem ab dispensatore a eipis, si aera singula probasti, summam, quae ex his confectas non probares Non. Aera. .

Itaque tibi concedo, quod in duodecim scriptis solemus, ut calculureducas si te alicuius dati poenitet. Non.Scripta.

Quare egredere quaeso, & gratificare reipublicae. Non.

Gratificari.

' nihil tamen esse, in quo se animus excellens tollat. Non.

Tollere.

Captum me fortasse, inquit, tu putas , dc id quod nolle

eonfiteri coactum. Non. Capere.

κAn cum videat me, & meos comites, sortitudinem , m snitudinem animi, patientiam , constantiam, grauitatem, iidem,ipsa se subducatὶ Non. Subducere.

' ut ait innius: Refugiat timido sanguen, atq; exalbescat

65쪽

Itaque nec in philosophiacuiquam cessit,&vitae graestinte praestitit. Non. Praestare.' maonitudo animi, patientia laborum, mortis dentico temptio. Non. Contemptu . . ut ea sibi ratio vera restituat, quae consuetudo vitiosed traxerit. Non. Detrabe - . Consolabitur eum magnitudo animi; & humanarii opinionum alta quaedam despectio. Non. Despicere. Habet enim ipsam certam definitam viam,& ex ea multis vitiis,& erroribus deprauata deducitur. Non. Deductum.' deinde imitator, ut sibi quidem videtur,naturae mos vindiae . Non. Vindicarς- , imbecillis autem est pudoris magister timor:qui si quam do paullulum aberrauerit, sipe impunitatis exsultat. Non. Extuli re. sussicit ad gloriam benefacti conscientia. Servius in s. AEneid. Tum intelligas quam illud non sit necessarium, quod redundat. Nonius, Redundo.

adiuuenilem libidinem. Copia voluptatum gliscit illa vi ignis oleo. Non. Glisco. Hi nostri amici verecundantur capti splendore virtutis.

Non. erecundantur.

Oratae, homini ditissimo, amoenissimo delicatissimo, neque ad voluptatem quidquam defuit, neque ad gratiam, que ad bona integramq; valetudine. Nam &praediis quaestuosissimis amicis iucundissimis,quantulibui abundat ut, . &illis

66쪽

ruinis omnibus aptissimhad salute corporis usus est: eiusq; ut breuiter totu explice) omne institutu, voluntatemq; omne successio prospera consecuta est. August.de Vita beata. Primus balneola suspendi i nclusit pisces. Non. Balneae. - & amoenitate summa perfructus est. Prisc. lib.Io. sollertiamq; ea posset, vel in tegulis proseminare, ostreas. Nonius . Ostrea.

Vixit ad summam senectutem valetudine optima. Non.

Voluptates autem nulla ad res necessarias inuitamenta asserunt senibus. Non. Inuitare.

MAn vero voluptates corporis expetendae, quae verὶ & gra uiter a Platone dictae sunt illecebrae esse atq; escae malorum quae enim cosectio est valetudi ta is, quae deformatio coloris, S corporis, quod turpe damnum, quod dedecus, quod non euocetur, atq; eliciatur voluptate 3 cuius motus ut qui': est maximus, ita est inimicissimus philosoplitae .cogruere enitricum cogitatione magna Voluptas corporis non potest. quis enim,cuviatur voluptate ea qua nulla possit maioreste, a tendere animo,inire rationem,cogitare omnino quidquam. . potestZ quis autem tantus est gurges, qui dies Sc noctes sine ulla minimi teporis intermissione velit ita moueri suos se sis,ut mouentur in summis voluptatibus 3 quis autem bona mente praeditus non mallet nullas omnino nobis a natura voluptates datast Aug. contra Pelag. Non. Consectum.' tunc obsequatur naturae, cum sine magistro senserit, quid natura desideret. August.contra Pel lib.F. cap. . Et qui exspectat pendet animi, quia semper, quid futura sit, incertum est. Non. Vbi genitivus pro ablativo.

67쪽

me disserunt, noxias tamen ni sciunt,attingunt. Non.Noxia

Vt igitur domitores equorum non verbera solum adhubent ad domandum, sed cibum etiam saepe subtrahunt, ut fame debilitetur equuleorum nimis effrenata vis. Non. Equuleus.

Qui cum publicas iniurias lente tulisset, suam non tulit.

Non. Lentum.

In continentibus quidem terris vestrum nomen dilatari potest. Non. Continens. Ea facultas nostris maioribus erat, qui consectis senatus consultis. Non. Conficere.

quod alterius ingent; in ; sic dulce, ut acetum AEgyptium, alterius sic acre, ut mel Hymettium dicimus. Non.

Ponendae sunt fides,& tibiae. Non. Fides.

Aliud ex siluis seuerum.& triste. Non. Seuerum.

Eumdem enim non modo mediocri pecunia, sed etiam tenui percipere possumus. Non.Tenue. Qui iidem nescio quid, quod in primoribus habent, ut aiunt, labris. Nonius, Priores aprinaores.

' non & sine ea cogitatione ineundis subducendisque rationibus. Non. Subducere.

Ex quibus humanae vitae erroribus, & aerumnis sit, ut interdum veteres illi sive vates, siue in sacris, initiisque tradendis diuinae mentis interpretes qui nos ob aliqua scelerasus cepta in vita superiore poenarum luendaru cauila natos est edixerunt,aliquid vidisse videantur; verumque sitissu quod est

68쪽

Ρ HILO so P H. est apud Aristotelem simili nos asse os esse supplicio, atque

eos, qui quondam, cum in praedonum Etruscorum manus incidissent crudelitate excogitata necabantur : quoru corpora viva cum mortuis, aduersa aduersis accommodata, quam apcissime colligabantur: ita nostros animos cum corporibus copulatos, ut vivos cum mortuis esse coniunctos.

August. lib. . contra Pelagium Vidit enim quod videndum fuit, appendicem animi esse corpus, nihilque in eo esse mainum. Non. Appendix. Quae nobis dies noctesque considerantibus, acuentibusque intelligentiam quae est mentis acies, cauentibus que,ne quando illa hebescat, magna spes est, aut si hoc, quod sentimus&capimus, mortale & caducum est, iucundum nobis perfunctis in uneribus humanis occasum, neque molestam exstin ctionem. Sc quasi q uietem vitae fore: aut si,ut antiquis philosophis, hisque maximis, longeque clarissimis placuit, aeternos animos ac diuinos habemus, sic existimandum est, quo magis hi fuerint semper in suo cursu, id est, in ratione,3 inuestigandi cupiditate. & quo minus se admiscuerint, atq; implicuerint hominum vitiis atque erroribus,hoc illis faciliorem ascensum& reditum in caelum fore. Quapropter ut raliquando terminetur oratio si aut exstingui tranquille vilum us, cum his artibus vixerim us, aut si ex hac in alia haud paullo meliorem domum sine mora demigrare, in his studiis nobis omnis opera,& cura ponenda est. August. lib. i

M. Cato, vel, Laus M. Catonis.

pronepos M. Catonis Censerii. Gellius lib. u. cap.IL

Contingebat in eo, quod pleri': contra solet, ut maiora omnia re, quam fama viderenturi id quod non saepe euenit.

ut exspectatio cognitione, aures ab oculis vincerentur. lata lib. c. cap. 2.

69쪽

7. FRAGMEN, TA- De Gloria lib. i. I N Tusculanum mihi nunciabantur gladiatorii sibili. Catis

Oppidorum appellationem usurpatione 'ppellatam esse existimo,quod opem darent. Festus lib.is.

De Gloria lib. II.

Apud eundem poetam Aiax cum Hectore congrediens depugnandi caussa agit ut sepeliatur, si sit forte victus d claratque se velle,ut suum tumulum multis etiam post faec lis praetereuntes, sic loquantur: Hic tu se mitae iampridem lumina linqisens, Qui quo issam Hefloreoperculsus concia. ense. Fabitur boculi1uis,me emper loria vivet. Gel.Is.c. K. Quo stante,&incolume. Carisius

Consolatio, Liber.

i CRANTORE11 sequor. Plinius praefat. Idcirco nati sumus,ux isteterum poenas lueremus. La tius lib. . cap. I8. Non nasci longe optimum, nec in hos scopulos incidere vitae: proxim una autem, si natus sis, quamprimum mori, ὁ tanquam ex incendio effugere fortunae. Lae ansius libro x. capit I9. Sed nescio, qui nos teneat error, aut miserabilis ignor tio veti. Lact. lib. 3. cap. Iq.

Animorum nulla in terris origo inueniri potest. Nihil enim est inanimis mistum, atque concretum, aut 'u'dexteri aratum, atque fictum esse videatur; nihilne aut hum dum

70쪽

dum quidem aut stabile, aut igneum. his enim in naturis nihil inest, quod vim memoriae, mentis, cogitationis habeat, quod & praeteritateneat, a futura prouideat, & complecti possit praesentia: quae tota diuina 1 ant. Nec inueni tur umquam unde ad hominem venire possint, nisi a deo. singularis est igitur quaedam natura, atque vis animi, se iuncta bis usitatis, notisque naturis. Ita quidquid est illud, quod sapit, quod vult, quod viget: caeleste, & diuin una est , ob eamque rem aeternum sit necessse est. Nec vero deus ipse,qui intelligitur a nobis, alio modo intelligi potest, nisi , mens soluta quaedam &libera, segregata ab omni concretione mortali, omnia sentiens, & mouens, ipsaque praedita motu sempiterno. Cice. Tuscul. i. Lactan. de ira, cap. Io. itistit. lib. I. cap. s.

Cum vero & mares, & seminas complures ex hominibus in deorum numero esse videamus, & eorum in urbibus, atque agris augustissima templa veneremur, assentiamur eorum sapientiae quorum ingeniis, & i nuentis omnem vitam Iegibus, & institutis excultam constitutamque habemus. Quod si ullum umquam animal consecrandum fuit, illud profecto fuit. si Cadmi, aut Amphitryonis progenies, aut Tyndari in caelum tollenda fama fuit, huic idem honos certe dicandus est. quod quidem faciam, teque omnium opimi nam, doctissimamque, approbantibus Ais immortalibus ipsis, in eorum coetu locatam. ad opinionem omnium mortalium consecrabo. Lactan. lib. I. c. IS.

Non enim omnibus iidem illi sapientes arbitrati sunt eundem cursum in caelum patere. Nam vitiis,&sceleribus contaminatos deprimi in tenebras, atque in coeno iacere docuerunt; castos autem animos, puros, integros, Inco ruptos, bonis etiam studiis, atque artibus expolitos , leni quondam ac facili lapsu ad deos, id est ad naturam suisit lem peruolare. Lactan. lib. . cap. I9.

Cedo,& manum tollo. Lactan.lib. 3 cap. 28.